Handboek Ontwerpen Talen

Talendocenten die onderwijs van eigen makelij willen verzorgen, kunnen gemak hebben van de onderstaande ontwerpregels die in dit boek uitvoerig worden toegelicht.

1 Motivatie. Als je de leerlingen wilt motiveren voor een taak, zorg dan dat zij goede redenen hebben om aan die taak te beginnen – en eraan te werken.
2 Doelen en criteria. Als het je doel is voorwaarden te scheppen voor zelfstandig en zelfverantwoordelijk leren, zorg dan voor expliciete, transparante (beoordelings-)criteria waaraan het leerproces en het eindproduct van de leerlingen moeten voldoen; maak die criteria vooraf bekend en/of laat de leerlingen zelf criteria (mee)ontwikkelen.
3 Keuzes. Als het je doel is voorwaarden te scheppen voor zelfstandig en zelfverantwoordelijk leren, zorg dan dat de leerlingen binnen de taken die je hen voorlegt keuzemogelijkheden hebben.
4 Taalverwerving. Als taalverwerving (c.q. ontwikkeling van taalvaardigheid) het doel is, geef de leerlingen dan open en complexe, levensechte taken die actief, participerend en/of observerend leren uitlokken. Zorg dat de leerlingen bij de uitvoering van de taak zoveel mogelijk alle taalvaardigheden (mondeling en schriftelijk, productief en receptief) nodig hebben.
5 Focus on form. Als naast ‘fluency’ ook ‘accuracy’ het doel is van je taalonderwijs, is op gezette tijden aandacht voor de taalvorm (morfologie, syntaxis) onmisbaar. Aanknopingspunt daarvoor zijn leervragen waar de leerlingen zelf mee komen op grond van hun praktische ervaringen en problemen bij het lezen, luisteren, spreken en schrijven van de taal tijdens de uitvoering van levensechte taken.
6 Succes. Als je de motivatie van leerlingen in stand wilt houden, zorg dan dat zij frequent successen ervaren.
7 Leren leren. Als het je doel is ervoor te zorgen dat leerlingen leren zelfstandig en zelfverantwoordelijk te leren, werk dan aan de vier bouwstenen voor zelfstandig leren: zelfmotivatie en zelfvertrouwen, vermogen en bereidheid tot samenwerking, leerstrategisch repertoire en vermogen en bereidheid tot zelfsturing.
8 Samenwerking. Als het je doel is dat leerlingen iets leren van het werken in teams, zorg dan dat de taak (en eventuele deeltaken) is / zijn opgebouwd volgens pigs-principes van samenwerkend leren en besteed systematisch aandacht aan het verwerven van de nodige sociaal-communicatieve vaardigheden.