तयोर् नित्यं प्रियं कुर्य्याद् आचार्य्यस्य च सर्व्वदा । न तैर् अभ्यननुज्ञातो धर्म्मम् अन्यं समाचरेत् ॥ २२ ॥ संयमे यत्नम् आति॑िष्ठेद् विद्वान् यन्तेव वाजिनां ॥ २७ ॥ 46) p. 90. f. r. 190. 4) “ unpermitted.” This insertion of the nega tive prefix an (r. 135.) between the two prepositions is remarkable, and the more so, as the metre would equally admit of अनभ्यनुज्ञातो. 48) अभिवादन, 45) उपसेविन्, “one who serves or honours,” p. 149. a. 66 ‘salutation.” 50) p. 48. 2) r. 7. 3) lit. “ desirous to hear,” r. 40. 1) श्रद्दधान, “ possessing श्रुत्, belief,” r. 124. a. 5) 3d sing. pot. ātm. of dā with prep. ā, p. 174. 6) “ purity,” from 1) 3d plur. pres. ātm. of the root वृध्, 1st conj. with prep. sam and pra.. 66 शुचि, “pure," by p. 23. viii. 7) nom. plur. n. of शिल्प, “ an art.” s) “ to be collected," fut. part. of dā (p. 147. c.) with prep. sam and ā. pres. part. of चर् (r. 123.) with prep. vi, p. 175. 10 ) loc. plur. r. 7. ५) gen. plur. of 11) अपहारिन्, 12) root sthā with prep. ā, “ to “a seizer,” from दु (p. 149. a.) with prep. apa. follow up,” “apply "; यत्नम् आस्था is a common phrase in Manu for “ to make 1) यन्ता, nom. sing. masc. “a driver," from यम्, "to restrain" effort." (r. 131. 2.). न जाँतु कामः कामानाम् उपभोगेन शाम्यति । हविषा कृष्णवर्त्मेव भूय एवाभिवईते ॥ २८ ॥ 19 18 इन्द्रियाणां प्रसङ्गेन दोषम् ऋच्छत्य् असंशयं । सन्नियम्य तु तान्य् एव ततः सिद्धिं नियच्छति ॥ २९ ॥ वेदास् त्यागश्च यज्ञाश्च नियमाश्च तपांसि च । न विदुष्टभावस्य सिद्धिं गच्छन्ति कर्हिचित् ॥ ३० ॥ वशे कृत्वेन्द्रियग्रामं संयम्य च मनस् तथा । सब्र्व्वान् संसाधयेद् अर्थान् अखिन् योगतस् तनुं ॥ ३१ ॥ इन्द्रियाणां तु सर्वेषां यद्य् एकं क्षरैतीन्द्रियं । तेनास्य क्षरति प्रज्ञा हैंतेः पाचाद् इवोदकं ॥ ३२ ॥ यस्य वाङ्मनसे शुद्धे सम्यगुप्ते च सर्वदा । 32 स वै सर्व्वम् अवाप्नोति वेदान्त !पगतं फलं ॥ ३३ ॥ सम्माँनाद् ब्राह्मणो नित्यम् उर्द्विजेत विषाद् इव । अमृतस्येव चाकाङ्क्षेद् अवमानस्य सर्व्वदा ॥ ३४ ॥ 37 14 ) p. 153.f. case -त्मा). 1.) p. 109. 16) कृष्णवर्त्मन् 17) p. 153. d. 14) root वृथ् with prep. अभि of root, "to go to," "incur," r. 191. b. “ to obtain”; com. लभते . 20) r. 171. b. mase. “ fire 19) 3d sing. pres. 22) “ depraved,” pass. part. 21) root यम् with नि, of दुष् (p. 139. i.) with 23) r. 133. 21) यम् with prep. सम्. prep. vi and pra. gious meditation,” p. 152. a. 25) nom. case sing. 26 ) योग, “ reli28) r. 136. b. r. 7. "to ooze out," "to disappear gradually." 32 ) r. 152. a. मनस्, when compounded with 66 29) 3d sing. pres. of, 1st conj. :) हृति, “a leather skin.” 31 ) r. 195. वाक्, becomes मनस Panini, 5. 4. 77. 3 ) see p. २. 7. 34 ) उपगत, “ obtained,” lit. “ undergone.” 35) r. 195. a. 6) root विज्, 6th conj. with उत्, “ to fear.” 7) root कांक्ष with आ, “ to be desirous of.” ५) gen. case of अवमान, n. “ dishonour.” 66 सुखं ह्य् अवमतः शेते सुखं च प्रतिबुध्यते । सुखं चरति लोके - स्मिन्न् अवमन्ता विनश्यति ॥ ३५ ॥ एवं चरति यो विप्रो ब्रह्मचर्य्यम् अविश्रुतः । 43 स गच्छत्य् उत्तमं स्थानं न चेहाजायते पुनः ॥ ३६ ॥ Duties of the Brahman in the second Order, or Quarter of his Life, as a Grihastha, or Householder. चतुर्थम् आयु॑षो भागम् उषित्वाद्यं गुरौ द्विजः । द्वितीयम् आयुषो भागं कृतदारो गृहे वसेत् ॥ ३७ ॥ अद्रोहेणैव भूतानाम् अल्पद्रोहेण वा पुनः । अक्लेशेन शरीरस्य कुर्वीत धनसञ्चयं ॥ ३८ ॥ धर्म्मार्थाव् उच्यते श्रेयः कामार्थो धर्म एव च । अर्थ एवेह वा श्रेयस् त्रिवर्ग इति तु स्थितिः ॥ ३९ ॥ सन्तोषं परम् आस्थाय सुखार्थी संयतो भवेत् । सन्तोष मूलं हि सुखं दुःखं मूलं विपर्य्ययः ॥ ४० ॥ 41) r. 131. 2. If from this may be derived a noun (r. 89. a.), “to be born," with prep. सा. आजाति, the phrase शतम् आजाती: (p. 155. a.) might be explained, without making "part." p. 32. †. 9) p. 90. f. govern the accusative. ') p. 44. †. , 10) “ restrained.” 66 2) acc. case (r. 180. a.) of भाग, com. 5) दार, a wife, ” p. 169. a. ') p. 103. *) r. 152. a. r. 190. 11) These two compounds well illustrate the difference between a relative and absolute dependent compound; the first is used relatively, and as an epithet of, it must therefore be translated "has its root," or “ is founded in contentment"; the second is not used relatively to विपर्य्यय:, or it would be written; it must, therefore, be translated as an absolute dependent, “the root of misery,” see p. 167. a. HH वेदोदितं स्वकं कर्म्म नित्यं कुर्य्याद् अतन्द्रितः । सर्व्वान् परित्यजेद् अर्थान् स्वाध्यायस्य विरोधिनः ॥ ४२ ॥ वयसः कर्म्मणो-र्थस्य श्रुतस्याभिजनस्य च । 22 26 वैष वाग्बुद्धिसारूप्यम् आचरन् विचरेद् इह ॥ ४३ ॥ न सीदैन् अपि धर्मेण मनो धर्मे निवेशयेत् । अधार्म्मिकाणां पापानाम् आँशु पश्यन् विपर्य्ययं ॥ ४४ ॥ नाधर्म्मश् चरितो लोके सद्यः फलति गौर् इव । शनैर् आवर्त्तमानस्तु कर्त्तुर् मूलानि कृन्तति ॥ ४५ ॥ यदि नात्मनि पुत्रेषु न चेत् पुत्रेषु नप्तृषु । 28 न व् एव तु कृतो-धर्म्मः कर्तुर् भवति निष्फलः ॥ ४६ ॥ व्यसनस्य च मृत्योश्च व्यसनं कष्टि॑म् उच्यते । 36 व्यसैन्य् अधो-धो व्रजति स्वर् यात्य् अव्यसनी मृतः ॥ ४७ ॥ 12) स्वक, “own,” p. 23. xii. 13) for तद् हि, r. 18. 16) 3d sing. pot. pass. of सञ्ज, “to adhere to, p. 90. d. 14) r. 123. 15) p. 120. 17 ) p. 174. 18) स्वाध्याय, “inaudible reading to one's self of scripture.” 19 ) acc. case plur. of विरोधिन्, “adverse to,” “inconsistent,” from रुथ्, by p. 149. a. 20) gen. case sing. of अभिजन, “family rank.” 22) “ sameness of form," from सरूप, by p. 23. vii. 23) r. 123. and p. 174. 21) root sad, p. 107. and r. 123. 21) also written वेश, "dress. " Cf. also p. १०. note 51. 28) p. 153. f. p. 39. †. 26) p. 153. e. 66 27) “ committed,” p. 139. h. a cow," 29) nom. case (r. 27. a.) of go, “ the earth,” meaning also “ 66 32) p. 37. 33) p. 65. b. 34) loc. plur. of नमृ, “a grandson, p. 37. 35)" without फल, “fruit,” p. 154. e. and p. 15. note. "the most grievous," used as a superlative. "heaven." 37) for व्यसनी (r. 7.) p. 27. iv. 34) p. 156. e. 39) स्वर्, indecl. 40) p. 112. 42 नास्तिक्यं वेदनिन्दां च देवतानां च कुत्सनं । 45 द्वेषं दम्भं च मानं च क्रोधं तैक्ष्ण्यं च वर्ज्जयेत् ॥ ४८ ॥ नारुन्तुदः स्याद् आत्तो-पि न परद्रोह कर्म्मधीः । ययस्योद्विजते वाचा परो न ताम् उदीरयेत् ॥ ४९ ॥ सत्यं ब्रूयात् प्रियं ब्रूयान् न ब्रूयात् सत्यम् अप्रियं । प्रियं च नानृतं ब्रूयाद् एष धर्मः सनातनः ॥ ५० ॥ यद् यत् परवशं कर्म्म तत् तद् यनेन वर्ज्जयेत् । यद् यद् आत्मवशं तु स्यात् तत् तत् सेवेत यत्नतः ॥ ५१ ॥ सर्व्वं परवशं दुःखं सर्व्वम् आत्मवशं सुखं । 55 एतद् विद्यात् समासेन लक्षणं सुखर्दुःखयोः ॥ ५२॥ 41) “atheism,” from नास्ति, "there is not ( a God).” 43) from तीक्ष्ण, “ sharp,” “cruel,” by p. 23. vii. “ galling.” 42) “ contempt." 14) अरुन्तुद, “acrimonious,” 45) This is a very anomalous compound. pot. of root ईर् with prep. ut, 49) r. 86. 50) r. 182. d. अश्, by p. 22. iii. r. 135. 52) r. 152. a. 46 ) 3d sing. 48) “perpetual.” 53) "food," from 51) p. 152. a. 54) 3d sing. pot. of root अद्, “to eat,” 2d conj. r. 16. 55) nom. case sing. of pres. part. (r. 123.) of root कुत्स्, 10th conj. “ to contemn,” 56) 3d sing. pot. of root sad (p. 107.) with pra, "to be calm," "contented." 5) 3d sing. pot. of नन्द with प्रति, “ to receive with pleasure and thankfulness.” प्रणम्य प्राञ्जलिः कथयेत् । अस्माकं नित्यम् अस्त्वेतद् इति com. आरोग्य, adj. “ belonging to health,” formed from अरोग, by p. 23. vii. not आयुष्य, “ belonging to life, ” p. 23. vii. 4) अन् not 59) अन् 60) अ not स्वर्ग्य, “ belonging to |