Imatges de pàgina
PDF
EPUB

rorum >

Nulli funt qui lugeant: at-Qui lacryment, defunt: indefletæque vagantur que anima nullis lachrymis Natorumq; virumq; animæ, juvenumq; fenumque. honorata liberorum, & vi&juvenum & fe- Nec locus in tumulos, nec fufficit arbor in ignes. num errant. Neque locus eft Attonitus tanto miferarum turbine rerum, fatis vaftus ad fepulchra, Jupiter ô, dixi, fi te non falfa loquuntur neque ligna fatis copiofa ad Dicta fub amplexus Ægine Afopidos îffe: ignes. Stupens tanta per-Nec te, magne pater, noftri pudet effe parentem; Jupiter, dixi, fiquidem Aut mihi redde meos: aut me quoque conde non falfo dicunt te veniffe fepulchro.

turbatione rerum miferarum,

in amplexus Ægina A

pidos, neque te pudet eße no

615

620

Ille notam fulgore dedit, tonitruque fecundo. ftrum patrem, magne pater; Accipio, fintque ifta precor felicia mentis vel reftitue mihi meos, vel Signa tuæ, dixi: quod das mihi, pigneror, omen. compone me etiam tumulo. Fortè fuit juxta patulis rariffima ramis

Ille favoris indicium fecit Sacra Jovi quercus de femine Dodonæo. fulgure, & tonitru profpero. Hic nos frugilegas afpexinus agmine longo

Accipio inquam, atque oro

}630.

ifta fint lata indicia tua vo- Grande onus exiguo formicas ore gerentes, 625 luntatis: pro pignore felici Rugofoque fuum fervantes cortice callem. accipio prafagium quod mihi Dum numeru miror, Totidem, pater optime, dixi, offers. Forte adftitit quercus Tu mihi da cives: & inania moenia reple. de femine Dodonao, Jovi Sacra, rariffima ampls ra- Intremuit, ramifque fonum fine flamine motis mis. Nos ibi vidimus for- Alta dedit quercus. Pavido mihi membra micas grana colligentes & trahentes parvo ore longo ordine magnum pondus, atque tenentes fuam femitam per • afperum corticem quercus. Cum copiam admirarer, Totidem, inquam, concede mihi cives, Parens optime, atque imple muros hominibus

Vacuos.

timore
Horruerant, ftabantq; comæ. Tamen ofcula terræ,
Roboribufque dedi: nec me fperare fatebar;
Sperabam tamen ; atque animo mea vota fovebam.
Nox fubit: & curis exercita corpora fomnus
Occupat. Ante oculos eadem mihi quercus 635

adeffe,

Quercus excelfa Et ramos totidem, totidemque animalia ramis concußt eft, atque ftrepi- Ferre fuis vifa eft; parilique tremiscere motu : tum edidit, ramis agitatis Graniferumque agmen fubjectis fpargere in arvis. rant mihi timido, & capilli Crefcere quod fubito, & majus majufque videri,

fine vento. Artus tremue

erant erecti horrere. Nihil

ominus deofculatus fum terram atque quercum: neque teftabar me sperare, fperabam tamen, atque fervabam mente mea defideria. Nox fubfequitur; atque fopor invadit corpora defatigata folicitudinibus. Eadem quercus vifa eft mihi adeffe coram oculis, totidem habens ramos, & totidem animalia ramis; atque tremere ead m agitatione; atque diffundere in proximos campos turbam formicarnm grana ferentium. Qua repente vifa eft augeri, & major atque major fieri,

[blocks in formation]

Acfe tollere humo; rectoque adfiftere trunco: 640
Et maciem numerumque pedum, nigrumq; coloré
Ponere ; & humanam membris inducere formam.
Somnus abit. Damno vigilans mea vifa; querorq;
In Superis opis effe nihil. At in ædibus ingens
Murmur erat: vocefque hominum exaudire

videbar,

645

650

Jam mihi defuetas. Dum fufpicor has quoq; fomni,
Ecce venit Telamon properus: foribufque reclufis,
Speque fideque, pater, dixit, majora videbis.
Egredere. Egredior: qualefque in imagine fomni
Vifus eram vidiffe viros, ex ordine tales
Afpicio, agnofcoque. Adeunt; regemq; falutant.
Vota Jovi folvo, populifque recentibus urbem
Partior, & vacuos prifcis cultoribus agros,
Myrmidonafque voco. nec origine nomina fraudo.
Corpora vidifti. Mores, quos ante gerebant, 655
Nunc quoque habent: parcumq; genus, patienfq;
laborum,

Quæfitique tenax, & qui quæfita refervent.
Hi te ad bella pares annis animifque fequentur;
Cum primum, qui te feliciter attulit, Eurus
(Eurus enim attulerat) fuerit mutatus in

Auftros.

}

660

XXVI. Talibus atq; aliis longum fermonibus illi
Implevere diem. Lucis pars ultima mensæ
Eft data, nox fomnis. Jubar aureus extulerat Sol :
Flabrat adhuc Eurus; redituraque vela tenebat.
Ad Cephalum Pallante fati, cui grandior ætas; 665
Ad regem Cephalus, fimul & Pallante creati
Conveniunt. Sed adhuc regem fopor altus habebat.

[blocks in formation]

Hi, annis atque fortitudine fimiles comitabuntur te ad

pugnas, ftatim atque Subfolanus, qui te feliciter adduxit, ( Subfolanus enim adduxerat) fuerit verfus in Notos.

XXVI. Illi confumpferunt longum diem hujufmodi atque aliis colloquiis. Pars diei noviffima con ceffa eft epulis, nox fopori. Sol splendidus advexerat lucem; Subsolanus adhuc spirabat, atque impediebat carbafa reverfura. Filii Pallantis coëunt ad Cephalum, qui provectior erat atate; Cepha lus & filii Pallantis una adeunt regem: fed fomnus gravis adhuc illum tenebat.

NOTA.

640. Recto Qualis eft hominum. 646. Defuetas] Quia omnes prope tabe interierant.

646. Somni] Quia res videbatur incredibilis.

654 Myrmidonafque ] Múpu nempe Græcis formica dicitur: Revera autem illud ideo nomen Æginetis impofitum quod formicarum more, prædonum metu in antris degerent, terram foderent &

agriculturam exercerent: qui Æaci precibus in homines mutari finguntur, quod docente illo, naves ædificare, hoftibus refiftere, in hominum denique confpectum prodire inceperint.

660. Auftros] Quibus ex Ægina ad Athenas navigatio opportuna. 662. Pars ultima menfa ] Prandia enim vetuftiori ævo prorfus ignota. Excipit

Phacus excipit illos ad fores: Excipit acides illos in limine Phocus:

nam

frater Peleus habebant de

Telamon atque ejus Nam Telamon fraterque viros ad bella legebant. lectum virorum pro militia. Phocus in interius fpatium pulchrofq; receffus 670 Phocus ducit Athenienfes in Cecropidas ducit. Cum queis fimul ipfe refedit, penetralia, atque ornatos Afpicit oliden ignota ex arbore factum feceffus regix: cum quibus Ferre manu jaculum, cujus fuit aurea cufpis. statim atque fedit, videt Aoliden gerere manu telum Pauca prius mediis fermonibus ille locutus, fabricatum ex ligno ignoto, Sum nemorum ftudiofus, ait, cædifq; ferinæ: 680 cujus mucro fuit aureus. Qua tamen è filva teneas haftile recifum, Ille prius pauca prafatus ex Jamdudum dubito: certe, fi fraxinus effet, ufu communi, inquit, gau- Fulva colore foret: fi cornus, nodus ineffet. deo fylvis & ferarum in

teritu; quo tamen ex liguo Unde fit ignoro: fed non formofius ifto
fit defumtum jaculum, quod Viderunt oculi telum jaculabile noftri.
tractas, jam diu incertus
certus Excipit Acteis è fratribus alter: & ufum
fum; certè fi effet ex fraxine, Majorem fpecie mirabere, dixit, in ifto.

effet colore flavo; fi ex cor

n1o,

685

nodus ineffet. Nefcio Confequitur, quodcunq; petit: Fortunaq; miffum ex quo ligno fit: fed noftri Non regit; & revolat nullo referente cruentum. oculi non afpexerunt haftile Tum verò juvenis Nereius omnia quærit : miffile pulchrius ifto. Unus

690 ex fratribus Athenienfibus Cur fit, & unde datum; quis tanti muneris auctor. refpondet: Atque, inquit, Quæ petit, ille refert; fed, quæ narrare pudori eft, miraberis in isto utilitatem Qua tulerit mercede, filet: tactufque dolore majorem forma. Attingit Conjugis amiffe, lachrymis ita fatur obortis: quicquid appetit ; & nulli fubjicitur fortuna; & redit Hoc me, nate Dea, (quis poffit credere?) telú 695 fanguine infectum nemine Flere facit, facietque diu; fi vivere nobis referente. Tum verò juve- Fata diu dederint. Hoc me cum conjuge cara

is Nereius percunctatur Perdidit. Hoc utinam caruiffem munere femper! cuncta; quamobrem, & unde fit ablatum; quis auctor Procris erat (fi fortè magis pervenit ad aures tanti dani. Ille reddit qua Orithyia tuas) raptæ foror Orithyïæ.

700

popofcit; fed tacet que in- Si faciem morefque velis conferre duarum; decorum eft referre, & qua Dignior ipfa rapi. Pater hanc mihi junxit E

mercede acceperit; atque

mærore commotus propter!

rechtheus:

uxorem perditam, fic incipit, lachrymis profluentibus. Hoc jaculum, nate Dea, (quis poffit fidem adhibere) mihi movet fletus, & movebit diu, fifata nobis concefferint vivere diu.

Hoc me prodidit cum dileta uxore: utinam caruißem femper ifto dona! Procris (fi fortè potiùs Orithyia pervenit ad aures tuas) erat foror Orithyia ablata. Atque equidem ipfa dignior abripi, fi velis oumparare formam & mores utriufque. Pater Erechtheus mihi hanc dedit conjugem ;

NOTA.

672. Aaliden] Cephalum Deionis filium, Æoli nepotem, fiquidem Deionem Apollodorus inter Æoli liberos recenset.

679. Mediis] Id eft, quæ in medium fine omni peculiari fcopo proferri folent. 686. Alter] Clytus nempe, feu Butes, de quibus fupra.

689. Non regit] Levis fortune vicibus obnoxium negat jaculum, quod femper ad fcopum perveniret.

690. Nereius Phocus, quem ex Pfa

mathe Nerei filia acus fuftulit.

693. Mercede] Procri nempe uxori pro communicato le&o jaculum ab ipfa Cephalus accepit: cum fefe illa in hofpitem mutaffet; fuam verò esse Cephalus non cognoviffet.

695. Dea] Pfamathe nympha, quạm Phoci matrem diximus.

7co. Orithyia] Erechthei Athenienfium regis filia, quam ob formam Boreas rapuiffe dicitur. Hanc

705

[ocr errors]

715

Hanc mihi jnnxit Amor. Felix dicebar, eramque
(Non ita Diis vifum eft) ac nunc quoq; forfitan efsé.
Alter agebatur poft pacta jugalia menfis;
Cum me cornigeris tendentem retia cervis
Vertice de fummo femper florentis Hymetti
Lutea mane videt pulfis Aurora tenebris:
Invitumque rapit. Liceat mihi vera referre,
Pace Dex; quod fit rofeo fpectabilis ore,
Quod teneat lucis, teneat confinia noctis,
Nectareis quod alatur aquis; ego Procrin amaba:
Pectore Procris erat, Procris mihi femper in ore.
Sacra tori, coitufque novos, thalamofq; recentes,
Primaque deferti referebam foedera lecti.
Mota Dea eft: &, Sifte tuas, ingrate, querelas;
Procrin habe, dixit. Quod fi mea provida mens eft;
Non habuiffe voles. Meque illi irata remifit.
Dum redeo, mecumque Deæ memorata retracto;
Effe metus cœpit, ne jura jugalia conjux
Non benè fervaffet. Faciefque ætafque jubebant
Credere adulterium: prohibebant credere mores.
Sed tamen abfueram : fed & hæc erat, unde rediba,
Criminis exemplum: fed cuncta timemus amantes.
Quærere, quo doleam, ftudeo; donifq; pudica 725
Sollicitare fidem. Favet huic Aurora timori:
Immutatque meam (videor fenfiffe) figuram.
Palladias ineo non cognofcendus Athenas:
Ingrediorque domum. Culpa domus ipfa carebat;
Caftaque figna dabat: dominoque erat anxia

720

vir. Beatus credebar,

Amor hanc mecum focia

beatus eram : (Non ita placitum erat Diis) & nunc effem fortè fi modo iis placuiffet. Secundus menfis incipiebat poft fponfalia, cum Aurora crocea me confpicit mane disjectis tenebris, faftigio Hymetti femper florentus, ftruentem plagas cer

ex

vis cornutis; atque me aufert repugnantem. Conccdatur mihi narrare vera,

fine olio Des, quod fit pulcherrima facie rofea, quod media fit inter confinia diei & notis, quod vivat

liquore nectareo; Ego ama

bam Procrin: Procris erat

femper mihi in corde, Pro

cris erat in ore. Repetebam facra letti, & recentes concubitus,& nuptias nuperas,

prima jura tori derelicti Dea eft accenfa; atque, innias, ingrate, Procrin obsiquit, reprime tuas querimoneas. Quod fi meus animus aliquid profpicit, optabis non habuiffe eam : atque irata me illi reddidit. Dum revertor, atque revolvo mecum Dea monita, occœpi ti mere, ne uxor non benè cu

anxia 730 Rediffet fœdera connubialia:

rapto.
Vix aditu per mille dolos ad Erechthida facto;
Ut vidi, obftupui: meditataque pæne reliqui
Tentamenta fide: malè me, quin vera faterer,
Continui; malè quin, ut oportuit, ofcula ferrem.

atque pulchritudo & anni fuadebant mihi credere eam adulterium commififfe: mores dehortabantur credere.Verum

tamen di ceßeram, verum &

hac Aurora,

[ocr errors]

qua rever

tebar, erat exemplum adulterii: verum nos amantes omnia reformidamus. Nitor fingere quod me folicitet; atque tentare muneribus fidem pudicitia. Aurora favet huic pavori; atque vertit meam formam: (videor fenfiffe.) Subeo Athenas Palladias nulli cognofcendus, atque intro domum. Ipfa domus vacabat crimine, & indicia faciebat caftitatis, atque erat folicita ob dominum ablatum. Acceffu vix dato ad Ereshthei filiam per mille artes, cum intuitus fum, obftupui: atque propemodum deferui fidei experimenta animo inftituta: agre me repreffi, quin agnofcerem vera; agre quin, us decuit, fuavia darem.

[merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small]

Meta erat: verum tamen Triftis erat: fed nulla tamen formofior illa nulla poteft effe pulchrior Effe poteft trifti ; defiderioque calebat

quam illa etiam dum mœ

arumna ipfa fic decebat.

735

sta fuit; atque flagrabat Conjugis abrepti. Tu collige, qualis in illa, defiderio mariti fublati. Tu, Phoce, decor fuerit; quam fic dolor ipfe decebat. Those, conjice, qualis fue- Quid referam, quoties tentamina noftra pudici rit in illi venuslas, quam Reppulerint mores? quoties, Ego, dixerit, uni 740 Quamobrem dicam, quoties Servor, ubicunque eft: uni mea gaudia fervo? bonefti mores coarguerint no- Cui non ifta fide fatis experientia fano ftros conatus ? quoties dixerit, Ego fervor uni, ubicunque eft; fervo meam voluptatem uni? Cui fapienti iftud periculum fidei non fit fatis tutum? Non fum expletus; & tendo in meum exitium: dum fpondeo pretium pro note, atque cumulando dona, fubegi eam denique vacillare. Vociferor; Ecce ego malè occultus, male promiffus adulter, eram verus maritus: coargueri

me teste, infida. Ila nihil refpondit: fed tantum fuperata fecreto pudore vitat domum,in qua fibi infidia erant structæ, cum perverso conjuge: atque odio habens totam gentem virorum ob meam injuriam per montes vagatur Tum amor vehementior per

Magna foret? non fum contentus; & in mea pugno
Vulnera; dum cenfus dare me pro nocte pacifcor.
Muneraque augendo tandem dubitare coëgi. 745
Exclamo: Male tectus ego en, malè pactus adulter
Verus eram conjux : me, perfida, teste teneris.
Illa nihil: tacito tantummodo victa pudore
Infidiofa malo cum conjuge limina fugit:
Offenfaque mei genus omne perofa virorum
Montibus errabat ftudiis operata Dianæ.
Tum mihi deferto violentior ignis ad offa
Pervenit: orabam veniam; peccaffe fatebar.
Et potuiffe datis fimili fuccumbere culpæ
Me quoque muneribus; fi munera tanta
darentur.

750

}755

Hoc mihi confefso, læfum prius ulta pudorem, Redditur, & dulces concorditer exigit annos. Dat mihi præterea, tanquam fe parva dediffet Dona, canem munus: quem cum fua traderet illi Cynthia, Currendo fuperabit, dixerat omnes. 760 vadit off mea cum dere- Dat fimul & jaculum; manibus quod (cernis) lictus eßem; precabar ut

dedita minifteriis Diana.

ignofceret, & agnofcebam

habemus.

me in culpa effe: & potuiffe etiam in ejufmodi crimen venire oblatis donis, fiquidem tanta dona offerrentur. Redit ad me poftquam ea agnoviffem ante ulta pudorem offenfum; atque unanimis tranfigit annos amabiles. Dat mihi infuper, (ficuti dedisset se tanquam exiguum munus,) canem, quem cum fua Diana illi daret, dixerat, ante vertet cunctos curfu. Tradit mihi una telum, quod, ut vides, tractamus manibus.

NOTA.

757 Conjugis Mariti Cephali, quem putabat ab Aurora fuifle raptum.

742. Fide] Bro fidei, iterum; nifi mavis cum uno Vaticano, (ui non ifta fatis fidei.

744. Cenfus] Amplas fuas divitias pro

concubitu.

749. Fugit] Atque tum ad Minoëm Crete regem pervenit, à quo jaculum inevitabile & canem Lælapa accepit quem nulla fera poffet evitare; quibus quidem muneribus ipfa quoque, fpecie mutata Cephalum maritum ad fictum adulterium

pellexit, quod & pariter deprehenfo exprobravic. Quanquam aliter Hyginus, itemque Ovidius nofter.

750. Offenfaque mei] Quod me offendiffet, nam active vox illa plerumque fumitur, offenfio paffive.

751. Studiis] Venationi.

756. Hoc] Non tamen fatis aperte, ne que uti fupra indicavimus, fefe à Procri deceptum, at obfcure fatetur.

760. Cynthia Diana, à Cyntho Deli infulæ monte, ubi nata dicitur.

XXVII. Muneris

« AnteriorContinua »