Imatges de pàgina
PDF
EPUB

Inter Hamadriadas celeberrima Nonacrinas Naïas una fuit; nymphæ Syringa vocabant. 25 Non femel & Satyros eluferat illa fequentes, Et quofcumque Deos umbrofaque filva, feraxque Rus haber: Ortygiam ftudiis, ipfaque colebat Virginitate Deam: ritu quoque cincta Dianæ, Falleret, & credi poffet Latonia, fi non 30 Corneus huic arcus, fi non foret aureus illi : Sic quoque fallebat. Redeuntem colle Lyceo Pan videt hanc, pinuque caput præcinctus acutâ Talia verba refert. Reftabat verba referre ; Et precibus fpretis fugiffe per avia Nympham; 35 Donec arenofi placidum Ladonis ad amnem Venerat: hic illam, curfum impedientibus undis Ut fe mutarent, liquidas oraffe forores:

Panaque pro Nympha calamos tenuiffe paluftres: Dumque ibi fufpirat, motos in arundine ventos 40 Effeciffe fonum tenuem, fimilemque querenti : Arte nova, vocifque Deum dulcedine captum, Hoc mihi colloquium tecum, dixiffe, manebit: Atque ita, difparibus calamis compagine cera

23.Hamadriadas.[Sunt Nymphæ cutus erat Syringa ; & abfolveret quercuum, & fylvarum, præfides, inchoatam narrationem, ut diceret quæ cum illis vivere, ac mori di-nympham fugiffe, oraffe narades, cebantur ut Græca vox fonat. &c. fed cum hæc dicturus, & fuse aua, fimul: deus, quercus. Nona-narraturus effet, vidit Argum fopierinas. Arcadias. Nonacris, mons tum:tunc narrationem abrumpens, Arcadia, in Græcia, vel regiun- eum obtruncavit. cula montofa cum oppido ejufdem

nominis.

[merged small][merged small][ocr errors]

35. Ladonis. Fluvius parvus Arcadiæ, ex lacu Pheneo oriens in lin.mite Achaia.

26. Et quofcumque c. Et Deos, quicumque colunt fylvas, & fertiles agros.

27. Ortygiam Deam. Dianam. Sic appellatam ab infula Ortygia, five Delo, ubi nata. Studiis. J Ve natione. Colebat Dianam, ejus Occupationem, atque adeo virgi. mitatem imitando.

28. Cinta. 1 Succincta, veftita. 29. Fallerer. Pro Diana fumi poffet, intuentefque in errorem inducere. Latonia. ] Diana, Latonæ filia.

36. Hic illam, &c. Nympham, objecto flumine fiftere coactam oraffe Naiadas, ut fe ipfam transformarent:ac revera in arundinem fuiffe converfam.

37. Liquidas forores. Naïadas. 39. Sufpirat. Ereptam dolet Syringa.

41. Arte nova.]Nova mufica.Sono quem edebant moti vento calami.

42. Dixiffe. Reliquum erat ut Mercurius adderet Pana fic locutum effe: Hoc mihi colloquium, &c. Hoc mihi colloquium.. tecum.. manebit. J Calamos inflando, te30. Huic. ]Syringi. Illi. Dianæ. cum faltem veluti colloquar. Quis 31. Fallebat. Diana ipfa putaba dam argutiùs legunt & veriùs: Hoc tur effe. Lyceo. 1 Mons Lyceus eft inmihi concilium tecum manebit. Arcadia: Pani facer. Suprà. n. 16. Concilium dicitur de perfonis 32. Precinctus. Redimitus.Co-unum in locum congregatis. Eris ronam è frondibus pineis gerens.mecum femper quia fiitulas & Pinus arbor Pani facra : folia ejus arundines femper mecum habeo angufta, & acuta. Un Pin, arbre. Hoc me tibi conciliabit. Concilia contrarium eft difcidium. 43. Atque ita,&c. itaque cou

33. Reftabat. J ReftabatMercurio, at nartaret verba quibus Pan allo.

Inter fe junctis, nomen tenuiffe puellæ. 45 Talia dicturus, vidit Cyllenius omnes

[ocr errors]

Succubuiffe oculos, adopertaque lumina fomno. Supprimit extemplò vocem, firmatque foporem Languida permulcens medicatâ lumina virgâ. Nec mora, falcato nutantem vulnerat ense, 50 Qua collo eft confine caput, faxoque cruentum Dejicit, & maculat præruptam fanguine rupem. Arge, jaces; quodque in tot lumina lumen habebas, Extinctum eft, centumque oculos nox occupat una. Excipit hos volucrifque fuæ Saturnia pennis

[ocr errors]

55 Collocat, & gemmis caudam ftellantibus implet.

49. Nutantem.

folent.

Ut fomnolenti

pactæ & arundinibus fiftulæ no. Jeta : quondam toxico imbuta. men fyringis dediffe. Difparibus. ] Aliis majoribus, aliis minoribus, Id explicatur eleganter Libro VIII, in Içari fabula, n. 4. Compagine.] Cera, ut glutine, compactis.

52. Lumen. J Vitam, quæ omnes oculos animabat.

54. Excipit, 1 Capit ex Argi ca44. Nomen. Fiftulam Græci vo- pite. Volucris fua.] Pavonis. Sunt cant fyringa. Tenuiffe. ] Retinuif-pavones in Junonis tutela, cujus fe. Pana voluiffe ut tribueretur fiftulæ, nomen Syringis.

45. Cyllenius. Mercurius,in Cyllene monte Arcadia natus.

currum trahunt. Eos idcircò Junoni confecratos tradit Athenæus quod primum confpecti fuerint in infula Samo , quæ Junoni facra. Adde quod inter volucies hæc pulcherrima fit , ut aquila fortiffi47. Firmat. Auget: corroborat.ma. Itaque hæc Jovi illa Junoni 48. Permulcens Leniter tangens.dicata. Medicata.] Certiş pharmacis infe

46. Adoperta. ] Tecta, velata, obruta.

XIX. lo priftinæ formæ reftituitur, & fit fis Egiptiorum Dea.

Protinus que objecit Erinnyn

Rotinus exarfit, nec tempora diftulit iræ:

Pellicis Argolice, ftimulofque in pectore cæcos
Condidit, & profugam per totum terruit orbem.
Ultimus immenfo reftabas, Nile, labori:
Quem fimul ac tetigit, pofitifque in margine ripe
Procubuit genibus, refupinoque ardua collo
Quos potuit, folos tollens ad fidera vultus,
Et gemitu, & lacrymis, & luctifono mugitu

1. Exarfit.] Juno in-iras exarfit, ob Argum interfectum.

2. Objecit animo Erinnyn. Im mifit furorem pellici Argolicæ, id eft, Ioni. Erinnys, Græca vox, furiam fonat. Suprà, num. 9.

3. Argolice. Argivæ. Argos, urbs clariffima Græciæ. Stimulos cacos. ] Rabiem occultam. Metaphora ducitur à calcaribus & ftimulis quibus punguntur feræ.Oeftro illam exagitasse Juno fertur. Efti

autem ceftrus, mufcæ genus, equis, & bobus, infeftum.Ea vox furorem etiam apud poëtas fignificat. Lege Virgil. III. Georg. verfu 107.

[ocr errors]

4. Profugam c. Compulit fugere per totum orbem, cæcometu, terrore panico agitatam.

5. Immenfo Labori.] Fugæ diuturnæ & infinitæ. Poft luftratas errore longo regiones plurimas, in Ægyptum, ubi Nilus eft, venerat. 7. Refupino. In tergum reflexo.

10 Cum Jove vifa queri eft. Vultus capit ergo priores;
Fitque, quod ante fuit: fugiunt de corpore fetæ,
Cornua decrefcunt, fit luminis arctior orbis,
Contrahitur rictus, redeunt humerique, manufque ;
Ungulaque in quinos dilapfa abfumitur ungues :
15 De bove nil fupereft, formæ nifi candor, in illa :
Officioque pedum Nymphe contenta duorum
Erigitur; metuitque loqui, ne more juvencæ
Mugiat,& timidè verba intermiffa retentat:
Nunc Dea Niligenâ colitur celeberrima turbâ.

12. Luminis. ] Oculi.
13. Ritus. ] Hiatus oris.

14. Ungulaque, &c.] Et ungula pedis bifida fcinditur in quinque di

17. Erigitur. ] Staturam priorem & erectam fumit.

18. Intermiffa. ] Interrupta.
19. Niligena turba.] Ab Ægyp→

gitos, quorum extrema funt un-tiis, Nili accolis, & quafi filus, gues fumitur quafi materia unde quippe qui ab eo alantur. Sacerdoformentur digiti. Dilapfa. ] De tes Ifidis, lineis utebantur veftibus. crefcens, diminuta, mutata. Hinc in quibufdam codicibus legi16. Nymphe. Per e fimplex fcri-tur, Linigera. Egyptii lunam Ifbitur: eftque recti cafus, ut Pene-dis nomi e colebant: folem fub lope. nomine Ofiridis.

XX. Epaphus, Ionis filius, fit Egypti Deus, Cum Phaethonte delitigat.

H Inc Epaphus magni genitus de femine tandem Creditur effe Jovis: perque urbes juncta parenti Templa tenet. Fuit huic animis æqualis, & annis Sole fatus Phaeton, quem quondam magna loquentem 5 Nec fibi cedentem, Phoeboque parente fuperbum Non tulit Inachides: matrique ait, omnia demens Credis, & es tumidus genitoris imagine falfi. Erubuit Phaeton, iramque pudore repreffit: Et tulit ad Clymenen Epaphi convicia matrem. 10 Quoque magis doleas, genitrix, ait; ille ego liber; Ille ferox, tacui: pudet hæc opprobria nobis Et dici potuiffe, & non potuiffe refelli. At tu, fi modo fum cœlefti ftirpe creatus, Ede notam tanti generis, meque affère cœlo. 15 Dixit, & implicuit materno brachia collo,

1. Hinc Epaphus, &c. 1 Ex eo quod Jovis pellex Io fuerit, Epaphus ex illa natus aliquanto poft, ereditus eft Jovis filius, & ab Egyptiis in ipforum urbibus cum matre colitur.

[ocr errors]

dis, te Phoebi filium dicentis valde falleris.

7 Imagine. Inani & ambitiofo nomine. Opinione falsâ.

10. Ille ego liber. ] Ego ille, qui liber, & ferox, in refpondendo effe 3. Animis. Superbia, ob nata-confuevi, tamen tacui, &c. lium fplendorem.

4. Magna loquentem. ] Se jactantem arrogantiùs.

[ocr errors]

6. Inachides. 1 Epaphus Inachi nepos. Matri. Clymena cre

14. Ede notam.] Oftende mihi f. gno aliquo, & argumento, me ram nobili genere natum effe. Meque affere cœlo. ] Doce me originem Superis ducere.

Perque fuum, Meropifque caput, tædafque fororum,
Traderet oravit veri fibi figna parentis.

Ambiguum eft Clymene precibus Phaethontis, an irâ
Mora magis dicti fibi criminis : utraque cœlo
20 Brachia porrexit : fpectanfque ad lumina folis,
Per jubar hoc, inquit, radiis infigne corufcis
Nate, tibi juro, quod nos auditque, videtque;
Hoc te quem fpectas; hoc te, qui temperat orbem
Sole fatum: fi ficta loquor, neget ipfe videndum
25 Se mihi, fitque oculis lux ifta noviffima noftris.
Nec longus patrios labor eft tibi noffe penates:
Unde oritur, terræ domus eft contermina noftræ,
Si modo fert animus, gradere, & fcitabere ab ipfo.
Emicat extemplo lætus poft talia matris

30 Dicta fuæ Phaeton ; & concipit æthera mente. Ethiopafque fuos, pofitofque fub ignibus Indos Sidereis tranfit, patriofque adit impiger ortus.

[ocr errors]

26. Penates.]Domum. Suprâ,n.7. 27. Unde oritur, &c.] Domus unde Sol oritur, non abeft procul à noftrâ regione.

29. Emicat.] Exfilit : ad iter fe accingit.

16. Per fuum, &c.] Oravit Cly-emoriar. menen per ipfius caput. Mos erat deprecari, jurare, per caput, id eft, vitam ac falutem fuam vel alterius, quia nihil vitâ carius. Meropis. J Clymene; poft fufceptum è Phobo Phaethontem, nupferat Meropi. Tadas. ] Nuptias. Ita, inquit, benè ac feliciter nubant meæ forares, uti te oro, & obteftor, &c. Faces ante recèns nuptam ferebantur, cum fponfi domum vefperè ducebatur.

18. Ambiguum eft, &c.] Incertum eft, an magis fuerit commota filii precibus, quam irâ & dolore objecti criminis; nempe quod Phaethontem ex alio, quam Apolline, Lufcepiffet.

22. Juro te fatum. ] Juro te natum effe hoc Sole,quem fpectas,&c. 25. Noviffima. Ultima. Statim

30. Concipit ethera mente. ] Cælum adire ipfum ftatuit: jam in cæ lo eft.

31. Æthiopas fuos. ] Populos Africa interioris, quibus imperabat, vel quorum unus erat. Ignibus fidereis. ] Sole calidiffimo. Sub Zona torrida parte. Indos. ] India, Afiæ pars, ab Indo fluvio appellata; l'Inde ou Indoftan.

32. Ortus patrios. ] Locum, unde Sol, ipfius parens, oritur; & ubi erat ejus regia, qua defcribitur Libri fequentis initio.

Caron

ש

P. OVIDII METAMORPHOSEON

LIBER SECUNDUS.

SYNOPSIS..

"

Phaeton cælo dejectus. Ejus Sorores in popu los mutatæ. Cycnus in olorem : Califto in urfam: Corvus ex albo in nigrum: Ocyroe in equam: Apollo in paftorem: Battus, & Agraulos in lapides: Jupiter in taurum. Invidiæ domus. Europe rapta.

1. Phaeton poftulat à Sole, ut ejus currum faltem uno die regat. Solis regia, currus, equî defcribuntur.

R

Egia Solis erat fublimibus alta columnis,
Clara micante auro flammafque imitante py-

ropo:

Cujus ebur nitidum faftigia fumma tegebat: Argenti bifores radiabant lumine valvæ. s Materiam fuperabat opus: nam Mulciber illic Equora cælarat medias cingentia terras

[ocr errors]

2.Pyropo.JEft genus æris ductilis, ut in medio divifæ, hinc & inde admixtâ auri parte quartâ, quod in aperirentur. Lib. I. num. 7. Radialaminas tenuatum inducebatur in- bant lumine argenti. ] Argento tecftar fugientis tectorii. Plin. Lib.tæ, aut è folido conflatæ erant. XXXIV. cap. 8. Pyropi bracteam vocat. Propertius etiam Lib. IV. Eleg. XI. Sic fcribit: Inducto fulgebat parma pyropo. Quibus è locis Patet pyropum non effe gemmam, aut carbunculum, ut vulgò fertur. 4. Bifores valve. ] Duplices. Ita

5. Opus 1 Artificium, quo materia erat ornata & polita : cælatura. Mulciber. ] Vulcanus: Sic dictus à Mulcendo, feu molliendo ferro. Illic. ] In illis valvis.

6. Medias. ] In mediis aquis po

fitas.

Terrarumque

« AnteriorContinua »