P. OVIDII NASONIS
METAMORPHOSEON
Praebuerat dictis Tritonia talibus aurem ;
Carminaque Aönidum, iuftamque probauerat iram. Tum fecum, Laudare parum eft; laudemur et ipfae : Numina nec fperni fine poena noftra finamus. Maeoniaeque animum fatis intendit Arachnes: Quam fibi lanificae non cedere laudibus artis Audierat. non illa loco, nec origine gentis
Clara, fed arte, fuit. pater huic Colophonius Idmon Phocaïco bibulas tinguebat murice lanas.
Occiderat mater: fed et haec de plebe, fuoque Aequa viro fuerat. Lydas tamen illa per vrbes Quaefierat ftudio nomen memorabile; quamuis Orta domo parua, paruis habitabat Hypaepis. Huius vt adfpicerent opus admirabile, faepe Deferuere fui Nymphae vineta Tymoli: Deferuere fuas Nymphae Pactolides vndas.
Nec factas folum veftes fpectare iuuabat;
Tum quoque, cum fierent; tantus decor adfuit arti
Siue rudem primos lanam glomerabat in orbes :
Seu digitis fubigebat opus; repetitaque longo Vellera mollibat nebulas aequantia tractu; Siue leui teretem verfabat pollice fufum; Seu pingebat acu; fcires a Pallade doctam. Quod tamen ipfa negat: tantaque offenfa magistra, Certet, ait, mecum; nihil eft quod victa recufem.
Pallas anum fimulat: falfosque in tempora canos Addit, et infirmos baculo quoque fuftinet artus.
Tum fic orfa loqui: Non omnia grandior aetas, Quae fugiamus, habet. feris venit vfus ab annis. Confilium ne fperne meum. tibi fama petatur Inter mortales faciendae maxima lanae.
Cede Deae: veniamque tuis temeraria dićtis
Supplice voce roga. veniam dabit illa roganti.
Adfpicit hanc toruis, inceptaque fila relinquit ;
Vixque manum retinens, confeffaque vultibus iram, Talibus obfcuram refecuta eft Pallada dictis: Mentis inops, longaque venis confecta fenecta: Et nimium vixiffe diu nocet. audiat iftas,
Si qua tibi nurus eft, fi qua eft tibi filia, voces. Confilii fatis eft in me mihi. neue monendo Profeciffe putes; eadem fententia nobis.
Cur non ipfa venit; cur haec certamina vitat?
Tum Dea, Venit, ait; formamque remouit anilem; Palladaque exhibuit. venerantur numina Nymphae. Mygdonidesque nurus. fola eft non territa virgo. Sed tamen erubuit; fubitusque inuita notauit Ora rubor: rurfusque euanuit. vt folet aër Purpureus fieri, cum primum Aurora mouetur; Et breue poft tempus candefcere Solis ab itu. Perftat in incepto, ftolidaeque cupidine palmae In fua fata ruit. neque enim Ioue nata recufat: Nec monet vlterius: nec iam certamina differt. Haud mora; confiftunt diuerfis partibus ambae, Et gracili geminas intendunt stamine telas. Tela iugo vin&ta eft: ftamen fecernit arundo: Inferitur medium radiis fubtemen acutis ; Quod digiti expediunt, atque inter ftamina ductum Percuffo feriunt infecti pectine dentes.
Vtraque feftinant: cinctaeque ad pectora veftes Brachia docta mouent, ftudio fallente laborem. Illic et Tyrium quae purpura fenfit aënum Texitur, et tenues parui discriminis vmbrae:
Qualis ab imbre folet percuffus folibus arcus Inficere ingenti longum curuamine coelum:
In quo diuerfi niteant cum mille colores, Tranfitus ipfe tamen fpectantia lumina fallit.
Vsque adeo, quod tangit, idem eft: tamen vltima distant. Illic et lentum filis immittitur aurum,
Et vetus in tela deducitur argumentum.
Cecropia Pallas fcopulum Mauortis in arce Pingit, et antiquam de terrae nomine litem. Bis fex coeleftes, medio Ioue, fedibus altis Augufta grauitate fedent. fua quemque Deorum Infcribit facies. Iouis eft regalis imago. Stare Deum pelagi, longoque ferire tridente Afpera faxa facit, medioque e vulnere faxi Exfiluiffe ferum; quo pignore vindicet vrbem.
At fibi dat clypeum, dat acutae cufpidis haftam: Dat galeam capiti: defenditur aegide pectus. Percuffamque fua fimulat de cufpide terram Prodere cum baccis foetum canentis oliuae : Mirarique Deos. operi victoria finis. Vt tamen exemplis intelligat aemula laudis, Quod pretium fperet pro tam furialibus aufis; Quatuor in partes certamina quatuor addit, Clara colore fuo, breuibus diftincta figillis.
In volucrem vertit: nec profuit Ilion illi, Laomedonue pater, fumtis quin candida pennis Ipfa fibi plaudat crepitante ciconia roftro.
Qui fupereft folus Cinyran habet angulus orbum: Isque gradus templi, natarum membra fuarum,
Amplectens, faxoque iacens, lacrimare videtur. Circuit extremas oleis pacalibus oras.
Is modus eft; operique fua facit arbore finem.
Maeonis elufam defignat imagine tauri Europen: verum taurum, freta vera putares. Ipfa videbatur terras fpectare relictas,
Et comites clamare fuas, tactumque vereri Adfilientis aquae; timidasque reducere plantas. Fecit et Afterien aquila luctante teneri: Fecit olorinis Ledan recubare fub alis: Addidit, vt Satyri celatus imagine pulchram Iupiter implerit gemino Nycteïda foetu: Amphitryon fuerit, cum te Tirynthia cepit; Aureus vt Danaën, Afopida luferit igneus; Mnemofynen paftor: varius Deoïda ferpens. Te quoque mutatum toruo, Neptune, iuuenco Virgine in Aeolia pofuit. tu vifus Enipeus Gignis Aloïdas, aries Bifaltida fallis. Et te, flaua comas, frugum mitiffima Mater, Senfit equum; te fenfit auem crinita colubris Mater equi volucris: fenfit Delphina Melantho. Omnibus his faciemque fuam, faciemque locorum Reddidit. eft illic agreftis imagine Phoebus.
Vtque modo accipitris pennas, modo terga leonis Gefferit: vt paftor Macareïda luferit Iffen. Liber vt Erigonen falfa deceperit vua: Vt Saturnus equo geminum Chirona crearit: Vltima pars telae, tenui circumdata limbo, Nexilibus flores hederis habet intertextos.
Non illud Pallas, non illud carpere Liuor
Poffit opus. doluit fucceffu flaua virago: Et rupit pictas, coeleftia crimina, veftes. Vtque Cytoriaco radium de monte tenebat;
Ter quater Idmoniae frontem percuffit Arachnes.
Non tulit infelix: laqueoque animofa ligauit
Guttura. pendentem Pallas miferata leuauit: Atque ita, Viue quidem, pende tamen, improba, dixit:
Lexque eadem poenae, ne fis fecura futuri, Dicta tuo generi, ferisque nepotibus efto.
Poft ea discedens fuccis Hecateïdos herbae
Spargit. et extemplo trifti medicamine tactae Defluxere comae: cumque his et naris et auris.
Fitque caput minimum, totoque in corpore parua eft.
In latere exiles digiti pro cruribus haerent. Cetera venter habet. de quo tamen illa remittit
Stamen, et antiquas exercet aranea telas.
Lydia tota fremit: Phrygiaeque per oppida facti Rumor it, et magnum fermonibus occupat orbem. Ante fuos Niobe thalamos cognouerat illam, Tum cum Maeoniam virgo Sipylumque colebat. Nec tamen admonita eft poena popularis Arachnes Cedere Coelitibus, verbisque minoribus vti.
Multa dabant animos. fed enim nec coniugis artes,
Nec genus amborum, magnique potentia regni.
Sic placuere illi, quamuis ea cunéta placebant,
Vt fua progenies: et feliciffima matrum
Dicta foret Niobe; fi non fibi vifa fuiffet.
Nam fata Tirefia, venturi praefcia, Manto
Per medias fuerat, diuino concita motu, Vaticinata vias: Ismenides, ite frequentes: Et date Latonae, Latonigenisque duobus, Cum prece tura pia; lauroque innectite crinem. Ore meo Latona iubet. paretur: et omnes Thebaïdes iuffis fua tempora frondibus ornant:
Turaque dant fanctis, et verba precantia, flammis. Ecce venit comitum Niobe celeberrima turba, Veftibus intexto Phrygiis fpectabilis auro.
Et, quantum ira finit, formofa: mouensque decoro
Cum capite immiffos humerum per vtrumque capillos
Conftitit; vtque oculos circumtulit alta fuperbos;
Quis furor auditos, inquit, praeponere vifis
Coeleftes? aut cur colitur Latona per aras;
Numen adhuc fine ture meum eft? mihi Tantalus auctor, Cui licuit foli Superorum tangere menfas.
« AnteriorContinua » |