**

P. OVIDII NASONIS

FAST

OR V M

LIBER VI.

Hic quoque menfis habet dubias in nomine caussas:
Quae placeant, pofitis omnibus, ipfe leges.
Facta canam; fed erunt, qui me finxiffe loquantur:
Nullaque mortali numina vifa putent.

Eft Deus in nobis agitante calefcimus illo.
Impetus hic facrae femina mentis habet.
Fas mihi praecipue vultus vidiffe deorum :

Vel quia fum vates; vel quia facra cano.
Eft nemus arboribus denfum, fecretus ab omni

Voce locus; fi non obftreperetur aquis.
Hic ego quaerebam, coepti quae menfis origo
Effet, et in cura nominis huius eram.
Ecce Deas vidi : non quas praeceptor arandi
Viderat, Afcraeas cum fequeretur oues.

Nec quas Priamides in aquofae vallibus Idae
Contulit. ex illis fed tamen vna fuit.
Ex illis fuit vna, fui germana mariti.

Haec erat, agnoui, quae ftat in arce Iouis.
Horrueram, tacitoque animum pallore fatebar.

Cum dea, quos fecit, fuftulit ipfa metus: Namque, ait, O vates Romani conditor anni,

Aufe per exiguos magna referre modos;

Ius tibi fecifti numen coelefte videndi,

Cum placuit numeris condere felta tuis. P. Ouid. Naf. Opera. Tom. III.

Ne tamen ignores, vulgique errore traharis;

Iunius a noftro nomine nomen habet.
Eft aliquid nupfiffe Ioui, Iouis effe fororem.

Fratre magis, dubito, glorier, anne viro.
Si genus adfpicitur; Saturnum prima parentem
Feci. Saturni fors ego prima fui.

25

30

A patre dicta meo quondam Saturnia Roma eft;
Haec illi a coelo proxima terra fuit.

Si torus in pretio eft; dicor matrona Tonantis :
Iunctaque Tarpeio funt mea templa Ioui.

An potuit Maio pellex dare nomina menfi?

35

Hic honor in nobis inuidiofus erit?

Cur igitur Regina vocor, Princepsque dearum?
Aurea cur dextrae fceptra dedere meae?

An faciant menfem luces, Lucinaque ab illis

Dicar; et a nullo nomina menfe traham?

40

Poeniteat, quod non foueo Carthaginis arces;

Tunc me poeniteat pofuiffe fideliter iras

In genus Electrae, Dardaniamque domum. Cauffa duplex irae. rapto Ganymede dolebam: Forma quoque Idaeo iudice victa mea eft.

Cum mea fint illo currus et arma loco.

45

Poeniteat Sparten, Argosque, measque Mycenas,
Et veterem Latio fuppofuiffe Samon.

Sed neque poeniteat: nec gens mihi carior vlla eft.

Hic colar, hic teneam cum Ioue templa meo.

Ipfe mihi Mauors, Commendo moenia, dixit,

Haec tibi tu pollens Vrbe nepotis eris.

Dicta fides fequitur. centum celebramur în aris:
Nec leuior quouis eft mihi menfis honor.

Nec tamen hunc nobis tantummodo praeftat honorem
Roma: fuburbani dant mihi munus idem.

Infpice, quos habeat nemoralis Aricia Faftos,

Et populus Laurens, Lanuuiumque meum:

60

Eft illic menfis Iunonius. infpice Tibur,

Et

Et Praeneftinae moenia facra deae: Iunonale leges teinpus. nec Romulus illas

Condidit: at noftri Roma nepotis erat. Finierat Iuno. refpeximus. Herculis vxor Stabat; et in vultu figna dolentis erant. Non ego, fi toto mater me cedere coelo

Nunc quoque non luctor de nomine temporis huius.

Blandior; et partes paene rogantis ago.

Remque mei iuris malim tenuiffe precando;

Et faueas cauffae forfitan ipfe meae.

Aurea poffedit focio Capitolia templo

Mater, et vt debet, cum foue fumma tenet.

At decus omne mihi contingit origine menfis.
Vnicus eft, de quo follicitamur, honor.

Quid graue, fi titulum menfis, Romane, dediftis
Herculis vxori, pofteritasque memor?

Haec quoque terra aliquid debet mihi nomine magni
Coniugis. hue captas adpulit ille boues.

Hic male defenfus flammis, et dote paterna,
Cacus Auentinam fanguine tinxit humum.
Ad propiora vocor. populum digeffit ab annis
Romulus, in partes diftribuitque duas.
Haec dare confilium, pugnare paratior illa eft :
Haec aetas bellum fuadet, at illa gerit.
Sic ftatuit, menfesque nota fecreuit eadem.

Iunius eft iuuenum; qui fuit ante fenum.“
Dixit : et in litem ftudio certaminis îffent;
Atque ira pietas diffimulata foret.
Venit Apollinea longas Concordia lauro

Nexa comas, placidi numen opusque Lucis.
Haec vbi narrauit Tatium, fortemque Quirinum,
Binaque cum populis regna coiffe fuis;
Et Lare communi foceros generosque receptos ;
His nomen iunctis Iunius, inquit, habet.
Dieta triplex cauffa eft. at vos ignofcite, Dinae:
Res eft arbitrio non dirimenda meo.
I 2

Ite pares a me. perierunt iudice formae
Pergama plus laedunt, quam iuuat vna,
Prima dies tibi, Carna, datur.

duae.

Dea cardinis haec eft,

Numine claufa aperit, claudit aperta fuo. Vnde datas habeat vires, obfcurior aeuo

Fama; fed e noftro carmine certus eris. Adiacet antiqui Tiberino lucus Helerni:

Pontifices illuc nunc quoque facra ferunt. Inde fata eft Nymphe (Granen dixere priores) Necquidquam multis faepe petita procis.' Rura fequi, iaculisqne feras agitare folebat; Nodofasque caua tendere valle plagas.

100

105

110

Non habuit pharetram; Phoebi tamen effe fororem

Credebant. nec erat, Phoebe, pudenda tibi.

Huic aliquis iuuenum dixiffet amantia verba;

Reddebat tales protinus illa fonos;

Haec loca lucis habent nimis, et cum luce pudoris.
Si fecreta magis ducis in antra, fequor.
Credulus antra fubit. frutices haec nacta resistit:

Et latet, et nullo eft inuenienda modo.
Viderat hanc lanus; vifaeque cupidine captus
Ad duram verbis mollibus vfus erat.
Nympha iubet quaeri de more remotius antrum:
Vtque comes fequitur, deftituitque ducem.
Stulta, videt Ianus quae poft fua terga gerantur.
Nil agis en latebras refpicit ille tuas.
nam te fub rupe latentem

Nil agis en,

dixi.

Occupat amplexu; fpeque potitus, ait:
Ius pro concubitu noftro tibi cardinis efto.
Hoc pretium pofitae virginitatis habe.
Sic fatus, fpinam, qua tristes pellere poffet

A foribus noxas (haec erat alba) dedit.
Sunt auidae volucres; non quae Phineïa mensis

130

Guttura fraudabant: fed genus inde trahunt. Grande caput ftantes oculi: roftra apta rapinae:

Canities pennis, vnguibus hamus inest.

Nocte volant, puerosque petunt nutricis egentes;

135

Et

Et vitiant cunis corpora rapta fuis. Carpere dicuntur lactentia vifcera roftris ;

Et plenum poto fanguine guttur habent. Eft illis ftrigibus nomen: fed nominis huius

Cauffa; quod horrenda ftridere nocte folent. Siue igitur nafcuntur aues, feu carmine fiunt.

Naeniaque in volucres Marfa figurat anus;

In thalamos venere Procae. Proca natus in illis
Praeda recens auium quinque diebus erat,

140

Pectoraque exforbent auidis infantia linguis.
At puer infelix vagit, opemque petit.

145

Territa voce fui nutrix adcurrit alumni ;

Et rigido fectas inuenit vngue genas.

Quid faceret? color oris erat, qui frondibus olim
Effe folet feris, quas noua laefit hiems.

150

Pone;

Peruenit ad Granen, et rem docet. illa, Timorem tuus fofpes, dixit, alumnus erit.

Venerat ad cunas: flebant materque paterque.

Siftite vos lacrimas, ipfa medebor, ait.

Protinus arbutea poftes ter in ordine tangit

155

Fronde: ter arbutea limina fronde notat.

Spargit aquis aditus, fed quae medicamen habebant:
Extaque de porca cruda bimeftre tenet.

Atque ita, Noctis aues, extis puerilibus, inquit,

160

Parcite pro paruo victima parua cadit.
Cor pro corde, precor, pro fibris fumite fibras.
Hanc animam vobis pro meliore damus.

Sic vbi libauit,' profecta fub aethere ponit:

Quique facris adfunt, refpicere illa vetat.

Virgaque Ianalis de fpina fumitur alba:

Qua lumen thalamis parua feneftra dabat.

Poft illud nec aues cunas violaffe feruntur;

Et rediit puero, qui fuit ante, color.

165

Pinguia cur illis guftentur larda Kalendis,

Mixtaque cum calido fit faba farre, rogas?

170

Prifca Dea eft; aliturque cibis, quibus ante folebat:

Nec petit adfcitas luxuriofa dapes.

Pifcis

13