Imatges de pàgina
PDF
EPUB

Picus in Aufoniis, Proles Saturnia, terris
Rex fuit, utilium bello ftudiofus equorum.

Forma viro, quam cernis, erat. licet ipfe decorem
Adfpicias, fictaque probes ab imagine veram.
Par animus formae. nec adhuc fpe&taffe per annos
Quinquennem poterat Graia quater Elide pugnam
Ille fuos Dryadas, Latiis in montibus ortas,
Verterat in vultus: illum fontana petebant
Numina Naïades; quas Albula, quasque Numici,
Quasque Anienis aquae, curfuque breuiffimus Almo,
Narque tulit praeceps, et amoenae Farfarus umbrae;
Quaeque colunt Scythicae regnum nemorale Dianae,
Finitimosque lacus. fpretis tamen omnibus, unam
Ille fouet Nymphen, quam quondam in colle Palatî
Dicitur ancipiti peperiffe Venilia Iano.

Haec, ubi nubilibus primum maturuit annis,
Praepofito cunctis Laurenti tradita Pico eft:
Rara quidem facie, fed rarior arte canendi;
Vnde Canens dicta eft. filuas et faxa mouere,
Et mulcere feras, et flumina longa morari
Ore fuo, volucresque vagas retinere folebat.
Quae dum feminea modulatur carmina voce,
Exierat tecto Laurentes Picus in agros,
Indigenas fixurus apros: tergumque premebat
Acris equi; laeuaque haftilia bina ferebat,
Poeniceam fuluo chlamydem contractus ab auro.
Venerat in filuas et filia Solis easdem:
Vtque nouas legeret fecundis collibus herbas:
Nomine dicta fuo, Circaea reliquerat arua.
Quae fimul ac iuuenem, virgultis abdita, vidit;
Obftupuit. cecidere finu, quas legerat, herbae:
Flammaque per totas vifa eft errare medullas.
Vt primum valido mentem collegit ab aeftu;
Quid cuperet, faffura fuit. ne poffet adire,
Curfus equi fecit, circumfufusque fatelles.
Non tamen effugies, vento rapiare licebit,
Si modo me noui; fi non euanuit omnis

[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small]

Herbarum virtus; nec me mea carmina fallunt.

falfi

Dixit: et effigiem, nullo cum corpore,
Finxit apri: praeterque oculos transcurrere regis
Iuffit, et in denfum trabibus nemus ire videri ;
Plurima qua filua eft, et equo loca peruia non funt.
Haud mora: continuo praedae petit infcius umbram
Picus; equique celer fumantia terga relinquit.
Spemque fequens vanam, filua pedes errat in alta.
Concipit illa preces; et verba venefica dicit:
Ignotosque Deos ignoto carmine adorat,
Quo folet et niueae vultum confundere Lunae,
Et patrio capiti bibulas fubtexere nubes.
Tum quoque cantato denfetur carmine coelum,
Et nebulas exhalat humus; caecisque vagantur
Limitibus comites; et abeft cuftodia regi.

360

365

370

Nacta locum tempusque, per o tua lumina, dixit,

Quae mea ceperunt, perque hanc, pulcherrime, formam,

Quae facit, ut fupplex tibi fim Dea, confule noftris

Ignibus; et focerum, qui peruidet omnia, Solem

375

Accipe: nec durus Titanida defpice Circen.

Dixerat: ille ferox ipfamque precesque repellit:

Et, Quaecumque es, ait, non fum tuus: altera captum

Me tenet; et teneat per longum, comprecor, aeuum.

Nec Venere externa focialia foedera laedam ;

380

Dum mihi Ianigenam feruabunt fata Canentem.

Saepe retentatis precibus Titania fruftra,

Non impune feres, neque enim reddere Canenti:

Laefaque quid faciat, quid amans, quid femina, difces
Rebus, ait: fed amans, et laefa, et femina Circe.
Tum, bis ad occafum, bis fe conuertit ad ortum:

385

Ter iuuenem baculo tetigit: tria carmina dixit.
Ille fugit, fefe folito velocius ipfe

Currere miratus, pennas in corpore vidit:

Seque nouam fubito Latiis accedere filuis

390

Indignatus auem, duro fera robora roftro
Figit; et iratus longis dat vulnera ramis.
Purpureum chlamydis pennae traxere colorem.

395

400

Fibula quod fuerat, veftemque momorderat aurum ;
Pluma fit et fuluo ceruix praecingitur auro.
Nec quidquam antiqui Pico, nifi nomina, reftat.
Interea comites, clamato faepe per agros
Nequidquam Pico, nullaque in parte reperto,
Inveniunt Circen, (nam iam tenuauerat auras;
Paffaque erat nebulas ventis ac fole refolui)
Criminibusque premunt veris, regemque repofcunt,
Vimque ferunt; faevisque parant inceffere telis.
Illa nocens fpargit virus, fuccosque veneni:
Et Noctem, Noctisque Deos Ereboque Chaoque
Conuocat: et longis Hecaten ululatibus orat.
Exfiluere loco (dictu mirabile) filuae:
Ingemuitque folum, vicinaque palluit arbos;
Sparfaque fanguineis maduerunt pabula guttis ;
Et lapides vifi mugitus edere raucos;

405

Et latrare canes; et humus ferpentibus atris
Squallere, et tenues animae volitare videntur
Attonitum monftris vulgus pauet. illa pauentum
Ora venenata tetigit mirantia virga.

410

Cuius ab attactu variarum monftra ferarum

In iuuenes veniunt. nulli fua manfit imago.

Prefferat occiduus Tarteffia litora Phoebus:

415

Et fruftra coniux oculis animoque Canentis
Exfpectatus erat. famuli, populusque, per omnes
Difcurrunt filuas, atque obuia lumina portant.
Nec fatis eft Nymphae flere, et lacerare capillos,

420

Et dare plangorem; facit haec tamen omnia: fefe
Proripit; ac Latios errat vefana per agros.
Sex illam noctes, totidem redeuntia Solis
Lumina viderunt, inopem fomnique cibique,

Per iuga, per valles, qua fors ducebat, euntem.

425

Vltimus adfpexit feffam luctuque viaque

Thybris, et in gelida ponentem corpora ripa.

Illic cum lacrimis, ipfo modulata dolore

Verba, fono tenui maerens, fundebat; ut olim

Carmina iam moriens canit exfequialia cygnus,

430

Luctibus extremum tenues liquefacta medullas
Tabuit; inque leues paullatim euanuit auras.
Fama tamen fignata loco eft; quem rite Canentem
Nomine de Nymphae veteres dixere Camenae.
Talia multa mihi longum narrata per annum "
Vilaque funt. refides, et defuetudine tardi,
Rurfus inire fretum, rurfus dare vela, iubemur.
Ancipitesque vias, et iter Titania vastum
Dixerat, et faeui reftare pericula ponti.

435

Pertimui, fateor; nactusque hoc litus, adhaefi.

440

Finierat Macareus: urnaque Aeneïa nutrix

Condita marmorea, tumulo breue carmen habebat:

Hic me Caieten notae pietatis alumnus

Argolico ereptam, quo debuit igne, cremauit.

Soluitur herbofo religatus ab aggere funis:
Et procul infidias, infamataeque relinquunt
Tecta Deae, lucosque petunt ubi nubilus umbra
In mare cum flaua prorumpit Thybris arena.
Faunigenaeque domo potitur, nataque Latini ;
Non fine Marte tamen. bellum cum gente feroci
Sufcipitur; pactaque furit pro coniuge Turnus.
Concurrit Latio Tyrrhenia tota: diuque
Ardua follicitis victoria quaeritur armis.
Auget uterque fuas externo robore vires:
Et multi Rutulos, multi Troiana tuentur
Caftra. neque Aeneas Evandri ad limina fruftra,
At Venulus magnam profugi Diomedis ad urbem
Venerat. Ille quidem fub läpyge maxima Dauno
Moenia condiderat, dotaliaque arua tenebat.
Sed Venulus Turni poftquam mandata peregit,
Auxiliumque petit; vires Aetolius heros
Excufat. nec fe foceri committere pugnae

445

450

455

460

Velle fui populos: nec, quos e gente fuorum

Armet, habere viros. Neue haec commenta putetis; (Admonitu quamquam lu&us renouantur amaro)

465

Ilion;

Perpetiar memorare tamen. Poftquam alta cremata eft et Danaas pauerunt Pergama flammas;

Narycius

Naryciusque heros, a virgine, virgine rapta,
Quam meruit folus poenam, digeffit in omnes;
Spargimur: et ventis inimica per aequora rapti,
Fulmina, noctem, imbres, iram coelique marisque
Perpetimur Danaï, cumulumque Capharea cladis.
Neue morer referens triftes ex ordine cafus ;
Graecia tum potuit Priamo quoque flenda videri.
Me tamen armiferae feruatum cura Mineruae
Fluctibus eripuit. patriis fed rurfus ab Agris
Pellor et antiquo memores de vulnere poenas
Exigit alma Venus: tantosque per alta labores
Aequora fuftinui, tantos terreftribus armis;
Vt mihi felices fint illi faepe vocati,

470

475

480

Quos communis hiems, importunisque Caphaereus

Merfit aquis: vellemque horum pars una fuiffem.
Vltima iam paffi comites belloque fretoque,

Deficiunt, finemque rogant erroris.

at Acmon

Feruidus ingenio, tum vero et cladibus afper,
Quid fupereft, quod iam patientia veftra recufet
Ferre, viri? dixit. quid habet Cytherea, quod ultra
(Velle puta) faciat? nam dum peiora timentur,
Eft in vota locus: fors autem ubi peffima rerum,
Sub pedibus timor eft, fecuraque fumma malorum.
Audiat ipfa, licet; licet, ut facit, oderit omnes
Sub Diomede viros; odium tamen illius omnes
Spernimus, et magno ftat magna potentia nobis.
Talibus inuitam Venerem Pleuronius Acmon
Inftimulat verbis; veteremque refufcitat iram.
Dicta placent paucis. numeri maioris amici
Acmona corripimus: cui refpondere paranti
Vox pariter, vocisque via eft tenuata:
In plumas abeunt: plumis noua colla teguntur,
Pectoraque, et tergum: maiores brachia pennas
Accipiunt: cubitique leues finuantur in alas.
Magna pedum digitos pars occupat: oraque cornu
Indurata rigent: finemque in acumine ponunt.
Hunc Lycus, hunc Idas, et cum Rhetenore Nycteus.
Hunc mirantur Abas:. et dum mirantur, eamdem

comaeque

485

490

495

500

505

« AnteriorContinua »