Imatges de pàgina
PDF
EPUB

XIV. Sed tamen ambobus verfæ folatia formæ
Magna nepos fuerat; quem debellata colebat
605
India: quem pofitis celebrabat Achaïa templis.
Solus Abantiades ab origine cretus eadem
Acrifius fupereft, qui moenibus arceat urbis
Argolica; contraque Deum ferat arma; genufque
Non putet effe Jovis. Neque enim Jovis effe2610
putabat
5

Perfea; quem pluvio Danaë conceperat auro.
Mox tamen Acrifium (tanta eft præfentia veri,)

XIV. Sed tamen nepos fuerat utrique magna confoLatio mutata figura ; quem India victa venerabatur; quem Achaia colebat extructis delubris. Solus reftat Acrifius Abantis filius

ductus ab eadem ftirpe, qui prohibeat deum à muris urbis

Argolica, & induat arma adverfus illum, neque credat effe fobolem Jovis. Neg etiam arbitrabatur Perfeum

Danae conceperat auro pluvial.

Brevi tamen Acrifium pœnitet, (tanta eft vis veritatis) fe tam lafiffe Deum, quam non agnovisse nepotem. Jam unus (Bacchus) receptus eft cœlo; at

Tam vioiaffe Deum, quam non agnoffe nepotem,effe Jovis filium, quens
Pœnitet. Impofitus jam cælo eft alter: at alter
Viperei referens fpolium memorabile monftri 615
Aera carpebat tenerum ftridentibus alis.
Cumque fuper Libycas victor penderet arenas;
Gorgonei capitis gutte cecidere cruenta:
Quas humus exceptas varios animavit in angues.
Unde frequens illa eft infeftaque terra colubris. 620
XV. Inde per immenfum ventis difcordibus

actus

Nunc húc, nunc illuc, exemplo nubis aquofæ,

alius (Perfeus) repertans infignes exuvias monftri vi

perei agitabat mollem aërem alis ftrepentibus. Cumque voti compos immineret arenis Libycis, gutta cruoris de

fluxerunt ex capite Gorgonen, quas exceptas terra excitavit in diverfos ferpentes: ex quo illa terra eft infesta multis ferpentibus.

XV. Inde vectus ventis dissentientibus per vaftum aërem, nunc huc, nunc illue trabitur ficus nubes aquofa;

NOTÆ.

605. Nepos] Bacchus, ex Semele. 606. Achaia] Quæ pars eft Græciæ, in qua Boeotia fita eft: nifi mavis pro Græcia ipfa pofitam effe, ut fæpe alibi.

607. Abantiades] Acrifius eft Abantis filius, rex Argivorum, illius Danaës pater quæ Perfeum peperit, à quo poftea ipfe Acrifius difco per imprudentiam interfectus eft.

607. Origine eadem] Voluerunt quippe nonnulli Abantem, Acrifii patrem, Beli fuiffe filium, cui Belo Jupiter pater fuit, uti etiam & Baccho.

608. Arceat] Bacchum nempe Deum effe negabat.

608. Urbis Argolica] Argos eft ipfa, urbs Peloponnefi, que interdum plurali numero Argi dicitur, & pro tota Græcia ponitur.

611. Perfea] Cognoverat oraculo Acrifius fe à nepote aliquando occifum iri; quamobrem filiam Danaën ahenea turri fubterranea inclufit. Illuc in imbrem aureum converfus Jupiter penetravit, qui puellam gravidam fecit. Re cognita

in Jovem facti culpam rejicit Danaë; aft durus & fibi metuens pater illi fidem non habuit, quin cam cum filio Perfeo una in arca lignea inclufam in mare dejecit ; quæ tamen à pifcatore quodam extracta Pilumno regi data eft, cui nuplic.

7614. Tanitet] Quia Bacchum, Calo receptum, nepotem Perfeum Jove digna geffiffe accipiebat.

615. Monftri Spolium] Caput dicit Medufæ, vipereis capillis formidabile, quod Plutonis galea, Minervæ ægide, & falce adamantina inftru&tus Perfeus amputavit, Minerva fcuto deinde aptavit, cujus obtentu plurimos in faxa convertit.Fuerunt autem Medufa Sthenio & Euryale, Phorci Cetûfque filiæ, de quibus fi plura cupis, paffim invenies.

616. Ali Talaribus, quæ à Nymphis, ut fcribit Apollodorus, aut à Mercurio ut placet aliis, Perfeus acce

[blocks in formation]
[blocks in formation]

in parte orbis
in regno Atlantis
quarit brevem fomnum, do-

nec Lucifer arceffat lumen Aurora, Aurora currus diei. Hic Atlas Japeti filius pracelluit omuibus hominibus proceritate corporis. Terra extrema & mare ultimum quod fubjicit aquas equis Solis exhauftis, & excipit currus Laffos, fuit fub hoc rege. Mille greges & totidem armenta illi vagabantur per gramina; & nullos habuit vicinos qui terra quicquam juxta colebant. Folia arborum fplendentia àuro micante, poma aurea ornabant ra

mos aureos.

Hopes, inquit

illi Perfeus, feu gloria ma

630

Fertur; & ex alto feductas æthere longe
Defpectat terras; totumque fupervolat orbem.
Ter gelidas Arctos, ter Cancri brachia vidit: 625
Sæpe fub occafus, fæpe eft ablatus in ortus.
Jamque cadente die veritus fe credere nocti
Conftitit Hefperio regnis Atlantis in orbe;
Exiguamque petit requiem, dum Lucifer ignes
Evocet Aurora; currus Aurora diurnos.
Hic hominum cunctos ingenti corpore præftans
Japetionides Atlas fuit. Ultima tellus
Rege fub hoc & pontus erat, qui Solis anhelis
Æquora fubdit equis, & feffos excipit axes.
Mille greges illi, totidemq; armenta per herbas 6.35
Errabant: & humum vicinia nulla premebant.
Arboreæ frondes auro radiante nitentes
Ex auro ramos, ex auro poma tegebant.
Hofpes, ait Perfeus illi, feu gloria tangit
Tegeneris magni: generis mihi Jupiter auctor: 646
Sive es mirator rerum; mirabere noftras.
Hofpitium requiemque peto. Memor ille vetustæ
Sortis erat (Themis hanc dederat Parnaffia fortem:)
Tempus, Atla, veniet, tua quo fpoliabitur auro
Arbor, & hunc prædæ titulum Jove natus 2

habebit.

645 gna originis te movet, Ju- Id metuens, folidis pomaria clauferat Atlas piter eft auctor mea originis;

[ocr errors]

feu es admirator rerum geftarum admiraberis noftras: pofco hofpitium & quietem. Ille recordabatur antiqui fati: (nam Themis Parnaffia hoc fatum aperuerat.) Atla, dies aderit, quo arbor tua deftituetur auro: & filius Jovis confequetur laudem rapti. Atlas id pavens cinxerat pomaria firmis muris,

NOTA.

628. Atlantis] Hic fuit Atlas Promethei frater, Japeti filius, rex Mauritaniæ, qui fibi à quodam Jovis filio exitium imminere, à Themide monitus, neminem prorfus hofpitio accipiebat. Hunc objeto clypeo Perfeus ædibus exclufus in montem mutavit, qui propter altitudinem cœlum pertingere, atque adeo fuftinere creditus: Cui fabule locum dedit rerum Aftronomicarum peritia qua Atlas ille excelluit.

629. Dum Lucifer] Id eft, donec dies illucefcat. Eft autem Lucifer Veneris ftella quæ prima poft Solis occafum apparet tumque dicitur Hefperus, ultima ejus ortum, atque adeo Auroram antegreditur, diciturque Phofphorus feu Lucifer.

632. Ultima] Mauritaniam dicit, ad mare Atlanticum porrectam.

[blocks in formation]

650

Moenibus, & vafto dederat fervanda draconi:
Arcebatque fuis externos finibus omnes.
Huic quoque, Vade procul, ne longe gloria rerum,
Quas mentiris, ait, longe tibi Jupiter abfit.
Vimque minis addit: foribufque expellere tentat
Cunctantem, & placidis mifcentem fortia dictis.
Viribus inferior, (quis enim par effet Atlanti
Viribus?) At quoniam parvi tibi gratia noftra cft;
Accipe munus, ait. Lævaque à parte Medula 655
Ipfe retroverfus fqualentia prodidit ora.

Quantus erat, mons factus Atlas. Jam barba comæq;
In filvas abeunt; juga funt humerique manufque.
Quod caput ante fuit, fummo eft in monte cacumen,
Offa lapis fiunt. Tum partes auctus in omnes 660
Crevit in immensum (fic Dî ftatuiftis, ) & omne
Cum tot fideribus cælum requievit in illo.
XVI. Clauferat Hippotades æterno carcere

ventos:

665

Admonitorque operum cælo clariffimus alto
Lucifer ortus erat. Pennis ligat ille refumtis
Parte ab utraque pedes; teloque accingitur unco:
Et liquidum motis talaribus aëra findit.
Gentibus innumeris circumque infraque relictis,
Æthiopum populos, Cepheia confpicit arva.
Illic immeritam maternæ pendere linguæ
Andromedam poenas injuftus jufferat Ammon.

670

Quam

& tradiderat cuftodienda ins genti draconi; & prohibefinibus. Dixit quoque buic bat omnes peregrinos à fuis Perfeo difcede, ne cum à me oppreffus fis, gloria rerum quas fingis, te deftituat, & ne Jupiter tibi longe abeffe videatur. Atque vi auget minas, nititur ejicere valvu harentem, b mifcentem verba afpera mi(nam quis aqualus effet Attibus. Viribus impar fuit

lanti viribus?) At quan

doquidem, inquit, gratia metra tibi eft parvi, hoc pra dono habe: & ipfe retro afpiciens oftendit à parte finiftra vultus horridos Medusa. At

las quantus quantus erat mutatus eft in montem. Jam barba capilli fiunt filva : humeri & manus funt clivi: Quod fuit antè caput, eft faftigium in fupremo monte. Offa mutantur in faxa. Tum auctus in omne latus furrexit in immenfum, (ita voluiftis Dii ) totum calum cum tot aftris requievit fuper illum, XVI. Hippotades obftru

xerat omnes ventos carcere

aterno; & Lucifer hortator operum furrexerat splendidiffimus in fublimi calo. Ille pennas refumt as pedibus nectit ab utraque parte, & accingitur enfe falcato; & dividit aërem fluidum talaribus agitatis. Nationibus plurimis circum & infra omiffis, intuetur campos Cepheios & populos Æthiopum. Illic iniquus Ammon coëgerat Andromedam infontem exfolvere panas jactantia materna.

[ocr errors]

647. Draconi] Ladonis nomine, quem | Andromeda mater, de pulchritudine cum fluvium feu foffam circum hortos in Ser Nereidibus contendere. pentis modum ductam interpretantur. 656. Retroverfus ] Ne pariter in faxum, vifo monftro, mutaretur.

663. Hippotades] Eolus, filius Jovis ex Arcefla, Hippote Nepos; ventorum rex ideo creditus, quod Aftronomiæ peritiffimus de eorum natura differeret, futurafque tempeftates prædiceret.

663. Eterno] Firmiffimo quo olim folitus & illos coërcere.

665. Tennis ] Talaribus, de quibus fupra.

666. Telo unco] Enfe falcato, feu Harpe. ·669. Cepheia] Cephei, Phonicis filii, Andromeda patris, regis Æthiopum.

670. Lingua] Quippe aufa erat Caffiope

671. Ammon] Jupiter eft, quem arenarium Græculi vocaverunt, qui in Libya defertis templo celeberrimo fub arietis forma, ideo colebatur, ut vifum iifdem, quod ea forma fitienti Baccho apparuerit, eidemque pedis i&tu fontem aperuerit vel ut placet aliis quod galea uteretur in bello, cujus infigne effet caput arietis : Sed verius filium Noë Ham, vel Cham pro Deo, in Libya cultum, credideris; fiquidem illam terram ejus pofteri incoluerunt. Ille, quicumque tandem fuerit, de marino monftro, quod Nereïdum precibus, Neptunus adverfus Ethiopas immiferat, confultus, Cephei Caffiopefque progeniem monftro objiciendam refpon

R

derati

Quam ftatim atque Perfeus Quam fimul ad duras religatam brachia cautes Abantis pronepus, confpexit Vidit Abantiades; nifi quod levis aura capillos ad rigidam rupem, arbitra-Moverat; & trepido manarant lumina fletu; tus effet fignum fuifle mar- Marmoreum ratus effet opus. Trahit infcius moreum, nifi quod parvus

vinilos habentem lacertos

Incau

ventus agitaverat comam, &oculi & oculi emiferant lacrymas trepide defluentes. tus concipit flammas; & baret, & percuffus fpecie pulcritudinis confpecta, propemodum non meminit agi Bare alas in aere, quam adftitit, O, inquit, non ejufmodi vinculis digna, fed quibus amantes avidi inter

Poftquam

Se copulantur & dic petent nomen patria & tuum, quamobrem feras catenas.

ignes;

}

675

Et ftupet: &, vifæ correptus imagine formæ,
Pæne fuas quatere eft oblitus in aëre pennas.
Ut ftetit, O, dixit, non iftis digna catenis;
Sed quibus inter fe cupidi junguntur amantes ;
Pande requirenti nomen terræque tuumque; 680
Et cur vincla geras. Primò filet illa: nec audet
Appellare virum virgo: manibufque modestos
Celaffet vultus; fi non religata fuiffet.

Lumina, quod potuit, lacrymis implevit obortis.
Sæpius inftanti, fua ne delicta fateri

685

Nolle videretur, nomen terræque fuumque, Primò illa obticet, neque Quantaque maternæ fuerit fiducia formæ, quia virgo erat audet allo- Indicat. Et, nondum memoratis omnibus, unda qui virum; & velaffet faciem verecundam manibus, Infonuit: venienfque immenso bellua ponto

fi non fuiffet vincta. Quod Eminet; & latum fub pectore poffidet æquor. 690 licuit, opplevit oculos lacry-Conclamat virgo: genitor lugubris, & amens mis erumpentibus. Ne cre- Mater adeft; ambo miferi, fed justius illa. deretur nolle agnofcere fua Nec fecum auxilium, fed dignos tempore fletus, peccata, profitetur nomen patria & fuum, & quanta Plangoremq; ferunt: vinctoq; in corpore adhærent. fuerit confidentia pulchritu- Cum fic hofpes ait: Lacrymarú longa manere 695 dinis materna: &, nondum Tempora vos poterunt; ad opem brevis hora omnibus enarratis, aqua ftreferendam. pitum edidit; & monftrum accedens ex alto mari appa

ret, occupat vastum (patium maris fub pectore.

Hanc ego fi peterem Perfeus Jove natus, & illa Quam claufam implevit foecundo Jupiter auro, Gorgonis anguicoma Perfeus fuperator, & alis Tuella exclamat pater triftis, & mater infana prafens eft, uterque miferi, fed aquius illa. Neque opem ferunt fecum, fed lacrymas congruas tempeftati, & planctus; & arte amplectuntur ligatum corpus. Cum fic hofpes loquitur: Poterit vobis longum dari fpatium flendi; exigua eft mora ad opem prastandam. Si ego Terfeus Jovis filius, atque Danaës illius quam inclusam Jupiter gravidam fecit auro fæcundo, Perfeus qui vici Gorgonem anguicomam

NOTA.

derat: quod quidem jam, non fine causa, Poëtæ injuftum videtur, cum mater non filia in culpa fuiffet.

675. Trahit infcius ] Andromedam nefcius quæ effet, amavit.

682. Appellare ] Dubitat Heinfius an Appellare virum rectè dicatur, cum illa refpondeat appellanti. Reponit igitur Spectare, quod fequentia confirmant.

685. Sua ne] Atque adeo ipsa sibi confcia videretur.

689. Bellua] Cujus offa Romam ex oppido Judeo Joppe allata oftendit M. Scaurus, longitudine pedum 40. altitudine coftarum Indicos Elephantes excedente, fpinæ craffitudine sesquipedali; ut Plinius & Solinus referunt.

697. Illa] Danaë, Perfei matre, de qua fupra. Optime verò Perfeus virtutes fuas apud ignotos exponit quo facilius id, quod cupit, accipiat; & breviffima ufus est oratione utpote monftro & tempore urgente. Æthereas

700 nec veritus fum iter facere per aerem alis agitatis, fi inquam iftam pofcerem in matrimonium, anteponerer gener fine dubio cunctis. Coor adjicere tantis virtuti

Æthereas aufus jactatis ire per auras;
Præferrer cunctis certe gener. Addere tantis
Dotibus & meritum (faveant modo numina) tento.
Ut mea fit, fervata mea virtute, pacifcor.
Accipiunt legem, (quis enim dubitaret?) & orant,
Promittuntque fuper regnum dotale, parentes. 705
Ecce velut navis præfixo concita roftro
Sulcat aquas, juvenum fudantibus acta lacertis ;
Sic fera dimotis impulfu pectoris undis

715

Tantum aberat fcopulis, quantum balearica torto
Funda poteft plumbo medii tranfmittere cæli: 710
Cum fubito juvenis pedibus tellure repulsa
Arduus in nubes abiit. Ut in æquore fummo
Umbra viri vifa eft, vifam fera fævit in umbram.
Utque Jovis præpes, vacuo cum vidit in arvo
Præbentem Phoebo liventia terga draconem,
Occupat averfum: neu fæva retorqueat ora,
Squamigeris avidos figit cervicibus ungues:
Sic celeri fiffum præpes per inane volatu
Terga feræ preffit; dextroque frementis in armo
Inachides ferrum curvo tenus abdidit hamo.
Vulnere læfa gravi modo fe fublimis in auras
Attollit: modo fubdit aquis: modo more ferocis
Verfat apri, quem turba canum circumfona terret.
Ille avidos morfus velocibus effugit alis:

Dii annuant. Pactum facio

bus etiam beneficium, modo

ut mea fit, defenfa mea fortitudine. Probant conditionem parentes (quis enim abnueret?) precantur, & pollicentur infuper regnum

in dotem. Ecce, ficuti velox

navis findit aquas roftro prafixo, impulfa brachiis fudantibus juvenum, fic bellua, aquis repulfis motu pectoris, tantum diftabat à rupe, quantum fpatii in medio aere pila plumbea ex funda Balearica contorta pertranfire poteft: cum repente juvenis terra repreffa pedibus, fublimis exiliit in aërem. 720 Cum umbra viri confpecta eft in fupremo mari, bellua furit in umbram conSpectam. Et ficut Jovis ales, cum intuitus eft ferpentem obvertentem fubnigrum dorfum Soli, in vasto

Quaque patent, nunc terga cavis fuper obfita 725 agro, corripit averfum; &

conchis,

Nunc laterum coftas, nunc qua tenuiffima cauda
Definit in pifcem, falcato vulnerat ense.
Bellua puniceo mistos cum fanguine fluctus
Ore vomit. Maduere graves afpergine pennæ;

ne reflectat fera ora, immittit acres ungues collo fquamifero: Sic velox Inachides pracipiti volatu per aërem divifum irruit in der fam bellua, ufque ad capulum condidit enfem in armo erigit in aërem, interdum

dextro furentis. Illa graviter vulnerata, interdum fe excelfa mergitur aquis; interdum verfatur in modum afperi apri, quem multitudo allatrantium canum tremefacit. Ille vitat morfus afperos citis alis ; & modo ladit recurve gladio dorfum tectum teftis cavis, qua apertum eft; modò coftas laterum, modo qua cauda fubtilior terminatur in pifcem. Fera expuit ore undas miftas cum fanguine purpureo. Penna irrorata graves falta funt undarum refperfione.

[blocks in formation]
« AnteriorContinua »