Imatges de pàgina
PDF
EPUB

Excipit Actæis è fratribus alter : & ufum Majorem fpecie mirabere, dixit, in ifto. Confequitur quodcumque petit, fortunaque miffum Non regit; & revolat, nullo referente, cruentum. 25 Tum verò juvenis Nereius omnia quærit :

Cur fit, & unde datum, quis tanti muneris auctor.
Qua Phocus petit, ille refert; tactusque dolore
Conjugis amiffe, lacrymis ita fatur obortis:
Hoc me, nate Deâ (quis poffet credere?) telum
30 Flere facit, facietque diù, fi vivere nobis

Fata diù dederint :hoc me cum conjuge carâ
Perdidit; hoc utinam caruiffem munere femper!
Procris erat, fi fortè magis pervenit ad aures
Orithyia tuas, rapta foror Orithyia;

35 Dignior ipfa rapi. Pater hanc mihi junxit Erechtheus.
Illa canem mihi dat, quem cùm fua traderet ipfi
Cynthia, currendo fuperabit, dixerat, omnes:
Dat fimul & jaculum, quod nos, ut cernis, habemus.
Muneris alterius quæ fit fortuna requiris?
40 Accipe; mirandi novitate movebere facti.

21. Atais. ] Athenienfibus.Lib.I. n. 11. Duos proximè dixit fratres, fi lios Pallantis, Cephalo additos comites legationis, Clytum & Buten. Horum unus fic locutus eft; Jacu lum hoc majorem ufum, quàm (pe ciem, habet. Ufum, & Utilitas jaculi major eft ejus pulchritudine. 23.Confequitur, &c.]Affequitur & vulnerat, quamlibet feram,in quam eft immiffum: & confilio regi,duci que, non fortunâ & cafu, videtur.

24. Revolat. ] Redit ad dominum, fuâ fponte. Cruentum.] Vulnere inAlicto. Ferâ, quam petebat, cæsâ.

25. Juvenis Nereius.] Phocus, Nerei nepos. Ejus enim mater erat nympha Pfamathe, Nerei filia.

26. Unde datum.] A quo datum Cephalo jaculum fuerit. 27. Ille. ] Cephalus.

29. Quis poffet credere!] Videlicet, tam excellens jaculum caufam flendi mihi effe.

31. Me perdidit. ] Mihi fummum dolorem;uxori meæ necem, attulit. 33. Si fortè, &c.] Uxor mihi Procris erat, quam tu faciliùs cognof ces, fi fuiffe dixero fororem Orithyiæ, quæ tibi eft fortaffe notior, 34. Orithyia. ] Lib. VI. n. 15. 35. Rapi. 1 A Boreâ.

36. Sua. Quam colebat: venatrix fcilicet.

37. Cynthia. ] Diana.

39.Alterius.]Canis. Refcire cupis quid illo cane, quem mihi cum jąculo conjux dederat, factum fit.

30. Accipe, &c.]Audi rem miram, De cane priùs, quam de jaculo differit, fugiens nimirum mentionem de nece conjugis.

XVIII. Feræ, & canis, in faxa mutatio.

Armina Laiades non intellecta priorum
Solverat ingeniis; & præcipitata jacebat

1. Carmina. Į De Sphingis ænig. dederat fe præcipitem, videns ammate fufiùs agitur capite 20. Ap-bages fuas folutas. Irata Themis pendicis, Lasades: &c.] Oedipus, immifit in Thebanos vulpem, inteLaii filius, carmen, five enigma ftam agricolis, & pecori. ConveniSphingis, quod nullus anteà intel mus, ego, & reliqua Græciæ juven ligere, ac folvere potuerat, felici-tus, ad feram mactandam. ser explicuerat; & sphinx in mare

Sa

Immemor ambagum vates obfcura fuarum.
Scilicet alma Themis non talia liquit inulta.
Protinus Aoniis immiffa eft altera Thebis
Peftis, & exitio multi pecorumque, fuoque,
Ruricolæ pavere feram. Vicina juventus
Venimus, & latos indagine cinximus agros.
Illa levi velox fuperabat retia faltu,

20 Summaque tranfibat pofitarum lina plagarum.
Copula detrahitur canibus, quos illa fequentes
Effugit, & cœtum non fegnior alite, ludit.
Pofcor & ipfe meum confenfu Lalapa magno:
(Muneris hoc nomen) jamdudum vincula pugnat
15 Exuere ipfe fibi, colloque morantia tendit.
Vix bene miffus erat, nec jam poteramus, ubi effet,
Scire; pedum calidus veftigia pulvis habebat ;
Ipfe oculis ereptus erat: non ocyor illo

Hafta, nec excuffæ contorto verbere glandes,
20 Nec Gortyniaco calamus levis exit ab arcu.
Collis apex medii fubjectis imminet arvis ;
Tollor in hunc, capioque novi fpectacula curfus
Quo, modò deprendi, modò fe fubducere ipfo

4. Themis.] Hæc oraculis expli-¡ eft, retia.

candis præerat, dolebatque nodum II. Copula. ] Vincula, quibus aldifficilem, quem Sphinx propone-ligantur, aut juguntur. bat, non à fe, aut Sphinge, verùm ab Oedipo, folutum fuiffe.

5. Aoniis.]Thebanis. Thebæ funt in Bootiâ, cujus pars Aonia fuit. Altera peftis. 1 Præter Sphingem. Hæc in agro Thebano degebat, fcopulo infidens, unde prætereuntibus nigma proponebat, morte, nifiillud folverent, propofitâ. Huic monftro, puellæ caput erat, corpus canis, alæ volucris, vox hominis, ungues leonis, draconis cauda. Nomen habuit à verbo Græco, opiyys, conftringere, quia prætereuntes ita perplexis quæftionibus conftringe"bat, ut expedire fe non poffent. Veras extitiffe Sphinges tradunt Solinus, Diodorus Siculus, & Plinius. Simiarum genus quoddam fuiffe decent, villosâ comâ mammis prominentibus, caudâ oblongâ.

7. Pavere. ] Nutrivêre: faginarunt. Multis rufticis, & eorum gre gibus exitium attulit hæc fera.

12. Catum.] Canes circumftantes. Non fegnior alite. ] Pari, arque aves, celeritate. Ludit. Eludit, præterit.

13. Pofcor, &c.] Reliqui venatores petunt, ut ipfe quoque meum canem, ab uxore mihi donatum (is Lælaps vocabatur ) erittam.

15. Tendit. ] Tendit excutere : vel, vincula contendit, ita ut non fint laxa, & fluitantia, fed contenta, cane in feram imminente, & ca trahente.

17. Calidus.]Notatus & impreffus à cane, æftuante cupiditate prædæ.

18. Non ocyor, &c.] Non viciffer illum celeritate hafta valido lacerto contorta; non pilæ plumbeæ, rotatâ fundâ, emiffa.

19. Contorto verbere. ] Funda torquetur, & in orbem agitur, ut ictum validiorem perferat.

20. Gortyniaco. 1 Cretenfi, Gortyna, urbs Cretæ: (Gortina.) Cretenfes arte jaculandi præftiterunt. Calamus. ] Arundo, fagitta, quæ fit ex calamo ob levitatem.

8. Indagine. ] Indago, eft feries plagarum, quæ difponuntur in faltibus, è furcis fufpenfæ ad capiendas feras. Rets, toiles dont on enviTonne une partie d'un bois pour pren-nitie dre les bêtes fauves. Lib. XV. n. 1o.

10. Lina.] Funiculos è lino confectos, è quibus constant plagæ, id

21. Collis, &c.] Affurgit in placolliculus: in hunc evafi, ut fpectarem currentem feram, & ca. nem infequentem.

23. Que, c.] Quo in curfu vifa

Vulnere, vifa fera eft; nec limite callida recto, 25 In fpatiumque fugit; fed decipit ora fequentis, Et redit in gyrum, ne fit fuus impetus hofti: Imminet hic, fequiturque parem, fimilisque tenenti Non tenet, & vanos exercet in aëra morfus. Ad jaculi vertebar opem, quod dextera librat 30 Dum mea, dum digitos amentis addere tento, Lumina deflexi, revocataque rurfus eòdem Rettuleram, medio (mirum ! ) duo marmora campo Afpicio fugere hoc, illud latrare, putares. Scilicet invictos ambo certamine curfus

35 Effe Deus voluit, fi quis Deus adfuit illis. Hactenus, & tacuit. Jaculo quod crimen in ipfo eft? Phocus ait: jaculi fic crimina reddidit ille.

mihi fera eft modò comprehendi, modò elabi, & vulnera vitare, &c. 24. Nec limite.] Non rectâ viâ fugit per fpatiofum & patentem campum, fed curfum obliquat in gy. rum, circinando varios orbes,& in fua redeundo veftigia.

26. Ne fit. ] Ne, fi rectà fugiat, comprehendi poffit à cane, cum impetu fequente. Ut canis currentis impetus abrumpatur, ipfa fe huc illuc circumagit."

27. Hic. Canis. Parem. ] Pari velocitate fugientem.

29. Adjaculi, &c.] Cùm viderem feram à cane comprehendi non poffe, jaculo illam petere parabam.

30. Amentis.] Amenta funt lora,

quibus haftæ, aut jacula, involvuntur ut certiùs, longiùsque, vibrentur:courroie, laniere. Dum igitur manum iftis amentis applico, dum illis digitos inferere tento, paulùm oculos averti à vulpe, & cane: mox cos ad utrumque convertens, vidi duo faxa, duas ftatuas marmoreas.

35. Adfuit.] Si numinis cujuf piam voluntatc hæc mutatio contigit.

36. Hactenus. ] Subaudi, locutus eft Cephalus. Jaculo. ] At enim inquit, Phocus, non video quid peccaverit hoc tuum jaculum, quod exitiale tibi, & conjugi tuæ, fuiffe dicebas.

37. Reddidit.] Narravit, subjecit

XIX, Cephalus uxorem Procrin, imprudens vulnerat.

GAudia principium noftri funt, Phoce, doloris :

Temporis, acide, quo primos ritè per annos
Conjuge eram felix, felix erat illa marito.
5 Sole ferè radiis feriente cacumina primis,
Venatum in filvas juveniliter ire folebam,
Nec mecum famuli, nec equi, nec naribus acres
Ire canes, nec lina fequi nodofa folebant.
Tutus eram jaculo : fed cùm fatiata ferinæ

1. Principium. ] Priftina felicitas nes, qui venatione plurimùm demea, auget illam, quâ nunc pre-lectantur. mor, infelicitatem.

2. Illa priùs referam. ] Referam primo loco quænam fuerit mihi caufa gaudii, nempe uxor fapiens, & pudica.

6. Juveniliter.] Ut folent juve

7. Nec mecum, &c.] Non ducebam mecum famulos, non canes, non retia capiebam.

8. Lina nodofa. ] Retia funiculis inter fe nexis apta.

9. Tutus, &c.] Hoc uno jacu

[ocr errors]

1 Dextera cædis erat, repetebam frigus, & umbras
Et, quæ de gelidis exibat vallibus, auram:
Aura petebatur medio mihi lenis in æftu,
Auram expectabam, requies erat illa labori.
Aura (recordor enim) venias, cantare folebam,
Utque facis, relevare velis, quibus urimur, æftus.
Vocibus ambiguis deceptam præbuit aurem
Nefcio quis, nomenque auræ, tam fæpe vocatum
Effe putat nymphæ: nympham mihi credit amari.
Criminis extemplò ficti temerarius index

o Procrin adit, linguâque refert audita fufurrâ.
Credula res amor eft: fubitò collapfa dolore,
Ut mihi narratur, cecidit; longoque refecta
Tempore, fe miferam, fe fati dixit iniqui ;
Deque fide quefta eft, & crimine concita vano,
as Quod nihil eft, metuit; metuit fine corpore nomen,
Et dolet infelix, veluti de pellice verâ.

Sæpè tamen dubitat, fperatque miferrima falli,
Indicioque fidem negat; & nifi, viderit ipfa,
Damnatura fui non est delicta mariti,

lo, nunquam aberrante, fecurus eram: feriebat quicquid occurreret, ac fuâ fponte ad dominum redibat. 11. Auram. ] Ventum lenem & frigidum.

19. Index. ] Delator.

20. Audita. 1 Voces ex me audigas, linguâ fufurrante, id eft, in aurem, & voce fubmifsâ, uxori

meæ renarrat.

22. Longo tempore refecta. ] Vix è dolore ac metu fe colligens. Egrè fpiritu recepto, nec nifi longo poft aempore.

Superis adverfis, natam effe dixit. 25. De fide. ] A me fractâ. Conci ta.] Commota.

25. Nomen fine corpore. ] Auram, qui merus aër eft.

26. Veluti,&c.] Quafi verè aliam amarem.

27. Sperat falli. ] In fpem addu citur fore, ut indicium reperiatus falfum.

28. Ni viderit. ] Neque anteà virum tanti criminis reum credere ftatuit, quàm illud fuis ipfa oculis verum effe cognoverit. Ergo venit 23. Se fati, &c. ] Se irato fato,in filvam, me confequitur.

XX. Procris errorem agnofcit, & moritur.

Egredior, filvasque peto, victorque per herbas, Aura, veni, dixi, noftroque medere labori. Et fubitò 'gemitus, inter mea verba, videbar s Nefcio quos audiffe. Veni tamen, optima, dixi. Fronde levem rurfus ftrepitum faciente caducâ Sum ratus effe feram, telumque volatile mifi. Procris erat, medioque tenens in pectore vulnus Hei mihi! conclamat. Vox eft ubi cognita fide

[ocr errors]

2. Victor. ] Feris multis mactatis. Imen. 4. Gemitus. ] Procris latens inter 6. Cadmed. 1 Quæ ab arbore ceckvirgulta, ingemuit ad Auræ no-deras.

10 Conjugis, ad vocem præceps, amensque cucurri. Semianimem, & fparfas foedantem fanguine veftes, Et fua (me miferum!) de vulnere dona trahentem, Invenio attollo, scissâque à pectore vefte

Vulnera fæva ligo, conorque inhibere cruorem;
15 Neu me morte fuâ fceleratum deferat, oro.
Viribus illa carens, & jam moribunda, coëgit
Hæc fe pauca loqui: Per noftri foedera lecti,
Perque Deos fupplex oro, fuperosque, meosque,
Per fi quid merui de te bene, perque manentem
20 Nunc quoque,cùm pereo,caufam mihi mortis amorem;
Ne thalamis Auram patiare innubere noftris.
Dixit, & errorem tum denique nominis effe
Et fenfi, & docui : fed quid docuiffe juvabat?
Labitur, & parvæ fugiunt cum fanguine vires :
s Sed vultu meliore mori fecura videtur.

Flentibus hæc lacrymans heros memorabat, & ecce
Eacus ingreditur duplici cum prole, novoque
Milite, quem Cephalus cum fortibus accipit armis.

12. Sua dɔna. ĮJaculum à se mihi datum.

16. Coëgit hac fe loqui. ] Vim fibi fecit, ut hæc pauca diceret : adeò jam viribus defecta erat..

25. Secura.] Intelligens fe de ceptam inani nomine.

26. Flentibus.] Phoco, ejusque comitibus. Heros. ] Cephalus.

27. Ingreditur. ] Venit ad Cepha

17. Federa. Per fidem in malum. Duplici cum prole. ] Pelco & trimonio promiffam.

18. Meosque.] Morientium Dii, erant Dii inferi, ut viventium, fuperi.

21. Ne thalamis.] Ne Auram tibi conjugem fume.

Telamone ftipatus. Phocus enim cum Cephalo remanferat.

28. Quem.] Quem militem, quas copias ab Eaco datas accipit, abducitque Cephalus,cum armis, & bellicâ fupellectile.

« AnteriorContinua »