Nec perit in tanto quicquam ( mihi credite ) mundo: Sed variat, faciemque novat, nafcique vocatur 20 Incipere effe aliud, quàm quod fuit ante; morique' Definere illud idem: cùm fint hùc forfitan illa, Hæc tranflata illùc: fummâ tamen omnia constant. Nil equidem durare diù fub imagine eâdem Crediderim: fic ad ferrum veniftis ab auro as Secula, fic totis verfa eft fortuna locorum. Vidi ego, quod fuerat quondam folidiffima tellus, Effe fretum, vidi factas ex æquore terras; Et procul à pelago concha jacuêre marine, Et vetus inventa eft in montibus ancora fummis : 30 Quodque fuit campus, vallem decurfus aquarum Fecit, & eluvie mons eft deductus in æquor; Eque paludofâ ficcis humus aret arenis

Quæque fitim tulerant, ftagnata paludibus hument.

rerum interitu & corruptione alias pream ab aureà devenistis. gignit.

19. Variat] Variam, diverfam à primâ formam & figuram fumit. 21. Illud.] Definere effe id, quod antè fuit. Cum fint.] Siquidem accidit, ut hæ res in iftas, iftæ in has tranfeant. Huc.] In hæc corpora: hunc in locum. Illa.] Certæ quædam res & formæ.

28. Concha.] Pifcium tegmina. 29.Et vetus, &c.] Quod argumento eft, ibi olim navigatum fuiffe.

31. Eluvie. ] Aquarum inundatione. Deductus. ] Converfus, depreffus. Æquor. ] Planitiem, æquum campum.

32. Eque, &c.] Et tellus, quæ anteà erat humida & paludofa, 22. Summa, &c.] In fummâ,jam arenosa eft & arida. omnia manent, ac perdurant, nihil perit. Subftantia rerum manet: accidentia duntaxat, imago., figuxa mutantur.

24. Ad ferrum.] Ad ætatem fer

33. Quæque fitim. ] Quæ pars terræ fiticulofa & ficca erat; jam palus humida & ftagnans, id eft refes immota, non perfluens.

VI. Fontes, fluvii, campi,urbes mutantur.
Ic fontes natura novos emifit, at illic

orbis

Flumina profiliunt, aut exficcata refidunt. Sic ubi terreno Lycus eft epotus hiatu, 5 Exiftit procul hinc, alioque renafcitur ore. Sic modò combibitur, tecto modò gurgite lapfus Redditur Argolicis ingens Erafinus in agris.

2. Tremoribus orbis. ] Terræ mo. tibus. Lege Plin. Lib. II. Senecam. Lib. VI. Natur. Quæft. c. 4. 5. 6. Pro tam multa Heinfius fcribit concuffa.

3. Refidunt. ] Decrefcunt, exarefcunt.

4. Lycus.] Phrygiæ fluvius, nunc Lycho, in Afiâ minori, Celanas urbem interluens, Laodiceamqúe ur

bem Lydia attingens, nec longè Mæandro congrediens: fubter ter ram conditus post_aliquot millia paffuum emergit. Epotus.] Hauftus, abforptus.

5. Exiftit. ] Emergit.

6. Lapfus.] Occulto meatu fub terram lapfus.

7. Erafinus. ] Fluvius Arcadia, in Græciâ, Eráfino.

Et Myfum capitisque fui, ripæque prioris
Poenituiffe ferunt, aliâ nunc ire, Caïcum.
10 Nec non Sicanias volvens Amafenus arenas
Nunc fluit; interdùm fuppreffis fontibus aret.
Antè bibebatur, nunc quas contingere nolis
Fundit Anigrus aquas; poftquam (nifi vatibus omnis
Eripienda fidės) illic lavere bimembres

15 Vulnera clavigeri quæ fecerat Herculis arcus.
Quid? non & Scythicis Hypanis de montibus ortus
Qui fuerat dulcis, falibus vitiatur amaris?

Fluctibus ambitæ fuerant Antiflà, Pharosque,
Et Phoenifla Tyrus, quarum nunc infula nulla est.
20 Leucada continuam veteres habuêre coloni:
Nunc freta circumeunt. Zancle quoque juncta fuisse
Dicitur Italiæ, donec confinia pontus

Abftulit, & mediâ tellurem reppulit undâ.
Si quæras Helicen & Buran, Achaïdas urbes,
25 Invenies fub aquis, & adhuc oftendere nautæ
Inclinata folent cum moenibus oppida merfis.
Eft prope Pyttheam tumulus Troezena fine ullis
Arduus arboribus, quondam planiffima campi
Area, nunc tumulus : nam ( res horrenda relâtu )
30 vis fera ventorum, cæcis inclufa cavernis,

8. Myfum Caicum. ] Caicus (le 19. Tyrus.] Urbs & infula olim Chiais,) fluvius Myliæ, alveum Phoenices: ab Alexandro Magno, priftinum mutavit. Myfia porrò magnâ mole obfeffa; Curtius Lib. fuit regio Afiæ minoris la My III. nunc fuis fepulta ruinis jacet: fie, bodie le Becfangil. Alia eft My-reftant paucæ domus : Sur loco no fia Europæ, quæ rectiùs Mafia nuncupatur: la Mafie, hodie la Servie, & la Bulgarie. Capitis fui.]

Fontis.

9. Alia. ] Ripâ viâ: alveo. 10. Amafenus.] Fluvius Siciliæ: dictus etiam Amenanus: Eft alter ejufdem nominis in Latio: nunc L'Evola.

men eft. Quarum. ] E quibus infulis nulla jam reftat infula: omnes in terrâ continente funt.

20. Leucada.] Leucas, infula in mari Ionio, è regione Italiæ, olim Epiro, cui adjacet, juncta; nunc Santa Maura dicitur. Continuam.] Junctam continenti.

21. Circumeunt. ] Ambiunt Leu13. Anigrus. ] Fluvius Græciæ : cadem undæ. Zancle. ] Urbs Siciin Peloponnefo, cujus aquas èliæ; Meffine. Lib. XIII. n. 20. dulcibus amaras evafiffe tradunt, poftquàm iis abluerunt vulnera Centauri ab Hercule accepta. Lib. IX. n. 6.

14. Bimembres. ] Lib. XII. n. 7. 18. Ambita.] Circumdatæ. An tiffa. ] Pars infulæ Lesbi, anteà infula; Anteffa. Plin. Lib. II c. 89. Pharos.] Olim infula, Alexandria vicina, nunc adhærens continenti: Farion. Ibi Ptolemæus Egypti gex, turrim præaltam ædificaverat, in cujus culmine fax ingens ardebat noctu, & portum navigantibus commonftrabat.

23. Media. Interfufâ. Reppulit.] Hinc inde abfcidit. Virg. III, En. ver. 417.

24. Helicen.] Urbem Achaïa : Niora: item Buran, five Burin; Pernitza feu Bura.

A 27. Eft, &c.] Vifitur prope ur bem Trazena, Pitthei patriam, colliculus. Pittheus, Pelopis filius, Ethræ pater fuit; Athra, Thefei mater. Trozen, feu Troezena, Trézine, altera in Argiâ; altera in Meffeniâ, Tumulus. I Collis.

Exfpirare aliqua cupiens, luctataque fruftrà
Liberiore frui cœlo, cum carcere rima

Nulla foret toto, nec pervia flatibus effet,
Extentam tumefecit humum, ceu fpiritus oris
35 Tendere veficam folet, aut derepta bicorni
Terga capro. Tumor ille loci permanfit, & alti
Collis habet fpeciem, longoque induruit ævo.

31. Exfpirare. ] Erumpere. Ali- vernis. qua. ] Parte.

36. Terga derepta capro. ] Utrem, 32. Carcere. 1 Subterraneis ca-caprino è corio factum,

VII. Affert alias, veluti naturales, rerum metamorphofesi

Plurima cùm fubeant audita aut cognita nobis,

Pauca fuper referam, Quid,fi non & lympha figuras
Datque capitque novas ? Medio tua, corniger Ammon,
Unda die gelida eft; ortuque, obituque calefcit.
5 Admotis Athamantis aquis accendere lignum
Narratur, minimos cùm luna receffit in orbes.
Flumen habent Cicones, quod potum faxea reddit
Vifcera, quod tactis inducit marmora rebus.
Cratis, & huic Sybaris veftris conterminus oris,
10 Electro fimiles faciunt, auroque capillos.
Quodque magis mirum, funt qui non corpora tantùm,
Verùm animos etiam valeant mutare liquores.
Clitorio quicumque fitim de fonte levarit,
Vina fugit, gaudetque meris abftemius undis.
15 Seu vis eft in aquâ calido contraria vino;

Sive (quod indigenæ memorant) Amithaonę narus
Protidas attonitas poftquàm per carmen, & herbas
Eripuit furiis, purgamina mentis in illas

Mifit aquas, odiumque meri permanfit in undis.

I. Subeant. ] Occurrant animo: in memoriam redeant.

2. Super.] Præter illa quæ jam dixi.

3. Ammon.] Lib. IV. n. 1o. Jovis Ammonis templum erat in Libyâ; in eo fub arietis formâ colebatur. Ibidem fons extitiffe traditur, cujus aqua meridie gelida, oriente ve. Io fole, & occidente, calida effet.

5. Athamantis.] Sive Athamanis, fons Epiri (Plin Lib. II. c. 103. faces immerías accendebat, luna decrefcente.

7. Cicones.] Gens Thraciæ. 9. Cratis, &c.] Fluvius Cratis (le Grati) & fluvius Sybaris illi vicinus, in veftrâ, ô Crotoniatæ, regione, crines reddunt electro fimi-į

les. De Sybari fit mentio fuprà, n, 1. De electro. Lib. II. n. 9.

13. Clitorio fonte. ] In Arcadia. 14. Abftemius. ] Abftinens vino: quafi abfque temo; vinum enim,olim temum, five temctum voca batur.

16. Amithaone natus.]Melampus, infignis medicus, filius Amithaonis. 17. Prætidas. ] Protides, Proti regis Argivorum, filiæ, Venerem præ fe contemnebant. Irata Dea illarum turbavit mentem, fic , ut inftar vaccarum, mugirent. Melampus eas hoc furore, & amentia liberavit; fed herbas, quibus erat ufus, ac medicamenta in flumen Clitorium projecit. Attonitas. 1 Mente motas > amentes.

20 Huic fuit effectu difpar Lynceftius amnis,
Quem quicumque parum moderato gutture traxit;
Haud aliter titubat, quàm fi mera vina bibiffet.
Eft locus Arcadia, Pheneum dixêre priores,
Ambiguis fufpectus aquis, quas nocte timeto;
as Nocte nocent potæ, fine noxâ luce bibuntur.
Sic alias, aliasque, lacus & flumina vires
Concipiunt, tempusque fuit, quo navit in undis,
Nunc feder Ortygie. Timuit concurfibus Argo
Undarum fparfas Symplegadas elifarum:

30 Quæ nunc immotæ perftant, ventisque refiftunt,
Nec, quæ fulfureis ardet fornacibus Ætna,
Ignea femper erit, neque enim fuit ignea femper,
Nam five eft animal tellus, & vivit, habetque
Spiramenta locis flammam exhalantia multis:
35 Spirandi mutare vias, quotiesque movetur,
Has finire poteft, illas aperire cavernas.
Sive leves imis venti cohibentur in antris,
Saxaque cum faxis, & habentem femina flammæ
Materiam jactant, ea concipit ictibus ignem :
40 Antra relinquentur fedatis frigida ventis.
Sive bitumineæ rapiunt incendia vires,
Luteave exiguis ardefcunt fulfura fumis:

Nempe ubi terra cibos, alimentaque pinguia flammæ
Non dabit, abfumptis per longum viribus ævum,

20. Lynceftius.] Fluvius Macedo. nix (Linceo) Hic effectu difpari, temulentos reddit.

23. Pheneum.] Pheneus, Arcadiæ civitas, cujus in viciniâ fons erat, feu lacus, ejufdem nominis: Feneo. 24. Ambiguis.] Interdiù innoxiis: noxiis noctu: vim ancipitem, noxiam pariter & falutarein, habentibus diverfo tempore.

26. Alias, aliasque. ] Diverfas. 27. Navit.] Fluitavit.

28. Sedet.] Immota & tranquil la eft. Ortygie. ] Delos. Lib. I. n. 18. V. n. 13. VI. n.5. Timuit, &c.] Navis Argo (Lib. VI. n. 15. VII. A. 1.) extimuit, Symplegadas cautes, inter fe concurrentes; fluctibus circum affurgentibus, & earum concurfu elifis jactatisque.

meatus habere,& mutare; ac movendo fe fe, fpirare modò hâc par. te, modò illâ.

36. Finire. ] Claudere.

38. Habentem, &c.] Materiam aptam igni concipiendo, quale eft bitumen, pix, fulfur.

29. Jactant. ] Commovent, agitant inter fe, collidunt. Idibus. ] Agitatione crebrâ. Ventorum pulfu.

40. Relinquentur,&c.] Quando fedati erunt venti, & materiam il lam jactare, atque accendere definent, reftabunt antra frigida, neque ignes ampliùs Etna eructabit.

41. Sive, &c.] Sive oriuntur Æt. næ incendia è bitumine quod ignem facile corripit, & è fulfure: confumptis bitumine ac fulfure tanquam alimento, ignis extinguetur. Vires bitumine. ] Bitumina. Sic, vis Priami, pro ipfo Priamo, ponitur, &c. Lib. I. num. 2. Rapiunt incendia. ] Facile ignem con

29. Symplegadas. Į Lib. VII. n. 1. cædem cautes, five infulæ, dicuntur Petræ Cyaneæ, à colore ipfa rum fufco, five cæruleo, nunc le, Pavonare, funt infulæ, feu potiùs fcopuli ad os Bofphori Thra-cipiunt, inflammantur. ciæ in Pontum Euxinum.

42. Lutea. ] Pallidi coloris. Fu. 34. Spiramenta. ] Mearus, permis. ]Exhalationibus calidis. quos fpiret, tanquam os & nares 44. Abfumptis viribus. ] Quafi 35. Spirandi, &c. ] Potest varios fenio effeta.

45 Naturæque

45 Naturæque fuum nutrimen deerit edaci ;
Non feret illa famem, defertaque deferet ignes.

45 Natura edaci. ] Igni.

mentis deftituta ignes profunde.

46. Deferta.] Iftis pinguibus ali. re ceffabit.

VIII. Idem argumentum profequitur.

Sfe viros fama eft in hyperboreâ Pallene Qui foleant levibus velari corpora plumis, Cùm Tritoniacam novies fubiêre paludem : Haud equidem credo. Sparfæ quoque membra veneno 5 Exercere artes Scythides memorantur eafdem. Si qua fides rebus tamen eft addenda probatis, Nonne vides quæcumque morâ, fluidoque calore Corpora tabuerint, in parva animalia verti? I, fcrobe delectâ mactatos obrue tauros: 20 (Cognita res ufu) de putri vifcere paffim Florilege nafcuntur apès, quæ more parentum Rura colunt, operique favent, in fpemque laborant, Preffus humo bellator equus, crabronis origo eft. Concava littoreo fi demas brachia cancro, 15 Cetera fupponas terræ ; de parte fepultâ Scorpius exibit, caudâque minabitur uncâ. Quæque folent canis frondes intexere filis Agreftes tineæ (res obfervata colonis).

1. Pallene. ] Urbe Macedoniæ, inter finus Thermaicum, & Toronaicum, hodie, Caniftro.,Hyperbored.] Septentrionali. Regio quædam prope Riphæos montes, tefte Plinio Pterophoros appellatur, ob acutos montes & intercifos: pinnarum in morem. Porrò autem vox Græca. Tigov quæ murorum pinnas, eadem avium alas fignificat. Hinc occafio forte data famæ & fabulæ, quæ pennatos incolas fecit.

2

3. Tritoniacam.] Palus Tritonis, five Tritonia, eff in Macedoniâ. Novies.] Cùm fe novem vicibus in iftâ palude merferunt.

5. Sythides. ] Mulieres Scythia. Jr, inquit, poftquàm fua membra fparferunt, feu unxerunt veneno, casdem artes exercent, quas ifti Pallenenfes ; nempe in aves fe con vertunt; pennas fumunt.

compertis.

8. Tabuerint.] Corrupta fuerint. 9. Scrobe deleta maitatos. ] Age, boum cadavera in fcrobem conjice. Heinfium ita fcribentem fequor libens, donec melius aliquid occurrat.

11. Parentum.] Taurorum, è quibus natæ funt.

12.Operi favent.Inftant operi.Incumbunt in laborem. Opere delectantur. In fpem.] Mellis conficiendi. Novi examinis. Virg. IV. Georg.

13. Preffus.] Obrutus humo, mor. tuus, corruptus. Apes propriè è bobus: fuci de equis: crabrones de mulis: vefpæ de afinis oriuntur.

14. Concava, &c.] Lib. X. n. 3. 17. Quaque.] Bombyces & cruca nidum quemdam fibi ac tumulum è filo fuo texunt in concavis frondibus arborum. Ibi novam induunt formam, ac denique in pa

6. Si qua. ] Equidem vix credide-piliones mutantur. rim in aves converti tam facile viros aut mulieres: funt alia tamen miracula ufu quotidiano probata, quibus abrogare fidem non ita facile poffumus. Prebatis. ] Ufu

18. Agreftes tinea.] Erucas & alios generis ejusdem vermes, vocat tineas agrorum, ut blattæ að tineæ funt peftes chartarum ac veftium.

NA