Imatges de pàgina
PDF
EPUB

VII. Dixit: & admonitu veteris commota
• miniftræ,

Ingemuit. Quam fic nurus eft affata dolentem: 325
Te tamen, ô genitrix, alienæ fanguine veftro
Rapta movet facies. Quid fi tibi mira fororis
Fata meæ referam ? quanquã lachrymæque, dolorg;
Impediunt, prohibentque loqui. Fuit unica matri
(Me pater ex alia genuit) notiffima forma

330

335

VII. Abfolvit ; & tatta recordatione veteris famula, condoluit: : quam gementem nurus fic alloquuta eft: Attamen, & mater figura ablata illius qua aliena eft à noftro fanguine te tangit. Quid fi

binarrem ftupendam for

tem mea fororu? Tametfi fletus macror obftant,

Dryope pulchritudine no

tiffima Oechalidum puellarum fuit fola filia genitrici pater me fufcepit ex alia. Andramon illam duxit fpoliatam virginitate, &violatam à Deo obtinente Delphos Delon : atque creditur beata fuisse marito. Eft ftagnum prabens figuram littoris acclivis margine de

Oechalidum Dryope: quam virginitate carentem, impediunt fermonem.
Vimque Dei paffam, Delphos Delonque tenentis,
Excipit Andræmon; & habetur conjuge felix.
Eft lacus, acclivi devexo margine formam
Litoris efficiens: fummum myrteta coronant.
Venerat huc Dryope fatorum nefcia; quoque
Indignere magis, Nymphis latura coronas.
Inque finu puerum, qui nondum impleverat annu,
Dulce ferebat onus: tepidique opc lactis alebat.
Haud procul à ftagno, Tyrios imitata colores, 340
In fpem baccarum florebat aquatica lotos,
Carpferat hinc Dryope, quos oblectamina nato
Porrigeret, flores: & idem factura videbar;
Namque aderam. Vidi guttas è flore cruentas
Decidere ; & tremulo ramos horrore moveri. 345
Scilicet, ut referunt tardi tum denique agreftes,
Lotis in hanc Nymphe, fugiens obfcoena Priapi,
Contulerat verfos fervato nomine vultus.

VIII. Nefcierat foror hoc; quæ cum perterrita

retro

Ire & adoratis vellet difcedere Nymphis;
Hæferunt radice pedes. Convellere pugnat :

350

clivi: myrteta cingunt ex

tremam partem. Dryope ignara infortunii buc appulerat, & quo magis doleas portatura ferta Nymphis. tum onus puerum qui nonAtque geftabat úlnis gradum abfolverat annum : & nutriebat auxilio lactis te padi. Non longe à lacu Lotos aquatica exhibens colores Tyrios florebat in fpem baccarum. Dryope inde diripuerat flores, quos offerret filio ad oblectationem: atque videbar idem fattura, nam

adftabam. Adverti guttas fanguinolentas defluere ex flore, & ramos agitari horrore trepido. Nempe, uti ruftici nunc denique ferò memorant, Nympha Lotis vitans pudenda Priapis faciem in hanc arborem mutaverat nomine adhuc fervato.

VII. Soror mea iftud ignoraverat; qua tremefacta, cum niteretur refugere, & difcedere à Nymphis venerandis, pedes correpti funt radice. Tentat avellere;

[blocks in formation]

ab imo,

neque quiequam movet ni Nec quicquam, nifi fumma, movet. Succrefcit
Supremas partes, cortex mol-
lus adnafcitur ab ima parte,
& paulatim tegit tota in
guina. Poftquam advertit,
tentans difcerpere comam
manu, implevit manum fo
lis folia occupabant to-
tum caput. At puer Am-
phiffus (namque avus Eu-
rytus illi impofuerat boc no-
men) fentit mammam ma-

Totaque paulatim lentus premit inguina cortex.
Ut vidit; conata manu laniare capillos,
Fronde manú implevit : frondes caput omne
tenebant,

ternam indurefcere: neque

fuccus lacteus fequitur ubera latentem. Adftabam spectatrix dura fortu; neg

dabam ftipitem crefcentem

355

At puer Amphiffos (namque hoc avus Eurytus illi Addiderat nomen) materna rigefcere fentit Ubera: nec fequitur ducentem lacteus humor. Spectatrix aderam fati crudelis: opemque Non potera tibi ferre, foror: quantumq; valebā, 360 Crefcentem truncum ramofq; amplexa, morabar: Et (fateor) volui fub codem cortice condi. tibi poteram auxilio effe, fo- Ecce vir Andræmon, genitorq; miferrimus, adfunt: ror: atque amplexa retarentem Et quærunt Dryopen: Dryopen quærentibus illis &ramos quantum poteram: Oftendi loton. Tepido dant ofcula ligno: 365 agnofco, optavi velari Affufique fuæ radicibus arboris hærent. fub eodem cortice. Ecce An-Nil niti jam faciem, quod non foret arbor, habebas, Cara foror. Lachrymæ verfo de corpore factis Irrorant foliis: ac, dum licet, oraque præftant Vocis iter, tales effundit in aëra queftus: Si qua fides miferis, hoc me, per numina juro, Non meruiffe nefas. Patior fine crimine pœnam. Viximus innocuæ: fi mentior, arida perdam, Quas habeo, frondes; & cæfa fecuribus urar. Hunc tamen infanter maternis demite ramis; 375 Et date nutrici: noftraque fub arbore fæpe natas ex corpore mutato: &Lac facitote bibat; noftraque fub ardore ludat. dum poteft, atque os prabet Cumque loqui poterit, matrem facitote falutet. riam veci, emittit ejufmo- Et triftis dicat, Latet hoc fub ftipite mater. di querimoniam in auras:

dramon illius maritus, & pater infeliciffimus advemunt, & quarunt Dryopen: cu quarerent Dryopen oftendi illis eam in lotun converfam: prabent fuavia ligno calido: & manent porreits ad radices fua arboris. Nihil jam tibi fupererat, quod non esset arbor prater vultus, dilecta foror. Lachryma defluunt in frondes

54. aliqua eft fider mife. Stagna tamen timcat; nec car pat ab arbore?

Tis, juro per Deos me non

admififfe nefas: do poenas Et frutices omnes corpus putet effe Dearum. fine crimine. Vitam egi- Care, vale, conjux, & tu germana, paterque, nur innocentem : fi fal

370

380

fum loquor exficcata fim, & amittam folia qua gero; atque excifa fecuribus incendar. (aterum tollite ex ramis maternis puerum, & committite nutrici, atque curate, ut bibat fape lae fub noftra arbore, & fub eadem fefe oblettet, & cum didicerit fari, facite ut falutet matrem: & mæftus dicat, Genitrix conditur fub hoc trunco. Revereatur tamen lacus, neque deripiar flores ab arbore, atque arbitretur omnes frutices effe corpus Dearum. teas, dilecte marite, & tu foror, atque genitor:

[blocks in formation]

Va

jux, utriufque, quanquam jure diverso,

erat.

580. Stagna ] Juxta lacus fitæ funt

loti.

380. Timear] Revereri nempe debuit loca, ubi mater habitavit.

Queis fi qua eft pietas, ab acutæ vulnere falcis,
A pecoris morfu frondes defendite noftras.
Et quoniam mihi fas ad vos incumbere non eft ; 385
Erigite huc artus, & ad ofcula noftra venite,
Dum tangi poffunt, parvumque attollite natum.
Plura loqui nequeo. Nam jam per candida mollis
Colla liber ferpit: fummoque cacumine condor.
Ex oculis removete manus. Sine munere veftro 390
Contegat inductus morientia lumina cortex.
Defierant fimul ora loqui, fimul effe: diuque
Corpore mutato rami caluere recentes.

[blocks in formation]

via, dum poffunt fentiri, atque admovete parvum filium. Non poffum plura proferre: nam jam lentus cortex currit per collum album, &tegor fummo faftigio. Tollite manus ab ocuis: liber adnatus fine ve395ftro officio oculos morientes ultro condet. Os fimul defierat verba fundere atque eße: rami novi diu calidi fuerunt corpore verfo.

IX. Dumq; refert lole fatum miferabile, dumq;
Eurytidos lachrymas admoto pollice ficcat
Alcmene, flet & ipfa tamen: compefcuit omnem
Res nova triftitiam. Nam limine conftitit alto
Pæne puer, dubiaque tegens lanugine malas
Ora reformatus primos Iolaus in annos.

IX. Et dum Iole narrat X. Hoc illi dederat Junonia muneris Hebe, 400 Alcmene abstergit lachryfortem lugubrem, & dum Victa viri precibus. Quæ cum jurare pararet mas Eurytidos pollice admoDona tributuram pofthac fe talia nulli; to, & ipfa tamen lachrymaNon eft paffa Themis. Nam jam difcordia Thebatur, res nova fubmovit omBella movent, dixit: Capaneufq; nifi ab Jove vinci nem matitiam : namque Haud poterit: ibuntq; pares in vulnera fratres: 405 fcentulus velans maxillas laIolaus propemodum adolenugine vix videnda, vultus habens reftitutos in primos annos fefe obtulit ad excelfas fores.

X. Hebe Junonia, pellecta precibus mariti, ille prabuerat hoc beneficium; qua cum vellet facramento fefe obftringere, fe nulli prabituram pofthac ejufmodi munera, Themis non fivit. Nam jam Theba, inquit, cient bella difcordia: & Capaneus non poterit fuperari nifi à Jove': & fratres aquales ruent in plagas :

NOTÆ.

[blocks in formation]

ut lectori ad verfum ufque 416. antè pervenire oporteat, quam Deæ fcopum affequatur.

404 Movent] Autores ejus fuerunt Eteocles & Polynices, Oedipi ex Jocasta matre & uxore filii; qui fe cum ex nefariis nuptiis ortos cognofcerent, regnum eo fœdere diviferunt, ut alternis annis imperarent. Prior Eteocles natu major folium occupat : verum exa&o anno fratri regnum repofcenti non tradit. Polynices ad Adraftum Argivorum regem confugit; hinc bellum conflatur.

404. Capaneus] Unus è feptem ducibus ad Thebas, Deorum contemtor maximus, qui cum moenia fcalis conscendere tentaflet, lapidibus à propugnantibus eft obrutus: quapropter fulmine tactum fabulati funt.

[ocr errors]

405. Fratres] Eteocles nempe & Polynices, qui mutuis tandem vulneribus ceciderunt. Seductaque

vates etiam vivus ad- 1 Seductaque fuos manes tellure videbit fpiciet fuos manes terra fub- Vivus adhuc vates: ultufque parente parentem trata:& filius ulcifcetur patrem maire, pius & fee-Natus erit facto pius & fceleratus eodem : leftus eodem facinore:& Attonitufque malis, exul mentisque domufque, ftupefactus malu, demens Vultibus Eumenidum, matrifque agitabitur domo fugiens, vexabitur umbris; facie furiarum, & Manibus genitricis, donec uxor

410

Donec eum conjux fatale popofcerit aurum; ab eo petiverit aurum pe- Cognatumque latus Phegeius hauferit enfis. fiferum,& gladius The-Tum demum magno petet hos Acheloia supplex geius transfixerit latus con- Ab Jove Callirhoë natis infantibus annos. fanguineum. Tum denique Callirhoe Achelora fupplex Jupiter his motus, privignæ dona nurusque - 415 pofcet fummum Jovem hanc Præcipiet: facietque viros impubibus annis. atatem filiis infantibus. XI. Hæc ubi faticano venturi præfcia dixit Jupiter tactus his prafiniet Ore Themis; vario Superi fermone fremebant: munera privigne & nurus; Et, cur non aliis eadem dare dona liceret, Murmur erat. Queritur veteres Pallantias annos 420 Conjugis effe fui: queritur canefcere mitis prudens futuri bac dixit Iafiona Ceres: repetitum Mulciber ævum

praftabit viris atatem

puerilem.

XI. Toftquam Themis

ore fatidico, Dii murmu

rabant diverfa oratione; & fremitus erat quamobrem non fas effet præbere aliis eadem muAera. Pallantias queritur atatem fui mariti effe exhauftam alma Ceres queritur Fasiosem canefcere: Vulcanus petit annos ›

NOTA.

405. Videbit] Amphiaraus, Oeclei fi Hius, vates ille de quo hic agitur, vivus ad Manes, hiatu terræ abforptus, defcendit.

407. Ultus] Præviderat Amphiaraus fe à bello Thebano non reverfurum ; quamobrem nullis precibus à Polynice adduci poterat, ut ad illud proficifceretur. Eriphyle verò ab Adrafto aureo monili corrupta quod Hermione à Venere acceperat, maritum & prodidit, & ad bellum compulit qua re ab Amphiarao intellecta Alcmeoni filio mandavit ut fuæ mortis autorem Eriphylen occideret. Patti obfequens Alcmaon matrem fuftulit.

410. Eumenidum] Furiarum, quibus vexatus fuit Alcmeon parricida...

[merged small][merged small][ocr errors]

415. Trivigna] Hebes, que Junonis cum fuerit filia, Jovis privigna dicitur ; nurus verò fiquidem ejufdem filio Herculi nupferit.

415. Dona Juventutem, Alcmeonis filiis.

420. Pallantias] Auroram dicit, Hyperionis filiam, Pallantis gigantis Creofati fororem patruelem.

421. Conjugis] Tithoni, Laomedontis, Trojanorum regis, filii, cui à Parcis immortalitatem, oblita, perpetuam juventutem pofcere, Aurora impetraverat : qui fenio confectus in cicadam mutatus eft.

422. Iafonia Jovis ex Electra filium; Cereri adamatum, cui Plutum divitiarum deum cæcuin, claudum, timidumque peperit.

411. Donec] Furiis agitatus Alemæon ad Phegeum confugit à quo purgaretut; Aliamque ejus Alphefiboeam duxit uxorem, cui monile matri detra&tum obtulit. Cum autem apud Phegeum furoris remedium non inveniffet, confulto oraculo fe ad Achelouin contulit: ubi pariter. 422 Mulciber] Vulcanus; ex cujus feCallirhoes Acheloi filiæ amore captus, famine in terram prolapfo, cum Minervæ rale aurum, de quo hoc in loco agitur, ab caftitatem temerare intentaflet, Erichea pofcitur. Ille fe monile daturum pol thonius, puer draconis pedibus horribi licetur, atque ea causa ad Alphefiboeam lis, natus eft.

Pofcit Erichthonio. Venerem quoque cura futuri
Tangit, & Anchife renovare pacifcitur annos.
Cui ftudeat, Deus omnis habet : crefcitq; favore 425
Turbida feditio; donec fua Jupiter ora

430

Solvit: &, O, noftri fi qua eft reverentia, dixit,
Quo ruitis? tantumne fibi quis poffe videtur,
Fata quoque ut fuperet? fatis Iolaus in annos,
Quos egit, reddit: fatis juvenefcere debent
Callirhoë geniti; non ambitione, nec armis."
Vos etiam, quoque hoc animo meliore feratis,
Me quoque fata regunt: quæ fi mutare valerem,
Nec noftrum feri curvarent Æacon anni:
Perpetuumque ævi florem Rhadamanthus
haberet
Cum Minoë meo: qui propter amara feneċtæ
Pondera defpicitur; nec, quo prius, ordine regnat.
Dicta Jovis movere Deos. Nec fuftinet ullus
(Cum videant feffos Rhadamanthon & acon
annis,

435

renovatos Erichthonio. So

licitudo de futuro movet etiam Venerem, & spondet reparare annos Anchifa. Quilibet Deus habet cui faveat: & tumultuofa feditio augetur favore, donec Jupiter os fuum aperuit; atque; ô inquis, fi quis est metus nostri, quid fine ulla ratione af fectats? tantumne poffe a

liquis fibi videtur, ut vin

cat etiam fara? Iolaus repetivit per fata annos quos exegit: filii Callir

This debent revirefcere per fata; non per ambitionem, neque per arma. Fata imperant quoque vobis, &, uz patiamini aquiore mente, mihi etiam; qua fi poffem mutare, neque atas fenilis incurvum redderet noftrum

fuit integer ævi, 440 acum, & Rhadamanthus frueretur flore atatia minime marcefcente, cum Minoe meo, qui propter

temnitur, neque imperium

Et Minoa) queri, qui, dum fuit integer ævi, 440
Terruerat magnas ipfo quoque nomine gentes.
Tunc erat invalidus; Deionidemque juventæ
Robore Miletum, Phoeboque parente fuperbum,trifte onus fenectutis con-
Pertimuit: credenfque fuis infurgere regnis,
Haud tamen eft patriis arcere penatibus aufus. 445
Sponte fugis, Milete, tua ; 'celerique carina
Ageas metiris aquas; & in Afide terra
Moenia conftituis, pofitoris habentia nomen.!
Hic tibi, dum fequitur patriæ curvamine ripæ,
Filia Mæandri toties redeuntis eodem,

[ocr errors]

450

brinet ea dignitate qua ante valebat. Verba Jovis tetigerunt Deos : 118que quifquam audet conqueri, cum cernant Rhadamanthon & Lacon atate defatigatos Mi noem infuper, qui dum vixit atate integra, me

tu perent validas nationes vel fola fama. Tunc erat infirmus, & extimuit Miletum Deionidem elatum viribus juventutis & patre Apolline: atque fufpicatus eum afpirare ad fuum regnum, non tamen fustinuit prohibere fedibus patriu. Difcedis ultro, Milete, atque tranfis mare Agaum veloci navi, & ponis muros in terra Afia obtinentes nomen conditoris. Hic Cyanea nata Maandri toties recurrentis eodem fuit tibi cognita, dum fequitur flexus ripa patria:

NOTA.

424. Anchifa ] Quem Æneæ patrem Venerem amafle Virgilano carmine notius eft quam ut fit exponendum.

425. Favore] Dum quifque huic aut illi favet, & juventutem pofcit.

434. Noftrum ] Filium fupple. Tres verò fuos Jupiter memorat, poft fata ob juftitiam apud inferos conftitutos judices.

442. Tunc ] Cum Jupiter loqueretur. 442. Deionidem ] Deiones filum, ut

fufpicari licet, namque huic aliam matrem, patre tamen eodem Apolline, alii affignant. Cretæ regnum invadere molitus fuerat: fed à Jove Minois patre deterritus in Afiam navigavit, ubi Miletum Caria urbem celeberrimam condidit.

447. aas] Mare Agaum, quod Mileto Afiam petenti trajiciendum erat. 450. Maandri] Qui Phrygiæ finuolus fluvius de quo jam fæpe.

Cognita

« AnteriorContinua »