Tardiùs exierant, fed per compendia montis Præcipitata via eft. Dominum retinentibus illis Cetera turba coit, confertque in corpore dentes. Jam loca vulneribus defunt: gemit ille, fonumque 35 Etfi non hominis, quem non tamen edere poffit Cervus, habet; moeftisque replet juga nota querelis Et genibus pronis fupplex fimilisque roganti, Circumfert tacitos, tanquam fua brachia,vultus. At comites rapidum folitis hortatibus agmen 40 Ignari inftigant, oculisque Acteona quærunt ; Et velut abfentem certatim Acteona clamant; (Ad nomen caput ille refert) & abeffe queruntur ; Nec capere oblatæ fegnem fpectacula prædæ. Vellet abeffe quidem : fed adeft; velletque videre, 45 Non etiam fentire canum fera facta fuorum.

Undique circumftant, merfisque in corpore roftris
Dilacerant falfi dominum fub imagine cervi,
Nec, nifi finitâ per plurima vulnera vitâ,
Ira pharetratæ fertur fatiata Dianæ.

39. Agmen.] Canum.

31. Tardiùs, &c.] Orefitrophus 33. Turba.] Canum. Coit. J Con & alii duo canes, exierant è loco, venit, congregatur. Confert. 1. Siubi omnes inclufi tenebantur, ve-mul infigit." natu interquiefcente tardiùs quam ceteri, fed viam breviorem nacti per compendia, & femitas rectiores, primi acceffere ad Actæonem lacerandum.

42. Refert. Attollit.

43. Nec capere, &c.] Queruntus quod non fruatur capti fervi fpectaculo, fed viam fegniter carpendo, 32. Precipitata. ] Ciofanus, auc. abfit. Quid ex hac fabulâ utilitatis tores bonos fecutus, legit, antici- in mores dirivari poffit explicat Na pata. Retinentibus.] Lacerantibus. "talis comes. Lib. VI. c. 24.

VI. Tirefias cæcus, & vates, Echo vox.

Umor in ambiguo eft: aliis violentior æquo

Virginitate vocant: pars invenit utraque caufas.
Dumque ea per terras fatali lege geruntur,
Fortè Jovem memorat diffufum nectare, curas
Sepofuifle graves, vacuâque agitaffe remiffos
Cum Junone jocos. Placuit, fententia quæ fit
Quærere Tirefiæ. Judex de lite jocofa,

1. Rumor.] Populi judicium de facto Dianæ, anceps & varium eft.

2. Dignam, &c.] Dignam laude, ob feveram virginitatem, quæ viri confpectum horruerit.

3. Caufas. ] Laudandi, aut vitu perandi.

5. Diffufum. ] Madidum : fubebrium.

9. Vacud. ] Otiosâ

8. Lite jocofa. ] Jurgabatur, pro more, Juno cum Jove. Jupiter, gra vitatis immemor, joco rem tractabat. Arbitrium rixe Tirefiam Thebanum, prudentiâ præftantem, fu mere placuit. Is fecundùm Jovem fententiam tulit. Irata Juno, illi ademit oculos. Jupiter, ut immeritam cæcitatem folaretur, vation Inandi facultatem, & mentem fi tura intuentem, dedit.

Dicta Jovis firmat. Graviùs Saturnia jufto, 10 Nec pro materia, fertur doluiffe, fuique Judicis æternâ damnavit lumina noćte.

At pater omnipotens (neque enim licet irrita cuiquam
Facta Dei feciffe Deo) pro lumine adempto
Scire futura dedit, pœnamque levavit honore.
15 Ille per Aonias famas celeberrimus urbes,
Irreprehenfa dabat populo refponfa petenti.
Prima fide, vocisque date, tentamina fumpfit
Pulcher Narciffus : de quo confultus, an effet
Tempora maturæ vifurus longa fenectæ,
Bo Fatidicus vates: Si fe non noverit, inquit.
Vana diù vifa eft vox auguris: exitus illum
Resque probat, letique genus, novitasque furoris
Jamque ter ad quinos unum Cephifius annos
Addiderat, poteratque puer, juvenisque videri:
25 Afpicit hunc trepidos agitantem in retia cervos
Vocalis nymphe: quæ nec reticere loquenti
Nec prior ipfa loqui didicit, refonabilis Echo.
Corpus adhuc Echo, non vox erat; & tamen ufum
Garrula non alium, quàm nunc habet, oris habebat,
30 Reddere de multis ut verba noviffima poffet.
Illa, ubi Narciffum per devia rura vagantem
Afpexit, voluit blandis accedere dictis,

Et molles adhibere preces; natura répugnat.
Nec finit incipiat : fed, quod finit illa, parata eft.

9. Firmat.] Confirmat, probat. Sententiam fert fecundum Jovem, 10. Nec pro materia. ] Atrociùs exarfit, quam joculare jurgium poftulabat.

12. Neque enim, &c.] Non reftituit oculos Tirefix Jupiter, quia non licet uni Deo diffingere, ac deftruere, quod alter Deus fecerit.

14. Panam. Cæcitatem. Levavit. Solatus eft: compenfavit. Honore. ] Vaticinii.

15. Aonias. 1 Boeotias. Aonia, pars Bocotiæ. Aonie.

16. Irreprehenfa.] Vera: in quibus nihil falfi deprehendebatur. Refponfa. ] Propriè dicuntur de oraculis, & vatum prædictionibus.

18. Narciffus. ] Liriopes nymphæ filius. Confultus.] Tirefias à Liriope.

21. Auguris.] Augur ille propriè dicebatur, qui ex avium cantu futura prædicebat.

22. Furoris. Amoris dementiffimi,quo fe perditè amavit Narciffus.

23. Ter quinos, &c.] Ter quinque, funt quindecim: unum li addas, habebis fexdecim annos. Le[gere eft in aliis codicibus: Nam quater ad quinos. Cephifius. ] Nar ciffus, Liriopes, & Cephifi fluvii, filius.

27. Non alium, &c.] Non utebatur ita voce, ut prior quippiam loqueretur, & interrogaret: fed tantùm ut refponderet loquenti, ut verba ultima repeteret.

33. Natura. 1. Idoles nymphæ quæ id habebat innatum, ut nun quam prior loqueretur: quæ nalcendi lex ipfi à fatis data, non finebat ut fermonem inchoaret..

17. Fide.] Pro fidei, poëticè. Sic Virgilius dixit die, pro diei. Sen. tentia cft: Primus omnium Narciffus eft expertus fidelia, certa, & rata, effe Tirefiæ verba. Vocis da 4. Artis divinandi conceflæ 34. Quod finit. Quod natura vo Tirchie Tentamina fumpfit. ] Peri-ci fuæ patitur unum, expec Gulum fecit, dum Narciffus vocem mittat.

2

35 Exfpectare fonos, ad quos fua verba remittat.
Fortè puer comitum feductus ab agmine fido
Dixerat, Ecquis adeft ? & adeft refponderat Echo:
Hic ftupet: utque aciem partes dimifit in omnes:
Voce, Veni, magnâ clamat, vocat illa vocantern.
40 Refpicit: & rurfus, nullo veniente, Quid, inquit
Me fugis? & totidem, quod dixit, verba recepit.
Spreta latet filvis, pudibundaque frondibus ora
Protegit, & folis ex illo vivit in antris.

Sed tamen hæret amor, crefcitque dolore repulfæ, 45 Et tenuant vigiles corpus miferabile curæ : Adducitque cutem macies, & in aëra fuccus Corporis omnis abit, vox tantùm, atque offa fuperfunt: Vox manet: offa ferunt lapidis traxiffe figuram. Inde latet filvis, nulloque in monte videtur; 50 Omnibus auditur: fonus eft, qui vivit in illa.

VII. Narciffus imaginem fuam in fonte vifam deperit.

Ons erat illimis, nitidis argenteus undis;

FQuem neque paftorici, in monte

capellæ,

Contigerant, aliudve pecus; quem nulla volucris,
Nec fera turbarat, nec lapfus ab arbore ramus.
Gramen erat circa, quod proximus humor alebat,
Silvaque fole locum paffura tepefcere nullo.
Hic puer, & ftudio venandi laffus, & æftu,
Procubuit, faciemque loci, fontemque fecutus:
Dumque fitim fedare cupit, fitis altera crevit:

to Dumque bibit, vifæ correptus imagine formæ, [eft.
Rem fine corpore amat: corpus putat effe, quod umbra
Adftupet ipfe fibi, vultuque immotus eodem
Hæret ut è Pario formatum marmore fignum.
Spectat humi pofitus geminum fua lumina fidus,

6. Paffura. Silva, quæ impe-, imaginem, & corporis expertem. diebat, ne locus unquam à fole

calefceret.

8. Secutus. Illectus amanitate loci.

9. Sitis altera. ] Amor fuf.
14. Rem fine corpore, 1 Vacuam

12. Adftupet ipfe fibi. 1 Iple fe, non fine ftupore contemplatur.

13. Pario.] Paros infula maris Egai, marmore fuo nobilis. Parin Signum. 1 Statua.

15 Et dignos Baccho, dignos & Apolline crines, Impubesque genas, & eburnea colla, decusque Oris, & in niveo miftum candore ruborem : Cunctaque miratur, quibus eft mirabilis ipfe. Se cupit imprudens ; & qui probat ipfe, probatur : 20 Dumque petit, petitur; pariterque accendit, & arder Irrita fallaci quoties dedit ofcula fonti!

In mediis quoties vifum captantia collum Brachia merfit aquis, nec fe deprendit in illis! Quid videat, nefcit: fed quod videt, uritur illo as Atque oculos idem, qui decipit, incitat error. Credule, quid fruftra fimulacra fugacia captas? Quod petis eft nusquam : quod amas, avertere, perdes,, Ilta repercuffæ, quam cernis, imaginis umbra eft: Nil habet ifta fuî, tecum venitque, manetque: 30 Tecum difcedet, fi tu difcedere poffis.

Non illum Cereris, non illum cura quietis Abftrahere inde poteft : fed opacâ fufus in herba Spectat inexpleto mendacem lumine formam, Perque oculos perit ipfe fuos, paulùmque levatus35 Ad circumftantes tendens fua brachia filvas, Ecquis, io filvæ, crudeliùs, inquit, amavit? Ecquem, cùm veftræ tot agantur fæcula vitæ, Qui fic tabuerit, longo meminiftis in ævo?

Et placet, & video: fed quod videoque placetque 40 Non tamen invenio : tantus tenet error amantem. Quoque magis doleam, nec nos mare separat ingens, Nec via, nec montes, nec claufis moenia portis : Exiguâ prohibemur aquâ : cupit ipfe teneri: Nam quoties liquidis porreximus ofcula lymphis : 45 Hie toties ad me refupino nititur ore.

15. Et dignos, &c.] Bacchus itemque Apollo, intonfi ac juve. nes femper pinguntur à Poëtis. Phoebus quidem, quia fol quotidie renafci videtur, & comæ longiores bellè adumbrant aureos folis ra dios: Bacchus verò, quia vinum juvenile robur impertit. Mendosè legitur: Dignos Baccho digitos.

18. Quibus. ] Propter quæ. 22. Captantia.] Capere tendenzia.

23. Deprendit. ] Cepit, tenuit. Brachia undis immerfa nihil præter aquas invenerunt.

27. Avertere. ] Imperativus vocis paffivæ. Fac avertaris : tantummodo te averte, te amove, perdes id quod amas; evanefcet imago, quam deperis, fimul atque difcef

feris.

28. Repercuffa. ] Corpora omnia fpeciem fuî emittunt : hæc fi inci dat in corpus folidum & politum,. ultra quod tendere nequeat, repercutitur, & in ipfa fuperficie hærens, remittitar. Sic fpecies oris in fpeculum incidens, & ulteriùs ten dere vétita, propter additum à fpeculi tergo hydrargyrum, in crystallo confpicitur. Idem fit in aqua.

29. Nil habet fui. Nihil proprium habet, ac fuum; fed à te fumptum.

33. Lumine. JOculo.

34. Levatus.] Se erigens.

37. Ecquem, &c.] An unquam meminiftis, licet tam fitis longevæ quemquam extitiffe, qui fic mifer amore confumptus fit

Quisquis es, huc exi: quid me, puer unice, fallis?
Quòve petitus abis ? certè nec forma, nec ætas
Elt mea quam fugias, & amarunt me quoque nymphæ.
Spem mihi nefcio quam vultu promittis amico:
50 Cùmque ego porrexi tibi brachia, porrigis ultro:
Cum rifi, arrides; lacrymas quoque fæpè notavi,
Me lacrymante, tuas, nutu quoque figna remittis :
Et quantùm motu formofi fufpicor oris,

Verba refers, aures non pervenientia noftras.
35 Ifte ego fum: fenfi, nec me mea fallit imago:
Uror amore meî, flammas moveoque, feroque.
Quid faciam? roger, anne rogem? quid deinde rogabo?
Quod cupio, mecum eft: inopem me copia fecit.

O utinam à noftro fecedere corpore poffem? [ effet. 60 Votum in amante novum eft; vellem quod amamus,abJamque dolor vires adimit, nec tempora vitæ

Longa meæ fuperant, primoque extinguor in ævo.
Nec mihi mors gravis eft pofituro morte dolores:
Hic, qui diligitur, vellem diuturnior effet.

65 Nunc duo concordes animâ moriemur in unâ.

VIII. Narcissus in florem mutatur.

DIxit, & ad faciem rediit male fanus eandem:

Et lacrymis turbavit aquas, obfcuraque moto
Reddita forma lacu eft, quam cum vidiffet abire,
Quò refugis? remane; nec me, crudelis, amantem
s Defere, clamavit: liceat, quod tangere non eft,
Afpicere, & mifero præbere alimenta furori.
Dumque doler: fummâ veftem deduxit ab orâ:
Nudaque marmoreis percuffit pectora palmis :
Pectora traxerunt tenuem percuffa ruborem,

10 Non aliter, quam poma folent, quæ candida parte
Parte rubent aut ut variis folet uva racemis
Ducere purpureum, nondum matura, colorem.

:

2. Obfcuraque. ] Et facies in undis apparens, illis turbatis, obfcurior, & quafi evanefcens, eft vifa.

5. Non eft.] Non licet. ~7. Summd ab ord. ] A fummo pectore à collo. Ora fumma eft in

hoc loco fuprema pars veftis, quæ collum ambit. Hanc deduxit, id eft, depreffit, aperuit ut pectus. plangeret.

11. Variis.] Varii coloris, parte. alba, parte fubrubra, aut pallida.