165

170

175

Sic onere affueto vacuos dat in aëre faltus,
Succutiturque altè, similisque eft currus inani.
Quod simul ac fenfere, ruunt, tritumque relinquunt
Quadrijugi fpatium : nec, quo prius, ordine currunt.
Ipfe pavet; nec quà commiffas flectat habenas,
Nec fcit, quà sit iter : nec, si fciat, imperet illis.
Tum primùm radiis gelidi caluere Triones,
Et vetito fruftra tentarunt æquore tingi.
Quæque polo posita eft glaciali proxima Serpens
Frigore pigra priùs, nec formidabilis ulli,
Incaluit: fumsitque novas fervoribus iras.
Te quoque turbatum memorant fugiffe, Boote;
Quamvis tardus eras, & te tua plauftra tenebant.
Ut verò fummo defpexit ab æthere terras
Infelix Phaethon, penitus penitusque jacentes ;
Palluit, & fubito genua intremuere timore:
Suntque oculis tenebræ per tantum lumen obortæ.
Et jam mallet equos numquam tetigiffe paternos;
Jamque agnoffe genus piget, & valuiffe rogando:
Jam Meropis dici cupiens, ita fertur, ut acta
Præcipiti pinus Boreâ, cui victa remisit
Frena fuus rector, quam Dîs votisque reliquit.
Quid faciat? multum cœli poft terga relictum;
Ante oculos plus eft. Animo metitur utrumque :
Et modò, quos illi fato contingere non eft,
Profpicit Occafus : interdum refpicit Ortus.
Quidque agat ignarus, ftupet : & nec frena remittit,
Nec retinere valet : nec nomina novit equorum.
Sparfa quoque in vario passim miracula cœlo,
Vaftarumque videt trepidus simulacra ferarum.
Eft locus, in geminos ubi brachia concavat arcus 195
Scorpios; &, caudâ flexisque utrimque lacertis,
Porrigit in fpatium signorum membra duorum.
Hunc puer ut, nigri madidum fudore veneni •
Vulnera curvatâ minitantem cufpide, vidit;
Mentis inops, gelidâ formidine lora remisit.

185

190

200

Quæ poft quàm fummum tetigere jacentia tergum, Exfpatiantur equi: nulloque inhibente, per auras Ignotæ regionis eunt: quáque impetus egit, Hàc sine lege ruunt: altoque fub æthere fixis 205 Incurfant ftellis, rapiuntque per avia currum. Et modò fumma petunt, modò, per decliva viafque Præcipites, spatio terræ propiore feruntur ; Inferiusque fuis fraternos currere Luna Admiratur equos: ambuftaque nubila fumant.. 210 Corripitur flammis, ut quæque altissima, tellus ; Fiffaque agit rimas, & fuccis aret ademtis. Pabula canefcunt: cum frondibus uritur arbos : Materiamque fuo præbet feges arida damno. Parva queror: magnæ pereunt cum moenibus urbes ; 215 Cumque fuis totas populis incendia gentes

In cinerem vertunt. Silvæ cum montibus ardent ; Ardet Athos, Taurusque Cilix, & Tmolus, & Œte; Et nunc sicca, prius celeberrima fontibus, Ide; Virgineusque Helicon, & nondum Cagrius Hæmos. 220 Ardet in immenfum geminatis ignibus Etne,

Parnafusque biceps, & Eryx, & Cynthus, & Othrys, Et tandem Rhodope nivibus caritura, Mimasque, Dindymaque, & Mycale, natusque ad facra Citharon. Nec profunt Scythiæ fua frigora: Caucafus ardet, 225 Offaque cum Pindo, majorque ambobus Olympus; Aëriæque Alpes, & nubifer Apenninus.

Tunc verò Phaethon cunctis e partibus orbem Afpicit accenfum; nec tantos fuftinet æftus : Ferventesque auras, velut e fornace profundâ, 230 Ore trahit, currusque fuos candefcere fentit. Et neque jam cineres ejectatamque favillam Ferre poteft: calidoque involvitur undique fumo. Quóque eat, aut ubi sit, piceâ caligine tectus. Nefcit; & arbitrio volucrûm raptatur equorum. 235 Sanguine tum, credunt, in corpora fumma vocato Ethiopum populos nigrum traxiffe colorem.

240

Tum facta eft Libye, raptis humoribus æstu,
Arida: tum Nymphæ passis fontesque lacusque
Deflevere comis. Quærit Boeotia Dircen,
Argos Amymonen, Ephyre Pirenidas undas.
Nec fortita loco diftantes flumina ripas
Tuta manent: mediis Tanaïs fumavit in undis
Penêosque fenex, Teuthranteüsque Caïcus,
Et celer Ifmenos, cum Phocaïco Erymantho;
Arfurusque iterum Xanthus, flavusque Lycormas, 245
Quique recurvatis ludit Mæandros in undis ;
Mygdoniusque Melas, & Tænarius Eurotas.
Arsit & Euphrates Babylonius, arsit Orontes,
Thermodonque citus, Gangesque: & Phasis, & Ifter.
Eftuat Alphêos: ripe Spercheïdes ardent :

250

Quodque fuo Tagus amne vehit, fluit ignibus, aurum ;
Et, quæ Mæonias celebrabant carmine ripas,
Flumineæ volucres medio caluere Cayftro.
Nilus in extremum fugit perterritus orbem,
Occuluitque caput, quod adhuc latet: oftia feptem 255
Pulverulenta vacant, feptem sine flumine valles.
Fors eadem Ifmarios Hebrum cum Strymone siccat,
Hefperiosque amnes, Rhenum, Rhodanumque, Padumque,
Cuique fuit rerum promissa potentia, Tibrin,

265

Dissilit omne folum ; penetratque in Tartara rimis 260
Lumen, & infernum terret cum conjuge Regem.,
Et mare contrahitur: siccæque eft campus arenæ,
Quod modò pontus erat: quosque altum texerat æquor,
Exsiftunt montes, & fparfas Cycladas augent.
Ima petunt pifces: nec fe fuper æquora curvi
Tollere confuetas audent delphines in auras.
Corpora phocarum fummo refupina profundo
Exanimata jacent : ipfum quoque Nerea fama eft,
Doridaque, & natas, tepidis latuiffe fub antris.
Ter Neptunus aquis cum torvo brachia vultu
Exferere aufus erat : ter non tulit aëris æftus.
Alma tamen Tellus, ut erat circumdata ponto,

270

Inter aquas pelagi, contractosque undique fontes, Qui fe condiderant in opacæ vifcera matris ; 275 Suftulit omniferos collo tenus arida vultus ; Oppofuitque manum fronti: magnoque tremore Omnia concutiens paulum fubfedit; & infra,

Quàm folet effe, fuit: siccâque ita voce locuta est. Si placet hoc, meruique, quid ô ! tua fulmina ceffant, 280 Summe Deûm ? liceat perituræ viribus ignis, Igne perire tuo; clademque auctore levare. Vix equidem fauces hæc ipfa in verba refolvo. (Prefferat ora vapor.) Toftos en aspice crines; Inque oculis tantum, tantum fuper ora favillæ. 285 Hosne mihi fructus, hunc fertilitatis honorem Officiique refers; quod adunci vulnera aratri Raftrorumque fero, totoque exerceor anno? Quod pecori frondes, alimentaque mitia, fruges, Humano generi, vobis quod tura miniftro? 290 Sed tamen exitium fac me meruiffe: quid undæ, Quid meruit frater? cur illi tradita forte

Equora decrefcunt, & ab æthere longius abfunt? Quod si nec fratris, nec te mea gratia tangit; At cœli miferere tui. Circumfpice utrumque ; 295 Fumat uterque polus: quos si vitiaverit ignis Atria veftra ruent. Atlas en ipfe laborat: Vixque fuis humeris candentem fuftinet axem. Si freta, si terræ pereunt, si regia cœli; In chaos antiquum confundimur: eripe flammis 300 Si quid adhuc fupereft; & rerum confule fummæ. Dixerat hæc Tellus: neque enim tolerare vaporem Ulterius potuit, nec dicere plura : fuumque Retulit os in fe, propioraque Manibus antra.

At pater omnipotens Superos teftatus, & ipfum 305 Qui dederat currus, nisi opem ferat, omnia fato Interitura gravi; fummam petit arduus arcem Unde folet latis nubes inducere terris ;

Unde movet tonitrus, vibrataque fulmina jactat.
Sed neque, quas poffet terris inducere nubes,
Tunc habuit: nec, quos cœlo dimitteret, imbres. 310
Intonat: & dextrâ libratum fulmen ab aure
Misit in aurigam: pariterque animâque rotisque
Expulit, & fævis compefcuit ignibus ignes.
Confternantur equi: &, faltu in contraria facto,
Colla jugo eripiunt, abruptaque lora relinquunt. 315
Illic frena jacent, illic temone revulfus
Axis, in hac radii fractarum parte rotarum ;
Sparfaque funt latè laceri vestigia currûs.

At Phaethon, rutilos flammâ populante capillos,
Volvitur in præceps, longoque per aëra tractu
Fertur; ut interdum de cœlo ftella fereno,
Etsi non cecidit, potuit cecidiffe videri.
Quem procul a patria diverfo maximus orbe
Excipit Eridanus, fpumantiaque abluit ora.
Naïdes Hefperiæ trifidâ fumantia flammâ

320

325

Corpora dant tumulo: signantque hoc carmine faxum.
Hic situs eft Phaethon, currûs auriga paterni ;
Quem si non tenuit, magnis tamen excidit ausis.
Nam pater obductos, luctu miferabilis ægro,
Condiderat vultus: &, si modò credimus, unum
Iffe diem sine Sole ferunt: incendia lumen
Præbebant; aliquisque malo fuit ufus in illo.

330

At Clymene poft quàm dixit, quæcumque fuerunt In tantis dicenda malis, lugubris & amens, Et laniata sinus, totum percenfuit orbem ; Exanimesque artus primò, mox offa requirens, Reperit offa tamen peregrinâ condita ripâ. Incubuitque loco : nomenque in marmore lectum Perfudit lacrymis, & aperto pectore fovit. Nec minus Heliades fletus, &, inania morti Munera, dant lacrymas: & cæfæ pectora palmis, Non auditurum miferas Phaethonta querelas

335

340