Pœna placet diverfa; genus mortale fub undis
Perdere, & ex omni nimbos dimittere cœlo.
Protinus Æoliis Aquilonem claudit in antris
Et quæcumque fugant inductas flamina nubes :
Emittitque Notum : madidis Notus evolat alis,
Terribilem piceâ tectus caligine vultum.
Barba gravis nimbis; canis fluit unda capillis :
Fronte fedent nebulæ : rorant pennæque sinusque.
Utque manu latâ pendentia nubila pressit
Fit fragor: hinc densi funduntur ab æthere nimbi.
Nuncia Junonis, varios induta colores,
Concipit Iris aquas, alimentaque nubibus affert,
Sternuntur fegetes, & deplorata coloni
Vota jacent; longique labor perit irritus anni.
Nec cœlo contenta fuo Jovis ira: fed illum
Cæruleus frater juvat auxiliaribus undis.
Convocat hic amnes : qui poft quàm tecta tyranni
Intravere fui; Non eft hortamine longo
Nunc, ait, utendum: vires effundite veftras.
Sic opus eft: aperite domos : ac, mole remotâ,
Fluminibus veftris totas immittite habenas.
Jufferat: hi redeunt, ac fontibus ora relaxant,
Et defrenato volvuntur in æquora curfu.
Ipfe tridente fuo terram percussit : at illa
Intremuit, motuque sinus patefecit, aquarum.
Exfpatiata ruunt per apertos flumina campos;
Cumque satis arbusta simul, pecudesque, virosque,
Tectaque, cumque fuis rapiunt penetralia facris.
Si qua domus mansit, potuitque resistere tanto
Indejecta malo; culmen tamen altior hujus
Unda tegit, preffæque labant fub gurgite turres.
Jamque mare & tellus nullum difcrimen habebant:
Omnia pontus erant : deerant quoque litora ponto.
Occupat hic collem: cymbâ fedet alter aduncâ,
Et ducit remos illic, ubi nuper ararat.
Ille fupra fegetes, aut merfæ culmina villæ,
Navigat: hic fummâ piscem deprendit in ulmo.
Figitur in viridi, si Fors tulit, ancora prato ;
Aut fubjecta terunt curvæ vineta carinæ :
Et, modò quâ graciles gramen carpsere capellæ
300 Nunc ibi deformes ponunt fua corpora phocæ.
Mirantur fub aquâ lucos, urbesque, domosque
Nereides silvasque tenent delphines, & altis
Incurfant ramis, agitataque robora pulfant.
Nat lupus inter oves: fulvos vehit unda leones:
305 Unda vehit tigres : nec vires fulminis apro,
Crura nec ablato profunt velocia cervo :
Quæsitisque diu terris, ubi sidere detur,
In mare laffatis volucris vaga decidit alis.
Obruerat tumulos immenfa licentia ponti
310 Pulfabantque novi montana cacumina fluctus,
Maxima pars undâ rapitur: quibus unda pepercit,
Illos longa domant inopi jejunia victu.
Separat Aonios Actæis Phocis ab arvis, Terra ferax, dum terra fuit; fed tempore in illo 315 Pars maris, & latus fubitarum campus aquarum. Mons ibi verticibus petit arduus aftra duobus, Nomine Parnafus, fuperatque cacumine nubes.. Hic ubi Deucalion, nam cetera texerat æquor, Cum conforte tori parvâ rate vectus adhæsit ; 320 Corycidas Nymphas, & numina montis adorant, Fatidicamque Themin, quæ nunc oracla tenebat. Non illo melior quisquam, nec amantior æqui Vir fuit, aut illâ metuentior ulla Deorum. Juppiter ut liquidis stagnare paludibus orbem, 325 Et fupereffe videt de tot modò millibus unum Et fupereffe videt de tot modò millibus unam; Innocuos ambos, cultores numinis ambos ; Nubila disjecit: nimbisque Aquilone remotis Et cœlo terras oftendit, & æthera terris. 330 Nec maris ira manet: positoque tricufpide telo
Mulcet aquas rector pelagi : supraque profundum
Exftantem, atque humeros innato murice tectum,
Cæruleum Tritona vocat : conchaque fonaci
Infpirare jubet; fluctusque & flumina signo
Jam revocare dato. Cava buccina fumitur illi
Tortilis, in latum quæ turbine crescit ab imo:
Buccina, quæ medio concepit ut aëra ponto,
Litora voce replet, fub utroque jacentia Phoebo.
Tum quoque, ut ora Dei madidâ rorantia barbâ
Contigit, & cecinit juffos inflata receptus,
Omnibus audita eft telluris & æquoris undis:
Et quibus eft undis audita, coërcuit omnes.
Jam mare litus habet: plenos capit alveus amnes :
Flumina fubsidunt: colles exire videntur.
Surgit humus: crefcunt loca decrefcentibus undis. 345
Poftque diem longam nudata cacumina silvæ
Oftendunt, limumque tenent in fronde relictum.
Redditus orbis erat : quem post quàm vidit inanem,
Et defolatas agere alta silentia terras,
Deucalion, lacrymis ita Pyrrham affatur obortis. 350
O foror! ô conjux ! ô! femina fola fuperftes,
Quam commune mihi genus, & patruelis origo,
Deinde torus junxit ; nunc ipfa pericula jungunt:
Terrarum, quafcumque vident occafus & ortus,
Nos duo turba fumus: poffedit cetera pontus.
Nunc quoque adhuc vitæ non eft fiducia noftræ
Certa fatis: terrent etiamnum nubila mentem.
Quid tibi, si sine me fatis erepta fuiffes,
Nunc animi, miseranda, foret? quo fola timorem
Ferre modo poffes? quo confolante, dolores?
Namque ego, crede mihi, si te modò pontus haberet,
Te fequerer, conjux : & me quoque pontus haberet.
O! utinam possim populos reparare paternis
Artibus; atque animas formatæ infundere terræ.
Nunc genus in nobis reftat mortale duobus,
(Sic vifum Superis ) hominumque exempla manemus.
Dixerat, & flebant: placuit cœlefte precari Numen; & auxilium per facras quærere fortes. Nulla mora eft; adeunt pariter Cephisidas undas 370 Ut nondum liquidas, sic jam vada nota fecantes. Inde ubi libatos irroravere liquores
Veftibus & capiti; flectunt vestigia fanctæ Ad delubra Deæ : quorum faftigia turpi Squalebant mufco; stabantque sine ignibus aræ. 375 Ut templi tetigere gradus, procumbit uterque Pronus humi, gelidoque pavens dedit ofcula faxo. Atque ita, Si precibus, dixerunt, numina juftis Victa remollefcunt, si flectitur ira Deorum;
Dic, Themi, quâ generis damnum reparabile nostri 380 Arte sit : & mersis fer opem, mitissima, rebus. Mota Dea eft, fortemque dedit : Difcedite templo, Et velate caput; cinctasque refolvite veftes; Offaque poft tergum magnæ jactate Parentis Obftupuere diu: rumpitque silentia voce 385 Pyrrha prior; jussisque Deæ parêre recufat: Detque sibi veniam, pavido rogat ore: pavetque Lædere jactatis maternas ossibus umbras. Interea repetunt cæcis obfcura latebris
Verba datæ fortis fecum, inter feque volutant. 390 Inde Promethides placidis Epimethida dictis
Mulcet; &, Aut fallax, ait, eft follertia nobis ; Aut pia funt, nullumque nefas oracula fuadent. Magna Parens terra eft : lapides in corpore terræ Offa reor dici jacere hos poft terga jubemur. 395 Conjugis augurio quamquam Titania mota eft, Spes tamen in dubio est: adeò cœleftibus ambo Diffidunt monitis: fed quid tentare nocebit ? Defcendunt, velantque caput, tunicasque recingunt; Et juffos lapides fua poft veftigia mittunt.
400 Saxa (quis hoc credat, nisi sit pro teste vetuftas?) Ponere duritiem coepere, fuumque rigorem; Mollirique morâ, mollitaque ducere formam,
Mox, ubi creverunt, naturaque mitior illis
Contigit, ut quædam, sic non manifesta, videri
Forma poteft hominis ; fed uti de marmore cœpto
Non exacta fatis, rudibusque simillima signis.
Quæ tamen ex illis aliquo pars humida fucco
Et terrena fuit, verfa eft in corporis ufum.
Quod folidum eft, flectique nequit, mutatur in offa :
Quod modò vena fuit, fub eodem nomine mansit. 410
Inque brevi fpatio, Superorum numine,
Miffa viri manibus faciem traxere virilem:
Et de femineo reparata eft femina jactu.
Inde genus durum fumus, experiensque laborum :
Et documenta damus, quâ simus origine nati.
Cetera diversis tellus animalia formis
Sponte fuâ peperit: poft quàm vetus humor ab igne
Percaluit Solis, cœnumque udæque paludes
Intumuere æftu; fecundaque femina rerum,
Vivaci nutrita folo, ceu matris in alvo,
Creverunt, faciemque aliquam cepere morando,
Sic ubi deferuit madidos feptemfluus agros
Nilus, & antiquo fua flumina reddidit alveo,
Ethereoque recens exarsit sidere limus;
Plurima cultores versis animalia glebis
Inveniunt, & in his quædam modò cœpta, fub ipfum
Nafcendi fpatium : quædam imperfecta, fuisque.
Trunca vident numeris: & eodem in corpore fæpe
Altera pars vivit, rudis eft pars altera tellus.
Quippe ubi temperiem fumfere humorque calorque, 430
Concipiunt ; & ab his oriuntur cuncta duobus :
Cúmque sit ignis aquæ pugnax, vapor humidus omnes
Res creat & difcors concordia fetibus apta eft.
Ergo ubi, diluvio tellus lutulenta recenti >
Solibus æthereis almoque recanduit æstu ;
Edidit innumeras fpecies: partimque figuras
Retulit antiquas; partim nova monftra creavit.
|