Imatges de pàgina
PDF
EPUB

35 Navigat: hic fummâ pifcem deprendit in ulmo.
Figitur in viridi, fi fors tulit, anchora prato :
Aut fubjecta tegunt curvæ vineta carinæ :
Et modò quà graciles gramen carpsere capellæ,
Nunc ibi deformes ponunt fua corpora phocæ.
40Mirantur fub aqua lucos, urbefque, domofque,
Nereïdes: filvafque tenent delphines, & altis
Incurfant ramis, agitataque robora pulfant.
Nat lupus inter oves, fulvos vehit unda leones:
Unda vehit tigres; nec vires fulminis apro,
45 Crura nec ablato profunt velocia cervo.
Quæfitifque diu terris, ubi fiftere poffit,
In mare laffatis volucris vaga decidit alis.
Obruerat tumulos immenfa licentia ponti,
Pulfabantque novi montana cacumina fluctus.
50Maxima pars unda rapitur: quibus unda pepercit,
Illos longa domant inopi jejunia victu.

41 Nereides. ] C'étoit le nom 49 Novi. ] Nouveaux, que des Nymphes de la mer. l'on n'avoit pas encore vus furles montagnes.

44 Vires fulminis. ] Robur immane, quo dejicit omnia, inftar fulminis.

51 Inopi viču.] Fame.

XI. Deucalion & Pyrrha è diluvio fervati. Amborum pia querela. Orbis reftitutus.

5

SEPARAT Aonios Actais Phocis ab agris
Terra ferax, dum terra fuit: fed tempore in illo
Pars maris, & latus fubitarum campus aquarum.
Mons ibi verticibus petit arduus aftra duobus,
Nomine Parnaffus, fuperatque cacumine nubes.
Hic ubi Deucalion (nam cetera texerat æquor
Cum conforte tori parvâ rate vectus adhæfit,
Corycidas nymphas, & numina montis adorat:
Béotie, mais la Béotie fépare la
Phocide de l'Attique: ainfi dans

ce vers,

6 Cetera.] Supple loci.

1 Aonios. ] L'Aonie étoit une partie de la Béotie. La Phocide ne fépare pas l'Attique de la Separat Aonios Aais Phocis ab agris, il y a une hypillage ou tranfpofition de mots. Adais. ] i. e. Auicis. Adeus vient de axaros qui veut dre, qui ef fur le rivage de la mer, V. Attica.

8 Corycidas. Il y avoit fur le Parnaffe une grotte appellée Corycium, qui étoit confacrée aux Nymphes.

10

15

Fatidicamque Themin, quæ tunc oracla tenebat.
Non illo melior quifquam, nec amantior aqui
Vir fuit; aut illâ reverentior ulla Deorum.
Jupiter ut liquidis ftagnare paludibus orbem,
Et fupereffe videt de tot modò millibus unum
Et fupereffe videt de tot modò millibus unam
Innocuos ambos, cultores numinis ambos,
Nubila disjecit, nimbifque Aquilone remotis,
Et cœlo terras oftendit, & æthera terris.
Nec maris ira manet, pofitoque tricuspide telo
Mulcet aquas rector pelagi : fupràque profundum
Exftantem, atque humeros innato murice tectum 20
Cæruleum Tritona vocat: conchaque fonanti
Infpirare jubet, fluctufque, & flumina figno
Jam revocare dato. Cava buccina fumitur illi,
Tortilis in latum quæ turbine crefcit ab imo;
Buccina, quæ medio concepit ubi aera ponto,
Littora voce replet fub utroque jacentia Phoebo.
Tum quoque, ut ora Dei madida rorantia barbâ
Contigit, & cecinit juffos inflata receptus:
Omnibus audita eft telluris & æquoris undis,
Et quibus eft undis audita, coercuit omnes.
Jam mare littus habet, plenos capit alveus amnes:
Flumina fubfidunt, colles exire videntur,
Surgit humus, crefcunt loca decrefcentibus undis:
Poftque diem longam nudata cacumina filvæ
Oftendunt, limumque tenent in fronde relictum. 35
Redditus orbis erat: quem poftquam vidit inanem,
Et defolatas agere alta filentia terras,

Deucalion, lacrymis ita Pyrrham affatur obortis.
O foror, o conjux, o femina fola fuperftes,

9 Themin.] Thémis étoit la Déeffe de la Justice.

18 Tricufpide telo.i.e.Tridente, 21 Tritona. ] Les Tritons étoient des monftres marins qui avolent figure d'hommes par en haut, & dont le corps fe terminoit en queue de poiffon. C'étoient les trompettes de Neptune. 24 Tortilis,] En fe repliant fur

25

30

elle-même. Turbine ab imo.] i. e. Ab ima parte turbinis feu buccina que eft inftar turbinis; depuis la partie inférieure de la trompette.

25 Concepit aera. ] Aceepit flatum & fpiritum à Tritone. 30 Coercuit. ] Repreffit, reduxit intra alveos & ripas.

34 Diem Tempus. Ce mot au féminin fignifie un temps indefini.

40Quam commune mihi genus, & patruelis origo. Deinde torus junxit, nunc ipfa pericula jungunt: Terrarum quafcumque vident occafus, & ortus Nos duo turba fumus: poffedit cetera pontus.

[ocr errors]

Нæс quoque adhuc vitæ non eft fiducia noftræ 45 Certa fatis terrent etiam nunc nubila mentem. Quid tibi, fi fine me fatis erepta fuiffes,

Nunc animi, miferanda, foret? quo fola timorem Ferre modo poffes? quo confolante dolores? Namque ego (crede mihi) fi te quoque pontus haberet, 50Te fequerer conjux ; & me quoque pontus haberet.. O utinam poffem populos reparare paternis

Artibus, atque animas formatæ infundere terræ ? Nunc genus in nobis reftat mortale duobus; (Sic vifum Superis ) hominumque exempla manemus. 40 Patruelis origo.] Deucalion. pere, avoit l'art d'animer les sta-& Pyrrha étoient enfants de tues qu'il faifoit. deux freres, Prométhée & Epiméthée, fils de lapet.

51 Paternis. ] Prométhée, fon

54 Exempla. i. e. Exempla

ria,

modeles.

XII. Homines è lapidibus procreati. DIXERAT; & flebant: placuit cœlefte precarit Numen, & auxilium per facras quærere fortes. Nulla mora eft: adeunt pariter Cephifidas undas, Et nondum liquidas, fed jam vada nota fecantes.. 5. Inde ubi libatos irroravere liquores

Veftibus, & capiti: fletunt veftigia fanctæ Ad delubra Dea; quorum faftigia turpi Squalebant mufco, ftabantque fine ignibus aræ: Ut templi tetigere gradus, procumbit uterque ToPronus humi, gelidoque pavens dedit ofcula faxo. Atque ita: Si precibus, dixerunt, numina juftis Victa remollefcunt; fi fle&titur ira Deorum: Dic, Themi, quâ generis damnum reparabile nostri Arte fit; & merfis fer opem, mitiffima, rebus.

2 Sortes. i. e. Oracula, oracles. On les tiroit au fort quelque fois; de là ce nom de fortes.

3 Cephifidas undas. ] Les eaux du Céphife, qui a fa fource au

pied da Parnaffe.

4 Vada, &c. 1 i. e. Littoras confueta radentes.

5 Libatos.]Ore leviter hauftos.. 14 Merfis. 1 Perditis.

Mota Dea eft; fortemque dedit: Difcedite templo, 15
Et velate caput, cinctafque refolvite veftes,
Offaque poft tergum magnæ jactate parentis.
Obftupuere diu: rupitque filentia voce

Pyrrha prior, juffifque Deæ parere recufat:
Detque fibi veniam pavido rogat ore, pavetque 20
Lædere jactatis maternas offibus umbras.
Interea repetunt cæcis obfcura latebris

30

35

Verba datæ fortis fecum, inter feque volutant.
Inde Promethides placidis Epimethida dictis
Mulcet ; &, Aut fallax, ait, eft folertia nobis ; 25
Aut pia funt, nullumque nefas oracula fuadent.
Magna parens terra eft: lapides in corpore terræ
Offa reor dici: jacere hos poft terga jubemur.
Conjugis augurio quanquam Titania mota eft,
Spes tamen in dubio eft: adeo cœleftibus ambo
Diffidunt monitis; fed quid tentare nocebat?
Difcedunt, velantque caput, tunicafque recingunt::
Et juffos lapides fua poft veftigia mittunt.
Saxa (quis hoc credat, nifi fit pro tefte vetuftas ? ).
Ponere duritiem cœpere, fuumque rigorem,
Mollirique morâ, mollitaque ducere formam.
Mox, ubi creverunt, naturaque mitior illis.
Contigit, ut quædam, fic non manifesta, videri
Forma poteft hominis: fed, uti de marmore cœpta,
Non exacta fatis, rudibufque fimillima fignis.
Quæ tamen ex illis aliquo pars humida fucco,
Et terrena fuit; verfa eft in corporis ufum :
Quod folidum eft, flectique nequit, mutatur in offa :
Quæ modo vena fuit, fub eodem nomine manfit
Inque brevi fpatio, Superorum numine, faxa
Miffa viri manibus faciem traxere virorum;
Et de femineo reparata eft femina jactu.
Inde genus durum fumus, experienfque laborum
Et documenta damus, quâ fimus origine nati.

22 Latebris.]i. e. Ambagibus, ambiguités.

29. Augurio. ]i. e. Interpretatione, explication.

42 In corporis ufum. 1 ld eft,

in partes corporis carneas.

[ocr errors]

40

49

47 Jactu femineo. ] Par les pierres que la femme jeta. 49 Documenta damus, ] Do

cemus..

XIII. Apollo Pythonem ferpentem enecat: ludos Pythios inftituit.

5

CETERA diverfis tellus animalia formis

Sponte fua peperit: poftquam vetus humor ab igne Percaluit folis, cœenumque, udæque paludes, Intumuere æftu, fecundaque femina rerum

Vivaci nutrita folo, ceu matris in alvo, Creverunt, faciemque aliquam cepere morando. Sic, ubi deferuit madidos feptemfluus agros Nilus, & antiquo fua flumina reddidit alveo Ethereoque recens exarfit fidere limus : 10Plurima cultores verfis animalia glebis

Inveniunt, & in his quædam modò cœpta fub ipfum Nafcendi fpatium, quædam imperfecta, fuifque Trunca vident numeris ; & eodem in corpore fæpe. Altera pars vivit; rudis eft pars altera tellus. 15 Quippe, ubi temperiem fumpfere humorque calorque, Concipiunt : & ab his oriuntur cuncta duobus. Cúmque fit ignis aquæ pugnax, vapor humidus omnes Res creat: & difcors concordia fetibus apta eft. Ergo, ubi diluvio tellus lutulenta recenti 20Solibus æthereis altoque recanduit æftu: Edidit innumeras fpecies, partimque figuras Rettulit antiquas, partim nova monftra creavit. 4 Intumuere.]Eurent fermenté. 5 Vivaci. ] i, e. Vitali, propre à donner la vie. Vivax cependant ne veut dire ordinairement que, qui vit long-temps.

6 Morando. i. e. Paulatim, peu à peu, avec le temps.

7 Septemfluus. ] Qui fe jette dans la mer par fept embouchures. S Flumina. ] Aquas.

10 Verfis. i. e. Quæ mota funt & inverfa aratro, qui ont été remuées & renversées par la charrue.

13 Trunca.] Carentia. 15 Temperiem fumpfere.]Certo modo tenperati funt

17 Vapor.] Exhalaifon de feu.

18 Difcors concordia.] i. e. Concordia difcordantium elementorum ; la concorde des éléments les plus oppofés; le choc harmonique des éléments contraires.

[ocr errors]

20 Alto.] i. e. Vehementi profundo, qui pénétroit jufqu'aux entrailles de la terre.

22 Nova monftra. ] Des-animaux qu'on n'avoit pas encore vus. Ils étoient nouveaux, non dans la nature, mais pour Deucalion & Pyrrha, qui n'en avoient point vu de femblables. Tout ce qui eft extraordinaire pour nous, & qui, par là, nous furprend ou nous effraye, les Latins l'appelloient monftrum.

« AnteriorContinua »