Imatges de pàgina
PDF
EPUB

VII, Lychas ab Hercule furente in æquore projectus, mutatur in fcopulum. Pyram fibi ftruit Hercules.

Epè illum gemitus edentem, fæpè frementem

Sternentemque trabes, irafcentemque videres
Montibus, aut patrio tendentem brachia cœlo.
s Ecce Lychan trepidum, & latitantem rupe cavatâ,
Afpicit, utque dolor rabiem collegerat omnem :
Tune, Lycha, dixit, feralia dona dedifti ?
Tune meæ necis auctor eris? Tremit ille, pavetque
Pallidus, & timidè verba excufantia dicit.

10 Dicentem, genibusque manus adhibere parantem,
Corripit Alcides, & terque quaterque rotatum
Mittit in Euboicas, tormento fortius, undas.
Ille per aërias pendens induruit auras,

Utque ferunt imbres gelidis concrefcere ventis
15 Inde nives fieri, nivibus quoque molle rotatis
Aftringi, & fpiffa glomerari grandine, corpus :
Sic illum validis jactum per inane lacertis

Exanguemque metu,nec quicquam humoris habentem In rigidos verfum filices prior edidit ætas. 20 Nunc quoque in Euboico fcopulus brevis eminet altè Gurgite, & humanæ fervat veftigia formæ : Quem, quafi fenfurum, nautæ calcare verentur, Appellantque Lychan. At tu, Jovis inclyta proles, Arboribus cæfis, quas ardua gefferat Oete,

25 Inque pyram ftructis, arcum, pharetramque capacem Regnaque vifuras iterum Trojana fagittas,

2. Retentantem.] Iterum, atque iterum tentantem.

4. Patrio cœlo.] Quia ejus pater Ju-è piter erat.

5. Lichan.] Qui veftem à Dejanirâ ipfi tulerat.

10. Genibus. ] Amplecti genua Herculis parantem.

12. Eubeicas. ] Euboea infula, in Egeo mari jacet, è regione Theffalia: hodie Négrepont. Tormento.] Murali machina, quâ lapides, & glandes ferrea torquentur.

14. Imbres.] Sic formatur pluvia. Solis calor fubtiliffimas aqua. rum, & madida telluris partes edusit in aërem: illæ à ventis impulfæ circumferuntur, & aëris frigore compreffæ denfantur in aquam, & Concrefcunt: mox nativo pondere depreffa, in terras decidunt, & in ipfo lapfu, ab aëre in guttas inesciduntur.

15. Inde, &c. I Ex imbribus concretis, & adftrictis. Nives. J Aqua nubibus decidens, & aërem pau lo frigidiorem nacta, durefcit in nivem: nacta valdè frigidum, & rigidum, concrefcit in grandinem. Rotundam grandineis globulis formam conciliat impetus, quo rotantur, ac decidunt. Nivibus, &c.] Nives, inquit, à vento in orbem agitata, & denfatæ conficiunt grandinem, & illatum molle corpus aftringitur ac denfatur. Mendosè legitur in vulgatis, mole.

19. Edidit. Jatas. ] Vetuftas.

Memoravit. Prior

24. Ardua. Oeta, cùm terminatio fpectatur, femineum fortitur genus: cum montis nomen commune, mafculinum..

25. Pyram. Rogum.

26. Regnaque, &c. J Hercules prima cum Telamone & Argonau

Ferre jubes Pocante fatum ;, quo flamma miniftro.
Subdita: dumque avidis comprenditur ignibus agger,
Congeriem filvæ Nemexo vellere fummam

30 Sternis, & impofitâ clave cervice recumbis,
Haud alio vultu, quam fi conviva jaceres
Inter plena meri redimitus pocula fertis.

tis Trojam expugnavit, regnante Laomedonte. Eadem Troja, ob taptam Helenam, à Græcis, mortuo jam Hercule, obfeffa eft, fub Priamo. Hanc verò fine fagittis Herculis capi non poffe oraculo editum erat. Ulyffes itaque à Græcis miffus ad Philocteten, Pœantis filium, qui fagittas fatales olim acceperat ab Hercule moriente, Trojam illas attulit. Fufiùs hoc idem explicatum ide initio Libri XIII..

27. Ferre ] Habere

poffidere.

Quo, &c. ] Qui Philoctetes admovitignem pyræ.

28. Agger.] Lignorum ftrues: ro

gus.

29. Silva. ] Rogi. Nemeco vellere.] Leonis Nemeæ pelle, quam ipfi detractam, Hercules; tanquam infigne quoddam, femper gefferat..

30. Impofitá.] Clavâ cervici fubjectâ. Recumbis.] Jaces in hâc pyrâ, toto corpore proftratus.

VIII. Hércules flammis abfumptus, in Deum vertitur.

J Amque valens, & in omne latus diffufa fonabat,

Securosque artus, contemptoremque petebat Flamma fuum. Timuere Dei pro vindice terræ. Quos ita (fenfit enim) læto Saturnius ore Jupiter alloquitur: Noftra eft, timor ifte, voluptas, O Superi, totoque libens mihi pectore grator, Quòd memoris populi dicor rectorque, paterque, Et mea progenies veftro quoque tuta favore est. Nam quamquam ipfius datis hoc immanibus actis,. 10. Obligor ipfe tamen, Sed enim ne pectora vano Fida metu paveant, Oeteas fpernite flammas: Omnia qui vicit, vincet, quos cernitis, ignes, > Nec nifi materna Vulcanum parte potentem Sentiet: æternum eft, à me quod traxit, & expers: Atque immune necis, nullâque domabile flammâ Idque ego defunctum terrâ, cœleftibus oris.

1. Valens.] Aucta, validiùs accenfa.

3. Timuere Dei.] Ne periret vindex terræ, is, nimirum qui terras monftris, & exitio, liberabat.

5. Timorifte. ] Vefter.

10. Obligor ipfe tamen. ] Vestram in illum pietatem, curain quam pro illo geritis, accipio tanquam beneficium mihi à vobis datum. In eo vos bene de me quoque mereri fentio. Patri datis, quod confertis filium.

7. Memoris populi.] Quòd coeliti-in bus impero, quos memoria bene.. ficiorum ab Hercule acceptorum tangit..

8. Et mea, &c.] Quòd favetis Herculi, meo filio, & ejus incolumitas curæ vobis eft.

9. Nam, &c.] Quamvis enim de falute illius eftis folliciti, ob egre

11. Spernite, &c.] Ne vos conturbet quòd illum vidiftis in Octâ, deflagrantem.

13. Maternâ parte. ] Ignem non fentiet nifi corpore, quod à matre fumpfit: animus, quem habet à me,, immortalis erit.

16. Defunctum terrâ. ] Solutum, gia, quæ geffit facinora. Immani-terrenâ corporis mole: vitâ mora. das, 1 Ingentibus, admirabilibus.. tali perfunctum..

Accipiam, cunctisque meum lætabile factum Dis fore confido: fi quis tamen Hercule, fi quis Fortè Deo doliturus erit; data præmia nolet, 20 Sed meruiffe dari fciet, invitusque probabit. Affenfere Dei: conjux quoque regia vifa eft Cetera non duro, duro tamen ultima vultu Dicta tuliffe Jovis, feque indoluiffe notatam. Intereà quodcumque fuit populabile flammâ 25 Mulciber abftulerat, nec cognofcenda remanfit Herculis effigies, nec quicquam ab imagine ductum Matris habet, tantùmque Jovis veftigia fervat. Utque novus ferpens, pofitâ cum pelle fenectâ, Luxuriare folet, fquamâque nitere recenti; 30 Sic, ubi mortales Tirynthius exuit artus Parte fui meliore viget, majorque videri Cœpit, & auguftâ fieri gravitate verendus. Quem pater omnipotens, inter cava nubila raprum:.. Quadrijugo curru radiantibus intulit aftris.

26. Nec quicquam, &c.] Nulla jam in re matris fimilis eft:in omnibus, Jovi.

18. Si quis, &c.] Junonem his, Lib. II. n. r. verbis notat. Si quis Superûm dolebit Herculem in numerum Deorum relatum effe; is quidem tantum præmium illi datum forfan ægrè feret; fed tamen facile intelliget, dignum illo Herculem extitiffe: & velit nolit, Deum Herculem cer.

net.

24. Populabile. ] Hujus modi, ut igne confumi poffet.

25. Mulciber. ] Ignis: Vulcanus.

SE

29. Luxuriare. ] Pinguior, & habitior effe: exilire: juvencfcere.

30. Tirinthius. ] Hercules. Lib. VII. n. Io.

31. Parte fui meliore.] Animo. 34. Quadrijugo. A quatuors equis tracto.

IX. Galanthis in mufte lam converfa.

Enfit Atlas pondus: neque adhuc Stheneleius iras
Solverat Euryftheus, odiumque in prole paternum
Exercebat atrox. At longis anxia curis

Argolis Alcmene queftus ubi ponat aniles,
5. Cui referat nati teftatos orbe labores,
Cuive fuos cafus, Iolen habet. Herculis illam
Imperiis, thalamoque animoque receperat Hyllus.

1. Pondus.]Herculis coelo recepti. 2. Eariftheus ] Suprà, n. 6. Solve rat. ] Depofuerat, fatiaverat. In prole. ] Hyllo, Herculis filio, quem ad necem depofcebat: confugit ille ad Athenienfes, & eorum ope Euryftheum profligavit.. Pater num. ] Quo Herculem Hylli patrem profequutus erat..

tus.] Dolorem & querelas, de mor
te filii. Alcmena folatium hoc fui
doloris habet, quòd hune commu--
nicare cum lole poffit; cumque illâ
colloqui de rebus præclarè geftis abe
Hercule.

5. Teftatos. ] Spectatos, cogni tos.

6. Cuive.] Et cui fuas calamita4. Argolis. Græca, Argolica. tes renarret. Iolen. ] Suprà, numa Argos, clariffima Græciæ civitas, 3. Conjux fuit primum Herculis in Peloponnefo. Argo feu Argos. deinde Hylli, Herculis filii..

Almene. ] Herculis mater. Ques-4_7; Imperiis, ] Juffu

1

Incipit Alcmene: Faveant tibi numina faltem, Corripiantque moras tunc, cùm matura vocabis 10 Præpofitam timidis parientibus Ilithyiam, Quam mihi difficilem Junonis gratia fecit. Namque laboriferi cum jam natalis adeffet Herculis, & decimum premeretur fidere fignum, Septem ego per noctes totidem cruciata diebus, 15 Feffa malis, tendensque ad cœlum brachia, magno Lucinam ad nexos partus clamore vocabam. Illa quidem venit, fed præcorrupta, meumque Quæ donare caput Junoni vellet iniquæ; Utque meos audit gemitus, fubfedit in illâ 10 Ante fores arâ, dextroque eft poplite lævum Preffa genu; digitisque inter fe pectine junctis, Suftinuit partus, tacitâ quoque carmina voce Dixit, & incœptos tenuerunt carmina partus. Una miniftrarum, mediâ de plebe, Galanthis, as Flava comas, aderat, faciendis ftrenua juffis, Officiis dilecta fuis: ea fenfit, iniquâ

Nefcio quid Junone, geri, dumque exit, & intrat

8. Incipit. ] Alcmene fic loqui. dem tempore in lucem edendi erant. capit. Saltem. ] Duplex poteft effe Jupiter edixit, ut qui prior nafcehujus loci fententia: Tu: ô lole, retur, alteri imperitaret: prior naamififti Herculem, multas ærum-tus eft Euryftheus, Junone id agennas pertulifti, faxint faltem Superi, te. Hercules morem illi gerere cout felix tibi partus contingat. Vel actus, immortalitatem famofis la mihi olim Herculem parturienti boribus fibi peperit. non faverunt Superi, tibi faltem propitii & boni fint.

18. Caput.] Vitam. Quæ me, in gratiam Junonis, perdere ftatue rat, & in partu enecare.

9. Corripiant moras. ] Faciant ut brevi, & facili partu defungaris. 19. In illa ard. ] Alcmene, dum Tum cum, &c. 1 Quando adventa-hæc loqueretur, monftrabat aram. bit pariendi tempus. Tunc Lucina 20. Dextroque, &c.] Impofuit invocabatur à parientibus. dextrum genu fupra finiftrum. Pli10. Ilithyiam. I Lucinam. Videnius: Affidere gravidis, vel cùm reHoratium in carmine Seculari. medium alicui agrotanti adhibetur, Exx, dicitur ab eu, venio, digitis pectinatim inter fe fe amplequia venientibus in lucem pueris xis, veneficium eft. Item poplites gefavebat: veniebat opem latura nibus alternis imponere. Ideòque parturientibus. hac in confiliis fieri vetuere majores, aut facris fimili modo intereffe. L. 28. c. 6..

[ocr errors]

11. Difficilem.] Infenfam,& adverfam. Junonis gratia. ] Ironicè : hoc eft, odium & invidia.

12. Natalis.] Dies.

13. Et decimum.] Et flueret menfis decimus. Sol fingulis menfibus anum Zodiaci fignum percurrit. Lib. II. n. 3. Sidere. ] Sole: fic appellatur αντονομαστικώς.

16. Nexos partus. ] Impeditos, qui folvi non poterant. Emendat Heinfius Lucinam, Nixosque, pari... Nixi Dii, ut docet Feftus præerant parientibus.

[ocr errors]

17. Precorrupta.FA Junone priùs Corrupta, & orata ut partum im pediret.. Hercules & Euryfikeus eo

21. Pectine. ] Pectinatim, can cellatim.

22. Suftinuit. ] Morata eft.

24. Miniftrarum. ] Famularum. Medid de plebe. ] Ignobilis, obfcura: vel, e mediastinis una, id eft, ex infimo fervorum ordine.

25. Faciendis. ] Múlier impigra.. 26. Officiis dilecta. ] Mihi cara, ob officiofam fedulitatem: ob diligentiam in officio faciendo. Iniqua. F Adversâ itatâ. Sufpicata cit per Junonem ftare quominus Alcmena partu levaretur: Junonem aliquid mali ftruere.

Sæpè fores, divam refidentem vidit in arâ, Brachiaque in genibus digitis connexa tenentem. 30 Et, Quæcumque es, ait, dominæ gratare, levata eft Argolis Alcmene, potiturque puerpera voto. Exiliit, junctasque manus pavefacta remifit Diva potens uteri : vinclis levor ipfa remiffis. Numine decepto rififfe Galanthida fama eft. 35 Ridentem, prenfamque ipfis Dea fæva capillis Traxit, & è terrâ corpus relevare volentem Arcuit, inque pedes mutavit brachia primos. Strenuitas antiqua manet, nec terga colorem Amifere fuum; forma eft diverfa priori.

29. Connexa brachia. ] Brachia, partum impediebant, vinculis, obigenibus appofita, digitis inter fe ce fublato, fetum enitor. implicatis tenentem.

30. Domina. ] Alcmenæ. Levata eft. ] Partu.

31. Potitur voto.] Prolem edidit. 32. Remifit.] Solvit manus: alte ram ab alterâ disjunxit, divellitque. 33. Diva potens uteri. ] Lucina: quæ parientibus præeffe dicebatur. Vinclis, &c.] Tunc folutis, quæ

35. Daa fava.] Lucina.

37. Arcuit. Prohibuit. Inque pedes, &c.] Et brachia mutavit in primos beftiolæ pedes, adeò ut jam quaternis pedibus incederet.

38. Strenuitas.] Agilitas, folertia. Mustela eft animalculum folers colore fufco: infidiatur gallinis; &c. Une belette, animal.

X. Dryope mutata in arborem.

Dixit, & admonitu veteris commota miniftra

Ingemuit: quam fic nurus eft affata dolentem: Te tamen, ô genitrix, aliena à fanguine veftro Rapta movet facies: quid? fi tibi mira fororis 5 Fatameæ referam ? quamquam,lacrymæque, doloṛque Impediunt, prohibentque loqui. Fuit unica matri (Me pater ex aliâ genuit) notiffimâ forma. Eft lacus acclivis, devexo margine formam Littoris efficiens, fummum myrteta coronant. 10 Venerat huc Dryope fatorum nescia, quòque Indignere magis, nymphis latura coronas: Inque finu puerum, qui nondum impleverat annum, Dulce ferebat onus, tepidique ope lactis alebat. Haud procul à stagno, Tyrios imitata colores,

1. Admonitu.]Recordatione. Mi-foror, filia unica fuæ matris erat: niftre.] Galanthidis. nam ego ex aliâ matre fum nata. 8. Devexo. ] Prono, declivi. 9. Summum. ] Summam partem

2. Nurus. J Iole. Hylli, Herculis filii, uxor. 3.0 genitrix. 10 Alcmena. Ma-marginis, feu ripæ. trem vocat, honoris causâ, quæ focrus eft. Aliena, &c.] Si te commovet erepta famulæ, quæ te nulla cognatione attingebat, humana facies; quantò magis movere ne debet eadem forori meæ adempta 6. Fuit unica, &c.] Hæc meal gebatur.

10. Dryope. ] Soror Ioles, Euryti filia. Fatorum nefcia.] Necis, & metamorphofis, quæ fibi imminebat. Quòque, &c.] Dolendum magis, quòd eam calamitatem Dryope fit paffa, cùm pietatis officio fun

« AnteriorContinua »