Me fide confpicuus Troja munitor amavit:
Ille meæ fpolium virginitatis habet.
Id quoque luctando : rupi tamen ungue capillos,
Oraque funt digitis afpera facta meis.
Nec pretium ftupri gemmas aurumve popofci:
Turpiter ingenuum munera corpus emunt.
Ipfe, ratus dignam, medicas mihi tradidit artes;
Admisitque meas ad fua dona manus.
Quæcumque herba potens ad opem, radixque medenti
Utilis in toto nafcitur orbe, mea est.
Me miferam ! quod amor non eft medicabilis herbis.
Deficior, prudens artis, ab arte meâ.
Ipfe repertor opis vaccas paviffe Phereas
Fertur, & a noftro faucius igne fuit.
Quod neque graminibus tellus fecunda creandis,
Nec Deus; auxilium tu mihi ferre potes.
Et potes, & merui: dignæ miferere puellæ :
Non ego cum Danaïs arma cruenta fero.
Sed tua fum, tecumque fui puerilibus annis:
Et tua, quod iapereft temporis, effe precor.
EPISTOLA VI.
HYPSIPY LE JASONI
ITORA Theffaliæ reduci tetigiffe carinâ
Diceris, auratæ vellere dives ovis.
Gratulor incolumi, quantum finis: hoc tamen ipfa
Debueram fcripto certior effe tuo.
Nam, ne pacta tibi præter mea regna redires,
Cùm cuperes, ventos non habuiffe potes.
Quamlibet adverfo fignetur epiftola vento,
Hypfipyle mifsâ digna falute fui.
Cur mihi fama prior, quàm nuncia litera, venit,
Iffe facros Martis fub juga panda boves?
Seminibus jactis fegetes adoleffe virorum,
Inque necem dextrâ non eguiffe tuâ.
Pervigilem fpolium pecudis fervaffe draconem,
Rapta tamen forti vellera fulva manu.
15 Hæc ego fi poffem timide credentibus, Ifta
Ipfe mihi fcripfit, dicere, quanta forem !
Quid queror officium lenti ceffaffe mariti ?
Obfequium, maneo fi tua, grande tuli.
Barbara narratur veniffe venefica tecum,
20 In mihi promiffi parte recepta tori.
Credula res amor eft: utinam temeraria dicar
Criminibus falfis infimulaffe virum !
Nuper ab Hæmoniis hofpes mihi Theffalus oris
Venerat; & tactum vix bene limen erat:
25 Æfonides, dixi, quid agit meus? Ille pudore
Hæfit, in oppofitâ lumina fixus humo.
Protinus exsilui, tunicifque a pectore ruptis,
Vivit? an, exclamo, me quoque fata trahunt?
Vivit, ait; timidumque mihi jurare coëgi.
Vix mihi, teste Deo, credita vita tua eft.
Ut rediit animus, tua facta requirere cœpi.
Narrat aënipedes Martis araffe boves;
Vipereos dentes in humum pro femine jactos,
Et fubito natos arma tuliffe viros;
35 Terrigenas populos, civili Marte peremtos,
Impleffe ætatis fata diurna fuæ.
Devicto ferpente, iterum, fi vivat Iafon',
Quærimus: alternant fpefque timorque fidem,
Singula dum narrat; ftudio curfuque loquendi,
Detegit ingenio vulnera facta tuo.
Heu! ubi pacta fides? ubi connubialia jura?
Faxque fub arfuros dignior ire rogos?
Non ego fum furto tibi cognita: pronuba Juno
Adfuit, & fertis tempora vinctus Hymen. 45 At mihi nec Juno, nec Hymen, fed triftis Erinnys Prætulit infauftas fanguinolenta faces.
Quid mihi cum Minyis? quid cum Tritonide pinu?
Quid tibi cum patriâ, navita Tiphy, meâ?
Non erat hic aries villo fpectabilis aureo :
Nec fenis Æëtæ regia Lemnos erat.
Certa fui primò, fed me mala fata trahebant,
Hofpita femineâ pellere caftra manu.
Lemniadesque viros nimiùm quoque vincere norunt.
Milite tam forti ripa tuenda fuit.
Urbe virum vidi, tectoque animoque recepi :
Hic tibi bisque æftas, bisque cucurrit hiems.
Tertia meffis erat, cùm tu, dare vela coactus,
Implefti lacrymis talia verba tuis :
Abftrahor, Hypsipyle: fed, dent modò fata recurfus,
Vir tuus hinc abeo, vir tibi femper ero.
Quod tamen e nobis gravidâ celatur in alvo,
Vivat ; & ejusdem fimus uterque parens.
Hactenus: &, lacrymis in falfa fluentibus ora,
Cetera te memini non potuiffe loqui.
Ultimus e fociis facram conscendis in Argo.
Illa volat: ventus concava vela tenet.
Carula propulfæ fubducitur unda carinæ :
Terra tibi, nobis afpiciuntur aquæ.
In latus omne patens turris circumfpicit undas:
Huc feror, & lacrymis osque sinusque madent.
Per lacrymas fpecto; cupidæque faventia menti
Longius affueto lumina noftra vident.
Addo preces castas, immixtaque vota timori,
Nunc quoque, te falvo, perfoluënda mihi.
Vota ego perfolvam? votis Medêa fruetur?
Cor dolet ; atque irâ mixtus abundat amor.
Dona feram templis, vivum quod Iafona perdo ?
Hoftia pro damnis concidat icta meis?
Non equidem fecura fui; femperque verebar,
Ne pater Argolicâ fumeret urbe nurum.
Argolicas timui: nocuit mihi barbara pellex:
Non exfpectatâ vulnus ab hofte tuli.
Tomus I.
Nec facie meritisve placet, fed carmine movit :
Diraque cantatâ pabula falce metit.
85 Illa reluctantem curru deducere Lunam
Nititur, & tenebris abdere Solis equos.
Illa refrenat aquas, obliquaque flumina sistit :
Illa loco silvas, vivaque saxa movet.
Per tumulos errat passis difcincta capillis,
Certaque de tepidis colligit offa rogis,
Devovet abfentes, simulacraque cerea figit,
Et miferum tenues in jecur urget acus:
quæ nefcierim meliùs. Male quæritur herbis, Moribus & forma conciliandus amor.
95 Hanc potes amplecti ? thalamoque reli&tus in uno, Impavidus fomno, nocte silente, frui?
Scilicet ut tauros, ita te juga ferre coëgit:
Quaque feros angues, te quoque mulcet ope.
Adde, quod afcribi factis procerumque tuisque
Se favet ; & titulo conjugis uxor obest.
Atque aliquis Peliæ de partibus acta venenis
Imputat: & populum, qui sibi credat, habet.
Non hæc Æfonides, fed Phasias Eetine
Aurea Phryxêæ terga revellit ovis.
105 Non probat Alcimede mater tua; confule matrem:
Non pater, a gelido cui venit axe nurus.
Illa sibi Tanaï Scythiæque paludibus udæ
Quærat, & a patria Phasidos ufque, virum.
Mobilis Æfonide, vernâque incertior aurâ,
Cur tua pollicito pondere verba carent?
Vir meus hinc ieras, vir non meus inde redifti:
Sim reducis conjux, sicut euntis eram.
Si te nobilitas generofaque nomina tangunt,
En ego Minoo nata Thoante feror.
115 Bacchus avus; Bacchi conjux redimita coronâ,
Præradiat ftellis figna minora fuis.
Dos tibi Lemnos erit, terra ingeniofa colenti:
Me quoque res tales inter habere potes.
Nunc etiam peperi : gratare ambobus, Iafon:
Dulce mihi gravidæ fecerat auctor onus.
Felix in numero quoque fum; prolemque gemellam
Pignora Lucinâ bina favente dedi.
Si quæris, cui sint similes; cognofceris illis.
Fallere non norunt : cetera patris habent.
Legatis quos pæne dedi pro matre ferendos :
Sed tenuit cœptas fæva noverca vias.
Medêam timui: plus eft Medêa novercâ.
Medêæ faciunt ad fcelus omne manus.
Spargere quæ fratris potuit laniata per agros
Corpora, pignoribus parceret illa meis ?
Hanc tamen, ô demens, Colchifque ablate venenis,
Diceris Hypfipylæ præpofuiffe toro.
Turpiter illa virum cognovit adultera virgo:
& Me tibi, teque mihi tæda pudica dedit.
Prodidit illa patrem, rapui de cæde Thoanta:
Deferuit Colchos, me mea Lemnos habet.
Quid refert, fcelerata piam si vincit, & ipfo
Crimine dotata eft, emeruitque virum ?
Lemniadum facinus culpo, non miror, lafon.
Quamlibet iratis ipfe dat arma dolor.
Dic age, si ventis, ut oportuit, actus iniquis
Intraffes portus, tuque comefque, meos:
Obviaque exiffem, fetu comitata gemello: (Hifcere nempe tibi terra roganda foret)
Quo vultu natos, quo me, fcelerate, videres ?
Perfidiæ pretio, qua nece dignus eras?
Ipfe quidem per me tutus fofpesque fuiffes :
Non quia tu dignus, fed quia mitis ego.
Pellicis ipfa meos impleffem fanguine vultus •
Quofque veneficiis abftulit illa fuis.
Medêe Medêa forem ! quod si quid ab alto
Juftus ades votis, Juppiter, ipfe meis;
Quod gemit Hypsipyle, lecti quoque fubnuba nostri
Mæreat, & leges fanciat ipfa fuas.
|