Num videor debere tui præconia rebus
Herculis, ô Rhodiæ ductor pulcherrime claffis?
40 Ne tamen ulteriùs, quàm fortia facta filendo,
Ulcifcar fratres, folida eft mihi gratia tecum.

33. Nam videor,&c.] Cùm Hercules de me, fratribusque meis, tam malè fit meritus ; an putas exigi à me jure poffe, ut eum laudem.

39. 0 Rhodia. Tiepolemum Rhodios ad bellum Trojanum duxiffe teftis Homerus eft. Lib. II. Iliad. corumque claffi præfuiffe.

amicitia folida, quæ mihi tecum intercedit, prohibet, ne aliter ulcif car fratres meos, quàm filendo de Hercule. Poffem de Hercule conqueri, gravius aliquid de illo dicere, inimicitias tecum gerere; non faciam, nec alias ab eo pœnas repetam, quam ejus res præclarè

40. Ne tamen.] Ea nihilominùs geftas tacendo.

XIV. Neptunus Apollinem incitat ad perdendum Achillem,
HAC is repetito munere Bacchi,
Ec poftquàm dulci Neleius edidit ore,

Surrexêre toris, nox eft data cetera fomno.
At Deus, æquoreas qui cufpide temperat undas,
5. In volucrem corpus nati Phaethontida verfum
Mente dolet patriâ, fævumque perofus Achillem
Exercet memores, plùs quàm civiliter iras.
Jamque ferè tracto duo per quinquennia bello,
Talibus intonfum compellat Sminthea dictis:
10 O Mihi de fratris longè gratiffime natis,
Irrita qui mecum pofuifti monia Trojæ,
Ecquid, ubi has jamjam cafuras afpicis arces,
Ingemis? aut ecquid tot defendentia muros
Millia cæfa doles? ecquid (ne perfequar omnes)
15 Hectoris umbra subit, circum fua pergama tracti ?

2. A fermone, &c. Narrationem Ithus Apollo vocatus eft ab Home Neftoream, poculis denuò fumptis ro, ejusque nominis caufam hanc ac repetitis, fecuti funt procères interpretes afferunt, quòd Apolli nis beneficio, murium ( quos

Græci,

Tridente.

3. Toris. 1 Lectis in quibus ac-ouilous vocabant Cretenfes ) infesta cumbebant. multitudo fuiffet oppreffa & ab4. At Deus. Neptunus. Cufpide. ]acta: Simulacrum ejus vifebatur murem pede premens. Plura lege, 5. Volucrem Phaethontida. ] Infi vacat, apud Lacerdam Lib. III. Cycnum. Suprà. n. 2. Vocat Cyc- Eneid. ad verfum 108. num volucrem Phaethontida, quia olim Cycnus, Phaethontis affinis, in Cycnum quoque mutatus fuit, ut narratur Lib. II. n. 9.

6. Mente.] Dolet pro eo, ac debet pater.

10. Omihi.JO Apollo, quem ego inter Jovis mei fratris, filios unum longè cariffimum habeo.

II. Irrita. ] Evercenda nimirum à Græcis, non manfura. Quis mecum, &c.] Lib. XI. num. 8.

12. Ecquid ingemis?] Annon mœrore afficeris, cùm Trojam à Græcis brevi exfcindendam vides?

7. Plus quàm civiliter.] Hoftilem in modum. Plùs æquo. Civile dicitur, quod juri & mori, inter cives ufitato, confentaneum eft. 15. Subit. ]Tibi venit in mentem. 9. Sminthea.] Apollinem. Smin-Tradi. Achilles Hectoris cadaver

Ff

Cùm tamen ille ferox, belloque cruentior ipfo, Vivit adhuc, operis noftri populator Achilles. Det mihi fe: faxo triplici quid cufpide poffim, Sentiat; at quoniam concurrere cominùs hofti so Non datur, occultâ nec opinum perde fagittâ.

circa Troja muros ter, invidiofâ crudelitate raptavit. Pergama. Pergamus (neutrius generis in plurali numero) arx Trojæ vocabazur. Indè natum, ut alius quilibet locus editior, Pergamus dice

retur.

17. Operis noftri.] Trojæ à nobis ædificatæ.

18. Det mihi fe. ] Committat fe mari, faciam profectò ut intelligat quid hoc meo tridente poffim. Ita vivam, ut eum obruam, ac perdam malè. sed quoniam congredi cuin illo palàm non pofumus, id vetan. te Jove, tu illum alienâ manu, & telo nec opinantem perime.

XV. Achillles à Paride, Apollinis ductu, perimitur. Illius elogium. Pro ejufdem armis orta Ulyssem inter, & Ajacem contencio.

A Delius indulgens, nebula velatus in agmen

Nnuit, atque animo pariter patruique fuoque

Pervenit Iliacum, mediâque in cæde virorum Rara per ignotos fpargentem cernit Achivos 5 Tela Parin, faffusque Deum: Quid fpicula perdis Sanguine plebis? ait. Si qua eft tibi cura tuorum, Vertere in Aaciden, cæfosque ulcifcere fratres. Dixit, & oftendens fternentem Troica ferro Corpora Peliden, arcus obvertit in illum, 10 Certaque letiferâ direxit fpicula dextrâ. Quo Priamus gaudere fenex poft Hectora poffet, Hoc fuit. Ille igitur tantorum victor, Achille, Victus es à timido Graiæ raptore marite! At, fi femineo fuerat tibi Marte cadendum, 15 Thermodontiacâ malles cecidisse bipenni.

1. Animo. ] Dolori, iracundiæ. Patrui.] Neptuni, qui fratrer Jovis. Apollo Jovis, & Latonæ filius.

3. Iliacum. 1 Trojanum. 5. Faffus Deum.] Se Apollinem effe confeffus.

7. Vertere. ] Tela tua converte. Imperativus paffivæ vocis. Æaciden. ] Achillem, aci nepotem. Eum in templo Apollinis, non in acie, cæfum alii poëtæ narrant. Fratres. ] Hectorem, & alios Pria. mi filios, in Trojano bello cæfos.

9. Peliden. J Pelei filium, Achil lem. Arcus. ] Arcum Paridis. Obvertit. Apollo.

10. Direxit. ] In calcem Achillis, quem ftatim à partu mater Thetis

in Styge merferat, ut nunquan vulnerari poffet; fed cùm eum teneret calce, pars illa merfa non fuit, ac proinde fola vulneri patebat.

11. Poft Hectora.] Hoc verò Achillis vulnus id fuit, quo primùm Hector, deindè Priamus gaudere meritò poffent.

12. Ille igitur, &c.] Tu ille, qui tantos, tam fortes viros vi

ceras.

13. Graia marita. ] Helenæ, uxoris Menelai.

14. Femineo Marte.] Manu mulie. bri, viri effeminati.

15. Thermodontiacd. ] Amazoniâ, Lib. IX. n. 6. quâ utebantur Amazones, quæ Afiæ partem circa Ta

Jam timor ille Phrygum, decus & tutela Pelafgi Nominis acides, caput infuperabile bello, Arferat: armarat Deus idem, idemque cremarat. Jam cinis eft, & de tam magno reftat Achille 20 Nefcio quid, parvam quod non benè compléat urnam: At vivit totum quæ gloria compleat orbem. Hæc illi menfura viro refpondet, & hæc eft Par tibi, Pelide, nec inania Tartara fentit. Ipfe etiam, ut cujus fuerit cognofcere poffis, 25 Bella movet clypeus, deque armis arma feruntur. Non ea Tydides, non audet Oileius Ajax, Non minor Atrides, non bello major & ævo, Pofcere, non alii: foli Telamone creato, Lartiadæque, fuit tantæ fiducia laudis. 30 A fe Tantalides onus, invidiamque removit; Argolicosque duces mediis confidere caftris Juffit, & arbitrium litis trajecit in omnes.

naim, & Thermodoontem incoluerunt.

18. Arferat. ] Rogo impofitus. Deus idem.] Vulcanus, à quo fabricata fuerant Achillis arma. Idem Deus, ignis erat præfes: igne autem cadavera cremabantur.

20. Urnam. ] In quâ cineres ejus conditi.

27. Minor Atrides. J Menelaus Atrei filius, natu minor. Major. Agamemnon, natu major.

28. Alii. ] Græcorum duces. Soli, c.] Soli Ajaci, Telamone genito & Ulyffi animus certandi ac fpes vincendi fuit. Soli duo, filius Telamonis, & Laërtæ filius, hanc fibi gloriam arrogarunt. Dejerat Hein

22. Hac illi, &c.] Orbis totus parus legendum effe: Solis, Felamone Achilli unus eft ejusque gloriæ.

23. Inania.] Ubi tantùm umbræ, non corpora. Sentit.] Gloria tua extra jus imperiumque mortis eft: femper vivet, ac vigebit.

creatis, Laertáque, fatetur tamen in plurimis veteribus fcriptum effe, Lartiadaque, id eft, Lacrtæ filio, pro Laërtiadæ.

30. Tantalides.] Agamemnon, à 24. Ut cujus, &c.] Ut intelligere- Tantalo genus ducens; Atreus enim tur,à quo geftatus viro fuiffet: nem-Agamemnonis pater, genitus erat pè ab eo, qui femper bella gefferat, nunquam ab armis conquieverat. 25. Deque armis, &c.] De armis Achillis bellum excitatur. Duces Græci de armis ejus habendis cer

tant.

26. Tydides. J Diomedes, Tydei filius. Oileius Ajax. ] Oilei filius. Duo Ajaces fuêre: unus Telamonis filius, alter Oilei, de quo meminit Virgil. I. Æncidos, initio.

Pelope; Pelops Tantalo; Tantalus Jove. Onus, &c.] Noluit fuo judi'cio controverfiam, de Achillis armis ortam, decidere: provinciam hanc onerofam & invidiofam transtulit in omnes Græcorum proceres.

31. Argolicos. ] Argos, primaria civitas Peloponnefi fuit: Argo feu Argos: regio vicina, Argolis: populus, Argivi & Argolici dicti funt.

G

340

Caron

P. O VIDII METAMORPHOSEON

LIBER DECIMUS TERTIUS.

SYNOPSIS.

Ajax & Ulyffes certant de armis Achillis. Ajax
in florem mutatur. Troja excidium. Polyxena
mactatur ad Achillis tumulum. Hecuba in ca-
nem convertitur. Anii filiæ in columbas. Mem
nonides aves è Memnonis rogo nafcuntur. Iter
Enece in Italiam, in quo varice metamorphofes
perftringuntur. Acis in fluvium liquefcit, fu-
giens Polyphemum. Glaucus fit Deus marinus.
Scylla in fcopulum vertitur."

1. Ajax & Ulyffes de Achillis armis certant. Ajacis oratio."
Onfedêre duces, & vulgi ftante coronâ,
Surgit ad hos clypei dominus feptemplicis
Ajax :

Utque erat impatiens iræ, Sigeia torvo

Littora refpexit, claffemque in littore, vultu;

s Intendensque manus: Agimus, prô Jupiter! inquit,

1. Confedêre. ] Tanquàm judices qui Pelei frater, filius ; ac proindè iftius controverfiæ. Duces ] Græci Achillis- patruelis, qui Peleo naproceres. Corond. ] Turbâ in ortus erat. bem circumftante.

3. Sigeia. ] Sigeum, Troadis pro2. Ad hos furgit. ] Duces affur- montorium. Lib. XI. n. 8. gens alloquitur, Septemplicis. ] Sep 4. Claffem. ] Græcorum. tem boum coriis tecti. Commen. 5. Intendens. ] Protendens versùs. dat hoc Ajacis fcutum Homerus claffem. Lib. VII. Iliad. Ajax. ] Telamonis,

Ante rates caufam, & mecum confertur Ulyffes!
At non Hectoreis dubitavit cedere flammis,
Quas ego fuftinui, quas hâc à claffe fugavi."
Tutius eft igitur fictis contendere verbis,

Quàm pugnare manu; fed nec mihi dicere promptum,
Nec facere eft ifti ; quantùmque ego Marte feroci,
Inque acie valeo, tantùm valet ifte loquendo
Nec memoranda tamen vobis mea facta, Pelafgi,
Effe reor; vidiftis enim : fua narret Ulyffes,
15 Quæ fine tefte gerit, quorum nox confcia fola eft.
Præmia magna peti fateor; fed demit honorem
Emulus Ajaci: non eft tenuiffe fuperbum,
Sit licet hoc ingens, quicquid fperavit Ulyffes.
Ifte tulit pretium jam nunc certaminis hujus,
20 Quòd cùm victus erit, mecum certaffe feretur.
Atque ego, fi virtus in me dubitabilis effet,
Nobilitate potens effem, Telamone creatus,
Moenia qui forti Trojana fub Hercule cepit,
Littoraque intravit Pagafea Colchâ carina.
5 Eacus huic pater eft, qui jura filentibus illic
Reddit, ubi Æoliden faxum grave Sisyphon urget,›
Eacon agnofcit fummus, prolemque fatetur
Jupiter effe fuam : fic à Jove tertius Ajax.
Nec tamen hæc feries in caufam profit, Achivi,
30. Si mihi cum magno non eft communis Achille..

7. Hectoreis, &c.] Hector claffi fem Græcorum incendere tentavit. Hom. Iliad. XV. Eum fortiter fuftinuit Ajax, & repulit, Ulyffe turpiter cedente.

9. Tutius eft.] Sapit profectò Ulyffes, qui tutiora eligat, & linguâ malit pugnare, quàm manu. Ego plus pugnando, quam loquendo poffum.

10. Dicere. ] Verba eleganter & ornate facere. Promptum. Facile, expeditum.

11. Facere.] Rem in bello ftrenuè gerere.

15. Nox confcia eft. ] Ulyffes pluri. mâ noctu feliciter perfecit: Dolonem peremit, &c.

vincendus fit.

21. Si virtus, &r. ] Propofitio to-r tius orationis, & diftributio. Si ve niret in dubium mea fortitudo, certè dubitari de nobilitate non poffer. Primò igitur de nobilitate dicturus. eft: deinde de fortitudine fuâ, &rebus geftis.

23. Mania. ] Lib. XI. n. 8.

24. Pagafea. Lib. VII. n. I. Tė-lamon in Colchidem ad vellus au reum navigavit, cum reliquis Argonautis. Colcha.] Colchica.

25. Eacws.] Lib. VII. num. 13. Huic.] Telamoni. Silentibus. ] Mortuis. Illie. In Tattaro.

26. Ubi Eoliden. ] Quibus in inferis lapis ingens affiduè volvendus 16. Demit, &c.] Victoria glo- fatigat Sifyphunr. Lib. IV. n. 5.. riam minuit adverfarii conditio, & Hæc in Ulyffis contemptum obiter vilitas. Gloriofum eft Achillis ar-jacit quem è Sily pho Latrone ma petere; fed turpe eft illa, cum(Lib. IV. 2. 5.) natum fama jacta-Ulyffe petere: tam vilem competi- bat. Eoliden. ] Filium Aoli. torem habere. 28. A Jove tertins. } Sum Joviss

17. Tenuiffe. ] Obtinuiffe, impe-pronepos.. traffe.

29. In caufam profit.] Caufæ meæd 19. Ifte, &c.] Satis gloriæ jamnon patrocinetur tot illuftrium ma confecutus eft Ulyffes, quod mejorum feries, nifi eadem nobilitass sum comparetur, & certes, stiam I mihi cum Athille communis eft