60

65

Dum miser Euxini litora laeua peto.
Nec tamen , vt veni, leuior fortuna malorum eft :

Huc quoque funt noftras faça secuta vias.
Hic quoque cognosco natalis ftamina noftri;

Stamina de nigro vellere facta mihi.
Vtque nec infidias, capitisque pericula narrem ,

Vera quidem , vera sed grauiora fide ;
Viuere quam miserum est inter Beflosgne Getasque

Illi , qui populi femper in ore fuit !
Quam miserum, porta vitam muroque tueri ,
Vixque fui tutum viribus efle loci !

70 Aspera militiae iuuenis certamina fugi,

Nec nifi lusura mouimus arma manu.
Nunc senior gladioque latus , fcutoque finiftram,

Canitiem galeae subijcioque meam.
Nam dedit e specula custos vbi figna tumultus ;

75 Induimur trepida protinus arma manu. Hoftis , habens arcus , imbutaque tela veneno ,

Saeuus anhelanti moenia luftrat equo.
Vtque rapax pecudem, quae fe non texit ouili ,
Per sata , per filuas , fertque trahitque lupus,

80 Sic, fi quem nondum portarum sepe receptum

Barbarus in campis repperit hoftis , agit. Aut fequitur captus, coniectaque vincula collo

Accipit; aut telo virus habente cadit.
Hic ego follicitae iaceo nouus incola fedis.

Heu nimium fati tempora longa mei !
Et tamen ad numeros antiquaque sacra reuerti

Sustinet in tantis hofpita Musa malis.
Sed neque cui recitem quisquam est mea carmina ; nec qui

Auribus accipiat verba Latina suis.
Ipfe mihi (quid enim faciam ?) fcriboque legoque :

Tutaque iudicio litera noftra suo eft.
Saepe tamen dixi, Cui nunc haec cura laborat?

An mea Sauromatae fcripta Getaeque legent ?
Saepe etiam lacrimae me sunt fcribente profufae ,

95 Humidaque est filetu litera fa&ta meo.

Corque

90

Corque vetusta meum, tamquam noua, vulnera sentit;

Inque finum maeftae labitur imber aquae.
Cum vice mutata quid fim fuerimque recordor,
Et tulerit quo me cafus, et vnde, fubit;

100 Saepe manus demens, ftadiis irata malignis ,

Mifit in arsuros carmina noftra focos.
Atque ita de multis, quoniam non multa supersunt ,

Cum venia facito , quisquis es, ifta legas.
Tu quoque non melius , quam sunt mea tempora , carmen 105

Interdicta mihi consule Roma boni.

10

Tam

fera Caesaribus Germania, totus vt orbis ;
Victa potes flexo procubuifle genu;
Altaque velentur fortafle Palatia sertis;

Turaque in igne fonent, inficiantque diem;
Candidaque adducta collum percuffa securi

Vi&ima purpureo fanguine tinguat humam:
Donaque, amicorum templis promifla Deorum

Reddere victores Caesar vterque parent :
Et qui Caesareo iuuenes sub nomine crescunt ,

Perpetuo terras vt domus ifta regat:
Cumque bonis nuribus pro fofpite Liuia nato

Munera det meritis, faepe datura, Deis :
Et pariter matres, et quae fine crimine castos

Perpetua feruant virginitate focos.
Plebs pia , cumque pia laetentur Plebe Senatus ;

Paruaque cuius eram pars ego nuper, Eques.
Nos procul expulsos communia gaudia fallunt :

Famaque tam longe non nisi parua venit.
Brgo omnis poterit populus fpectare triumphos ;

Cumque ducum titulis oppida capta leget :
Vinclaque captiua Reges ceruice gerentes

Ante coronatos ire videbit equos :
Et cernet vultus aliis pro tempore versos,

Terribiles aliis, immemoresque sui.
Quorum pars cauffas, et res, et nomina quaeret:

04

Pars

30

40

Pars referet, quamuis nouerit ipla parum:
Is, qui Sidonio fulget sublimis in oftro ,

Dux fuerat belli: Proximus ille duci.
Hic, qui nunc in humo lumen miserabile figit,

Non isto vultu , cum tulit arma , fuit.
Ille ferox, oculis et adhuc hoftilibus ardens,

Hortator pugnae confiliumque fuit. Perfidus hic noftros inclusit fraude locorum,

Squalida promiffis qui tegit ora comis.
Illo, qui sequitur , dicunt mactata ministro

Saepe recusanti corpora capta Deo.
Hic lacus, hi montes, haec tot casteHa , tot amnes

Plena ferae caedis, plena cruoris erant.
Drusus in his quondam meruit cognomina terris ,

Quae bona progenies digna parente fuit. Cornibus hic fra&tis viridi male tectus ab vlua,

Decolor ipse suo fanguine, Rhenus erit. Crinibus en etiam fertur Germania paslis ,

Et Ducis inuicti sub pede maesta sedet: Collaque Romanae praebens animosa securi Vincula fert illa, qua tulit arma,

manu. Hos super in curru, Caesar, victore veheris

Purpureus populi rite per ora tui :
Quaque ibis manibus circumplaudere tuorum ;

Vndique iactato flore tegente vias.
Tempora Phoebea lauro cingetur ; löque,

Miles , ïo, magna voce, Triumphe , canet. Ipse fono plausaque fimul fremituque canentum

Quadriiugos cernes saepe resistere equos.
Inde petes arcem, delubra fauentia votis.

Et dabitur merito laurea vota loui.
Haec ego fub motus, qua poffum, mente videbo:

Erepti nobis ius habet illa loci.
Illa per immensas spatiatur libera terras :

In coelum celeri peruenit illa fuga.
Illa meos oculos mediam deducit in Vrbem ;

Immunes tanti nec finit effe boni.

65

Inuenietque viam, qua currus fpe&tet eburnos.

Sic certe in patria per breue tempus ero.
Vera tamen populus capiet spectacula felix:

Laetaque erit praesens cum Duce turba suo.
At mihi fingenti tantum, longeque remoto,

Auribus hic fructus percipiendus erit.
Atque procul Lacio diuersum miflus in orbem

Qui narrec cupido, vix erit, ifta mihi.
Is quoque iam serum referet vetereinque triumphum.

Quo tamen audiero tempore, laetus ero.
Illa dies veniet , mea qua lugubria ponam;

Cauffaque priuata publica maior erit.

70

ELEGIA III.

2

Magna minorque ferae ; quarum regis altera Graias ,

Altera Sidonias , vtraque ficca , rates:
Omnia cum sunimo positae videatis in axe ,

Et maris occiduas non fubeatis aquas,
Aethereamque suis cingens amplexibus arcem

5
Vester ab intacta circulus exftet humo;
Adfpicite illa , precor, quae non bene moenia quondam

Dicitur Iliades tranfiluifle Remus.
Inque meam nitidos dominam conuertite vultus :
Sitque memor nostri necne, referte mihi.

10 Hei mihi ! cur, nimium quae sunt manifelta, requiro?

Cur labat ambiguo fpes mihi mixta metu ?
Crede quod eft , quod vis; ac define tuta vereri :

Deque fide certa fit tibi certa fides.
Quodque polo fixae nequeunt tibi dicere flammae,

15
Non mentitura tu tibi voce refer :
Effe tui memorem, de quo tibi maxima cura est;

Quodque poteft, fecum nomen habere tuum.
Vultibus illa tuis, tamquam praesentis , inhaeret,
Teque remota procul, si modo viuit, amat.

20 Ecquid , vt incubuit iufto mens aegra dolori,

Lenis ab admonito pectore fomnus abit?
Tunc fubeunt curae , dum te lectusque locusque

Tangit,

OS

Tangit, et oblitam non finit efle mei.
Et veniunt aeftus, et nox immensa videtur ;

Feflaque iactati corporis offa dolent.
Non equidem dubito, quin haec et cetera fiant;

Detque tuus casti signa doloris amor :
Nec cruciere minus, quam cum Thebana cruentuni

Hectora Theffalico vidit ab axe rapi.
Quid tamen ipfe precer dubito : nec dicere poffum ,

Adfectum quem te mentis habere velim.
Tristis es ? indignor , quod sum tibi caufla doloris :

Non es ? vt amisso conjuge digna fores.
Tu vero tua damna dole, mitiffima coniux;

Tempus et a noftris exige triste malis :
Fleque meos cafus. eft quaedam flere voluptas.

Expletur lacrimis egeriturque dolor.
Atque vtinam lugenda tibi non vita, sed effet
Mors mea;

morte fores Cola relicta mea ! Spiritus hic per te patrias exiffet in auras !

Sparsiflent lacrimae pectora nostra piae !
Supremoque die notum spectantia coelum

Texilient digiti lumina noftra tui!
Et cinis in tumulo pofitus iacuisset auito!

Tactaque nascenti corpus haberet humus!
Denique et, vt vixi, fine crimine mortuus essem!

Nunc mea supplicio vita pudenda fuo eft.
Me miserum, fi tu, cum diceris exsulis vxor,

Auertis vultus, et fubit ora rubor !
Me miserum, si turpe putas mihi nupta videri !

Me miserum, fi te iam pudet efle meam !
Tempus vbi eft illud, quo te iactare solebas

Coniuge, nec nomen dissimulare viri ?
Tempus vbi est, quo te (nifi fi fugis illa referte)

Et dici memini, iuuit et efle meam ?
Vtque probae dignum est ,omni tibi dote placebam.

Addebat veris multa fauentis amor.
Nec, quem praeferres, (ita res tibi magna videbar)

Quemue tuum malles effe, vir alter erat.

45