Imatges de pàgina
PDF
EPUB

feront leurs efforts pour faire en sorte que lesdits pirates et forbans, leurs partisans et complices, soient pris, apprehendez et punis, selon leur merite et que les navires et biens autant qu'on en pourra trouver, soient restituez aux proprietaires legitimes d'iceux ou leurs agens en faisant deuement apparoir du droit qu'ils y auront, par une preuve certaine de justice, en la Cour de l'Admirauté."

"Tractatus et Amica Compositio inter Carolum Secundum, Regem Magnæ Britanniæ, et Carolum Secundum, Regem Hispaniæ, ad bonam correspondentiam in America interruptam rursus instaurandam, et deprædationes injuriasque omnes coercendas. Actum Matriti, die 18 Julii, 1670.” "1. Concordatum imprimis, est inter alte memoratos Plenipotentiarios Dominum Comitem de Penaranda, et Dominum Guilielmum Godolphin, Nominibus Serenissimorum respective Regum Dominorum suorum, uti Tractatus Pacis et Amicitiæ inter Coronas Hispaniæ et Magnæ Britanniæ, Matriti initus vigesimo tertio die Maii, Anno Domini millesimo, sexcentesimo sexagesimo septimo, ullave ejus capita per præsentes articulos et conventiones, nequaquam sublata censeantur, vel antiquata, sed ut ea perpetuo maneant in pristino suo robore, firmitate, ac vigore, quatenus non sint contraria, aut repugnantia præsenti tractatui aut articulorum alicui in eodem contento.

"2. Pax sit universalis, sincera, atque vera amicitia tam in America quam in cæteris mundi partibus inter Serenissimos Hispaniarum et Magnæ Britanniæ Reges, eorumque hæredes et successores, necnon inter regna, status, colonias, fortalicia, civitates, præfecturas, insulas, sine distinctione locorum sub utriusque ditione positas, earumque populos et incolos quæ ab hoc die in perpetuum durabit, et tam terra quam mari atque ubivis aquarum sancte observabitur, ita ut alter alterius commoda, ac utilitates promoveat, populique sibi invicem studiis mutuis, ac honesto affectu auxilio sint, et faveant, omnique ex parte in remotis illis regionibus (uti in propinquioribus) fida vicinitas, et secura pacis, atque amicitiæ cultura crescat in dies et augeatur.

"3. Item, uti in futurum omnes inimicitiæ, hostilitates et discordiæ inter prædictos Dominos Reges, eorumque subditos, et incolas cessent, et aboleantur; et utraque pars ab omni direptione, deprædatione, læsione, injuriisque ac infestatione qualicumque tam terra quam mari, et aquis dulcibus ubivis gentium temperet prorsus, et abstineat.

4. Item, ut iidem Serenissimi Reges subditos suos ab omni vi, et injuria abstinere curent, revocentque quascunque commissiones, ac litteras, tam represaliarum, seu de marca, quam

facultatem prædandi in Occidentali India continentes, cujuscunque generis aut conditionis sint, in præjudicium alterius, aut subditorum ejus, subditis suis, aut incolis, sive extraneis datas et concessas, easque nullas, cassas, et irritas declarent, ut hoc pacis tractatu nullæ, cassæ, et irritæ declarantur, et quicunque contravenerint, puniantur, ac præter inflictam criminalem pænam, subditis læsis, et id requirentibus illata damna resarcire compellantur.

"5. Renuntabuntque præterea, prout tenore præsentium dicti Regis, ac quilibet eorum renuntiabit, et renuntiat cuicumque liga, confœderatione, capitulationi, et intelligentiæ in præjudicium unius, vel alterius quomodolibet factæ, quæ præsenti paci, et concordiæ omnibusque et singulis in ea contentis repugnat vel repugnare possit, easque omnes, et singulas quoad affectum prædictum cassabunt, et annulabunt, nulliusque momenti declarabunt.

"6. Captivi utrinque ad unum omnes cujuscumque ordinis, aut sortis sint, qui ratione hostilitatis cujusvis in America dudum commissæ detinentur, absque lytro, aut alio ullo redemptionis pretio, sine mora dimittantur.

66

7. Omnes offense, dispendia, damna, injuriæ quæ gentes Hispana et Anglicana altrinsecus quibuscunque retro temporibus, qualicunque de causa, aut prætextu, alia ab altera pertulerunt in America eæ oblivioni tradantur, et e memoria eradantur plané, ac si nullæ unquam intercessissent. Conventum præterea est quod Serenissimus Magnæ Britanniæ Rex, hæredes et successores ejus, cum plenario jure summi imperii, proprietatis et possessionis, terras omnes, regiones, insulas, colonias, ac dominia in Occidentali India, aut quavis parte America sita habebunt, tenebunt, et possidebunt in perpetuum, quæcunque dictus Magnæ Britanniæ Rex, et subdita ejus impræsentiarum tenent ac possident, ita ut eo nomine aut quacunque sub prætensione nihil unquam amplius urgeri, nihilque controversiarum in posterum moveri possit, aut debeat.

"8. Subditi, et incolæ, mercatores navarchæ naucleri, nautæ, regnorum, provinciarum, terrarumque, utriusque regis respective abstinebunt, cavebuntque sibi a commerciis, et navigatione in portus ac loca fortalitiis stabulis mercimoniorum, vel castellis instructa, aliaque omnia, quæ ab una, vel ab altera parte occupantur in Occidentali India: Nimirum Regis Magnæ Britanniæ subdita negotiationem non dirigent, navigationem non instituent, mercaturum non facient in portubus, locisve, quæ Rex Catholicus in dicta India tenet, neque vicissim Regis Hispaniarum subditi in ea loca navigationes instituent, aut commercia exercebunt, quæ ibidem a Rege Magnæ Britanniæ possidentur.

Du Mont, tom. vii. partie 1. p. 137.

"9. Si vero tractu temporis visum fuerit alterutri regum licentiam aliquam generalem vel specialem aut privilegia concedere alterius subditis navigationem instituendi et commercium habendi in quibusvis locis suæ ditionis, qui dictas licentias et privilegia concesserit, dicta navigatio et commercium exercebuntur et manu tenebuntur juxta, ac secundum formam, tenorem, et effectum permissionum, aut privilegiorum quæ indulgeri poterint, quorum securitati præsens Tractatus, ejusdemque ratihabitio inserviet.

"10. Item, concordatum est, quod si alterutrius confœderatorum subditi et incolæ cum navibus suis sive bellicæ sint, et publicæ; sive onerariæ, ac privatæ procellis abrepti fuerint, vel persequentibus pyratis inimicis ac hostibus, aut alio quovis incommodo cogantur se ad portum quærendum in alterius fœderati, flumina, sinus, æstuaria, ac stationes recipere, vel ad littora quæ. cumque in America appellere, benigne, omnique humanitate ibidem excipiantur, amica gaudeant protectione et benevolentia tractentur. Nullo autem modo impediantur, quo minus integrum omnino habeant reficere se, victualia etiam et omne genus commeatum, sive vitæ sustinendæ, sive navibus reparandis et itineri faciendo necessarium, æquo, et consueto pretio comparare. Nulla quoque ratione prohibeantur ex portu, et statione vicissim solvere, ac egredi, quin ipsis licitum sit, pro libito migrare loco, libereque discedere quandocunque et quocunque visum fuerit, absque ulla molestatione, aut impedimento.

"11. Pari ratione si naves alterutrius confœderati ejusdemque subditorum, ac incolarum ad oras, aut in ditionibus quibuscunque alterius impegerint, jactum fecerint, vel (quod Deus avertat!) naufragium, aut damnum quodcunque passæ fuerint, ejectos, aut detrimenta passos, in vincula aut servitutem abducere nefas esto, quin periclitantibus, aut naufragis benevole ac amicissime subveniatur, atque auxilium feratur, litteræque illis salvi conductus exhibeantur, quibus inde tuto, et absque molestia exire, et ad suam quisque patriam redire valeat.

"12. Quando autem alterutrius naves (uti supradictum est) maris periculo, aliave cogente ratione compulsæ in alterius portus adigantur si tres quatuorve fuerint, justamque suspicionis occasionem præbere poterint adventus istiusmodi causa, gubernatori vel primario loci magistratui statim exponetur, nec diutius ibi mora trahetur, quam quæ illis a dicto gubernatore, aut præfecto, permissa, et victui comparando, navibusque tum resarciendis tum instruendis commoda, atque æqua fuerit, cautum vero semper erit, ut onus non distrahant, neque mercium, aut sarcinarum aliquid e navibus offerant, et venum

exponant, nec etiam mercimonia ab altera parte in naves receperint, aut quicquam egerint contra hoc fœdus.

13. Utraque pars vere, ac firmiter observabit, atque executioni mandabit præsentem Tractatum, omniaque et singula in eodem contenta, et comprehensa, atque eadem a suis quæque subditis, ac incolis observari et præstari efficaciter curabit.

14. Nulla privata injuria amicitiam hanc, pactumque ullo modo infirmabit neque odium, aut dissidia inter prædictas nationes suscitabit sed quilibet de facto suo proprio respondebit deque eo tenebitur, neque per repressalias, aut alios hujusmodi odiosos processus alter id luet in quo alter deliquit, nisi justitia denegabitur, aut plus justo deferetur; in quo casu Regi illi cujus subditos damnum et injuriam passus est, licitum erit juxta juris gentium leges, et præscripta omni modo procedere, donec facta fuerit læso reparatio.

15. Presens Tractatus nihil derogabit præeminentiæ, juri, ac dominio cuicunque alterutrius confœderatorum in maribus Americanis fretis, atque aquis quibuscunque, sed habeant, retineantque sibi eadem pari amplitudine, quæ illis jure competit; intellectum autem semper esto libertatem navigandi neutiquam interrumpi debere, modo nihil adversus genuinum horum articulorum sensum committatur, vel peccetur.

"16. Denique pacti hujus, ac fœderis solemnes ac rite confectæ ratihabitiones intra quatuor menses ab hoc die utrinque exhibeantur et reciproce commutentur, atque intra octo mensium spatium a dicta commutatione instrumentorum computandum, aut citius, si fieri poterit, per omnia utriusque confoederati regna, status, dominia et insulas, ubi convenerit, tam in Occidentali India, quam alibi publicentur.

"In quorum omnium et singulorum fidem, nos supra memorati Plenipotentiarii præsentem Tractatum manibus nostris et sigillis mutuis subsignavimus et munivimus. Matriti decimo octavo die mensis Julii, Anno Domini millesimo, sexcentesimo septuagesimo.

"CONDE PENERANDA.
"GULIELMO GODOLPHIN."

Previous to this treaty, the Spaniards made war upon every nation which attempted to make settlements in the New World. The adventurers or colonists of Tortuga and the west coast of St. Domingo, who were so called, when they consented to receive M. d'Ogeron as their governor, plainly told him that they would not suffer their trade with strangers to be interdicted; to which he made no objection, though his resolution at the time was to establish an exclusive trade with the West India Company.

Colquhoun's British Empire.

Charlevoix, tom. iii. p. 112.

About the beginning of this year, he heard that two vessels from Flushing had been at Bayaha, trading for hides with the buccaneers, and at Port de Paix; that they had also sent a boat to Tortuga, where one of their captains, called Pietre Constant, in reply to an officer of the Company, who wished to oppose his traffic, had said, that to prevent his trading, they must be stronger than he was. Two days afterward, D'Ogeron was told that all the Cul de Sac (west coast of St. Domingo) had revolted: he immediately repaired there, calling, upon his passage, at Petit Goave, where he expected to have been arrested, and where he understood that the revolt was not only general in the west, but that the disaffected had sent to the inhabitants and buccaneers in the north, to join them.

The Dutch were equally interested with the adventurers in opposing the monopoly: the two captains, Constant and Marc, represented to them, that they ought not to submit to the Company, and suffer themselves to want the necessaries of life through the exercise of a crying monopoly; assuring them, that the Dutch would procure them as good cloth for twenty-pence an ell, as the Company sold them for sixty pounds of tobaccoand a barrel of lard for two pistoles, for which they must give the Company 750 livres; and other things in proportion.

At Leogane, Renou, Gaultier, and Villeneuve, the three officers of that quarter, sent orders to forbid the French from trading with the strangers. The Dutch captains said the land belonged to the King of Spain, and it was strange the Frenchmen should attempt to prevent their trading: and hearing that M. Renou had seized two of their boats which were trading on the coast, they proceeded to Petit Goave, retook their boats, and brought him and M. Villeneuve prisoners on board their ship- sending advices in all directions, for the inhabitants to join them.

D'Ogeron, the governor, went on board, demanded his officers, and succeeded in getting them released: he then returned to Petit Goave, and having anchored in the port, sent his captain, Sanson, with letters to some of the inhabitants. Sanson was arrested, and a fire of musketry opened upon the vessel, which wounded M. Renou, and obliged D'Ògeron to return to Tortuga; from whence he dispatched a messenger on the 9th of June, to M. de Baas, governor-general of the islands, then at St. Christopher's, for assistance: the messenger was taken ill upon the road, and did not reach St. Christopher's till the 25th of September. M. de Baas immediately sent him to Grenada to M. de Garbaret, who was there with a squadron of

« AnteriorContinua »