Quamis fint fub aquâ, fub aquâ maledicere tentant 65 Vox quoque jam rauca eft, inflataque colla tumefcunt* Ipfaque dilatant patulos convicia rictus; Terga caput tangunt, colla intercepta videntur; 66. Rictus.] Hiatum oris. Ranas 68. Spina viret. } Dorsum est viride. Albet. ] Albidus eft. Venter in ranis ampliffimus. IX. Marfyas victus ab Apolline, Pelopis humerus eburneus. Ic ubi nefcio quis Lyciâ de gente virorum Et Satyri fratres, & tunc quoque clarus Olympus 1. Sic ubi, &c.] Poftquàm unus aliquis Lycios agrícolas hoc modo mutatos, & eorum exitium narravit; alter quifpiam Marfyæ fatyri calamitofam necem refert. Ordo verborum hic eft: Ubi nefcio quis fic retulit exitium virorum de gente Lycia. 2. Reminifcitur. ] Recordatur, commemorat. 3. Tritoniaca. ] Quam invenit Tritonia, id eft, Minerva. Lib. II. n. 17. Arundine.] Fiftulâ, tibia. Latous. J Apollo, filius Latona. 4. Me. Meam pellem. Eum Apollo cute fpoliabat 5. Piget. ] Poenitet certaffe tecum tibia, cantu. Non eft tanti.] Non tanti momenti eft, ut ego propter iltam afficiendus tam crudeli poena fim, ac pelle fpoliandus. Tua de me victoria levior eft, quàm us cam adeò crudeliter exerccas. 2 6. Summos per artus. ] Per manuum extremas, pedumque partes. 9. Micant.] Palpitant. 10. Perlucentes. ] Venulas & nervos, qui trans pectoris crates lucebant, ac perfpiciebantur. II. Fauni, Satyri. ] Lib. I. n. 8. 12. Et tunc, &c.]Satyrum quemdam, Olympum nomine, commemorant Diodorus Strabo &c. quem iftius Marfyæ difcipulum fuiffe volunt, vel fratrem. 14. Bucera.] Bubula. Boum. 15. Caducas. ] Cadentes è fatyro rum oculis. 16. Concepit.] Accepit intimo finu. 17. Fecit aquam. In unum colle git: in fluvii materiam conflavit. Emifit in auras. ] Super terram effudit. Inde petens rapidum ripis declivibus æquor Marfya nomen habet, Phrygiæ liquidiffimus amnis. 20 Talibus exemplis redit ad præfentia dictis Vulgus, & extinctum cum ftirpe Amphiona luget. 25 Concolor huic humerus, nafcendi tempore, dextro, 18. Inde. ] Ex his lacrymis. Declivibus. Pronis. 20. Talibus exemplis dictis.] Poftquàm vulgus exempla hæc prifca commemoravit, refert animum & orationem ad exempla præfentia, ad Amphionis calamitatem, ejuf que liberorum. Heinfius fcribendum clamat: Talibus extemplò... dictis. 22. Mater in invidia eft. ] Omnes accufant Nioben, quippe quæ, ob fuperbiam, caufa fuerit tanti exitii. Nemo illam flevit, præter unum Pelopem, ejus fratrem, Tantali fcilicet filium. riæ habebat, cum dextro humero, & perinde carneum : pofteà eburneum fortitus eft. Ita fert fabula. Tantalus, ut experiretur an Dii effent, quos exceperat hofpitio, illis filium fuum Pelopem interfectum, & coctum appofuit. Ceres avidior, & ignara humerum comedit. Alii crudelitatem & funeftas dapes execrati, membra Pelopis junxere : animam ab inferis evocavit Mercurius: revixit Pelops, at humero finiftro carebat ; ejus in locum fuffectus eft eburneus. 27. Aliis.] Partibus corporis. 28. Qui locus.] Pars illa corpo. ris, quæ inter jugulum & fummum bracchium eft, nempe humerus, re 23. Humeroque, &c.] Et poftquàm veftes à pectore deduxit, ac removit, oftendiffe ebur in humero fi-perta non eft: abfuit. niftro; confpectum fuiffe humerum ipfius finiftrum eburneum. Solebant in luctu veftes diloricare, & fcindere. 25. Concolor, &c.] Humerum finiftrum Pelops, quando eft natus, ejufdem coloris, formæ, ac mate 29. Non comparentis partis.] Quæ non exftabat, non reperiebatur. 30. Fato illo.] Poft infertum ex ebore humerum. Illo Deorum beneficio, corpus integrum, ac nullâ parte mancum, habuit. X. Tereus, Thraciæ rex, Procnen Pandionis Athenarum re gis filiam ducit. Initimi proceres coëunt, urbesque propinquæ Argosque, & Sparte, Pelopeiadesque Mycena, Finitimi. 1 Thebis vicini. I pem. Coeunt. Confluunt Thebas , ut 3. Argos, Sparte. J Urbes PeloPelopem confolentur, & extinc- ponnefi. Item Mycenæ, quas con tam domum Amphionis lugeant. didit Perfeus, auxere pofteri Pe Urbesque. 1 Vicina civitates orave. lopis: hinc Pelopeiades vocantur.. runt fuos reges, & principes, ut 4. Calydon. J Oppidum Ætolia irens Thebas > confolaturi Pelo-nunc Aytom, cujus ager poftea va s Orchomenosque ferax, & nobilis ære Corinthos, ftatus fuit ab immiffo per Dianam verbi gratiâ in Attica, Macedo. apro, ut fusè narrat Libro VIII. niâ, Theffaliâ, &c. cernuntur ab 5. Orchomenos.] Urbs Græciæ,, in ipfo ifthmo. Porrò ifthmus, un istbBocotia, itemque in Arcadia: Or-me, eft anguftus terræ tractus, inter comeno. Corinthos. ] In faucibus Pe- duo maria pofitus, & duas contiloponnefi, & ifthmo fita, nunc nentis partes quafi committens, Coranto.] Celebratur æs Corinthia- jungensque: qualis eft inter Pelocum, & auro ipfi æquiparatur. Co- ponnefum, & reliquam Græciam. rinthum Lucius Mummius incendit 9. Bimari. ] Lib. V. num. II. anno ab Urbe conditâ fexcentefimo octavo. Deflagravit hoc incendio ingens numerus ftatuarum, ex auro, ære, argento; è confufis, & confluentibus in unum metallis, natum eft illud æris pretiofi genus. Flor. Lib. II. Plin. Lib. XXXIV. c. I. 2 6. Meffene. Urbs Peloponnefi, hodie Mofenigo. Ferox vocatur quia diù & acriter pugnavere Mes. fenii contra Lacedæmonios, pro imperio ac libertate. Patra. In Achaia ad fauces finûs Corinthiaci: Patras. Humiles. ] Modica ignobiles. Cleonæ, Argos inter, & Corinthum jacent, nunc vicus San Vafili dictus. Non procul erat Nemea filva, ubi leonem Hercules interfecit, Cleonæum ob viciniam, à poëtis vocati folitum. 7. Nelea. In urbe Pylo ( Ravarin regnavit Neleus , pater Neftoris. Trazen.] Urbs Peloponnefi: hodie Damala. Nondum Pittheia dicebatur ( ait Vates) quia nempe nondum eam obtinebat Pittheus Ethræ, matris Thefei, pater. 8. Quæque urbes, &c.] Thebas venerunt reges urbium omnium Græciæ, tum illarum, quæ in Peloponnefo ipfa funt, eft pars infima Græciæ, ad meridiem & ab ifthmo veluti clauduntur: tum carum, quæ extra ifthmum pofitæ, 10. Credere, &c.] Soli Athenienfes non adfuerunt, quod incredibi le merito videatur. Non enim decebat urbem tam piam,tam præftantem, huic officio deeffe. Sed quominus eo fungerentur, impedivit bellum, quo premebantur : domo abeffe non poterant. 11. Subvecta ponto.] Claffe inveca. 12. Barbara agmina. ] Amazones Atticam incurfaverunt Pandione rege, Thefei avo, Ægei patre, quod bellum huic tempori & hiftoriæ quadrat. De illis plura vide Lib. IX. 6. XV. 12. Append. 15. 16. Mopfopios. ] Athenienfes. Attica olim dicta eft Mopfopia, à rege Mopfo. 13. Threicius. ] Rex Thraciæ. Eft Europæ regio ampla, fupra Ægeum mare: nunc La Romanie vocatur. Hac fuderat. ] Agmina babarorum deleverat: Amazonibus fugatis, Athenas obfidione liberaverat. 15. Viris. ] Exercitu. 16. Forte.] Illuftre. Gradivo. } Marte. Vide Appendicis. cap. 4: 17. Procnes. Filiæ fuæ. Junxit.] Affinitate fodere. Hunc fuum affinem fecit, datâ illi in matrimo nium filiâ fuâ Procne. Pronuba. I Quæ nubentibus præeft. Nuptiarum conciliatrix. 18. Adeft. 1 Favet. Gratia. 】 Eumenides tenuere faces de funere raptas, Tres Gratiæ, quæ Charites vocantur à Græcis. Appendicem confule c. 9. Lecto.] Matrimonio. illis filius Itys. 25. Quo data, &c.] Diem nuptiarum. Tyranno. ] Tereo. Tereo 19. Eumenides. ] Furiæ. Græca 27. Ufque adeò. ] Adeò ignorant vox uers, benevolas, placidas- homines, quid utile fibi fit? Satius que fignificat, ac per antiphrafim, fuiffet nunquam Procnen malevolas, & implacabiles. Faces. nupfiffe,nunquam edituni in lucem Diximus fponfas deduci folitas in Itym: utraque lugendi caufa potiùs fponfi ædes, præeuntibus tædis. quàm gratulandi fuit. Multa egreDe funere.] De buftis. Funereas tæ-giè docet in hanc fententiam Juvedas, quales præferuntur funeribus, geftavere. 20. Profanus. ] Malè ominatus, funcftus. nalis fub finem Satyræ X. Nil ergo optabunt homines, c. Jam, &c.] Effluxerant anni quinque. 29. Si gratia, &c. J'Si quid apud 30. Sorori. Philomelæ. 22. Hac ave.] Hoc omine. Bube-te ne augurium dante, aufpicium faciente. Solebant aves infpici volantes canentesve; hinc ducebatur conjectura eventûs futuri, fortu35. Cecropios. ] Athenienfes. Pinati, fi aves bonæ faverent; infor- rea. ] Pircus, Athenarum portus, tunati, fi fecùs. Hinc illæ locutio-ad oftium fluvii Cephifi in dextro nes; aliquid aggredi alite bonâ, id latere finûs Saronici: nunc Port de eft, profperè, ac feliciter alite Lion, & Port Draco. malá,& finiftra, id eft, inaufpica 36. Ut primùm. ] Statim atque tò. Conjuncti.] Matrimonio juncti. | Pandionem Tereus adiit, & allocu23. Facti funt parentes. ] Natus eft tus eft. XI. Philomela Procnes foror, in Thraciam deducitur à Tereo. Œperat adventûs caufam, mandata referre CCpujat mandata refcurfus: 1. Caperat, &c.] Tereus incape- caufa erat cur ipfe Athenas venirat exponere Pandioni mandata, & ret. defiderium Procnes quæ fcilicet 2. Et celeres, &c.] Et pollicerk Ecce venit magno dives philomela paratu, Divitior formâ, quales audire folemus 5 Naiadas, & Dryadas mediis incedere filvis ; Si modò des illis cultus, fimilesque paratus. Non fecùs exarfit confpectâ virgine Tereus, Quàm, fi quis canis ignem fupponat ariftis, Aut frondem pofitasque cremet fenilibus herbas. 10 Jamque moras malè fert, cupidoque revertitur ore Mandata ad Procnes, & agit fua vota fub illis. Facundum faciebat amor, quotiesque rogabat Ulterius jufto, Procnen ita velle ferebat: Addidit & lacrymas, tanquam mandaffet & illas. 15 Prôh Superi, quantùm mortalia pectora cæcæ Noctis habent! ipfo fceleris molimine Tereus Creditur effe pius, laudemque à crimine fumit. Quid quod idem Philomela cupit? patriosque lacertis Blanda tenens humeros, ut eat vifura fororem 20 Perque fuam, contraque fuam petit illa falutem. Vincitur amborum genitor prece. Gaudet, agitque Illa patri grates, & fucceffiffe duabus Id putat infelix, quod erat lugubre duabus. futurum, ut celeriter rediret Philo. mela, fi mitteretur ad fororem, in Thraciam. 4. Divitior.] Vox antiqua, & Latina. 6. Cultus. ] Veftes, ornamenta. Naiades erant nymphæ fontium præfides; Dryades filvarum. 8. Canis.] Flavis, maturis. 9. Fenilibus. ] In apothecis, in horreis, ubi fenum conditur. 10. Cupidoque, &c.] Sæpè commemorat quæ habeat ab uxore fua Procne mandata, nempe adducendæ Philomelæ. II. Et agit, &c.] Sub nomine ac prætextu Procnes, ejusque man. datorum, cupiditati fuæ, votis, & libidini fervit ac velificatur. 12. Facundum. ] Eloquentem. Quoties, &c.] Si quid peteret, quod minùs æquum videretur. 15. Quantùm notis habent! Quàm funt abdita! quantùm fimulationis ac diffimulationis habent. 17. Pius. ] Humanus, officiofus: quafi votis Procnes ac benevolentiæ in fororem faveret ; interim dum fcelus moliebatur. 18. Idem.] Ipfa quoque in Thraciam proficifcatur cum Tereo, petit. 20. Per fuam falutem petit.] Per fuum caput. Tanquam rem fibi fa. lutarem & optandam poftulat, qua contra falutem, quæ noxia ipfi, & exitialis futura erat. 21. Amborum prece. ] Terei, & Philomelæ. 22. Succeffiffe. ] Datam effe difcedendi facultatem, quam petebant: rem è voto ceffiffe. Duabus. ] Sibi, & forori. 25. Declivis.1 In occafum proni. 26. In auro.] Poculis aureis. 28. Lux erat.] Orta dies erat. Poftquàm illuxit. Generi. ] Terei. Euntis. ] In Thraciam redeuntis. 29. Comitem.] Philomelam. 30. Ut voluere, &c.] Hæc dicit |