Iam prope lux aderat , qua me discedere Caefar

Finibus extremae iufferat Ausoniae.
Nec mens, nec spatium fuerant satis apta paranti :

Torpuerant longa pećtora noftra mora.
Non mihi seruorum, comitis non cura legendi :

Non aptae profugo vestis opisue fuit.
Non aliter ftupui, quam qui Iouis ignibus i&tus

Viuit; et est vitae nescius ipse suae.
Vt tamen hanc animo nubem dolor ipfe remouit,

Et tandem sensus conualuere mei;
Adloquor Cutremum maestos abiturus amicos,

Qui modo de multis vnus et alter erant. Vxor amans flentem filens acrius ipsa tenebat;

Imbre per indignas vsque cadente genas.
Nata procul Libycis aberat diuersa sub oris :

Nec poterat fati certior efle mei.
Quocumque adfpiceres, luctus gemitusque sonabant :

Formaque non taciti funeris intus erat.
Femina, virque, meo pueri quoque funere maerent:

Inque domo lacrimas angulus omnis habet.
Si licet exemplis in paruo grandibus vti:

Haec facies Troiae, cum caperetur, erat.
Iamque quiescebant voces hominumque canumque,

Lunaque nocturnos alta regebat equos.
Hanc ego suspiciens, et ab hac Capitolia cernens,

Quae noftro frustra iunéta fuere Lari;
Numina vicinis habitantia fedibus, inquam,

Iamque oculis numquam templa videnda meis,
Dique relinquendi, quos Vrbs habet alta Quirini ;

Efte falutati tempus in omne mihi.
Et quanquam sero clypeum post vulnera sumo;

Attamen hanc odiis exonerate fugam ;
Coelestique viro, quis me deceperit error,

Dicite; pro culpa ne scelus esse putet,
Vt, quod vos scitis, poenae quoque sentiat auctor.

Placato possum non miser effe Deo.
Hac prece adoraui Superos ego : pluribus vxor ;

25

30

35

40

Singultu

Singultu medios praepediente sonos.
Illa etiam ante Lares paflis prostrata capillis

Contingit exstinctos ore tremente focos :
Multaque in auerfos effudit verba Penates,

45 Pro deplorato non valitura viro. Iamque morae fpatium nox praecipitata negabat,

Versaque ab axe suo Parrhasis Arctos erat. ? Quid facerem ? blando patriae retinebar amore : Vltima fed iuslae nox erat illa fugae.

so Ah quoties aliquo dixi properante, Quid vrgues ?

Vel quo feftines ire, vel vnde, vide. Ah quoties certam me fum mentitus habere

Horam, propositae quae foret apta viae. Ter limen tetigi; ter sum reuocatus : et ipse

55 Indulgens animo pes mihi tardus erat. Saepe, Vale dicto, rursus sum multa locutus ;

Et quasi discedens ofcula fumma dedi.
Saepe eadem mandata dedi : meque ipfe fefelli,
Respiciens oculis pignora cara meis,

60 Denique, quid propero ? Scythia eft, quo mittimur, inquam:

Roma relinquenda est. vtraque iusta mora est. Vxor in aeternum viuo mihi viua negatur :

Et domus, et fidae dulcia membra domus. Quosque ego fraterno dilexi more sodales.

65 O mihi Thesea pectora iuncta fide ! Dum licet, amplectar : numquam fortasse licebit

Amplius. in lucro, quae dacur hora, mihi este Nec mora ; fernionis verba imperfecta relinquo,

Complectens animo proxima quaeque meo.
Dum loquor, et flemus ; coelo nitidiflimus alto,

Stella: grauis nobis, Lucifer ortus erat.
Diuidor haud aliter , quam si mea membra relinguam :

Et pars abrumpi corpore visa suo eft.
(Sic Priamus doluit , tunc cum in contraria versus

75 Vltores habuit proditionis equus.] Tum vero exoritur clamor gemitusque meorum ; Et feriunt maeftae pectora nuda manus.

Tum

70

Tum vero coniux, humeris abeuntis inhaerens,

Miscuit haec lacrimis triftia dicta fuis.
Non potes auelli. fimul ah, fimul ibimus , inquit !

Te fequar : et coniux exsulis exsul ero.
Et mihi facta via est : et me capit vltima tellus.

Accedam profugae sarcina parua rati.
Te iubet e patria discedere Caesaris ira;

Me pietas. pietas haec mihi Caesar erit.
Talia tentabat : fic et tentanerat ante :

Vixque dedit victas vtilitate manus.
Egredior (fiue illud erat sine funere ferri)

Squalidus immiffis hirta per ora comiş.
Illa dolore grauis, tenebris narratur obortis.

Seniianimis media procubuiffe domo
Vtque resurrexit, foedatis puluere turpi

Crinibus, et gelida membra leuauit humo,
Se modo, desertos modo complorasse Penates ;

Nomen et erepti faepe vocafle viri :
Nec gemuifle minus , quam si nataeue meumue

Vidiffet structos corpus habere rogos :
Et voluisse mori ; et moriendo ponere sensus :

Respectuque tamen non posuisse mei.
Viuat et absentem, quoniam fic fata tulerunt,

Viuat, et auxilio fubleuet vsque fuo.
Tinguitur Oceano cuftos Erymanthidos Vrsae,

Aequreasque suo fidere turbat aquas :
Nos tamen Ionium non nostra findimus aequor

Sponte : sed audaces cogimur effe metu.
Me miserum, quantis increscunt aequora ventis ;

Erutaque ex imis feruet arena vadis !
Monte nec inferior prorae puppique recuruae

Infilit, et pictos verberat vnda Deos. Pinea texta sonant: pulsi stridore ruilentes :

Adgemit et nostris ipsa carina malis. Nauita, confessus gelido pallore timorem,

Iam sequitur victam, non regit arte, ratein. Voque parum validus non proficientia rector

P. Ouid. Nar. Opera. Tom. III.

100

105

110

IIS Cerui.

120

Ceruicis rigidae frena rimittit equo :
Sic, non quo voluit, sed quo rapit impetus vndae,

Aurigam video vela dediffe rati.
Quod nisi mutatas emiserit Aeolus auras;

In loca iam nobis non adeunda ferar.
Nam procul Illyriis laeua de parte relictis ,

Interdicta mihi cernitur Italia.
Definat in vetitas, quaeso, contendere terras,

Et mecum magno pareat aura Deo.
Dum loquor , et cupio pariter timeoque reuelli,

Increpuit quantis viribus vnda latus :
Parcite, caerulei, vos parcite, numina ponti ;

Infeftumque mihi fit fatis efle loutem.
Vos animam faeuae feffam subducite morti.

Si modo, qui periit, non periiffe poteft.

ELEGIA IV.
O mihi post vllos numquam memorande sodales ,

O cui praecipue fors mea visa sua est;
Attonitum qui me, (memini), cariffime, primus

Ausus es adloquio sustinuiffe tuo ;
Qui mihi confilium viuendi mite dedisti,

Cum foret in misero pectore mortis amor;
Scis bene, cui dicam, pofitis pro nomine fignis ;

Officium nec te fallit, amice, tuum.
Haec mihi semper erunt imis infixa medullis ;

Perpetuusque animae debitor huius ero.
Spiritus et vacuas prius hic tenuandus in auras

Ibit, et in tepido deseret ossa rogo ;
Quam fubeant animo nieritorum obliuia noftro:

Et longa pietas excidat ista die.
Dî tibi fint faciles , et opis nullius egentem

Fortunam prestent, disimilemque meae.
Si tamen haec nauis vento ferretur amico;

Ignoraretur forfitan ista fides.
Thesea Pirithous non tam fenfiffet amicum,

Si non infernas viuus adîffet aquas.

35

Vt foret exemplum veri Phoceus amoris ,

Fecerunt Furiae, triftis Oresta , tuae.
Si non Euryalus Rutulos cecidiffet in hoftes ;

Hyrtacite Nilo gloria nulla foret.
Scilicet vt fuluum spectatur in ignibus aurum,

Tempore sic duro est infpicienda fides.
Dum iuuat, et vultu ridet Fortuna ferèno

Indelibatas cuncta sequuntur opès.
At fimul intonuit; fugiunt: nec noscitur vlli,

Agminibus comitum qui modo cinctus erat.
Atque haec exemplis quondam colle&ta priorum,

Nunc mihi sunt propriis cognita vera malis. Vix duo tresue mihi de tot superestis amici.

Cetera Fortunae, non mea, turba fuit.
Quo magis, o pauci, rebus succurrite laplis,

Et date naufragio litora tuta meo:
Neue metu falfo nimium trepidate, timentes,

Hac offendatur ne pietate Deus.
Saepe fidem aduerfis etiam laudauit in armis ;

Inque suis amat hanc Caesar , in hofte probat.
Cauffa mea est melior, qui non contraria foui

Arma ; fed hanc merui fimplicitate fugam. Inuigiles igitur noftris pro cafibus oro ;

Diminui fi qua numinis ira potest.
Scire meos fi quis casus defideret omnes.

Plus, quam quod fieri res finit, ille petat.
Tot mala sum passus, quot in aethere fidera lucent :

Paruaque quot ficcus corpora puluis habet.
Multaqué credibili tulimus maiora : ratamque,

Quamuis acciderint, non habitura fidem. Pars etiam mecum quaedam moriatur oportet ;

Meque velim pofsit dissimulante tegi. Si vox in fragilis pectus mihi firmius aere,

Pluraque cum linguis pluribus ora forent ;
Non tamen idcirco complecterer omnia verbis :

Materia vires exsuperante meas.
Pro duce Neritio docti mala nostra Poëtae