Quique fenex ferula titubantes ebrius artus
Suftinet; et pando non fortiter haeret afello.
Quacumque ingrederis: clamor iuuenilis, et vna
Femineae voces, impulfaque tympana palmis,
Concauaque aera fonant, longoque foramine buxus.
Pacatus, mitisque, rogant Ismenides, adfis :
Iuffaque facra colunt. folae Minyeïdes intus,
Intempeftiua turbantes fefta Minerua,
Aut ducunt lanas, aut ftamina pollice versant,
Aut haerent telae, famulasque laboribus vrguent.
E quibus vna leui deducens pollice filum,
Dum ceffant aliae, commentaque facra frequentant.
Nos quoque, quas Pallas, melior Dea, detinet, inquit,
Vtile opus manuum vario fermone leuemus:
Perque vices aliquid, quod tempora longa videri
Non finat, in medium vacuas referamus ad aures.
Dicta probant, primamque iubent narrare forores.
Illa, quid e multis referat, (nam plurima norat)
Cogitat; et dubia eft, de te, Babylonia, narret,
Derceti, quam verfa fquamis velantibus artus
Stagna Palaeftini credunt celebraffe figura:
An magis, vt fumtis illius filia pennis
Extremos albis in turribus egerit annos.
Naïs an vt cantu, nimiumque potentibus herbis,
Verterit in tacitos iuuenilia corpora pifces:
Donec idem paffa eft. an, quae poma alba ferebat,
Vt nunc nigra ferat contactu fanguinis arbor.
Haec placet hanc, quoniam vulgaris fabula non eft,
Sed vetuere patres, quod non potuere vetare.
Ex aequo captis ardebant mentibus ambo.
Confcius omnis abeft. nutu fignisque loquuntur.
Quoque magis tegitur, tectus magis aeftuat ignis.
Fiffus erat tenui rima, quam duxerat olim,
Cum fieret paries domui communis vtrique.
Id vitium nulli per fecula longa notatum,
(Quid non fentit amor?) primi fenfiftis amantes,
Et voci feciftis iter: tutaeque per illud
Murmure blanditiae minimo transire folebant.
Saepe vt conftiterant, hinc Thisbe, Pyramus illinc;
Inque vicem fuerat captatus anhelitus oris;
Inuide, dicebant, paries, quid amantibus obftas?
Quantum erat, vt fineres nos toto corpore iungi!
Aut hoc fi nimium, vel ad oscula danda pateres!
Nec fimus ingrati. tibi nos debere fatemur,
Quod datus eft verbis ad amicas tranfitus aures.
Talia diuerfa nequidquam fede locuti,
Sub noctem dixere Vale: partique dedere
Oscula quisque fuae, non peruenientia contra.
Poftera nocturnos Aurora remouerat ignes,
Solque pruinofas radiis ficcauerat herbas :
Ardua morus, erat, gelido contermina fonti.
Pacta placent: et lux, tarde decedere vifa,
Praecipitatur aquis, et aquis nox furgit ab isdem.
Callida per tenebras, verfato cardine, Thisbe
Egreditur, fallitque fuos: adopertaque vultum
Peruenit ad tumulum; dictaque fub arbore fedit.
Audacem faciebat amor. venit ecce recenti
Caede leaena boum fpumantes oblita rictus,
Depofitura fitim vicini fontis in vnda.
Quam procul ad Lunae radios Babylonia Thisbe
Vidit et obfcurum trepido pede fugit in antrum.
Dumque fugit, tergo velamina lapfa relinquit.
Vt lea faeua fitim multa compefcuit vuda,
Dum redit in filuas, inuentos forte fine ipfa
Ore cruentato tenues laniauit amictus.
Serius egreffus veftigia vidit in alto
Puluere certa ferae, totoque expalluit ore
Pyramus. vt vero veftem quoque fanguine tinctam
Repperit; Vna duos nox, inquit, perdet amantes:
E quibus illa fuit longa digniffima vita;
Noftra nocens anima eft. ego te, miferanda, peremi,
In loca plena metus qui iuffi nocte venires:
Nec prior huc veni. noftrum diuellite corpus,
Et fcelerata fero confumite vifcera morfu,
O, quicumque fub hac habitatis rupe, leones.
Sed timidi eft optare necem. velamina Thisbes
Tollit, et ad pactae fecum fert arboris vmbram.
Vtque dedit notae lacrimas, dedit oscula vefti:
Accipe nunc, inquit, noftri quoque fanguinis hauftus.
Quoque erat accinctus, demittit in ilia ferrum.
Nec mora; feruenti moriens e vulnere traxit.
Vt iacuit refupinus humi; cruor emicat alte.
Non aliter, quam cum yitiato fiftula plumbo
Scinditur, et tenues ftridente foramine longe
Eiaculatur aquas; atque ictibus aëra rumpit.
Arborei foetus adfpergine caedis in atram
Vertuntur faciem: madefactaque fanguine radix
Poeniceo tinguit pendentia mora colore.
Ecce, metu nondum pofito, ne fallat amantem,
Illa redit: iuuenemque oculis, animoque requirit:
Quantaque vitarit narrare pericula geftit.
Vtque locum, et verfam cognouit in arbore formam;
(Sic facit incertam pomi color) haeret, an haec fit.
Dum dubitat, tremebunda videt pulfare cruentum
Membra folum, retroque pedem tulit: oraque buxo
Pallidiora gerens, exhorruit, aequoris inftar,
Quod tremit, exigua cum fummum ftringitur aura,
Sed poftquam remorata fuos cognouit amores;
Percutit indignos claro plangore lacertos:
Et laniata comas, amplexaque corpus amatum,
Vulnera fuppleuit lacrimis, fletumque cruori
Mifcuit et gelidis in vultibus oscula figens,
Pyrame, clamauit, quis te mihi cafus ademit?
Pyrame, refponde. tua te, cariffime, Thisbe
Nominat. exaudi: vultusque attolle iacentes.
Ad nomen Thisbes oculos, iam morte grauatos,
Pyramus erexit, vifaque recondidit illa.
Quae poftquam veftemque fuam cognouit, et enfe
Vidit ebur vacuum; Tua te manus, inquit, amorque
Perdidit, infelix. eft et mihi fortis in vnum
Hoc manus; eft et amor. dabit hic in vulnera vires.
Perfequar exftin&tum: letique miferrima dicar
Cauffa, comesque tui: quique a me morte reuelli
Hen fola poteras, poteris nec morte reuelli.
Hoc tamen amborum verbis eftote rogati,
O multum miferi, meus, illiusque, parentes,
Vt, quos certus amor, quos hora nouiffima iunxit,
Componi tumulo non inuideatis eodem.
At tu, quae ramis arbor miserabile corpus
Nunc tegis vnius, mox es tectura duorum;
Signa tene caedis: pullosque, et luctibus aptos
Semper habe foetus, gemini monumenta cruoris.
Dixit et aptato pectus mucrone fub imum
Incubuit ferro, quod adhuc a caede tepebat.
Vota tamen tetigere Deos, tetigere parentes.
Nam color in pomo eft, vbi permaturuit, ater:
Quodque rogis fupereft, vna requiefcit in vrna.
Defierat: mediumque fuit breue tempus; et orfa eft
Dicere Leuconoë. vocem tenuere forores.
Hunc quoque, fiderea qui temperat omnia luce,
Cepit amor Solem. Solis referemus amores.
Primus adulterium Veneris cum Marte putatur
Hic vidiffe Deus. videt hic Deus omnia primus.
Indoluit facto: Iunonigenaeque marito
Furta tori, furtique locum monftrauit. at illi
Et mens, et quod opus fabrilis dextra tenebat,
Excidit. extemplo graciles ex aere catenas,
Retiaque, et laqueos, quae lumina fallere poffint,
Elimat. non illud opus tenuiffima vincant
Stamina, non fummo quae pendet aranea tigno.
Vtque leues tactus, momentaque parua fequantur,
Efficit: et lecto circumdata collocat apte.
Vt venere torum coniux et adulter in vnum;
Arte viri, vinclisque noua ratione paratis,
In mediis ambo deprenfi amplexibus haerent.
Lemnius extemplo valuas patefecit eburnas:
Admifitque Deos. illi iacuere ligati
Turpiter. atque aliquis de Dîs non triftibus optet
Sic fieri turpis. Superi rifere: diuque
Haec fuit in toto notiffima fabula coelo.
Exigit indicii memorem Cythereïa poenam :
Inque vices illum, tectos qui laefit amores,
Laedit amore pari. quid nunc, Hyperione nate,
Forma, calorque tibi, radiataque lumina profunt?
Nempe tuis omnes qui terras ignibus vris,
Vreris igne nouo: quique omnia cernere debes,
Leucotheën fpectas: et virgine figis in vna,
Quos mundo debes, oculos. modo furgis Eöo
Temporius coelo: modo ferius incidis vndis;
Spectandique mora brumales porrigis horas.
Deficis interdum: vitiumque in lumina mentis
Transit; et obfcurus mortalia pectora terres.
Nec, tibi quod Lunae terris propioris imago
Obftiterit, palles. facit hunc amor ifte colorem.
Diligis hanc vnam: nec te Clymeneue, Rhodosue,
Nec tenet Aeaeae genetrix pulcherrima Circes,
Quaeque tuos Clytie, quamuis defpecta, petebat
Concubitus; ipfoque illo graue vulnus habebat
Tempore. Leucotheë multarum obliuia feci.
Gentis odoriferae quam formofiffima partu
Edidit Eurynome, fed poftquam filia creuit,
|