Quodque fequens nullas hoftis habebit aquas. Ira Dei mitis non me mififfet in iftam,

Si fatis haec illi nota fuiffet, humum.

Nec me, nec quemquam Romanum gaudet ab hofte,
Meque minus, vitam cui dedit ipfe, premi.

Noluit, vt poterat, minimo me perdere nutu.

Nil opus eft vllis in mea fata Getis.

90

Sed neque, cur morerer, quidquam mihi comperit acum: 95
Nec minus infeftus, quam fuit, effe poteft.
Tum quoque nil fecit, nifi quod facere ipfe coëgi,

Paene etiam merito parcior ira meo.

Dî faciant igitur, quorum mitiffimus ipfe eft,

Alma nihil maius Caefare terra ferat.

100

Vtque diu fub eo fit publica farcina rerum;

Perque manus huius tradita gentis eat.

At tu tam placido, quam nos quoque fenfimus illum,

Iudice pro lacrimis ora refolue meis.

Non petito vt bene fit, fed vti male tutius; vtque
Exfilium faeuo diftet ab hofte meum.

105

Quamque dedere mihi praefentia numina vitam,
Non adimat ftricto fqualidus enfe Getes.
Denique, fi moriar, fubeant pacatius aruum

Offa, nec a Scythica nostra premantur humo.
Nec male compofitos (vt fcilicet exfule dignum)
Bistonii cineres vngula pulfet equi.

Et ne

fi fupereft aliquid poft funera fenfus, Terreat hic inanes Sarmatis vmbra meos.

Caefaris haec animum poterant audita mouere,

Maxime; mouiffent fi tamen ante tuum.

Vox, precor, Auguftas pro me tua molliat aures,

Auxilio trepidis quae folet effe reis:

Adfuetaque tibi doctae dulcedine linguae

Aequandi Superis pectora flecte viri.

120

Non tibi Theromedon, crudusue rogabitur Atreus;
Quique fuis homines pabula fecit equis:

Sed piger ad poenas Princeps, ad praemia velox:
Quique dolet, quoties cogitur effe ferox.

Ille ego fum, qui te colui; quem fefta folebat

Inter conuiuas menfa videre tuos.

Ille ego, qui duxi veftros Hymenaeon ad ignes;
Et cecini faufto carmina digna toro.

Cuius te folitum memini laudare libellos,

Exceptis, domino qui nocuere fuo.

135

Cui tua nonnumquam miranti fcripta legebas,

Ille ego, de veftra cui data nupta domo.

Hanc probat, et primo dile&tam femper ab aeuo

Eft inter comites Marcia cenfa fuas.

140

Inque fuis habuit matertera Caefaris ante :

Quarum iudicio fi qua probata, proba eft.

Ipfa fua melior fama, laudantibus iftis,

Claudia diuina non eguiffet ope.

Nos quoque praeteritos fine labe peregimus annos.

145

Proxima pars vitae tranfilienda meae.

Sed de me vt fileam, coniux mea farcina veftra est.

Non potes hanc falua diffimulare fide.

Confugit haec ad vos: veftras amplectitur aras.

Iure venit cultos ad fibi quisque Deos.

Flensque rogat, precibus lenito Caefare veftris,
Bufta fui fiant vt propiora viri.

Hanc tibi Nafo tuus mittit, Rufine, falutem;
Qui mifer eft, vlli fi fuus effe poteft.

Reddita confufae nuper folatia menti

Auxilium noftris fpemque tulere malis. Vtque Machäoniis Paeantius artibus heros

Lenito medicam vulnere fenfit opem :

Sic ego mente iacens, et acerbo faucius in,

150

Adme.

Admonitu coepi fortior effe tuo.

Et iam deficiens fic ad tua verba reuixi,

Vt folet infufo vena redire mero.

Non tamen exhibuit tantas facundia vires,
Vt mea fint dictis pectora fana tuis.
Vt multum noftrae demas de gurgite curae;

Non minus exhaufto, quod fuperabit, erit.
Tempore ducetur longo fortaffe cicatrix.

Horrent admotas vulnera cruda manus.

Non eft in medico femper, releuetur vt aeger :
Interdum docta plus valet arte malum.
Cernis, vt e molli fanguis pulmone remiffus
Ad Stygias certo limite ducat aquas.
Adferat ipfe licet facras Epidaurius herbas;
Sanabit nulla vulnera cordis ope.

Tollere nodofam nefcit medicina podagram,
Nec formidatis auxiliatur aquis.

Cura quoque interdum nulla medicabilis arte;
Aut, vt fit, longa eft extenuanda mora.
Cum bene firmarunt animum praecepta iacentem,
Sumtaque funt nobis pectoris arma tui;
Rurfus amor patriae, ratione valentior omni,

Quod tua texuerunt fcripta, retexit opus.

Siue pium vis hoc, fiue hoc muliebre vocari ;
Confiteor mifero molle cor effe mihi.

Non dubia eft Ithaci prudentia: fed tamen optat
Fumum de patriis poffe videre focis.

Effice, vos ipfi ne tam mihi fitis amandi,

Talibus vt leuius fit caruiffe malum.

45

At, puto, qua fueram genitus, tellure carenti,

Non ager hic pomum, non dulces educat vuas:
Non falices ripa, robora monte virent.

Neue fretum terra laudes magis, aequora femper
Ventorum rabie, folibus orba, tument.
Quocumque adfpicias, campi cultore carentes.

Vaftaque, quae nemo vindicet, arua iacent.
Hoftis adeft, dextra laeuaque a parte timendus;
Vicinoque metu terret vtrumque latus.
Altera Bistonias pars eft fenfura fariffas,

Altera Sarmatica fpicula miffa manu.

55

60

I nunc, et veterum nobis exempla virorum,
Qui forti cafum mente tulere, refer.

Et graue magnanimi robur mirare Rutili,

Non vfi reditus conditione dati.

Smyrna virum tenuit, non Pontus et hoftica tellus;

65

Paene minus nullo Smyrna petenda loco.

Non doluit patria Cynicus procul effe Sinopeus:

Legit enim fedes, Attica terra, tuas.

Arma Neoclides qui Perfica contudit armis,
Argolica primam fenfit in vrbe fugam.
Pulfus Ariftides patria Lacedaemona fugit:

Inter quas dubium, quae prior effet, erat.

Caede puer facta Patroclus Opunta reliquit,

Theffaliamque adiit, hofpes Achillis, humum.

Exful ab Haemonia Pirenida ceffit ad vndam,
Quo duce trabs Colchas facra cucurrit aquas.
Liquit Agenorides Sidonia moenia Cadmus,

Poneret vt muros in meliore loco.

Venit ad Adraftum Tydeus, Calydone fugatus;
Et Teucrum Veneri grata recepit humus.
Quid referam veteres Romanae gentis, apud quos

70

75

80

Exfuli

Exfulibus tellus vltima Tybur erat?

Perfequar vt cunctos; nulli datus omnibus aeuis

Tam procul a patria eft, horridiorue locus.
Quo magis ignofcat fapientia veftra dolenti,

Qui facit ex dictis non ita multa tuis.
Nec tamen infitior, fi poffint nostra coïre
Vulnera; praeceptis poffe coïre tuis.
Sed vereor, ne me fruftra feruare labores:
Neu iuuer admota perditus aeger ope.
Nec loquor haec, quia fit maior prudentia nobis ;
Sed fini, quam medico, notior ipfe mihi.
Vt tamen hoc ita fit, munus tua grande voluntas
Ad me peruenit, confuliturque boni.

Iam

EPISTOLA IV. Vxori.

mihi deterior canis adfpergitur aetas; Iamque meos vultus ruga fenilis arat :

Iam vigor, et quaffo languent in corpore vires;
Nec, iuueni lufus qui placuere, placent.

Nec fi me fubito videas, agnofcere poffis:

Aetatis facta eft tanta ruina meae.

Confiteor facere haec annos: fed et altera cauffa eft,
Anxietas animi, continuusque labor.

Nam mea per longos fi quis mala digerat annos,

(Crede mihi,) Pylio Neftore maior ero. Cernis vt in duris (et quid boue firmius ?) aruis

Fortia taurorum corpora frangat opus.

Quae numquam vacuo folita eft ceffare nouali,
Fructibus adfiduis laffa fenefcit humus.
Occidet, ad Circi fi quis certamina femper,
Non intermiffis curfibus, ibit equus.
Firma fit illa licet, foluetur in aequore nauis,
Quae numquam liquidis ficca carebit aquis.

Me quoque debilitat feries immenfa malorum,

Ante meum tempus cogit et effe fenem.
Otia corpus alunt; animus quoque pafcitur illis.
Immodicus contra carpit vtrumque labor.

R 4