395

400

405

410

Festa corymbiferi celebrabas Graecia Bacchi,

Tertia quae folito tempore bruma refert.
Di quoque cultores gelidi venere Lycei,

Et quicumque ioci non alienus erat :
Panes, et in Venerem Satyrorum prona iuuentus ;

Quaeque colunt amnes, solaque rura, Deae.
Venerat et senior pando Silenus asello,

Quique rubro pauidas inguine terret aues.
Dulcia qui dignum nemus in conuiuia na&ti

Gramine vestitis adcubuere toris.
Vina dabat Liber: tulerat fibi quisque coronam.

Miscendas parce riuus agebat aquas.
Naïdes effusis aliae fine pectinis usu,

Pars aderant, pofitis arte manuque comis.
Illa super suras tunicam collecta ministrat:

Altera diffuto pe&tus aperta sinu.
Exserit haec humerum : vestem trahit illa per herbas.

Impediunt teneros vincula nulla pedes.
Hinc aliae Satyris incendia mitia praebent:

Pars tibi , qui pinu tempora nexa geris:
Te quoque, inexstinctae Silene libidinis , urunt.

Nequitia eft, quae te non finit esse senem.
At ruber, hortorum decus et tutela , Priapus

Oninibus ex illis Lotide captus erat.
Hanc cupit , hanc optat : fola suspirat in illa :

Signaque dat nutu ; follicitatque notis.
Fastus ineft pulchris , sequiturque superbia formam.

Irrisum vultu despicit illa suo.
Nox erat: et, vino somnum faciente, iacebant

Corpora, diuerfis victa sopore locis.
Lotis in herbosa, sub acernis ultima ramis.,

Sicut erat lusu fella, quieuit humo.
Surgit amans: animamque tenens, vestigia furtim

Suspenso digitis fert taciturna gradu.
Vt tetigit niueae secreta cubilia Nymphae ;

Ipsa sui flatus ne sonet aura ,
Et iam finitima corpus librabat in herba :

415

420

425

cauet.

430

435

410

445

Illa tamen multi plena soporis erat.
Gaudet : et, a pedibus tracto velainine, vota

Ad fua felici coeperat ire via.
Ecce rudens rauco Sileni vector asellus

Intempestiuos edidit ore sonos.
Territa confurgens Nymphe manibusque Priapum

Reiicit, et fugiens concitat omne nemus.
At Deus , obfcaena nimium quoque parte paratus,

Omnibus ad Lunae lumina risus erat.
Morte dedit poenas auctor clamoris : et hinc est

Hellespontiaco victima grata Deo.
Intactae fueratis aues , folatia ruris ,

Adsuetum filuis, innocuumque genus ;
Quae facitis nidos, quae plumis ona fouetis,

Et facili dulces editis ore modos.
Sed nihil ista iuuant : quia linguae crimen habetis,

Dîque putant mentes vos aperire suas.
Nec tamen id falsum. nam, Dis ut proxima quaeque,

Nunc penna veras, nunc datis ore notas.
Tuta diu volucrum proles, tum denique caesa est :

Inueruntque deos indicis exta fui,
Ergo faepe fuo coniux abducta marito ,

Vritur in calidis alba columba focis.
Nec defensa iuuant Capitolia, quo minus anser

Det iecur in lances, Inachi lauta, tuas.
Nocte deae Nocti cristatus caeditur ales,

Quod tepidum vigili prouocat ore diem. Interea Delphin , clarum super aequora sidus,

Tollitur ; et patriis exserit ora vadis. poftera lux hiemem medio discrimine signat:

Aequaque praeteritae, quae superabit, erit.
Proxima prospiciet Tithono nupta relicto

Arcadiae sacrum pontificale deae.
Te quoque lux eadem, Turni soror , aede recepit ;

Hic ubi Virginea campus obitur aqua.
Vnde petam caullas horum, moremque facrorum ?
Dirigat in medio quis mea vela freto ?

B 5

450

455

460

465

Ipsa

Ipsa mone, quae nomen habes a carmine ductum,

Propofitoque faue, ne tuus erret honos.
Orta prior luna (de se fi creditur ipsi)

A magno tellus Arcade nomen habet.
Hic fuit Euander : qui, quamquam clarus utrogne,

Nobilior facrae sanguine matris erat.
Quae, fimul aethereos animo conceperat ignes ;

Ore dabat vero carmina plena Dei.
Dixerat haec nato motus instare, fibique,

Multaque praeterea, tempore nacta fidem. Nam iuuenis, vera nimium cum matre, fugatus

Deserit Arcadium , Parrhafiumque larem. Cui genetrix fenti, Fortuna viriliter , inquit,

(Siste, puer, lacrimas) ista ferenda tibi eft. Sic erat in fatis : nec te tua culpa fugauit;

Sed Deus. offenso pullus es urbe Deo.
Non meriti poenam pateris, fed Numinis iram.

Eft aliquid magnis crimen abeffe malis.
Conscia mens ut cuique sua est, ita concipit intra

Pectora pro fatto spemque metumque suo.
Nec tamen ut primus moere mala talia paflus:

Obruit ingentes ista procella viros.
Passus idem, Tyriis qui quondam pulsus ab oris,

Cadmus , in Aonia constitit exsul humo.
Pallus idem Tydeus, et idem Pagasius Jäson :

Et quos praeterea longa referre mora est. Omne folum forti patria est; ut piscibus aequor :

Vt volucri, vacuo quidquid in orbe patet. Nec fera tempestas toto tamen horret in anno:

Et tibi (crede mihi) tempora veris erunt. Vocibus Euander firmata mente parentis

Naue secat fluctus, Hesperiamque tenet.
Iamque ratem do&tae monitu Carmentis in amnem

Egerat, et Tufcis obuius ibat aquis.
Fluminis illa latus , cui sunt vada iuncta Terenti,

Adspicit ; et frarsas per loca sola casas.
Vtque erat, innislis puppin ftetic ante capillis;

455

493

495

500

505

510

515

520

Continuitque manum torua regentis iter.
Et procul in dextram tendens sua brachia ripam,

Pinea non sano ter pede texta ferit.
Neue daret saltum properans insistere terrae,

Vix est Euandri vixque retenta manu.
Dîque petitorum, dixit, faluete locorum;

Tuque nouos coelo terra datura deos:
Fluminaque, et Fontes, quibus utitur hofpita tellus,

Et nemora et filuae, Naïadumque chori :
Este bonis auibus visi natoque , mihique :

Ripaque felici tacta sit ista pede.
Fallor ? an hi fient ingentia moenia colles ?

Iuraque ab hac terra caetera terra petet?
Montibus his olim totus promittitur orbis.

Quis tantum fati credat habere locum? Et iam Dardaniae tangent haec litora pinus.

Hic quoque caussa noui femina Martis erit. Care nepos, Palla , funesta quid induis arma ?

Indue. non humili vindice caesus eris.
Victa tamen vinces, euersaque Troia resurges.

Obruer hostiles ista ruina domos.
Vrite victrices Neptunia Pergama flammae:

Num minus hic toto est altior orbe cinis ?
Iam pius Aeneas sacra , et sacra altera patrem,

Adferet. Iliacos excipe, Vesta, Deos.
Tempus erit, cum vos, orbemque tuebitur idem :

Ec fient ipso sacra colente Deo :
Et penes Augustos patriae tutela manebit.

Hanc fas imperii frena tenere domum.
Inde nepos natusque Dei (licet ipse recuset)

Pondera coelefti mente paterna feret. Vtque ego perpetuis olim facrabor in aris;

Sic Augusta nouum Iulia numen erit. Talibus ut nostros di&tis descendit in annos,

Substitit in medios praescia lingua fonos. Puppibus egrefTus Latia ftetit exsul in herba,

Felix, exfilium cui locus ille fuit.

545

555

Nec mora longa fuit. ftabant noua te&a : nec alter

Montibus Ausoniis Arcade maior erat.
Ecce boues illuc Erytheïdas adplicat heros,

Emensus longi clauiger orbis iter.
Dumque huic hofpitium domus est Tegeaea ; vagantur

Incustoditae laeta per arua boues.
Mane erat : excuffus somno Tirynthius hofpes

De numero tauros sentit abelle duos.
Nulla videt taciti quaerens vestigia furti :

Traxerat auerfos Cacus in antra feros ; Cacus, Aventinae timor atque infamia siluae,

Non leue finitimis hofpitibusque malum. Dira viro facies; vires pro corpore ; corpus

Grande ; pater monstri Mulciber huius erat.
Proque domo longis spelunca recessibus ingens,

Abdita , vix ipfis inuenienda feris.
Ora super postes adfixaque brachia pendent,

Squallidaque humanis oflibus albet humus.
Seruata male parte boum Ioue natus abibas :

Mugitum rauco furta dedere fono.
Accipio reuocamen, ait ; vocemque fecutus

Impia per filuas ultor ad antra venit.
Ille aditum fracti praestruxerat obiice montis :

Vix iuga mouissent quinque bis illud opus.
Nititur hic humeris, (coelum quoque federat illis)

Et vastum motu collabefactat onus.
Quod fimul euulsum elt, fragor aethera tcrruit ipsum;

Iētaque subsedit pondere molis humus.
Prima mouet Cacus collata proelia dextra ;

Remque ferox saxis stipitibusque gerit.
Quis ubi nil agitur ; patrias male fortis ad artes

Confugit, et flammas ore sonante vomit.
Quas quoties proflat, fpirare Typhoëa credas,

Et rapidum Aetneo fulgur ab igne iaci.
Occupat Alcides, adductaque claua trinodis

Ter quater aduerfi sedit in ore viri.
Ille cadit , mixtosque vomit cum fanguine fumos;

560

565

570

575

Et