Non illud Pallas, non illud carpere livor Poffit opus. Doluit fucceffu flava virago, Et rupit pictas, cœleftia crimina, veftes: Utque Cytoriaco radium de monte tenebat; 30 Ter, quater, Idmoniæ frontem percuffit Arachnes. Non tulit infelix, laqueoque animofa ligavit Guttura, pendentem Pallas miferata levavit, Atque ita: Vive quidem, pende tamen, improba, dixir, Lexque eadem pœnæ, ne fis fecura futuri, 35 Dicta tuo generi, ferisque nepotibus efto. Poftea difcedens fuccis Hecateidos herbæ Sparfit, & extemplò trifti medicamine tacte Defluxere comæ, cumque his & naris, & auris : Fitque caput minimum;toto quoque corpore parva est. 40 In latere exiles digiti pro cruribus hærent: Cetera venter habet, de quo tamen illa remittit Stamen, & antiquas exercet aranea telas.

27. Doluit, &c.] Egre tulit poffis præfentem poenam, fpe mePallas opus ab Arachne tam felici-lioris in pofterum conditionis, ea ter abfolutum effe. dem pœna efto dicta, ftatuatur, tuis pofteris, nempe ut pendeant, fimiliter ac tu.

28. Etrupit veftes picas. ] Et Ars chnes telam, feu pannum, in quo cœlitum tot flagitia picta, & texta erant, fregit, difcidit; quafi argu mento ipfi, rebusque in tela pictis fuccenferet.

29. Cytoriaco de monte. ] Buxeum. Cytorus mons Afiæ minoris, buxo abundans: Caftelle. Radium.] Inf trumentum textorium. Suprà. 2. 30. Idmonia.] Idmonis filiæ. 32. Pendentem. ] Antéquàm om. ninò præfocaretur.

34. Lexque, &c.] Ac ne folari

36. Hecatei dos berba. ] Aconitum his verbis indicari volunt interpretes quod ab Hecate matre Medea, infigni veneficâ, inventum, aut ufurpatum, aiunt.

37. Medicamine. ] Succo peftifero.

38. Defluxere. ] Ceciderunt. Cumque bis. ] Cum comis, nares auresque dilapfæ funt.

41. Remittit.] Educit depro

mit.

42. Stamen.] Filum. Suprà. n. r.

V. Niobe Latonam contemnit. Ejus oratio impietatis & arrogantiæ pleną.

Lydia tota fremit, Phrygiæque per oppida facti

Rumor it, & magnum fermonibus occupat orbem: Ante fuos Niobe thalamos cognoverat illam

Tunc, cùm Mæoniam virgo, Sipylumque colebat, 5 Nec tamen admonita eft poenâ popularis Arachnes

1. Phrygia J Regio eft Afiæ mino. ris, ubi olim Troja. La Phrygie. Falti. ] Arachnes à Minerva mutatæ in araneam.

3. Ante fuos thalamos.] Antequàm Amphioni nuberet ipfa Nio. be, filia Tantali, Phrygia regis, Illam. Arachnen.

4. Maoniam.] Lydiam. Virgo.] Niobe, nondum nupta. Sipylum.] Montem Lydiæ, ad Mæandrum fluvium hodie Cufinas. Colebat. Habitabat.

5. Papularis.]Ex eodem ortæ populo & gente, ac Niobe. Lydia & Phrygia vicinæ funt regiones, in

Cedere cœlitibus, verbisque minoribus uti. Multa dabant animos; fed enim nec conjugis arces. Nec genus amborum, magnique potentia regni, Sic placuere illi, quamvis ea cuncta placerent, 10 Ut fua progenies; & feliciffima matrum Dicta foret Niobe, fi non fibi vifa fuiffet. Nam fata Tirefiâ, venturi præfcia Manto Per medias fuerat, divino concita motu, Vaticinata vias: Ifmenides ire frequentes 15 Et date Latona, Latonigenisque duobus, Cum prece thura piâ, lauroque innectite crinem. Ore meo Latona jubet. Paretur, & omnes Thebaides juffis fua tempora frondibus ornant, Thuraque dant fanctis, & verba precantia, flammis. 20 Ecce venit comitum Niobe celeberrima turba, Veftibus intexto Phrygiis fpectabilis auro

Et, quantùm ira finit, formofa: movensque decoro Cum capite immiffos humerum per utrumque capillos, Conftitit; utque oculos circumtulit alta fuperbos, 25 Quis furor auditos, inquit, præponere vifis

Coeleftes? aut cur colitur Latona per aras?

Numen adhuc fine Thure meum eft! Mihi Tantalus auctor,

Cui licuit foli Superorum tangere menfas :

Pleiadum foror eft genitrix mea: maximus Atlas 30 Eft avus, æthereum qui fert cervicibus axem.

8. Genus.] Quod à Jove ducebant. Amphion Jovis, ex Antiopa, filius: Niobe, neptis ejufdem Jo. vis, quippe Tantali filia.

10. Sua progenies.] Sui liberi.

11. Si non, &c.] Nifi fe feliciffi. mam arbitrata, Deos fpreviffet. O quantum caliginis, inquit Seneca, mentibus humanis objicit magna fecitas. Lib. de brevitate vitæ. Quám multi fuiffent felices, nifi fe ita putaffent! Idem.

12. Tirefia. ] Lib. III. n. 6. Manto. ] Filia Tirefiæ: vates fatidica.

14. 1/menides] Thebanæ matres. Lib. III. n. 12, IV, n. L.

15. Latonigenis. ] Latona liberis. Phobo ac Dianæ..

16. Lauro.] Hæc enim Phobo facra. Lib. I. n. 15.

18. Thebaides. ] Thebarum Matronæ. Juffis. ]Ut Manto jufferat.

21. Veftibus Phrygiis.] Acu pictis, & auro illufis. Singularis Phrygum ars & induftria fuit intexendí veftibus varias figuras. Hinc pictæ acu veftis artifices dicti funt Phrygiones.

22. Quantùm ira finit. Quæ vultum deformat.

23. Immiffos. ] Fluitantes.

25. Auditos. ] Deos, quos tantùm famâ, & auditu noftis. Vifs.] Illis quos videtis, qui vobiscum verfantur. De fe, ac marito fuo loquitur.

27. Tantalus.] Lib. IV. n. 5. 28. Tangere menfas. ] Merfæ accumbere cum Superis

29. Pleiadum Soror. ] Taygeta una è Pleiadibus (Lib. I. n. 18. mater Niobes Atlantis filia. Atlas. Lib. II. n. 7. IV. n. 9.

Jupiter alter avus, focero quoque glorior illo.
Me gentes metuunt Phrygiæ, me regia Cadmi
Sub dominâ eft, fidibusque mei commiffa mariti
Moenia, cum populis à meque, viroque, reguntur.
35 In quamcunque domûs adverti lumina partem,
Immenfæ fpectantur opes, accedit eodem

Digna Deâ facies; huc natas adjice feptem,

Et totidem juvenes, & mox generosque, nurusque. Quærite nunc, habeat quam noftra fuperbia caufam ? 40 Quoque modo, audetis genitam Titanida Cao Latonam præferre mihi, cui maxima quondam Exiguam fedem parituræ terra negavit?

Nec cœlo, nec humo, nec aquis Dea veftra recepta eft; Exul erat mundi, donec miferata vagantem, 45 Hofpita tu terris erras, ego, dixit, in undis, Inftabilemque locum Delos dedit; illa duorum Facta parens; uteri pars hæc est feptima noftri. Sum felix, quis enim neget hoc? felixque manebo,

31. Alter avus. ] Nimirum pa-ftonæ locum conceffurain. Delus internus; Atlas verò maternus. fula maris Ægæi, quæ priùs latebat Nam Tantalus Jovis filius fuit, ex fub undis, ac fluitabat incerta, cùm Plote nympha. Socero illo. ] Jove. ifto Terræ jurejurando non tenereAmphion, maritus Niobes, filius tur, emerfit Neptuni juffu, & ftaerat Jovis. bilem fitum adepta, Latonam exce. pit.

32. Regia Cadmi. ] Thebæ. Lib. III. num. I.

43. Dea veftra.] Latona, quam colitis.

33. Sub me domind. ] Sub meâ di- | tione. Fidibus. ] Lyrâ. Commiffa.] 44. Mundi.] Non ex aliquâ mun. Extructa, compofita. Amphion faxa di parte, aut urbe, ut exules reli. cantu traxiffe fertur, quæ in mu qui, fed orbe toto pulfa. Donec, ros Thebanos fuâ fponte le compo-c.] Ordo verborum eft: Donec Defuerunt.

35. Adverti lumina. ] Oculos conjeci.

36. Accedit, &c.] Præter tot opes mihi eft forma, quæ Deam deceat.

38. Generos. Viros, quibus nup. tui filias meas brevi dabo. Nurus.] Virgines, quibus filios meos collo cabo.

39. Quarite, &c.] Annon jure vobis videor gloriari?

40. Titanida. ] Latonam, filiam Cai, unius è Gigantibus, aut Titanibus. Vide Natal. Comit. Lib. VI. cap. 21.

los Latonam miferata, dixit illi, Tu, ô Latona, exul & peregrina erras in terra; ego fimiliter in ma ri quafi peregrina verfor, & huc illuc deferor, ac proinde fimilitudine infortunii admoneor, ut miferæ fuccurram..

146. Illa c.] Duos edidit liberos Latona: qui numerus pars eft feptima meæ prolis, nam quatuordecim liberorum mater fum.

48. Sum felix.] Atqui mortalium felicitas, brevis eft, incerta, & per. fonata, ut Seneca loquitur. Lege Tallium Paradoxo 1. & II. Virtus fola felices facit, quod ne ipfi qui41. Cui maxima, &c.] Quæ ne dem Ethnici nefciverunt. Felix minimum quidem in orbe terra manebo. ] Superbè dictum. Veriùs rum ampliffimo locum, ubi Apol- Vates nofter, experienția doctus, linem ac Dianam pareret, invenire canit Lib. IV. de Ponto Eleg. 3. potuit. Juno indignè ferens Lato Omnia funt hominum tenui penden. nam è Jove effe gravidam, dedit tia filo, & fubito cafu, qua valueoperam, ne ullibi poffet confiftere, ruunt. Lege num. 4. Lib. III. re, ac parere. Itaque Terram coëgit jurare, fe nullum parienti La

Rectè igitur Philippus Macedo, ne rebus fecundis efferretur, appo

Hoc quoque quis dubitat ? tutam me copia fecit. 50 Major fum, quàm cui poffit fortuna nocere, Multaque ut eripiat, multò mihi plura relinquet. Exceffere metum mea jam bona fingite demi Huic aliquid populo natorum poffe meorum; Non tamen ad numerum redigat fpoliata duorum. 55 Ite facris properè facris, laurumque capillis Ponite. Deponunt, & facra infecta relinquunt, Quodque licet, tacito venerantur murmure numen Latone. Turba quantùm diftabat ab orbà,

Indignata Dea eft : fummoque in vertice Cynthi 60 Talibus eft dictis geminâ cui prole locuta.

fuit fibi monitorem, qui has voces, facra fames, id eft, impia, &c. Hein tacitam in aurem identidem inftil-fius varias lectiones alias refert; laret: Ph lippe, homo es

49. Copia. Tot liberorum, qui meam felicitatem tuebuntur: tot bonorum copia, quibus circumfluo. 51. Ut eripiat. ] Quamvis adimat mihi fortuna magnam bonorum, quibus abundo, partem.

Ite procul,procul ite facris. Ite facris procul à facris, &c. Laurum. j Quæ Phœbo dedicata. Lib. I. n. 15.

56. Infecta. ] imperfecta. Non peracta.

58. Turba, &c.] Latona iniquè tulit orationem Niobes, quia mul 52. Exceffere metum. ] Sunt extra tùm diftabat ab orbis mulieribus ; metum pofita, & periculum. Finid eft, omni prole carentibus: an gite, &c.] Efto, dematur, adima tur aliquid, ex hac turba meorum liberorum, qui integrum populum videntur foli conficere.

tùm doluit, quantùm illis meritò præftabat, ob duos licet duntaxat filios, Deos tamen, & pluribus pares. Hic locus interpretes miris modis exercet.

55. ite facris, &c.] Abite properè à facris, à facrificiis, quæ facra 59. Cynthi.] Mons eft in infula id eft, execranda funt. Sic dicitur,Delo. Cynthe.

2

VI. Latona de Niobe graviter cum filiis queritur. Apollo & Diana Niobes liberos interficiunt.

EEt, nifi Junoni nulli ceffura Dearum,

N ego veftra parens, vobis animofa creatis,

An Dea fim dubitor , perque omnia fæcula cultis
Arceor, ô nati, nifi vos fuccurritis, aris.
5 Nec dolor hic folus: diro convicia facto
Tantalis adjecit, vosque eft poftponere natis
Aufa fuis, & me (quod in ipfam recidat) orbam
Dixit, & exhibuit linguam fcelerata paternam.

1. Animofa. ] Meritò fuperba. in ipfam.] Quod convicium utinam Creatis. Ex me genitis.

3. Cultis. ] Ornatis: frequentatis. 5. Nec dolor, c ] Parùm eft quòd mea facra prohibuerit: me aris expulerit.

li.

6. Tantalis. ] Niobe filia Tanta

7. Et me orbam dixit. ] Me defpexit, quafi liberis carentem. Quod

ipfius capiti fit, ac verè orba dicatur. Recidat.] Prima hujus verbi fyllaba reperitur in Lucretio, aliis que, producta: itidem ut in reduco, reficio, &c.

8. Exhibuit, &c.] Imitata cft temeritatem paternæ linguæ. Tantalus enim convivio Deorum adhibitus, audita quædam arcana teme.

Adjectura preces erat his Latona relatis,

10 Define, Phoebus ait: poenæ mora, longa querela eft. Dixit idem Phoebe, celerique per aëra lapfu Contigerant tecti Cadmeida nubibus arcem. Planus erat, lateque patens prope mœnia campus Affiduis pulfatus equis, ubi turba rotarum 15 Duraque mollierat fubjectas ungula glebas. Pars ibi de feptem genitis Amphione fortes Confcendunt in equos, Tyrioque rubentia fucco Terga premunt, auro gravidis moderantur habenis. E quibus Ifmenos, qui matri farcina quondam Bo Prima fuæ fuerat, dum certum flectit in orbem Quadrupedis curfus, fpumantiaque ora coërcet, Hei mihi! conclamat, medioque in pectore fixa Tela gerit, frenisque manu moriente remiffis, In latus à dextro paulatim defluit armo. 25 Proximus, audito fonitu per inane pharetræ, Frena dabat Sipylus: veluti cùm præfcius imbres Nube fugit vifa, pendentiaque undique rector Carbafa deducit, ne quà levis effluat aura. Frena tamen dantem non evitabile telum 30 Confequitur, fummâque tremens cervice fagitta Hæfit, & exftabat nudum de gutture ferrum. Ille, ut erat pronus, per crura admiffa, jubasque Volvitur, & calido tellurem fanguine fœdat. Phædimus infelix, & aviti nominis hæres

rè ac fuperbè vulgaret. Ejus ponam apud inferos defcribit vates. Lib. IV. num. 5.

9. Relatis. ] Dictis : rei fic narra.

tæ.

10. Pæne mora, &c.] Per longiorem querelam facis ut retarde tur ejus pœna. Quantò diutiùs quereris, & accufas Nioben; tanto longiùs differs ejus fupplicium.

12. Tecti.] Nubibus, ut hominum oculos fallerent, occultati. Arcem Cadmeida.] Thebas. Lib. III. n. I. 13. Mania. ] Thebana.

lucem primus.

20. Dum fletit, &.] Dum in. gyros compofitos equum ex arte Hectit, dum alternos orbes orbibus impedit.

21. Coërcet. J Adducto freno retentat, premitque.

24. In latus, &c.] Cadit ex humero equi, in latus.

26. Frana dabat. ] Immiffis & laxis habenis fugiebat.

27. Rector.] Navita.

28. Deducit.] Tota pandit, & explicat, in portum fcilicet feftinans, ut fe fubducat tempeftati. 31. Exftabat. ] Prominebat.

14. Ubi turba rotarum. ] Affidua curruum & equorum agitatio glebas complanaverat, æquaverat. 32. Pronus.] Qui equum admit16. Genitis Amphione. ] Filiistunt, incitantque ad curfum, caAmphionis, & Niobes. put ac pectus folent in partem anteriorem inclinare, & crura paulùm retrahere. Talis habitus cadentis Sipyli fuit. Per crura admiffa. ] Per anteriores equi, in curfum incitati, pedes, erectos fcilicer atque ad currendum fublatos.

17. Tyrio, &c. 1 Inftrata oftro terga equorum. Meliùs fuco legatur, quàm fucco. Fucus, color adfcititius.

18. Auro. ] Flectunt habenas auro rigentes.

19. Qui matri, &c.] Qui natu maximus erat fratrum editus in

34. Aviti nominis hares.] Qui Tantalus vocabatur, ut fuus avus. Tantalus