Imatges de pàgina
PDF
EPUB

Nulla eft Halcyone, nulla eft, ait: occidit unà
Cum Ceyce fuo : folantia tollite verba.

Naufragus interiit : vidi, agnovique, manusque
Ad difcedentem cupiens retinere, tetendi,

15 Umbra fuit; fed & umbra tamen manifefta, virique
Vera mei. Non ille quidem, fi quæris, habebat
Affuetos vultus, nec quo priùs ore nitebat :
Pallentem, nudumque & adhuc humente capillo,
Infelix vidi: ftetit hoc miferabilis ipfo

ao Ecce loco; & quærit vestigia fi qua fuperfint.
Hoc erat, hoc, animo quod divinante timebam,
Et ne, me fugiens, ventos fequerere, rogabam.
At certè vellem, quoniam periturus abibas,

Me quoque duxiffes: fuit, ah! fuit utile, tecum 25 Ire mihi: neque enim de vitæ tempore quicquam Non fimul egiffem, nec mors difcreta fuiffet. Nunc abfens perii, jactor quoque fluctibus abfens, Et fine me, te pontus habet. Crudelior ipfo Sit mihi mens pelago, fi vitam ducere nitar

30 Longiùs, & tanto pugnem fupereffe dolori. Sed neque pugnabo, nec te, miferande, relinquam, Et tibi nunc faltem veniam comes, inque fepulchro Si non urna, tamen junget nos littera: fi non Offibus offa meis, at nomen nomine tangam, 35 Plura dolor prohibet, verboque intervenit omni Plangor, & attonito gemitus à corde trahuntur.

II. Nulla eft. ] Occidi.

19. Stetit.] Locum, ubi umbram viderat, indicat.

26. Difcreta. ] Separata, fimul periiffem.

27. Abfen.] Te pereunte, in quo vivebam, perii.

30. Pugnem. ] Coner.

nabor vincere dolorem, & vitam prorogare.

33. Urna. Mortuorum cineres in urnis fictilibus, aut marmoreis arculis, condebant. Littera.] Elogium, carmen tumulo infcriptum.

36. Plangor. ] Pectoris percuffio. Ad fingula verba pectus ferit ma

31. Sed neque pugnabo. ] Non co- Inibus."

XIX. Ceyx & Halcyone in aves mutantur.

MAne erat: egreditur tectis ad littus, & illum
Mæfta locum repetit, de quo fpectarat euntem;
Dumque notata locis reminifcitur acta, fretumque
Profpicit in liquidâ, fpatio distante, tuetur

s Nefcio quid, quafi corpus, aquâ ; primòque quid illud Effet, erat dubium: poftquàm paulùm appulit unda,

3. Dumque notata, &c.] Dum 4. Tuetur. ] Videt, quamvis pro. recordatur, & fecum revolvit, quæ cul, nefcio quid corporis fimile. facta fuerant, quæ contigerant in 6. Poftquam, &c.] Ubi fluctus Ceycis difceffu, quæ omnia dili-paulò propiùs ad littus acceffit, & cum fluctu, corpus.

genter notaverat.

Et, quamvis

313

Et, quamvis aberat, corpus tamen effe liquebat. Quis foret ignorans, quia naufragus, omine mota eft; Et, tanquam ignoto lacrymas daret: Heu mifer, inquit, 10 Quisquis es, & fi qua eft conjux tibi! Fluctibus actum Fit propius corpus ; quod quò magis illa tuetur

Hoc minus & minùs eft mentis: jam jamque propinquæ Admotum terræ, jam quod cognofcere poffet, Cernit erat conjux. Ille eft, exclamat, & una 15 Ora, comas, vestem lacerat; tendensque trementes Ad Ceyca manus: Sic, ô cariffime conjux, Sic ad me, miferande, redis? ait. Adjacet undis Facta manu moles, quæ primas æquoris iras Frangit, & incurfus quæ prædelaffat aquarum. 20 Infilit huic, mirumque fuit potuiffe; volabat Percutiensque levem modò natis aëra pennis Stringebat fummas ales miferabilis undas. Dumque volat, moefto fimilem, plenumque querelæ Ora dedere fonum tenui crepitantia roftro. 5 Ut verò tetigit mutum, & fine fanguine corpus, Dilectos artus amplexa recentibus alis, Frigida nequicquam duro dedit ofcula roftro. Senferit hoc Ceyx, an vultum motibus unde Tollere fit vifus, populus dubitabat: at ille 30 Senferat; & tandem, Superis miferantibus, ambe Alite mutantur: fatis obnoxius iifdem

Manfit amor, foedus nec conjugiale folutum. Perque dies placidos hyberno tempore feptem Incubat Halcyone pendentibus æquore nidis. 35 Tum via tuta maris: ventos cuftodit, & arcet Eolus egreffu, præftatque nepotibus æquor.

laffatque fluctus, quàm in portum ferantur.

7. Aberat. ] Paulò longiùs diftabat. Liquebat. ] Conftabat. Primò igitur dubium erat, corpus effet, nec 20. Mirumque. ] Mirum fuit eam ne; deinde patuit effe corpus; fed in hanc infilire molem potuiffe. nondum conftabat cujus effet: quia Quid mirum autem ?fi quidem votamen erat naufragi corpus, cohor-labat, in avem novam mutata. ruit Halcyone, quia rès erat mali ominis.

8. Omine mota eft. ] Ex afpectu naufragi fubiit metus, & calamitatis præfagium: cogitatio naufragi conjugis mentem perculit.

28. An vultum, &c.] Dubita-, bat populus an fenfiffet Čeyx vici nami conjugem, an, undâ movente corpus, & attollente, erexiffet caput.

33 Perque dies. ] Halcyones hyc10. Et, qua, &c.]O te miferum,te nidificant in medio mari, quod & tuam, fi quam habes, conjugem! tunc tranquillum eft: feptem die 12. Hoc minus, &c.]Tantò minùs, bus ante brumam, quæ in diem 20. minùsque eft illi mentis: tantò mi Decembris incidit, & feptem, poft nùs eft fui compos. Barbarè loqui brumam: qui dies à nautis vocanvidentur qui verfum hunc ita edide.tur Halcyonei. runt: Hoc minùs & minùs eft amens Swa.

18. Moles. ] Lapidum ftrues, ar cendis fluctibus oppofita.

19. Pradelaffat."] Antè frangit,

35. Arcet egrefu. ] Vetat ne egre. diantur carcere.

36. Praftat. Tutum reddit. Nepotibus. ] Pullis Halcyones, quæ Boli filia. Dd

[ocr errors]

XX. Efacus in mergum.

Hos aliquis fenior circum freta lata volantes Spectat, & ad finem fervatos laudat amores. Proximus, aut idem, fi fors tulit: Hic quoque dixit, Quem mare carpentem, fubftrictaque crura gerentem s Alpicis (oftendens fpatiofum in guttura mergum ) Regia progenies, &, fi defcendere ad ipfum Ordine perpetuo quæris, funt hujus origo Ilus, & Affaracus, raptusque Jovi Ganymedes, Laomedonque fenex, Priamusque noviflima Troja 10 Tempora fortitus. Frater fuit Hectoris ifte, Qui nifi fenfiffet primâ nova fata juventâ Forfitan inferius non Hectore nomen haberet ; Quamvis eft illum proles enixa Dymantis, facon umbrofa furtim peperiffe fub Idâ 15 Fertur Alixithoë, Granico nata bicorni. Oderat hic urbes, nitidâque remotus ab aulâ, Secretos montes, & inambitiofa colebat Rura, nec Iliacos cœtus, nifi rarus, adibat. Afpicit Hefperien patriâ Cebrenida ripâ 20 Injectos humeris ficcantem fole capillos. Vifa fugit nymphe, veluti perterrita fulvum Cerva lupum, longèque lacu deprenfa relicto

3. Proximus. ] Aliquis alius, huic, feniori Halcyones laudanti affidens & adftans, aut idem etiam fenior, dixit 2 oftendens mergum: Hic quoque mergus, quem cernitis, fuit regia progenies.

4. Mare carpentem. ] Identidem mari fe immergentem: fummas

torem artis bellica gloriâ: quamvis Hector Hecubæ filius, & reginam fortitus fuerit matrem ; Ælacus verò ignobili matre genitus effet, nempe Alixithoë.

12. Nomen. Gloriam bellica. fortitudinis. Hectorem. Proles

13. Illum.

aquas delibantem. Subftricta. ] Exi-Dymantis.] Hecuba, Dymantis filia: alta. lia: Ciffei filiam Virgilius facit.

5. Spatiofum in guttura.] Collo longiore præditum.

14. Furtim. ] Furto, id eft, non legitima Venere, genitum.

6. Si defcendere, &c.] Si ejus ori- 15. Granico nata bicorni. ] Graginem à capite repetas, recenfendo nicus, ex quo náta fertur ifta ejus majores, donec ad ipfum per nympha, eft minoris Afiæ fluvius, venias: reperies illum ab Ilo, Affa-ex Ida monte profluens in Proponraco, &c. oriundum effe.

8. Ilus, Affaracus, Ganymedes. ] Trois filii. Laomedon, Ili filius pater Priami.

tidem; le Granic ou Granique: apud quem Alexander cuni triginta quinque millibus Græcorum, fexcenta Perfarum millia delevit. Bicorni. ] Qui duplici oftio prorumpit mare.

9. Noviffima.] Ultima. Priamus qui paulò ante exitium Troja vi-lin xit: qui ultima Troje tempora attigit.

16. Hic.] facus.

19. Cebrenida.] Hefperien nym10. Ifte. ] Mergus modo: olim pham, filiam Cebreni, fluvii Troalacus, frater fuit Hectoris; Pria-dis, à quo vicina regio Cebrenia mi filius. nomen habet. Patrid ripd.] In ti2 pis patiis fui Cebreni.

11. Qui nifi, &c.] Nifi novam figuram induiffet, ineunte adolefcentiâ,fortalsè æquaffet ipfum Hec

22. Longéque. ] Hefperie fugit {Æfacum, ut anas à lacu remota,

urget amore.

Accipitrem fluvialis anas : quam Troius heros Infequitur, çeleremque metu, celer 25 Ecce latens herbâ coluber fugientis adunco Dente pedem ftrinxit, virusque in corpore liquit. Cum vitâ fuppreffa fuga eft. Amplectitur amens Exanimem, clamatque: Piget, piget effe fecutum: Sed non hoc timui; neque erat mihi vincere tanti. 30 Perdidimus miferam nos te duo: vulnus ab angue, A me caufa data eft: ego fim fceleratior illo, Ni tibi morte meâ mortis folatia mittam. Dixit, & è fçopulo, quem rauca fubederar unda, Decidit in pontum. Tethys miferata cadentem 35 Molliter excepit, nantemque per æquora pennis Texit, & optatæ non eft data copia mortis. Indignatur amans invitum vivere cogi, Obftarique animæ miferâ de fede volenti Exire: utque novas humeris affumpferat alas, 40 Subvolat, atque iterum corpus fuper æquora mittit: Pluma levat cafus: furit facus, inque profundum Pronus abit, letique viam fine fine retentat. Fecit amor maciem: longa internodia crurum, Longa manet cervix, caput eft à corpore longè, 45 Æquor amat, nomenque tenet, quia mergitur illo.

[blocks in formation]

let quòd vivere cogatur; quòd fibl mors negetur.

38. Miferá de fede. ] Corpore. 40. Super aquora. In mare. 41. Levat cafus. 1 Suftinet cadentem.

42. Letique, &c.] Undis mergi, ufque, ufque tentat, ut pereat.

43. Internodia. ] Internodium dicitur fpatium inter duos nodos: duo funt quafi nodi in cruribus; alter prope pedem, alter in ipfo genu: fpatium utroque inclufum nodo, longum & gracile mergis inest.

45. Nomen, &c.] Mergus à mergendo dictus eft: un plongeon, oš❤ feau.

Dd a

BIG

Caron

P. OVIDII METAMORPHOSEON

LIBER DUODECIMUS.

SYNOPSIS.

'Belli Trojani diuturnitatem ferpens volucres devorans, fignificat, qui mutatur in faxum. Cerva mactatur in locum Iphigenia. Bellum Trojanum Orbi nunciat Fama. Ejus domus. Cycnus ab. Achille victus in avem cognominem vertitur. Caneus & Periclymenus, in volucres transformantur. Neftor pugnam Lapitharum cum Centauris narrat.

1. Græci confpirant de Trojå evertendâ. Draco in faxum.

mutatur.

Escius affumptis Priamus pater Æfacon alis
Vivere, lugebat: tumulo quoque nomen ha-
benti

Inferias dederat cum fratribus Hector inanes.
Defuit officio Paridis præfentia trifti:

s Poftmodò qui raptâ longum cum conjuge bellum

1. Efaçon. ] Lib. XI. num. 20. 2. Nomen habenti. ] Inani tumulo, in quo legebatur faci nomen. Confueverant veteres tumulum vacuum componere, in eorum gratiam, quorum inveniri corpora, Teu offa, non poterant, quòd per fuafum haberent animas non poffe tranfmittere Alumina inferorum, nifi corporibus quoquo modo fepultis.Ejufmodi tumulum vocabant

cenotaphium five imaginarium, aut honorarium fepulchrum.

3. Inferias.] Sacrificia in honorem mortuorum, fepulcris inferri folita. Inanes. ] Vitam mortuo non reddituras.

4. Defuit. ] Paris non adfuit cùm jufta faco fierent. In Græciam erat profectus, ubi Helenam Me. nelao rapuit. Vide App. c. 24.

5. Pofimode. ] Poftea,

« AnteriorContinua »