Imatges de pàgina
PDF
EPUB

15 In fpem baccarum florebat aquatica lotos. Carpferat hinc Dryope, quos oblectamina nato Porrigeret flores, & idem factura videbar, (Namque aderam. ) Vidi guttas è flore cruentas Decidere, & tremulo ramos horrore moveri. 20 Scilicet, ut referunt tardi nunc denique agreftes, Lotos in hanc nymphe, fugiens per rura Priapum, Contulerat verfos, fervato nomine, vultus. Nefcierat foror hoc: quæ cùm perterrita retrò Iret, & òratis vellet difcedere nymphis, 25 Hæferunt radice pedes, convellere pugnat Nec quicquam, nifi fumma, movets fuccrefcit ab imo, Totaque paulatim circumdat pectora cortex. Ut vidit, conata manu laniare capillos,

Fronde manum implevit,frondes caput omne tegebant. 30 At puer Amphiffus (namque hoc avus Eurytus illi Addiderat nomen) materna rigefcere fenfit Ubera, nec fequitur ducentem lacteus humor. Spectatrix aderam fati crudelis, opemque

Non poteram tibi ferre, foror; quantùmque valebam, 35 Crefcentem truncum, ramosque amplexa, morabar; Et, fateor, volui fub eodem cortice condi.

Ecce vir Andræmon, genitorque miferrimus, adfunt,
Et quærunt Dryopen: Dryopen quærentibus illis
Oftendi loton. Tepido dant ofcula ligno,
40 Affufique fuæ radicibus arboris herent.

Nil nifi jam faciem, quod non foret arbor, habebas,
Cara foror. Lacrymæ mifero de corpore factis
Irrorant foliis ; &, dum licet, oraque præftant
Vocis iter, tales effundit in aëra queftus.

24. Oratis. Ut Ignofcerent s quòd flores imprudens, & infcia decerpfiffet.

15. In fpem baccarum. ] Baccæ, decerpere. funt fructus minores pomis; Lo tus, arbor aquis gaudens, & ripis Aluminum; è ceraforum genere. Hæc igitur lotus flores emiferat qui fpem præbebant fructuum egregiam.

20. Tardi, &c.] Ut narrant ruftici, qui feriùs id nobis narraverunt: hoc enim fi foror mea fcivif. fet, non decerpfiffet flores, neque hanc luiffet pœnam.

21. Priapum. ] Deum, hortorum præfidem: Bacchi & Veneris filium. 22. Contulerat, c.] Mutaverar nympha, Lotos dicta, in hanc arborem fuos vultus, nomen tamen, idem retinebat, nempe loti. Nym pha Lotos in arborem loton à Priapo mutata fuerat.

26. Summa ] Brachia, caput, &c. 30. Avus. 1 Pater Dryopes: pueri avus. Supra'ñ. 5.

32. Ducentem. ] Trahentem ubera: lactentem; non exprimebat lac puer è ligneis uberibus.

35. Morabar. ] Impediebam ne truncus crefcerer: efficere conabar, ut tardiùs mutaretur foror in arborem.

37. Vir. ] Maritus Dryopes. Genitor.] Eurytus.

39. Loton.] In quam modò erak

murata.

42. Faftis. ] Recèns natis. 43. Irrorant.] Stillant, depluunt, 23. Soror. ] Dryope. Hec.] Iftam roris inftar, in folia. Praftant. nymphæ Loti mutationem in arbo-Præbent, aperiunt. Dum illi adbuc rem. Non enim fuiffet aufa flores

licet loqui.

45 Si qua fides miferis, hoc me per numina juro
Non meruiffe nefas, patior fine criminė poenam ;
Viximus innocua; fi mentior, arida perdam
Quas habeo frondes, & cæfa fecuribus urar.
Hunc tamen infantem maternis demite ramis,
so Et date nutrici, noftrâque fub arbore fæpè
Lac facitote bibat, noftrâque fub arbore ludat:
Cùmque loqui poterit, matrem facitote falutet,
Et triftis dicat Latet hoc in ftipite mater.

Stagna tamen timeat, nec carpat ab arbore flores, $5 Care vale conjux ; & tu germana, paterque: Et, fi qua eft pietas, ab acute vulnere falcis, A pecoris morfu, frondes defendite noftras. Et quoniam mihi fas ad vos incumbere non eft, Erigite huc artus, & ad ofcula noftra venite, 60 Dum tangi poffum, parvumque attollite natum. Plura loqui nequeo, nam jam per candida moilis Colla liber ferpit, fummoque cacumine condor. Ex oculis removete manus, fine munere veftro Contegit inductus morientia lumina cortex. 65 Defierat fimul ore loqui, fimul effe, diùque Corpore mutato rami caluere recentes.

45. Si qua, &c.] Si miferis creditur. Illi parùm vulgò creduntur effe veraces.

46. Nefas. ] Pœnam.

47. Innocua. ] Neminem hominem aut Deum, offendi.

58. Incumbere.] Infiectere me, ac demittere non poffum, ut vos compiectar.

62. Liber. 1 Cortex. Condor. ] Involvitur cortice meum caput.

63. Sine munere, &c. ] Solent affines, parentes, amici, morientium oculos claudere: Non eft opus, inquit, ut id faciatis, hoc præftat cortex.

65. Effe. Humanam formama habere.

XI. Iolaus, è fene decrepito, puer. Filii Alcmeonis è pueris,

[ocr errors][ocr errors]

viri.

Dumque refert Jole factum miferabile, dumque

Eurytidos lacrymas admoto pollice ficcat
Alcmene, (flet & ipfa tamen ) compefcuit omnem
Res nova triftitiam : nam limine conftitit alto
Pænè puer, dubiâque tegens lanugine malas,
Ora reformatus primos Iolaus in annos.
Hoc illi dederat Junonia muneris Hebe,

[ocr errors]

2. Eurytidos. Ioles, Euryti fi

fuæ nurus.

3. Compefcuit. 1 Suftulit, fedavit. 4. Limine conftitit.] Domum, ubi Alcmena cum fole degebat, eft in greffus Iolaus, è fene fic mutatus, ut propemodum puer videretur, genas tegeret lanugo. Eft primula,

quæ mentum inficit, barba; dubiam vocat, quia tam tenuis erat, vix ut appareret.

6. Ora reformatus ; &c.] Vultum habens reftitutum in priftinam for mam, & juventutem. Iolaus. 1. Iphicli filius, fratris Herculis.

7. Hebe. ] Junonis filia, Dea ju➡

Victa viri precibus: quæ cùm Jurare pararet
Dona tributuram, poft hunc, fe talia nulli

10 Non eft paffa Themis Nam jam difcordia Thebæ
Bella movent, dixit, Capaneusque nifi ab Jove vinci
Haud poterit, ibuntque pares in vulnera fratres :
Subductâque fuos manes tellure videbit

Vivus adhuc vates; ultusque parente parentem 15 Natus, erit facto pius & fceleratus eodem, Attonitusque malis, exul mentisque, domûsque, Vultibus Eumenidum, matrisque agitabitur umbris ; Donec eum conjux fatale popofcerit aurum,

ventutis præfes, quæ Herculi, re. cepto in cœlum, nupfiffe canitur. 8. Viri. ] Herculis, mariti fui. Qua, &c. 1 Cam jurare vellet Hebe, nullum deinceps à fe, tali munere, nimirum juventute, donatum iri: Themis vetuit ne juraret, affirmavitque in fatis effe, ut aliis quibusdam juventus concederetur. The mis, ut pote Dea juftitiæ præfes, præfidet pactis, juramentis, &c.

ejus uxorem Eriphilen aurei monilis munere induxit , ut virum de fententiâ dimoveret. Dimovit. Profectus Thebas Amphiaraus,unà cum curru & equis hiatu terræ hauftus eft. Priùs tamen, proditum fe ab uxore intelligens, Alcmaoni filio mandavit, ut Eriphilen, poft obitum fuum interficeret. Alcmaon, peremptâ matre, correptus infaniâ, & furiis agitatus, in Acarnaniam ad Phegeum, facerdotem, feu hariolum, ut expiaretur, confugit: ejufque filiam Alphefibeam duxit. Cùm morbi remedium apud Phegeum non inveniret, ab oraculo monitus contulit fe ad Acheloum: è cujus fi. liâ Callirhoe duos fufcepit liberos. Ab eo petierat Callirhoc aureum monile olim Eriphilæ datum à Polynice. Hoc jam tribuerat Alemæon Alphefiboæ: ad eam rediit, ut monile ipfi eriperet. Sed Alphefibcæ fratres, filii Phegei, ægrè ferentes defertam ab Alcmorone, & contemptam fororem fuam, ipfum e 11. Nifi ab Jove vinci, &c.] Vinci medio fuftulerunt. Callirhoe, ut. mortalium armis, ob fortitudinem, maritum Alcmoonem ulcifceretur non poterit fed folo Jovis fulmi-à Phegei filiis occifum, rogavit Jone. Capaneus, ob impietatem, ful- vem, ut quos ex Alcmocone fufcemine percuffus eft à Jove, cùm perat liberos adhuc impuberes, Thebas obfideret. augeret annis, juvenes efficeret: uti contigit. Hoc eventurum Themis prædicit, Ultusque.] Et filius nece matris ulcifcetur patris mortem. Parente. ] Matre cæfâ. Parentem. ] Patrem Amphiaraum.

10. Difcordia bella, &c. ]Orietur) brevi Thebanum bellum, inquit Themis. Eteocles & Polynices, Oe dipi filii, regnum Thebarum inter feita partiti erant, ut alternis annis imperarent. Eteocles regnum, ut pote natu major, capelfivit anno primo. Eo exacto, cùm fratri nollet cedere, pactisque ftare, Polynices ad regem Adraftum fe contulit, & ad oppugnandas Thebas, cum eo dem Adrafto, Tydeo, Amphiarao, Capaneo, Hippomedonte, & Parthenopæo eft reverfus. Illi Septem ad Thebas, vulgò appellantur.

12. Pares. ] Eteocles & Polynices mutuis vulneribus pariter peribunt. Hæc fufins explicata vide in Append. c. 20. 21,

13. Subducta, &c.] Subtractâ, & hiante fub pedibus terrâ, vates abforptus, anteà inferos cernet vivus, quam illos adeat mortuos. Suos manes. ] Locum fibi apud Manes, in inferis deftinatum.

14. Vates. ] Amphiaraus, Oiclei filius, vates clariffimus, cùm præ. videret fe in Thebano bello periturum, nullis precibus adduci, ut illud capefferet, poterat. Polynices

[ocr errors]

15. Natus. Alcmæon. Pius.] Qui patrem vindicaverit. Scelera tus. ] Qui matri necem attulerit.

16. Exul mentis. ] Infaniâ correp tus. Exul domas. ] Domus profugus in Acarnaniam, ad Phegeum.

17. Eumenidum.] Lib. VI. n. 10. 18. Conjus. ] Callirhoe. Donec uxorem ducat Čallirhoen, promif. fo, quod illa petierat, inftar dotis, Cognatum

Cognarumque latus Phegeius hauserit enfis :
so Tum demum magno peter hoc Acheloia fupplex
Ab Jove Callirhoë, natis infantibus annos
Addat, neve necem finat effe ultoris inultam.
Jupiter his motus privignæ dona, nurûsque,
Præcipiet, facietque viros impubibus annis.

monili exitiali. Fatale aurum.] Au-
ream monile, quod qui poffidebat,
infortuniis omnibus, fatorum le-
ge, premebatur.

[ocr errors]

19. Cognatum, &c.] Poftquàm Alcmaon fuerit inactatus à Phegei filiis. Ipforum foror Alphefiboea, nupferat Alcmæoni, ante Calli rhoën: itaque eorum cognatus, feu affinis, Alcmæon erat.

20. Acheloia. ] Acheloi filia, Cal. lirhoe.

22. Ultoris. ] Alcmæonis, qui pa.

trem ultus fuerat.

23. His.] Callirhoës precibus. Doma præcipiet privigne. ] Imperabit

Hebæ, ut donum juventutis concedat ante folitum tempus filiis Callithoës. Dona Hebes funt anni juveniles, & robur. Præcipere, eft ante tempus capere, vel imperare. Privigna, nurûsque. ] Hebe filia Junonis, non item Jovis, fuit: hinc Jovis dicitur privigna: eadem erat Herculis, fili Jovis, uxor ; ita Jovis nurus rectè appellatur.

24. Viros. ] Etate virili, ac robore, præditos. Impubibus annis. ] Quamvis fint adhuc pueri, & impu beres. Tales appellantur qui nondum ætatis annum 14. attigerunt,

XII. Biblis in fontem verfa.

Hore Thanic, varie Superi fermone fremebant,
Ac ubi faticano venturi præfcia dixit

Et cur non aliis eadem dare dona liceret,
Murmur erat. Queritur veteres Pallantias annos
s Conjugis effe fui: queritur canefcere mitem
Jafiona Ceres: repetitum Mulciber ævum
Pofcit Erichthonio: Venerem quoque cura futuri
Tangit, & Anchife renovare pacifcitur annos.
Cui ftudeat Deus omnis habet: crefcitque favore
10 Turbida feditio; donec fua Jupiter ora
Solvit, &, O, noftrî fi qua eft reverentia, dixit,
Quò ruitis? tantùmne aliquis fibi poffe videtur
Fata quoque ut fuperet? fatis Iolaus in annos,
Quos egit, rediit; fatis juvenefcere debent
15 Callirhoë geniti, non ambitione, nec armis.

1. Faticano.] Canente fata. 3. Eadem dona. ] Juventutem. 4. Pallantias. ] Aurora, Pallan tis foror, vel filia.

5. Conjugis fui. ] Tithoni, qui fenio confectus oravit ut in cicadam mutaretur, & exoravit.

6. Jafiona.] Cereris maritum. Dequo meminit Heliodus Odyf. V. Mulciber. J Vulcanus. Evum repetitum.] Renovatum: Juventu

tem.

7. Erichthonio. ] Suo filio. 8. Pacifcitur.

Deftinat certis

conditionibus.

9 Cui ftudeat, &c.]Nullus eft Superûm, qui non alicui faveat homi. ni, eumque juvenescerc non optet: dumque in eorum, quibus favent finguli gratiam altercantur penè feditionem movent.

[ocr errors]

11. O, noftri, &c.] O Superi, per eam, quam debetis mihi reverentiam, & obfequium, oro vos, attendite quid agatis.

13. Fatis. ] Fatorum immutabili decreto.

15. Callirboë.] Suprà, n. 11, No❤ Z

Vos etiam ( quòque hoc animo meliore feratis)
Me quoque, fata regunt, quæ fi mutare valerem,
Nec noftrum feri curvarent Eacon anni,

Perpetuumque ævi florem Rhadamanthus haberet
20 Cum Minoë meo, qui propter amara fenecta
Pondera defpicitur, nec, quo priùs, ordine regnat.
Dicta Jovis movere Deos, nec fuftinet ullus,
Cum videant feffos Rhadamanthon, & Æacon annis
Et Minoa, queri; qui, dum fuit integer ævi,
5 Terruerat magnas ipfo quoque nomine gentes:
Tunc erat invalidus, Defonidenque juventæ
Robore Miletum, Phœboque parente superbum,
Pertimuit, credensque fuis infurgere regnis,
Haud tamen eft patriis arcere penatibus aufus
30 Sponte fugis, Milete, tuâ, celerique carinâ
Ageas metiris aquas, & in Afide terra

Moenia conftituis, pofitoris habentia nomen.
Hic tibi, dum fequitur patriæ curvamina ripe
Filia Meandri toties redeuntis eòḍem,

35 Byblida cum Cauno prolem eft enixa gemellam.
Byblis Apollinei correpta cupidine fratris

Non foror ut fratrem, nec quà debebat, amavit.

ambitione. ] Non id fit cujusquam fcientiâ, fugit in Afiam, ubi Mileprecibus, aut per vim, & arinis: non favori datur hoc, non bellica virtuti: fed quia fic fatis conftitutum eft.

16. Vos etiam.] Accerfendum è fequenti verfu, Fata regunt. Quoque hoc.] Utque animo æquiori hoc to leretis.

18. Noftrum Eacon. ] Eacum, filium meum.

21. Nec quo, &c.] Non regnat eâdem quâ priùs auctoritate, ob fenium.

tum urbem Melaffo) condidit, & è Meandri filiâ fufcepit Byblidem & Caunum. Byblis fratrem amore pravo dum deperit, in fontem eft converfa.

28. Credensque &c.] Quamvis Minos non temerè crederet Miletum inhiare fuis regnis, & ea velle invadere, non tamen aufus eft cum armis & palàm expellere, fuam obfo. leviffe auctoritatem cernens & naturâ timidior, ut ferè fenes.

30. Sponte fugis. ] Miletus patere 23. Rhadamanthon.] Rhadaman-fua confilia fentiens, & exitum anrex Lycia, rigidus juftitiæcipitem belli reformidans, maluit, culor extitit: & à Jove juri dicun-re adhuc integrâ, fugere. do præpofitus eft in inferis.

thus

[ocr errors]

31. Metiris.] Tranfmittis. Ægeum 24. Minoa. ] Lib. VII. num. 12. mare Græciam ab Afiâ minori fepa. Queri.] Nemo fuperûm audet querat. Afide. ] Afiaticâ. In Afiâ. ri, quòd non reftituatur juventus 32. Mania.] Urbem Miletum, à amicis & clientibus fuis, cùm vi- conditore fic dictam. deat fenectutis onere molefto premi Jovis ipfius filios, acum, Mi-ambulat. &c. Qui, dum, &c. Qui noem ? Minos.

33. Dum fequitur. ] Dum ripis in

34. Toties. ] Mæander, fluvius Afiæ, variis flexibus eadem arva luf26. Deioniden.] Deiones, & Pho-trat, & recurrens in fua ferè veftibi filium. gia, redit eò, undè difcefferat.

36. Apollinei. ] Phœbi nepotis. Miletus , Cauni pater, Apollinis filius erat.

27. Miletum.] Fratrem Pafiphaes, hæc Minois uxor. Miletus Minoem fenio contectum cernens, eum folio deturbare tentavit. Nihilomi- 37. Quà debebat. ] Quâ ca:itate, mus, injecto metu, vel fceleris con- "quâ moderatione.

« AnteriorContinua »