Vix illam subito posses cognofcere ; tanto

Sanctior, et tanto, quam modo, maior erat. Laeta canam : gaude, defuncta laboribus , Ino,

Dixit ; et huic populo dextera seniper ades. Numen eris pelagi: natum quoque pontus habebit.

In vestris aliud sumite nomen aquis.
Leucotheë Graiis , Matuta vocabere noftris.

In portus nato ius erit omne tuv.
Quem nos Portunum, sua lingua Palaemona dicet:

Ite, precor, nostris aequus vterque locis.
Adnuerant : promissa fides : posuere labores.

Nomina mutarunt : hic Deus, illa dea eft. Cur vetet ancillas accedere , quaeritis? odit.

Principiumque odii , fi finat ipfa , canam. Vna ministrarum folita est , Cadmëi, tuarum

Saepe sub amplexus coniugis ire tui.
Improbus hanc Athamas furtim dilexit : ab illa

Comperit agricolis semina tosta dari.
Ipsa quidem fecisse negat, sed fama recepit.

Hoc eft cur odio sit tibi ferua manus.
Non tamen hanc pro stirpe sua pia mater adoret.

Ipsa parum felix visa fuisse parens.
Alterius prolem melius mandabitis illi.

Vtilior Baccho, quam fuit ipsa suis.
Hanc tibi , Quo properas, memorant dixifle, Rutili?

Luce mea Marso Consul ab holte cades.
Exitus accellit verbis : flumenque Tolenum

Purpureo mixtis fanguine fuxit aquis.
Proximus annus erat: Pallantide caesus eadem

Didius hoftiles ingeminauit opes.
Lux eadem, Fortuna, tua eft, auctorque, locusque.

Sed superinie&tis quis latet aede togis?
Seruius est: hoc conftat enim. sed caussa latendi

Discrepat ; et dubium me quoque mentis habet.
Dum dea furtiuos timide profitetur amores ;

Coeleftemque homini concubuisse pudet; (Arsit enim magna correpta cupidine Regis,

::

Caecaque in hoc vno non fuit illa viro :
Nočte domum parua solita est intrare fenestra :

Vnde Feneftellae nomina porta tenet.
Nunc pudet, et vultus velamine celat amatos:
Oraque sunt multa regia tecta toga. .

$80 An magis est verum , poft Tulli funera plebem

Confusanı placidi morte fuisse ducis ?
Nec modus vllus erat: crescebat imagine luctus ;

Donec eam pofitis occuluere togis.
Tertia caussa mihi spatio maiore canenda eft:

585
Nos tamen adductos incus agemus equos.
Tullia, coniugio, sceleris mercede , peracto,

His folita eft di&tis exstimulare virum:
Quid inuat efle pares, te noftrae caede fororis ,
Meque tui fratris , fi pia vita placet ?

590 Viuere debuerant et vir ineus et tua coniux,

Si nullum ausuri maius eramus opus.
Et caput et regnum facio dotale parentis.

Si vir es, i, dictas exige dotis opes.
Regia res scelus eft. focero cape regna necato :

595
Et noftras patrio fanguine tingue manus.
Talibus instinctus folio priuatus in alto

Sederat. attonitum vulgus ad arma ruit.
Hinc cruor ,

hinc caedes : infirmaque vincitur aetas.
Sceptra gener socero rapta Superbus habet.

600 Ipse sub Esquiliis, vbi erat sua regia , caesus

Concidit in dura fanguinolentus humo.
Filia, carpento patrios initura penales,

Ibat per medias alta feroxque vias.
Corpus vt adspexit, lacrimis auriga profufis

605
Restitit. hunc tali corripit illa sono :
Vadis ? an exspectas pretium pietatis amarum ?

Duc, inquam , inuitas ipfa per ora rotas.
Certa fides facti : dictus Sceleratus ab illa
Vicus, et aeterna res ea presla nota.

GLO
Poft tamen hoc ausa est templum , monumenta parentis,

Tangere : mira quidem, fed tamen acta loquar.
P. Ouid. Nas. Opera Tom. III.

K

Signum

utili?

usques

et.

615

620

625

630

Signum erat in folio residens sub imagine Tulli.

Dicitur hoc oculis opposuisse manum.
Et vox audita est, Vultus abscondite nostros,

Ne natae videant ora nefanda meae.
Vefte data tegitur: vetat hanc fortuna moueri:

Et fic e templo eft ipfa locuta fuo:
Ore reuelato qua primum luce patebit

Seruius, haec pofiti prima pudoris erit. Parcite, matronae, vetitas attingere vestes :

Solemnes fatis est voce mouere preces :
Sitque caput femper Romano te&tus amićtu,

Qui rex in nostra feptimus Vrbe fuit.
Arserat hoc templum : figno tamen ille pepercit

Ignis : opem nato Mulciber ipfe tulit.
Namque pater Tulli Vulcanus, Ocresia mater,

Praefignis facie, Corniculana fuit.
Hanc secum Tanaquil , facris de more paratis,

Iuffit in ornatum fundere vina focum.
Hic inter cineres obfcoeni forma virilis

Aut fuit, aut visa est : fed fuit illa magis. lussa loco captiua fouet. conceptus ab illa

Seruius a coelo semina gentis habet.
Signa dedit genitor, tum cum caput igne corusco

Contigit, inque coma flammeus arsit apex.
Te quoque magnifica, Concordia dedicat aede

Liuia, quam caro praestitit illa viro.
Disce tamen, veniens aetas, vbi Liuia nunc eft

Porticus , immenfae tecta fuifle domus.
Vrbis opus domus vna fuit: spatiumque tenebat,

Quo breuius muris oppida multa tenent,
Haec aequata solo est, nullo sub crimine regni,

Sed quia luxuria vila nocere sua. Sustinuit tantas operum fubuertere moles

Totque suas heres perdere Caesar opes. Sic agitur cenfura, et sic exempla parantur ;

Cum vindex, alios quod monet, ipse facit. Nulla nota eft veniente die, quam ducere possis,

635

640

645 650

655

660

665

Idibus inuicto funt data templa loui.
Et iam Quinquatrus iubeor narrare minores.

Nunc ades o coeptis , flaua Minerua , meis.
Cur vagus incedit tota cibicen in Vrbe ?

Quid fibi personae, quid stola longa, volunt?
Sic ego: fic pofita Tritonia cuspide dixit.

Pace velim doctae verba referre Deae.
Temporibus veterum tibicinis vfus auorum

Magnus, et in magno semper honore fuit.
Cantabat fanis, cantabac tibia ludis :

Cantabat maestis tibia funeribus.
Dulcis erat mercede labor : tempuisque fecutum,

Quod subito Graiae frangeret artis opus.
Adde quod Aedilis, pompam qui funeris irent,

Artifices folos juslerat effe decem.
Exsilio mutant Vrbem, Tiburque recedunt:

Exsilium quodam tempore Tibur erat :
Quaeritur in scena caua tibia ; quaeritur aris :

Ducit supremos naenia nulla toros
Seruierat quidam quantolibet ordine dignus

Tibure : fed longo tempore liber erat.
Rure dapes parat ille suo ; turbamque canoram

Conuocat. ad festas conuenit illa dapes.
Nox erat ; et vinis oculique animique natabant :

Cum praecomposito nuntius ore venit.
Atque ita , Quid cessas conuiuia foluere ? dixit:

Auctor vindictae iam venit, ecce,
Nec mora: conuiuae valido titubantia vino

Membra mouent: dubii ftantque labantque pedes.
At dominus, Discedite, ait. plaustroque morantes

Sutulit. in plaustro firpea lata fuit.
Adliciunt somnos tempus, motusque, merumque ;

Potaque se Tibur turba redire putat.
Iamque per Esquilias Romanam intrauerat vrbem;

Et inane in medio plaustra fuere Foro.
Plautius, vt pofTent specie numeroque Senatum

Fallere, personis imperat ora tegi.

670

675

ae.

680

685

Admiscetque alios : et, vt hunc tibicina coetum

Augeat, in longis vestibus ire iubet.
Sic reduces bene posle tegi : ne forte notentur

Contra collegae iussa redîlle sui.
Res placuit : cultuque nouo libet Idibus vti;

Et canere ad veteres verba iocosa modos.
Haec vbi perdocuit, Supereft mihi discere , dixi,

Cur fit Quinquatrus illa vocata dies.
Martius, inquit, agit tali mea nomine festa :

Estque sub inuentis haec quoque turba meis.
Prima terebrato per rara foramina buxo,

Vt daret effeci tibia longa fonos.
Vox placuit : liquidis faciem referentibus vndis

Vidi, virgineas intumuiffe genas.
Ars mihi non tanti est ; valeas, mea, tibia, dixit.

Excipic abiectam cespite ripa suo.
Inuentam Satyrus primum miratur: ad vsum

Nefcit, et inflatam fentit habere sonum..
Et modo dimittit digitis , modo concipit auras :

Iamque inter Nymphas arte superbus erat.
Prouocat et Phoebum. Phoebo fuperante pependit:

Caefa recefferunt a cute membra sua.
Sum tamen inuentrix auctorque ego carminis huius.

Hoc eft cur noftros ars colat ista dies.

Et framin

Pro Tunc

715

Tertia lux veniat, qua tu, Dodoni Thyene,

Stabis, Agenorei fronte videnda bouis.
Haec est illa dies, qua tu purgamina Veftae,

Thybri, per Etruscas in mare mittis aquas.
Si qua tides ventis ; Zephyro date carbala, nautae:

Cras veniet vestris ille secundus aquis.
At pater Heliadum , radios vbi tinxerit vndis,

Et cinget geminos ftella serena polos ;
Tollet humo validos proles Hyriea lacertos :

Continua Delphin nocte videndus erit. Scilicet hic olim Volscos Aequosque fugatos

Viderat in campis, Algida terra , tuis,

HE