As to the change of नु to

in all these forms remember

नुव्

(b ) p. 11.

उ

5. The forms of roots of the 8th conjugation are similar to those off, with only added on to them instead of नु. कृ loses its conjugational before the Potential terminations beginning with या.

Imperative.

Atm. 1st pers. sing.

We have कर् in some of the above forms by ( 9 ) p. 11.

खादिरं यूपं कुर्वीत स्वर्गकामः खादिरेणैव वै यूपेन देवा: स्वर्गलोकम जयंस्तथैवैतद्यजमानः खादिरेण यूपेन स्वर्गं लोकं जयति । दुःखसंतापेन पच्यन्त इव मे ऽङ्गान्युत्कथ्यत इव हृदयं पुष्यत इव दृष्टिर्ज्वलतीव शरीरम् । अत्र यत्प्राप्तकालं तत्करोतु भवान् । वत्स प्रसन्नोऽस्मि ते कथय किं ते प्रियं करवाणि । ऋत्विजोऽद्य सुत्यादिने सोमं सुनुध्वम् ।

कथं नाम प्रभोरादेशमुल्लङ्कयितुं शक्नुयाम् । एतैरालापैरात्मनः कार्पण्यं मापावृणुष्व ।

राजन्यनुरागमाविष्कुर्वतां जना यतस्तेषां संकटानि नश्येयुः । आत्मनः पुत्राणां प्रवृत्त्युपलब्धये दासं श्रीनगरं प्रहिणु । राजन्प्रीताः स्मः शुश्रूषया तवैतया तस्मात्सर्वैर्गुणैरुपेतं पुत्रमवाप्नुहि ।

शृणुत रे पौराः । अयं वसन्तसेनाघातकश्चारुदत्तो वधस्तम्भं नीयते तद्यदीदृशं कर्म केऽपि कुर्वीरन्दण्डमप्येतादृशं प्राप्नुयुः । मृतं शरीरमुत्सृज्य काष्टलोष्टसमं क्षितौ । विमुखा बान्धवा यान्ति धर्मस्तमनुगच्छति ।। तस्माद्धर्मं सहायार्थं नित्यं संचिनुयाच्छनैः * । धर्मेण हि सहायेन तमस्तरति दुस्तरम् ॥ पूर्वे वयसि तत्कुर्याद्येन वृद्धः सुखं वसेत् । यावज्जीवेन तत्कुर्याद्येनामुत्र सुखं वसेत् ॥

Let the servant cover [ स्तू] the floor with carpets. Let Brâhmanas go about the world and seek [चि with वि] Nala.

I would do [] it if he should bid me.

Do not despise [ कृ with तिरस् ] your enemies, for they are powerful.

Weak mon should not, if they are wise, brave [ धृष् ] strong men.

In a Soma sacrifice the priests should extract [] the juice of the Soma plant.

Hear [श्रु] what he says: “ Thou art a fool, ” says he.

I wish you would send [f with ] your sons to England for education.

Let us accomplish [r] our purposes as long as he is well-disposed towards us.

Do not tease [ दु ] those harmless birds.

When a word or form ending in any of the first four consonants of a class is followed by, the is optionally changed to when it is itself followed by a vowel, a semivowel, or a nasal.

to transgress.

क्वथ् 1st conj. parasm with उत् वधस्तम्भ . ( वध killing, and

to boil.

ƒ. the earth.

Alfat m. n. f. of a tree named खदिर

m. name of a person. दुस्तर m. nf. difficult to be sur

Fm. a post) gallows.
वसन्तसेनाघातक . ( वसन्तसेना /
name of a woman and
m. destroyer) murderer of -
न्तसेना-

विमुख ... n. f. with the face
turned away from.
adv. gradually, slowly.

mounted, insurmountable. ZAHAT M. (G:An. pain, and: m. heat) heat of pain,

sorrow, affliction. प्रसन्न past part. of

with सद् प्र

pleased, propitious. प्रवृत्त्युपलब्धि f. (प्रवृत्ति intelligence, and 3 getting) getting intelligence.

प्राप्तकाल m. f . ( प्राप्त past part. of आप् with प्र, got, and काल

f. service, attendance on. m. a helper, a companion. सुत्यादिन " the day on which Soma juice is drunk in the Soma sacrifice.

5th conj. Parasm, and Âtm. to cover, with H. खर्गकाम m. one longing after heaven.

m. time) that whose timem. the heavenly world.

Bid दिशू 6th conj. with आ.
Carpet कुथ m.

Education अध्ययन ". विनयन ".
Floor भूमि f.

Harmless अनपकारिन् m. m.f.
Juice रस m.

Nalam. name of a king. Towards f(governing an accusative.)

Well-disposed fæ past. part of स्नि, सस्नेह m. n.f.

LESSON V.

NINTH CONJUGATION.

Present and Imperative.

1. In the ninth conjugation is inserted between the root and the terminations. The assumes the form off before the weak terminations beginning with consonants, and before the weak terminations beginning with vowels.

नू

The terminations belonging to the second class of conjugations have been shown in the last three lessons.

Mark the strong and weak terminations here with reference to

the changes of ना.

2. When a root ends in a consonant the Imperative second person singular Parasm. is made up simply by adding

to the root; as मुष् 'to steal,' मुषाण 'steal (thou).'

अतितं सुवर्णं विलिनाति । प्रियायै दातुं पुष्पस्त्रजं ग्रथ्नामि । दोहनकाले वत्सं स्तम्भे बध्नन्ति । अस्मिन्नरण्ये मार्गं कर्तुं तरूलूँनीहि । अयं तव सदाचारस्ने लक्ष्मीं पुष्णातु | युद्धेषु वीराः शत्रूणां शिरोभिर्भूमिमास्तृणते । उद्धतं गच्छन्त्यास्तव गलितमुत्तरीयं गृहाणैतत् । विवाहविधौ कन्यायाः पाणि वरो गृह्णाति । सुवर्णशतं दत्त्वा वयमश्वं महाजवं क्रीणीमहे | अपेक्षितं वृणतां भवन्त इत्यस्मानवदत्कृपालुर्भगवान् । रुद्रो देवानवददहं वरं वृणै । वृणीष्वेति तेऽभाषन्त । पावकस्तीर्थोदकं च पापकृतः पुनीत इति ब्राह्मणा वदन्ति । क्षणध्वंसिनो मनुजा वयमनाद्यनन्तस्य परमेश्वरस्य कथं तत्त्वं जानीमः ।

अस्मिन्महति दुर्भिक्षे धान्यं न लभ्यते ततः किमश्नाम कथं च जीवितं धारयाम ।

प्रीणाति यः सुचरितैः पितरं स पुत्रो
यद्भर्तुरेव हितमिच्छति तत्कलत्रम् |
तन्मित्रमापदि सुखे च संमक्रियं य-
देतत्त्रयं जगति पुण्यकृतो लभन्ते ॥

The wind shakes [ धू ] the tops of trees.

Do (thou ) not steal [ मुष् ] money; for the officers of the king punish those who do it (steal money ).

We eat [ अश् ] nothing on fasting-days.

The Bráhmanas now a days take [ ग्रह ] prize-money ( Dakshina ) even from Yavanas.

* Vide p. 25 note (1) f. vide p. 25 note (f).