Nunc quoque formatus Libys eft cum cornibus Ammon.
Delius in coruo, proles Semeleïa capro,
Fele foror Phoebi, niuea Saturnia vacca,
Pisce Venus latuit, Cyllenius Ibidis alis.
Hactenus ad citharam vocalia mouerat ora: Pofcimur Aonides. fed forfitan otia non fint; Nec noftris praebere vacet tibi cantibus aurem. Ne dubita, veftrumque mihi refer ordine carmen, Pallas ait: nemorisque leui confedit in vmbra. Mufa refert: Dedimus fummam certaminis vni. Surgit, et immiffos hedera collecta capillos Calliope querulas praetentat pollice chordas: Atque haec percuffis fubiungit carmina neruis.
Prima Ceres vnco glebam dimouit aratro : Prima dedit fruges, alimentaque mitia terris : Prima dedit leges. Cereris fumus omnia munus. Illa canenda mihi eft. vtinam modo dicere poffem Carmina digna Deae! certe Dea carmine digna eft. Vasta giganteis ingefta eft infula membris Trinacris; et magnis fubiectum molibus vrguet Aethereas aufum fperare Typhoëa fedes.
Nititur ille quidem, pugnatque refurgere faepe: Dextra fed Aufonio manus eft fubiecta Peloro: Laeua, Pachyne, tibi; Lilibaeo crura premuntur: Degrauat Aetna caput: fub qua refupinus arenas Eiectat, flammamque fero vomit ore Typhoeeus. Saepe remoliri lu&tatur pondera terrae;
Oppidaque, et magnos euoluere corpore montes. Inde tremit tellus: et Rex pauet ipfe filentum, Ne pateat, latoque folum retegatur hiatu; Immiffusque dies trepidantes terreat vmbras. Hanc metuens cladem tenebrofa fede tyrannus Exierat: curruque atrorum vectus equorum Ambibat Siculae cautus fundamina terrae. Poftquam exploratum fatis eft loca nulla labare; Depofitique metus: videt hunc Erycina vagantem
Monte fuo refidens, natumque amplexa volucrem; Arma, manusque meae, mea, nate, potentia, dixit,
3 Illa, quibus fuperas omnes, cape tela, Cupido, Inque Dei pectus celeres molire fagittas,
Cui triplicis ceffit fortuna nouiffima regni.
Tu Superos, ipfumque Iouem, tu numina ponti Victa domas, ipfumque, regit qui numina ponti. Tartara quid ceffant? cur non matrisque, tuumque Imperium profers? agitur pars tertia mundi.
Et tamen in coelo, quae iam patientia noftra eft, Spernimur: ac mecum vires tenuantur Amoris. Pallada nonne vides, iaculatricemque Dianam Abfceffiffe mihi? Cereris quoque filia virgo, Si patiemur, erit: nam fpes adfectat easdem. At tu, pro focio fi qua eft mea gratia regno,
Iunge Deam patruo. dixit Venus. ille pharetram
Soluit et arbitrio matris de mille fagittis
Vnam fepofuit. fed qua nec acutior vlla,
Nec minus incerta eft, nec quae magis audiat arcum.
Oppofitoque genu curuauit flexile cornu:
Inque cor hamata percuffit arundine Ditem.
Haud procul Hennaeis lacus eft a moenibus altae,
Nomine Pergus, aquae. non illo plura Cayftros
Carmina cygnorum labentibus audit in vndis. Silua coronat aquas, cingens latus omne; fuisque Frondibus, vt velo, Phoebeos fubmouet ictus.
Tyrios humus humida flores. quo dum Proferpina luco
Ludit, et aut violas, aut candida lilia carpit; Dumque puellari ftudio calathosque, finumque Implet, et aequales certat fuperare legendo; Paene fimul vifa eft, dilectaque, raptaque Diti: Vsque adeo properatur amor. Dea territa maesto Et matrem, et comites, fed matrem faepius, ore Clamat. et, vt fumma veftem laniarat ab ora, Collecti flores tunicis cecidere remiflis.
Tantaque fimplicitas puerilibus adfuit annis:
Haec quoque virgineum mouit iactura dolorem. Raptor agit currus, et nomine quemque vocatos Exhortatur equos. quorum per colla iubasque Excutit obfcura tintas ferrugine habenas. Perque lacus altos, et olentia fulfure fertur Stagna Palicorum, rupta feruentia terra:
Et qua Bacchiadae, bimari gens orta Corintho,
Inter inaequales pofuerunt moenia portus. Eft medium Cyanes, et Pifaeae Arethufae, Quod coït anguftis inclufum cornibus aequor.
Hic fuit, a cuius ftagnum quoque nomine dictum est,
Inter Sicelidas Cyane celeberrima Nymphas;
Gurgite quae medio fumma tenus exftitit aluo,
Agnouitque Deum: Nec longius ibitis, inquit. Non potes inuitae Cereris gener effe. roganda; Non rapienda fuit, quod fi componere magnis Parua mihi fas eft; et me dilexit Anapis. Exorata tamen, nec, vt haec, exterrita nupfi. Dixit: et, in partes diuerfas brachia tendens, Obftitit. haud vltra tenuit Saturnius iram : Terribilesque hortatus equos, in gurgitis ima Contortum valido fceptrum regale lacerto Condidit. icta viam tellus in Tartara fecit:
Et pronos currus medio cratere recepit.
At Cyane, raptamque Deam, contemtaque fontis Jura fui maerens, inconfolabile vulnus
Mente gerit tacita; lacrimisque abfumitur omnis:
Et, quarum fuerat magnum modo numen, in illas
Extenuatur aquas. molliri membra videres :
Offa pati flexus: vngues pofuiffe rigorem:
Primaque de tota tenuiffima quaeque liquefcunt;
Caerulei crines, digitique, et crura, pedesque:
Nam breuis in gelidas membris exilibus vndas
Tranfitus eft, poft haec tergumque, humerique, latusque,
Pectoraque in tenues abeunt euanida riuos.
Denique pro viuo vitiatas fanguine venas
Lympha fubit: reftatque nihil, quod prendere poffis.
Interea pauidae nequidquam filia matri Omnibus eft terris, omni quaefita profundo. Illam non rutilis veniens Aurora capillis Ceffantem vidit, non Hefperus; illa duabus Flammifera pinus manibus fuccendit ab Aetna ; Perque pruinofas tulit irrequieta tenebras. Rurfus, vt alma dies hebetarat fidera, natamı Solis ad occafum, Solis quaerebat ab ortu. Feffa labore fitim collegerat; oraque nulli Colluerant fontes: cum tectam ftramine vidit Forte cafam; paruasque fores pulfauit: at inde
Prodit anus, Diuamque videt, lymphamque roganti Dulce dedit, tofta quod coxerat ante polenta. Dum bibit illa datum; duri puer oris et audax Conftitit ante Deam: rifitque, auidamque vocauit. Offenfa eft: neque adhuc epota parte loquentem Cum liquido mixta perfudit Diua polenta. Combibit os maculas; et, qua modo brachia geffit, Crura gerit: cauda eft mutatis addita membris: Inque breuem formam, ne fit vis magna nocendi, Contrahitur: paruaque minor menfura lacerta eft. Mirantem, flentemque, et tangere monftra parantem Fugit anum; latebramque petit: aptumque colori Nomen habet, variis ftellatus corpora guttis.
Quas Dea per terras, et quas errauerit vndas,
Dicere longa mora eft. Quaerenti defuit orbis.
Sicaniam repetit. dumque omnia luftrat eundo, Venit et ad Cyanen: ea, ni mutata fuiffet, Omnia narraffet. fed et os, et lingua. volenti
Dicere non aderant: nec, quo loqueretur, habebat.
Signa tamen manifefta dedit: notamque parenti,
Illo forte loco delapfam, gurgite facro
Perfephones zonam funimis oftendit in vndis.
Quam fimul agnouit, tamquam tum denique raptam Sciffet, inornatos laniauit Diua capillos:
Et repetita fuis percuffit pectora palmis.
Nec fcit adhuc; vbi fit: terras tamen increpat omnes;
Ingratasque vocat, nec frugum munere dignas. Trinacriam ante alias, in qua veftigia damni Repperit. ergo illic faeua vertentia glebas Fregit aratra manu: parilique irata colonos Ruricolasque boues leto dedit: aruaque iuffit Fallere depofitum; vitiataque femina fecit. Fertilitas terrae latum vulgata per orbem, Caffa iacet: primis fegetes moriuntur in herbis:
Et modo fol nimius, nimius modo corripit imber." Sideraque, ventique nocent: auidaeque volucres Semina iacta legunt: lolium, tribulique fatigant
Triticeas meffes, et inexpugnabile gramen.
Cum caput Eleis Alpheïas extulit vndis,
Rorantesque comas a fronte remouit ad aures : Atque ait: O toto quaefitae virginis orbe, Et frugum genetrix, immenfos fifte labores: Neue tibi fidae violenta irafcere terrae. Terra nihil meruit; patuitque inuita rapinae. Nec fum pro patria fupplex: huc hospita veni. Pifa mihi patria eft: et ab Elide ducimus ortum. Sicaniam peregrina colo: fed gratior omni
Haec mihi terra folo eft. hos nunc Arethufa penates, Hanc habeo fedem; quam tu, mitiffima, ferua.
Mota loco cur fim, tantique per aequoris vndas Aduehar Ortygiam, veniet narratibus hora Tempeftiua meis: cum tu curisque leuata, Et vultus melioris eris. mihi peruia tellus Praebet iter fubterque imas ablata cauernas Hic caput attollo: defuetaque fidera cerno. Ergo, dum Stygio fub terris gurgite labor, Vifa tua eft oculis illic Proferpina noftris. Illa quidem triftis, nec adhuc interrita vultu ; Sed regina tamen, fed opaci maxima mundi ; Sed tamen inferni pollens matrona tyranni. Mater ad auditas ftupuit, ceu faxea, voces: Attonitaeque diu fimilis fuit. vtque dolore Pulfa graui grauis eft amentia; curribus auras
« AnteriorContinua » |