175

186

18

Piscis adhuc illi populo fine fraude natabat :

Ostreaque in conchis tuta fuere suis :
Nec Latium nôrat, quum praebet Tönia diues,

Nec quae Pygmaeo sanguine gaudet, auem.
Et praeter pennas nihil in pauone placebat :

Nec tellus captas miserat ante feras,
Sus erat in pretio : caesa fue festa colebant.

Terra fabas tantum, duraque farra dabat.
Quae duo mixta fimul sextis quicumque Kalendis

Ederit ; huic laedi viscera posse negant.
Arce quoque in fumma Iunoni templa Monetae

Ex voto memorant facta, Camille , tuo.
Ante domus Manli fuerant ; qui Gallica quondam

A Capitolino reppulit arma loue.
Quam bene (dî magni) pugna cecidiffet in illa,

Defensor folii , Iuppiter alte, tui!
Vixit, vt occideret damnatus crimine regni.

Hunc illi titulum longa senecta dabat.
Lux eadem Marti festa est; quem profpicit extra

Adpositum Tectae porta Capena viae.
Te quoque, Tempestas, meritam delubra fatemur ;

Cum paene eft Corfis obruta claffis aquis.
Haec hominum monumenta patent. fi quaeritis aftra ;

Tunc oritur magni praepes adunca louis.
Postera lux Flyadas, Taurinae cornua frontis,

Euocat : et multa terra madefcit aqua.
Mane vbi bis fuerit, Phoebusque iterauerit ortus ;

Fa&taque erit pofito rore bis vda seges ;
Hac facrata die Tusco Bellona duello

Dicitur : et Latio prospera semper adest. Appius est auctor ; Pyrrho qui pace negata

Multum animo vidit; lumine captus erat. Profpicit a templo fummum breuis area Circum.

Eft ibi non paruae parua columna notae. Hinc folet hasta manu

belli praenuntia, mitti; In Regem et gentes cum placet arma capi.

190

195

200

205

Altera

Altera pars Circi custode sub Hercule tuta est:

Quod Deus Euboico carmine munus habet.
Muneris eft tempus, qui Nonas Lucifer ante est.

Si titulos quaeris : Sylla probauit opus.

210

Quaerebam Nonas Sanco Fidione referrem,

215

1

220

225

An tibi, Semo pater : cum mihi Sancus ait :
Cuicumque ex illis dederis ; ego munus habebo :

Nomina trina fero: fic voluere Cures.
Hunc igitur veteres donarunt aede Sabini:

Inque Quirinali constituere iugo.
Eft mihi (fitque, precor, nostris diuturnior annis)

Filia : qua felix Cospite semper ero.
Hanc ego cum vellem genero dare; tempora taedis

Apta requirebam, quaeque cauenda forent.
Tum mihi post facras monstratur Iunius Idus

Vtilis et nuptis, vtilis effe viris.
Primaque pars huius thalamis aliena reperta est.

Nam mihi fic coniux sancta Dialis ait:
Donec ab Iliaca placidus purgamina Vesta

Detulerit flauis in mare Thybris aquis ;
Non mihi detonsos crines depectere buxo,

Non vngucs ferro subsecuiffe licet :
Non tetigiffe virum ; quamuis louis ille facerdos,

Quamuis perpetua fit mihi lege datus.
Tu quoque ne propera : melius tua filia nubet,

Ignea cum pura Vesta nitebit humo.
Tertia

post Nonas remouere Lycaona Phoebe
Fertor : et a tergo non habet Vrsa metum.
Tunc ego me memini Ludos in gramine Campi

Adfpicere : et didici , lubrice Thybri, tuos,
Festa dies illis , qui lina madentia ducunt,

Quique tegunt paruis aera recurua cibis.

230

1

235

240

Men

ens quoque numen habet. Menti delubra videmns

Vota metu belli, perfide Poene, tui.
Poene, rebellaras : ec leto Consulis omnes

14

Attoniti

Alts

Attoniti Mauras pertimuere manus.
Spem metus expulerat ; cum Menti vota Senatus

Suscipit ; et melior protinus illa venit.
Adspicit instantes mediis sex lucibus Idus

Illa dies, qua sunt vota soluta deae.
Vesta, fare: tibi nunc operata resoluimus ora:

Ad tua fi nobis facra venire licet.
In prece totus eram. coelestia numina sensi,

Laetaque purpurea luce refullit humus.
Non equidem vidi (valeant mendacia vatum)

Te, Dea; nec fueras adfpicienda viro.
Sed quae nescieram , quorumque errore tenebar,

Cognita funt nullo praecipiente mihi.
Dena quater memorant habuifle Palilia Romam,

Cum flammae custos aede recepta sua eft.
Regis opus placidi, quo non metuentius vllum

Numinis ingenium terra Sabina tulit.
Quae nunc aere vides, ftipula tunc recta videres:

Et paries lento vimine textus erat.
Hic locus exignus, qui sustinet atria Vestae,

Tunc erat intonsi regia magna Numae.
Forma tamen templi, quae nunc manet, ante fuiffe

Dicitur: et formae caussa probanda fubeft.
Vesta eadem est, quae Terra: fubest vigil ignis vtrique.

Significant sedem terra focusque suam.
Terra pilae fimilis, 'nullo fulcimine nixa

Aëre subiecto tam graue pendet onus. Ipfa volubilitas libratum sustinet orbem :

Quique premat partes, angulus omnis abeft. Cumque fit in media rerum regione locata,

Et tangat nullum plusue minusue latus : Ni conuexa foret ; parti vicinior effet:

Nec medium terram mundus haberet onus.
Arce Syracosia suspensus in aëre clauso

Stat globus, immenfi parua figura poli.
Et quantum a summis, tantum fecefsit ab imis

Terra. quod vt fiat, forma rotunda facit.

285

290

295

Par facies templi : nullus procurrit in illo

Angulus. a pluuio yindicat imbre tholus,
Cur sit virgineis, quaeris, Dea culta ministris ?

Inueniam caussas hac quoque parte fuas.
Ex Ope Junonem memorant Cereremque creatas

Semine Saturni : tertia Vesta fuit.
; Vtraque nupserunt : ambae peperiffe feruntur :

De tribus impatiens reftitit vna viri.
Quid mirum, virgo fi virgine laeta ministra

Admittit caftas in fua facra manus?
Nec tu aliud Vestam, quam viuam intellige flammam.

Nataque de flamma corpora nulla vides.
Iure igitur virgo eft, quae semina nulla remittit,

Nec capit: et comites virginitatis habet.
Effe diu ftultus Vestae fimulacra putaui:

Mox didici curuo nulla fubeffe tholo.
Ignis inexstinctus templo celatur in illo.

Effigiem pullam Vesta, nec ignis, habent.
Stat vi terra fua : vi stando Vesta vocatur.

Caussaque par Graii nominis effe poteft.
At focus a flammis, et quod fouet omnia dictus.

Qui tamen in primis aedibus ante fuit.
Hinc quoque vestibulum dici reor: inde precando

Adfamur Vestam, Quae loca prima tenes.
Ante focos olim longis considere fcamnis

Mos erat , et menfae credere adeffe Deos.
Nunc quoque , cum fiunt antiquae facra Vacunae ,

Ante Vacunades ftantque sedentque focos.
Venit in hos annos aliquid de more vetusto:

Fert misfos Veftae pura patella cibos.
Ecce, coronatis panis dependet asellis ;

Et velant scabras florida serta molas.
Sola prius furnis torrebant farra coloni ;

Et Fornacali sunt sua sacra Deae.
Suppofitum cineri panem focus ipfe parabat;

Strataque erat tepido tegula quafla solo.
Inde focum feruat piftor, dominamque focorum,

300

ifle

vtrique

305

310

315

Et quae pumiceas versat asella molas. Praeteream , referamne tuum, rubicunde Priape,

Dedecus ? est multi fabula plena ioci.
Turrigera frontem Cybele redimita corona

Conuocat aeternos ad fua festa Deos.
Conuocat et Satyros, et rustica numina , Nymphas.

Silenus , quamuis nemo vocarat , adest.
Nec licet, et longum eft epulas narrare Deorum :

In multo nox est peruigilata mero.
Hi temere errabant in opacae vallibus Idae:

Pars iacet, et molli gramine membra leuat.
Hi ludunt, hos somnus habet ; pars brachia nećtit,

Et viridem celeri ter pede pulsat humum.
Vesta iacet, placidamque capit secura quietem ,

Sicut erat pofitum cespite fulta caput.
At ruber hortorum custos Nymphasque Deasque

Captat ; et errantes fertque refertque pedes.
Adspicit et Vestam ; dubium, Nymphamne putarit,

An fcierit Vestam : fciffe sed ipse negat.
Spem capit obfcoenam, furtimque accedere tentar:

Et fert suspensos, corde micante, gradus.
Forte senex, quo vectus erat, Silenus asellum

Liquerat ad ripas lene fonantis aquae.
Ibat, vt inciperet longi Deus Hellesponti ;

Intempeftiuo cum rudit ille sono.
Territa voce graui furgit Dea. conuolat omnis

Turba. per infestas effugit ille manus.
(Lampsacos hoc animal solita eft mactare Priapo :

Apta asini flammis indicis exta damus.]
Quem tu, Diua memor, de pane monilibus ornas.

Cessat opus: vacuae conticuere molae.
Nomine , quam pretio celebratior , arce Tonantis,

Dicam Pistoris quid velit ara Iouis.
Cincta premebantur trucibus Capitolia Gallis :

Fecerat obsidio iam diuturna famem. suppiter ad folium superis regale vocatis ,

Incipe, ait Marti. Protinus ille refert :

350

Scilicet