Imatges de pàgina
PDF
EPUB

Vix prece finitâ, torpor gravis occupat artus:
Mollia cinguntur tenui præcordia libro:

In frondem crines, in ramos brachia crefcunt :
Pes modò tam velox pigris radicibus hæret.
20Cui Deus, At quoniam conjux mea non potes effe;
Arbor eris certè, dixit, mea: femper habebunt
Te coma, te citharæ, te noftræ, laure, pharetræ.
Tu ducibus Latiis aderis, cùm læta triumphum
Vox canet, & longas vifent Capitolia pompas.
25 Poftibus Auguftis eadem fidiffima cuftos

Ante fores ftabis, mediamque tuebere quercum. Utque meum intonfis caput eft juvenile capillis; Tu quoque perpetuos femper gere frondis honores. Finierat Pæan : factis modò laurea ramis 30Annuit: utque caput, vifa eft agitaffe cacumen.

25 Poftibus Auguftis.] Dans le Palais des Céfars.

26 Ante fores.] Allufion au Palais d'Augufte, devant lequel on dit qu'il y avoit un chêne planté entre deux lauriers.

29 Paan. ] Apollon. Laurea] eft mis pour laurier; il n'en fignifie proprement que la feuille, ou une couronne qui en eft formée. 30 Ut caput.] Inftar capitis.

XVI. lo mutatur in vaccam.

EST nemus Æmoniæ, prærupta quod undique claudit Silva; vocant Tempe, per quæ Peneus, ab imo Effufus Pindo, fpumofis volvitur undis : Dejectuque gravi tenues agitantia fumos 5 Nubila conducit, fummifque afpergine filvis Influit, & fonitu plus quàm vicina fatigat. Hæc domus, hæc fedes, hæc funt penetralia magni Amnis in his refidens, facto de cautibus antro Undis jura dabat, Nymphisque colentibus undas. 1 Emonia.] La Theffalie eft quelquefois appellée Emonie, du nom d'Emon, pere de Theffalus. 3 Pindo. ] Le Pinde, montagne de la Theffalie, étoit confacré aux Mufes.

4 Dejecu.Ji. e. Lapfu, chûte. 5 Conducit.] Secum veluti ducit. Summifque, &c.] i. e. Afpergit fummas fylvas & quafi iis influit. Le Pénée mouille la cime

[ocr errors]

des arbres, par les brouillards qui s'é event de les eaux, comme s'il couloit lui-même defius, influit. D'autres lifent impluit, qui eft moins recherché. Alors on diroit afpergine, (rore tenui) impluit fummis filvis, le Pénée mouille d'une douce rofée la cime des arbres. Afpergo, inis, veut dire afperfion, & dans un fens plus étendu, rofée, &c.

Nefcia gratentur, confolenturne parentem :
Populifer Sperchius, & irrequietus Enipeus,
Apidanufque fenex, lenifque Amphryfus, & as:
Moxque amnes alii, qui, quà tulit impetus illos,
In mare deducunt feffas erroribus undas.
Inachus unus abeft, imoque reconditus antro
Fletibus auget aquas, natamque miferrimus Io
Luget, ut amiffam: nefcit vitâne fruatur,

15

An fit apud Manes : fed quam non invenit ufquam, Effe putat nufquam, atque animo pejora veretur. 20 Viderat a patrio redeuntem Jupiter illam

Flumine &, O virgo, nemorum pete, dixerat, umbras.

25

30

Dum calet, & medio fol eft altiffimus orbe.
Ne fuge me; fugiebat enim. Jam pafcua Lernæ,
Confiraque arboribus Lyrcea reliquerat arva:
Cùm Deus inductâ latas caligine terras
Occuluit. Medios Juno defpexit in agros;
Et noctis faciem nebulas feciffe volucres
Sub nitido mirata die, nec fluminis illas
Effe, nec humenti fenfit tellure remitti :
Atque fuus conjux ubi fit circumfpicit: ut quæ
Deprenfi toties bene noffet furta mariti.
Quem poftquam cœlo non repperit: aut ego fallor,
Aut ego lador; ait : delapfaque ab æthere fummo
Conftitit in terris, nebulafque recedere juffit.
Conjugis adventum præfenferat; inque nitentem
Inachidos vultus mutaverat ille juvencam.
Bos quoque formofa eft: fpeciem Saturnia vaccæ,
Quanquam invita, probat; necnon & cujus, & unde,
Quove fit armento, veri quafi nefcia, quærit.

10 Popularia.] Vicina & ex eâdem regione.

19 Manes. ] Inferorum Deos. V. Manes.

20 Pejora veretur. ] Veretur quidquid petlimum eft, v. g. mortem aut raptum.

24 Lerna. Lerne marais dans la Grece, fameux par l'hy

dre que Hercule y tua.

35

40

25 Lyrcea arva. ] Les champs où eft le Lyrcée. C'est une montagne d'Arcadie.

31 Ut que. ] Quippe quæ quoniam illa...

32 Furta. ] Furtivos amores. 37 Inachidos.] Filix Inachi.

Jupiter è terra genitam mentitur, ut auctor
Definat inquiri: petit hanc Saturnia munus.
41 Auctor.] Cujus Domini effet.

XVII. Io traditur Argo cuftodienda. Agnofcitur ab
Inacho.

PELLICE donatâ non protinus exuit omnem Diva metum, timuitque Jovem, & fuit anxia furti, Donec Areftoridæ fervandam tradidit Argo. Centum luminibus cinctum caput Argus habebat : 5 Inde fuis vicibus capiebant bina quietem ; Cetera fervabant, atque in ftatione manebant. Conftiterat quocunque loco, fpectabat ad Io: Ante oculos Io, quamvis averfus, habebat. Luce finit pafci: cùm fol tellure fub alta eft, 10Claudit, & indigno circumdat vincula collo. Frondibus arboreis, & amarâ pafcitur herbâ ; Proque toro, terræ non femper gramen habenti, Incubat infelix, limofaque flumina potat. Illa etiam fupplex Argo cùm brachia vellet 15 Tendere, non habuit quæ brachia tenderet Argo, Et conata queri, mugitus edidit ore,

Pertimuitque fonos, propriâque exterrita voce eft. Venit & ad ripas, ubi ludere fæpe folebat, Inachidas ripas; novaque ut confpexit in unda 20Cornua, pertimuit; fefeque exterrita fugit. Naïades ignorant, ignorat & Inachus ipfe, Quæ fit: at illa patrem fequitur, fequiturque forores: Et patitur tangi, feque admirantibus offert. Decerptas fenior porrexerat Inachus herbas; 25Illa manus lambit, patriifque dat ofcula palmis, Nec retinet lacrymas: &, fi modò verba fequantur, Oret opem, nomenque fuum, cafufque loquatur. Littera pro verbis, quam pes in pulvere duxit, Corporis indicium mutati triste peregit.

2 Anx a furti, &c. ] Junon appréhenda que Jupiter n'enlevât la géniffe.

9 Luce.] i. e. Interdiu', pendant le jour.

10 Indigno. ] Talia vincula non merenti.

21 Naiades.] Déesses ou Nymphes des fontaines & des fleuves. 29 Peregit.] Confecit, dedit.

Me

Me miferum, exclamat pater Inachus: inque gementis30
Cornibus, & niveæ pendens cervice juvencæ,
Me miferum, ingeminat, tune es quæfita per omnes,
Nata, mihi terras? tu non inventa, repertâ
Luctus eras levior: retices! nec mutua noftris
Dicta refers! alto tantùm fufpiria ducis

35

4a

Pectore; quodque unum potes, ad mea verba remugis ! Nec finire licet tantos mihi morte dolores, Sed nocet effe Deum; præclufaque janua leti Eternum noftros luctus extendit in ævum. Talia mærentem ftellatus fummovet Argus; Ereptamque patri diverfa in pafcua natam Abftrahit: ipfe procul montis fublime cacumen Occupat: unde fedens partes fpeculatur in omnes. 33 Tu non, &c.]i. e. Tu, quum te non invenirem quærens, luctus eras levior repertâ, i. e. quàm quum te reperi non quærens, lorfque je te cherchai fans te trouver, tu m'affligeas moins qu'au moment où je te retrouve fans te chercher. Invenire veut dire trou

ver ce que l'on cherche, & reperire, trouver ce que l'on ne cherche pas.

40 Stellatus.]Oculis tamquam ftellis ornatus.

42 Procul.] Ce mot veut dire quelquefois, de près, vis-à-vis, en face.

XVIII. Mercurius Argum interficit, cujus oculi cauda
pavonis inferuntur. Syrinx mutata in arundinem.
NEC Superûm rector mala tanta Phoronidos ultra
Ferre poteft natumque vocat, quem lucida partu
Pleïas enixa eft: letoque det, imperat, Argum.
Parva mora eft alas pedibus, virgamque potenti
Somniferam fumpfiffe manu, tegimenque capillis.
Hæc ubi difpofuit, patriâ Jove natus ab arce
Defilit in terras; illic tegimenque removit,
Et pofuit pennas: tantummodo virga retenta eft.
Hac agit, ut paftor, per devia rura capellas,
Dum venit, adductas; & ftru&tis cantat avenis.
1 Phoronidos, ] Soeur de Pho-
ronée.

3 Pleias.] Maia, une des Pléiades, que les Latins appellent Vergilia. Elles étoient fept, toutes filles d'Atlas, qui, felon les

5

10

Poëtes, furent trans érées parmi les aftres. Maia eut Mercure de Jupiter.

4 Virgam. ] Seu Caduceum.

10 Dum venit, adductas. ] Id eft, adductas fimul & congregatas

B

Voce novæ captus cuftos Junonius artis, Quifquis es, hoc poteris mecum confidere faxo, Argus ait, neque enim pecori fecundior ullo Herba loco eft; aptamque vides paftoribus umbram. 15Sedit Atlantiades: & euntem multa loquendo Detinuit fermone diem, jun&tifque canendo Vincere arundinibus fervantia lumina tentat. Ille tamen pugnat molles evincere fomnos : Et quamvis fopor eft oculorum parte receptus, 20Parte tamen vigilat: quærit quoque (namque repertą Fiftula nuper erat) quâ fit ratione reperta. Tum Deus, Arcadia gelidis in montibus, inquit, Inter Hamadryadas celeberrima Nonacrinas Naïas una fuit: nymphæ Syringa vocabant. 25 Non femel & Satyros eluferat illa fequentes, Et quofcumque Deos umbrofaque filva, feraxque Rus habet. Ortygiam ftudiis, ipfâque colebat Virginitate Deam: ritu quoque cincta Dianæ, Falleret, & credi poffet Latonia, fi non 30Corneus huic arcus, fi non foret aureus illi: Sic quoque fallebat. Redeuntem colle Lycao Pan videt hanc: pinuque caput præcinctus acutâ Talia verba refert. Restabat verba referre ; Et precibus fpretis fugiffe per avia Nympham; 35 Donec arenofi placidum Ladonis ad amnem Venerat: hic illam, curfum impedientibus undis Ut fe mutarent, liquidas oraffe forores: Panaque pro Nympha calamos tenuiffe paluftres: Dumque ibi fufpirat, motos in arundine ventos 40Effeciffe fonum tenuem, fimilemque querenti:

sensim dum venit seu dum accedit ad Argum. Structis. ] Id eft, Cerá compactis.

17 Lumina fervantia. ] Ses yeux qui veilloient, qui faifoient fentinelle.

23 Hamadryadas.] LesHamadryades étoient des Nymphies des chênes & des autres arbres des forêts, qui vivoient & mouroient avec eux. Il y avoit dans l'Arcadie une montagne appellée No

[ocr errors]

nacris, d'où vient l'épithete Nonacrinas.

27 Ortygiam. ] Adjectif formé d'Ortygia, autrement Delos. 29 Latonia. ] Fille de Latone. V. Latone.

32 Pinu. ] Foliis pinûs, quæ acuta & angufta.

33 Reftabat.] Mercurio referre verba Panis.

37 Ut fe.] Scil. Syringa.

« AnteriorContinua »