10 Fecit, ut Herculei penetraret ad hofpitis urbem. | proficifceretur ad urbem ho- 20 Fertur: &, armento teneras errante per herbas, 25 pitis Herculei. Atque unus ex fenioribus inde ortis non ignarus hiftoriarum praterita atatu fic edocuit eum fcifcitantem quifnam conditor ftatuiset urbem Gracam in littoribus Itali, Filius Jovis opulentus Tauris Hipanis, dicitur perveniße ad littora Lacinia felici curfu ab Oceano; atque, armento vagante per tenera gramina, ipfe fubiiffe domum hofpitalem magni Crotonis; refpiraffe à longi itineris fabiens fic dixiffe, Hic erit abiens locus urbis atate nepotum: atque ejus promißa fuerunt certa. Nam fuit quidam Myfcelus filius Alemonis Argivi qui ex sua atasis hominibus Diis erat gratiffimus. Hercules fuperfiratus ita hunc affatur oppref fum alto fomno; Agedum, proficifcere, concede ad unrelinque domum patriam. das faxeas faris hinc longe remoti atque nifi obfequutus fit minitatur plurima atque reformidanda, Toft ea fopor atque Deus fi mul abeunt. Alemonides furgit, atque apud fe revo'vit nova fomnia, & confilium diu incertum eft. Deus hortatur difcedere, leges non finunt proficifci; atque mors eft dictum fupplicium ei qui cupit migrare è folo nativo. Sol splendidus condiderat caput lucidum in Oceano, & nox obfcuriffi ma evexerat caput ftellatum, cum idem Deus vifus eft affiftere, atque eadem monere, &, nifi obfequutus fit, minari plura & duriora. Pertimuit: atque ftatuebat pariter tranfvehere rem patriam NOTA. 8. Hofpitis] Crotonem dicit, qui, non Herculem tantum ex Hifpania redeuntem hofpitio excepit, fed infuper Crotoni urbi nomen dedit, in qua Pythagoras Philofophus maximus docuit. Illius audiendi caufa Numam Crotonem conceffiffe finxit Poëta, ut fabulas fuas confueret: cum tamen Pythagoram, Servio Tullio regnante, 100 amplius poft annos vixiffe fatis conftat. 12. Iberis Hifpanis: quos inde, Geryone interfecto, abegerat Jove natus Hercules. 13. Lacinia] Quæ à Lacinio promontorio Italiæ, non longe à Crotone, inter Tarentinum & Scyllacium, finum, nomen habuerunt: ficut & ipfum promontorium à Lacinio latrone ibi ab Hercule mactato fuum defumfit. 22. Claviger] Herculem dicit, qui fine clava & leonis pelle vix ufpiam invenitur. 23. Afaris] Qui fluvius eft parvus admodum magnæ Græciæ in Calabria ulteriore, Crotone in Ionium mare defluens adeoque multum ab Argolide, Myfceli patria, diffitus. 27. Refert] Volutat, agitat, cogitatione & anima revolvit. Alibi etiam in eodem fcensu verbum referre ufurpat Ovidius. 30. Oceano] Ut videtur oculis. 51. Sidereum] Quia noctu fidera appa rent, in novam habitationem. Ru-In fedes penetrale novas ;'fit murmur in urbe: 35 mor fpargitur per urbem, & Spretarumque agitur legum reus. Utque peracta est arcelfitur reus legum contemTarum. Cumque cauffa pri- Cauffa prior, crimenque patet fine tefte probatum, mo efet difta,& crimen Squallidus ad Superos tollens reus ora manufque, compertum eft probatum fine O cui jus cæli bis sex fecere labores, zefte, reus fqualora obductus erigens manus atque faciem ad Deos, 0, ait, Tu cui duodecim labores aperuerunt viam ad cœlum, ades in auxilium, nam tu es mihi caufa hujufce facinoris. Mos erat prifcus albis atque nigris calculis, his damnare Fer precor, inquit, opem: nam tu mihi cri-40 minis auctor. Mos erat antiquus, niveis atrifque lapillis, His damnare reos, illis abfolvere culpæ. Nunc quoque fic lata eft fententia triftis: & omnis Calculus immitem demittitur ater in urnam. Quæ fimul effudit numerandos verfa lapillos; 45 reos, illis liberare à crimine. Omnibus è nigro color eft mutatus in album: Nunc etiam fententia luctuo- Candidaque Herculeo fententia munere facta fa fic lata eft ; & omnes Solvit Afemoniden. Grates agit ille parenti lapilli nigri deponuntur in triftem urnam. in-Amphitryoniada: ventifque faventibus æquor verfa ftatim atque reddidit Navigat Ionium; Lacedæmoniumque Tarentú so calculos recenfendos, color om- Præterit, & Sybarin, Salentinumque Nexthum, candidum:& fententia fa- Thurinofque finus, Temefenque, & lapygis arva. eta alba beneficio Herculis li- Vixque pererratis quæ fpectant littora terris, beravit Alemonidem. 1lle Invenit Æfarei fatalia fluminis ora: nium eft verfus ex atro in agit gratias patri Amphi-Nec procul hinc tumulum, fub quo facrata tryoniada, & ventis fecun dis trajicit mare lonium, & Crotonis praternavigat Tarentum Lacedamonium, & Sibarin, Neathum Salentinum, & finus Thurinos, & Temefen, & agros Iapygis: atque terris agre prateritis qua funt verfus litus, reperit oftia fatalia fluvii Afaris; neque hinc longe fepulchrum, fub quo terra fervabat offa fa a Crotonis: NOTÆ. 35. Penetrale ] Hoc eft Deos Fenates, & quicquid in interioribus domus partibus chariffimum haberet. Metonymia eft. 37. Cauffa prior] I. e. Accufatio: ut defenfio fuerit caufa posterior. 37. Sine teste] Quia vir bonus ultro confeffus eft. 38. Squallidus] Munditiarum negligentes funt, qui lugent. 39. Bis fex] Duodecim illos Herculis decantatiffimos labores in fuperioribus vidimus. Lib. 9. 183. 47. Candida] Ex candidis calculis. 49. Amphitryoniada] Herculi; qui quidem Jovis filius, fed ex Alcmena, quæ Amphitryonem Thebanum maritum legitimum habuit. so. Ionium] Quod ex Græcia in Italiam tendenti transfretandum fuit. 50. Tarentum] Urbs eft antiquiffima Salentinorum in Calabria citeriore, à Tara Neptuni filio ædificata, à Partheniis verò, Lacedæmoniorum duce Phalanto, amplificata. 51. Sybarin] Hæc olim potentiffima fuit in finu Tarentino civitas, incolarum deliciis etiam famofa, quam Crotoniata deleverunt. Reftituta ab indigenis Thurium dicta eft, quæ denique excifa hodie in ruinis jacet; nifi forte vicus quidam quem vulgo dicunt la Torre Brodogneto est ex ejus ruderibus. 51. Neathum ] Fluvius eft Salentinorum, non longe à Crotone. 52. Temefen] Fuit ea Brutiorum, ut patet ex ifta Myfceli peregrinatione: cujus etiam meminit Strabo in defcriptione Japygiæ. 52. Japygi Fuit Japyx Dædali filius, qui Japygia Calabriæ urbi, Japygio promontorio, immo & Calabria ipfi Japygia nomen dedit. 54. Fatalia] Herculis admonitu tanquam fato praftituta. fubit. 54. Ora] Oftia dicit quibus maria Offa Offa tegebat humus. Juffaque ibi monia terra II. Vir fuit hic ortu Samius; fed fugerat una 60 70 II. Illic Vir fuit Samius origine; fed pariter vitaverat & Samon & tyrannos; atque odio injufta dominationis ultro erat profugus: ingenio acceffit ad Deos coli; atque investigavis contemplatione mentis qua natura occultabat ab intel ligentia humana. Et poftquam penitus cognoverat omnia mente, & cura affidua, proferebat cognofcenda pa In medium difcenda dabat: coetumque filentum,diffitos à mortalibus spatio 75 lam, & indicabat turba tacita atque miranti diữa principia vafti orbis & cauffas rerum, & quid Natura, quid Deus esset: unde nives generarentur; qua effet cauffa fulminis; an Jupiter, an venti tonitrua cierent nube difrupta; quid concuteret folum; qua lege aftra moverentur; & quicquid cæteris hominibus eft incognitum. Atque is primus prohibuit admovere animantia menfis : primus infuper aperuit os hujufmodi vocibus eruditis quidem fed non etiam fide receptis: Nolite homines inquinare corpora epulis fceleftis. 57. Tumulati] Crotonis. NOTA. 60. Samius] Samo Icarii maris infula contra Ephefum oriundus namque ea fuit Pythagoræ patria. Quanquam alii aliter. 61. Dominos ] Qualis erat Polycrates ille Samius. 65. Silentum Quinquennale fuiffe filentium à Pythagora difcipulis fuis præfcriptum voluerunt; quanquam aliud aliis, æftimata cujufque folertia, non minus tamen bienni, fuiffe fcripfit Gellius. 67. Primordia] Unde ortus; quænam infuper ejus elementa. De quibus Phy fici. 70. Fuppiter an venti] Alii enim Tonitru effe aiunt aëris vehementem ftrepitum: alii autem eruptionem ventorum effracta nube cum maximo impetu coëuncium. 71. Quateret] Terræ motus ex fubterraneis flatibus, qui illius latera pulfant, voluerunt equidem cæterum, plurima funt adhuc in hoc argumento quæ prelixiori difquifitione indigent. 71. Mearent] Id eft, Quis & qualis effet curfus aftrorum quorum omnium cognitio fpectat ad Mathematices. 72. Quodcunque latet ] Ne ita accipias, quafi omnia cognofcere fe Pythagoras profeffus fit. Illa tantum intelligenda funt per iftud Quodcumque quæ ipfe docebat alioqui hominibus incognita. 72. Later] Ex eo quod abdita, Natura in lucem proferret Pythagoras in tanto fuit honore, ut Dei vocem audire Difci puli ejus exiflimarent. Atque etiamfi nullam dictorum rationem reddidiffet, maximam adhiberent fidem; rogatique alicujus dicti rationem, refponderent AUTOS Q4. Ipfe dixit. 75. Parcite] Hæc oratio ex Empedocle, qui Pythagoræ dogmata carminibus complexus eft videtur efle defumpta. Vid. orationes duas Пepi Expxopaylas, quæ Plutarcho afcribuntur, Pondere Sunt fruges, funt poma curvantia ramos fua gravitate, atque racemi fucci pleni in vitibus: funt olera mi tia; funt que poffint fieri dulciora igne atque emolliri neque lac vobis tollitur, nemel fragrans flore thymi. que Terra benigniffima prabet opes fuas & cibos dulces; & fubminiftrat delicias fine nece cruare. Fera leniunt fa mem carnibus; neque ta 80 Pondere poma fuo, tumidæque in vitibus uvæ: Carne feræ sedant jejunia; nec tamen omnes: vivunt: men omnes. Namque equi At quibus ingeniú eft immanfuetumq; ferumq;, 85 greges & armenta vef- Armeniæ tigres, iracundique leones, Armenia ་ leones, & urfi cum lupis, cuntur berbis. At tigres Cumque lupis urfi, dapibus cum fanguine gaudent. truculenti Heu quantum fcelus eft, in vifcera vifcera condi, quibus indoles eft crudelis&Congeftoque avidum pinguefcere corpore corpus; fava, amant epulas cum Alteriufque animantem animantis vivere leto! 90 fanguine. Heu! quantum Scilicet in tantis opibus, quas optima matrum eft nefas pracordia devolvi Terra parit, nil te nifi triftia mandere favo in pracordia, & corpus fa- Vulnera dente juvat, ritufque referre Cyclopum? melicum pinguefcere corpore devorato, & animantem vi- Nec, nifi perdideris alium, placare voracis tam ducere morte alterius Et male morati poteris jejunia ventris ? animantis. Nimirum in tanta copia, quam terra benigniffima matrum profert, nihil tibi placet quam con terere crudeli dente caforum animalium carnes, atque imitari mores Cyclopum? neque poteris fedare famem ra 95 At vetus illa ætas, cui fecimus Aurea nomen, 100 III. Tunc & aves tutas movere per aëra pennas; Et lepus impavidus mediis erravit in agris: Nec fua credulitas pifcem fufpenderat hamo. pacis & incontinentis abdo-Cunéta fine infidiis, nullamque timentia fraudem, minis nifi pernicie alterius? Plenaque pacis erant. Poftquam non utilis auctor At illa prifca atas, quam Victibus invidit (quifquis fuit ille virorum,) Auream appellavimus, beata fuit fructibus arborum, Corporeafque dapes avidam demerfit in alvum; 105 &graminibus qua terra Fecit iter fceleri: primaque è cæde ferarum alit; neque infecit ora fan- Incaluiffe putem maculatum fanguine ferrum. guine. "III. Tunc & alites agi. Idque fatis fuerat: noftrumque petentia letum taverunt alas fine periculo per aërem ; & lepus intrepidus vagatus eft per campos medios; neque fua credulitas corripuer at pifcem hamo; omnia erant fine dolis, & pace abundantia, nullam fraudem metuentia. Poftquam pravus auctor, (quifquis ille fuit hominum) invidit facilitati vivendi, atque devolvit in abdomen voraginofum epulas ex corpore carne confectas, aperuit viam crimini ; atque credam ferrum infectum fanguine tepuiffe ex prima nece ferarum. Idque fatis fuerat; & agnofcimus animalia NOTA. 86. Armenia] Sæviffimæ dicuntur quæ in illis regionibus nafcuntur. Eft autem Armenia Afiæ perampla regio ad mare Cafpium, quæ hodie Turcis paret, olim fub regibus propriis erat magni nominis. 93. Cyclopum ] Artpwwopywr. Quos lib. 14. 205. vidimus, Polyphemum præfertim, non fine horrore, obvios quofque laniantes. 96. Aurea] De qua initio libri primi, Saturno regnante. 105. Corporeas ] Pro carneis pofuit : quanquam omnes dapes funt corporea. Corpora Corpora miffa neci falva pietate fatemur: dolifque, 120 ipfos Innocuum, fimplex, natum tolerare labores? 135 infidiantia nostra vita interfecta effe illibata pietate. Verum licet interficienda fuerunt, comedenda tamen non item. Inde fcelus latius grafatum eft; & porcus creditur dignus fuiffe qui mactaretur prima victima, quod evelleret fegetem curvo roftro, atque fubverteret spem anni. Caper agitur jugulan dus ad altaria Bacchi vindicis, vite corrofa. Et fuum facinus merito obfuit illis ambobus. Quid verò admifistu oves, mite pecus, atque creatum ad homines à frigore fuaviffimum in ubere diftenfervandos, qua portatis lac to? que nobis offertu lanas veftras in molles veftes, at que plus prodeftis vita quam morte. Quid admiferunt boves, animal fine fraude atque infidiis, innoxium, fimplex, factum ad ferendos labores? Ille denique done frngum, qui potuit jueft ingratus, neque dignus gulare fuum agricolam detracto modo onere curvi aratri; qui afflixit bipenni illam cervicem tritam labore, qua toties profciderat durum agrum, atque collegerat tot meffes. Neque fatis eft, quod ejufmodi fcelus patratur; ipfos Deos auctores fecerunt facinoris ; atque arbitrantur Potentiam cœleftem delectari nece tauri laboriofi. Hoftia fine vitio & morbo & excellentiffima fpecie (nam obest gratum fuiffe) decora vittis aureis fiftitur ad altaria ; atque nefcia audit orantem, videt farra, qua coluit, fpargi in fuam frontem inter cornua, & vulnere afflicta tingit cruore cultros fortè antè confpectos in aqua liquida. |
