Imatges de pàgina
PDF
EPUB

Sanguineae manant, tamquam de vulnere, guttae.

Parce, precor, mater, quaecumque eft faucia, clamat:
Parce, precor: noftrum laniatur in arbore corpus.
Iamque vale. cortex in verba nouiffima venit.

Inde fluunt lacrimae: ftillataque fole rigescunt
De ramis electra nouis: quae lucidus amnis
Excipit, et nuribus mittit geftanda Latinis.

Adfuit huic monftro proles Stheneleïa Cycnus,
Qui tibi materno quamuis a fanguine iun&tus,
Mente tamen, Phaethon, propior fuit. ille relicto
(Nam Ligurum populos, et magnas rexerat vrbes)
Imperio ripas virides, amnemque querelis
Eridanum implerat, filuamique fororibus auctam :
Cum vox eft tenuata viro: canaeque capillos
Diffimulant plumae: collumque a pectore longum
Porrigitur, digitosque ligat iunctura rubentes:
Penna latus veftit; tenet os fine acumine roftrum:
Fit noua Cycnus auis. nec fe coeloque, Iouique
Credit, vt iniufte miffi memor ignis ab illo.
Stagna petit, patulosque lacus: ignemque perofus.
Quae colat, elegit contraria flumina flammis.

Squallidus interea genitor Phaethontis, et expers
Ipfe fui decoris, qualis, cum deficit orbem,
Effe folet: lucemque odit, feque ipfe, diemque :
Datque animum in luctus; et luctibus adiicit iram:
Officiumque negat mundo. Satis, inquit, ab aeui
Sors mea principiis fuit irrequieta: pigetque
Actorum fine fine mihi, fine honore, laborum.
Quilibet alter agat portantes lumina currus.
Si nemo eft, omnesque Dei non poffe fatentur;

360

365

370

375

380

385

Ipfe agat: vt faltem, dum noftras tentat habenas,

390

Orbatura patres aliquando fulmina ponat.
Tum fciet, ignipedum vires expertus equorum,
Non meruiffe necem, qui non bene rexerit illos.
Talia dicentem circumftant omnia Solem
Numina: neue velit tenebras inducere rebus,

C 4

395

Sup.

Supplice voce rogant. miffos quoque Iupiter ignes

Excufat, precibusque minas regaliter addit.

Colligit amentes, et adhuc terrore pauentes,

Phoebus equos: ftimuloque domans et verbere, faeuit:
Saeuit enim, patumque obiectat, et imputat illis.
At pater omnipotens ingentia moenia coeli
Circuit: et, ne quid labefactum viribus ignis
Corruat, explorat. quae poftquam firma, fuique
Roboris effe videt: terras, hominumque labores
Perfpicit. Arcadiae tamen eft impenfior illi

Cura fuae. fontesque, et nondum audentia labi
Flumina reftituit. dat terrae gramina, frondes
Arboribus; laefasque iubet reuirefcere filuas.
Dum redit, itque frequens; in virgine Nonacrina
Haefit: et accepti caluere fub offibus ignes.
Non erat huius opus lanam mollire trahendo;
Nec pofitu variare comas. vbi fibula veftem,

400

405

410

Vitta coërcuerat neglectos alba capillos,

Et modo leue manu iaculum, modo fumferat arcum;

Miles erat Phoebes: nec Maenalon attigit vlla
Gratior hac Triuiae. fed nulla potentia longa eft.

415

Vlterius medio fpatium Sol altus habebat;
Cum fubit illa nemus, quod nulla ceciderat aetas.
Exuit hic humero pharetram, lentosque retendit
Arcus: inque folo, quod texerat herba, iacebat;
Et pictam pofita pharetram ceruice premebat.
Iupiter vt vidit feffam, et custode vacantem;
Hoc certe coniux furtum mea nefciet, inquit:
Aut fi refcierit; funt o, funt iurgia tanti.
Protinus induitur faciem cultumque Dianae :
Atque ait, O comitum, virgo, pars vna mearum
In quibus es venata iugis? de cefpite virgo
Se leuat: et, Salue numen, me iudice, dixit,
Audiat ipfe licet, maius Ioue. ridet, et audit;
Et fibi praeferri fe gaudet; et oscula iungit ; »
Nec moderata fatis, nec fic a virgine danda.
Qua venata foret filua narrare parantem

420

425

430

Impedit amplexu: nec fe fine crimine prodit.
Illa quidem contra, quantum modo femina poffit,
(Adfpiceres vtinam, Saturnia, mitior effes!)
Illa quidem pugnat: fed quae fuperare puella,
Quisue Iouem poterat? fuperum petit aethera victor
Iupiter: huic odio nemus eft, et confcia filua.
Vnde, pedem referens, paene eft oblita pharetram
Tollere cum telis, et, quem fufpenderat, arcum.
Ecce, fuo comitata choro Dictynna per altum
Maenalon ingrediens, et caede fuperba ferarum,
Adfpicit hanc, vifamque vocat: clamata refugit;
Et timuit primo, ne Iupiter effet in illa.
Sed poftquam pariter Nymphas incedere vidit ;
Senfit abeffe dolos: numerumque acceffit ad harum.
Heu quam difficile eft, crimen non prodere vultu !
Vix oculos attollit humo: nec, vt ante folebat,
Iuncta Deae lateri, nec toto eft agmine prima:
Sed filet; et laefi dat figna rubore pudoris.
Et (nifi quod virgo eft) poterat fentire Diana

435

440

445

450

[blocks in formation]

His quoque laudatis, Procul eft, ait, arbiter omnis

Nuda fuperfufis tinguamus corpora lymphis.

Parrhafis erubuit. cunctae velamina ponunt:

460

Vna moras quaerit. dubitanti vestis ademta eft:

Qua pofita, nudo patuit cum corpore crimen.
Attonitae, manibusque vterum celare volenti,
I procul hinc, dixit, nec facros pollue fontes,

Cynthia deque fuo iuffit fecedere coetu.

465

Senferat hoc olim magni matrona Tonantis:

Diftuleratque graues in idonea tempora poenas.

Cauffa morae nulla eft: et iam puer Arcas (id ipfum
Indoluit Iuno) fuerat de pellice natus.

[blocks in formation]

Quo fimul obuertit faeuam cum lumine mentem;
Scilicet hoc vnum reftabat, adultera, dixit,

Vt fecunda fores: fieretque iniuria partu

Nota: Jouisque mei teftatum dedecus effet.

Haud impune feres: adimam tibi nempe figuram;

470

Qua tibi, quaque places noftro, importuna, marito.
Dixit: et, aduerfa prenfis a fronte capillis,
Strauit humi pronam. tendebat brachia fupplex:
Brachia coeperunt nigris horrefcere villis,
Curuarique manus, et aduncos crefcere in vngues,
Officioque pedum fungi: laudataque quondam
Ora Ioui, lato fieri deformia rictu.

Neue preces animos, et verba potentia flectant,
Poffe loqui eripitur. vox iracunda, minaxque,
Plenaque terroris rauco de gutture fertur.

Mens antiqua tamen facta quoque manfit in vrfa.
Adfiduoque fuos gemitu teftata dolores,
Qualescumque manus ad coelum et fidera tollit:
Ingratumque Iouem, nequeat cum dicere, fentit.
Ah, quoties, fola non aufa quiefcere filua,
Ante domum, quondamque fuis errauit in agris!
Ah quoties per faxa canum latratibus acta eft!
Venatrixque metu venantum territa fugit!
Saepe feris latuit vifis, oblita quid effet:

4

475

480

485

490

Vrfaque confpectos in montibus horruit vrfos:

Pertimuitque lupos; quamuis pater effet in illis.

495

Ecce Lycaoniae proles, ignara parentis,

Arcas adeft, ter quinque fere natalibus actis.
Dumque feras fequitur; dum faltus eligit aptos,
Nexilibusque plagis filuas Erymanthidas ambit;
Incidit in matrem. quae reftitit Arcade vifo ;
Et cognofcenti fimilis fuit. ille refugit:
Immotosque oculos in fe fine fine tenentem
Nefcius extimuit: propiusque accedere auenti

500

Vulnifico fuerat fixurus pectora telo:

Arcuit omnipotens: pariterque ipfosque nefasque

505

Suftulit; et celeri raptos per inania vento

Impofuit coelo, vicinaque fidera fecit.
Intumuit Yuno, poftquam inter fidera pellex
Fulfit: et ad canam defcendit in aequora Tethyn,
Oceanumque fenem; quorum reuerentia mouit
Saepe Deos: cauffamque viae fcitantibus infit:
Quaeritis, aetheriis quare regina Deorum
Sedibus huc adfim? pro me tenet altera coelum.
Mentiar, obfcurum nifi nox cum fecerit orbem,
Nuper honoratas fummo, mea vulnera, coelo
Videritis ftellas illic, vbi circulus axem

510

415

Vltimus extremum, fpatioque breuiffimus, ambit.
Eft vero, cur quis Iunonem laedere nolit,

Offenfamque tremat; quae profim fola nocendo?

En ego quantum egi! quam vasta potentia noftra eft!
Effe hominem vetui: facta eft Dea. fic ego poenas
Sontibus impono: fic eft mea magna poteftas.
Vindicet antiquam faciem, vultusque ferinos
Detrahat; Argolica quod et ante Phoronide fecit.
Cur non et pulfa ducat Iunone, meoque
Collocet in thalamo, focerumque Lycaöna fumat?
At vos, di laefae contemtus tangit alumnae,
Gurgite caeruleo feptem prohibete Triones:
Sideraque in coelo, ftupri mercede, recepta
Pellite ne puro tinguatur in aequore pellex.

920

$25

530

Dî maris adnuerant. habili Saturnia curru

Ingreditur liquidum pauonibus aëra pictis :

Tam nuper piftis caefo pauonibus Argo;

Quam tu nuper eras, cum candidus ante fuiffes,
Corue loquax, fubito nigrantes verfus in alas.
Nam fuit haec quondam niueis argentea pennis
Ales, vt aequaret totas fine labe columbas:
Nec feruaturis vigili Capitolia voce
Cederet anferibus, nec amanti flumina cycno.
Lingua fuit damno: lingua faciente loquaci,
Cui color albus erat, nunc eft contrarius albo.

535

540

Pulchrior in tota, quam Lariffaea Coronis,

Non fuit Haemonia. placuit tibi, Delphice, certe,

Dum

« AnteriorContinua »