Haec fuper impofuit liquidum, et gravitate ca
Aethera, nec quicquam terrenae faecis habentem. Vix ea limitibus diffepferat omnia certis: Cum quae preffa diu maffa tatuere fub illa, 70. Sidera coeperunt toto effervefcere coelo, Neu regio foret ulla fuis animantibus orba, Aftra tenent coelefte folum, formaeque Deorum: Cefferunt nitidis habitandae pifcibus undae: Terra feras cepit: volucres agitabilis aër. Sanctius his animal, mentisque capacius altae. Deerat adhuc et quod dominari in cetera poffet. Notus homo eft: five hunc divino femine fecit Ille opifex rerum, mundi melioris origo: Sive recens tellus, feductaque nuper ab alto so Aethere, cognati retinebat femina coeli. Quam fatus fapero mixtam fluvialibus undis Finxit in effigiem moderantum cuncta Deorum; Pronaque cum fpectent animalia cetera terram, Os homini fublime dedit, coelumque tueri 85 Jullit et erectos ad fidera tollere vultus.
Sic, modo quae fuerat rudis et fine imagine tellus, Induit ignotas hominum conversa figuras.
Quatuor mundi aetates.
Aurea prima fata eft aetas, quae vindice nullo, Sponte fua, fine lege, fidem rectumque colebat.90 Poena metusque aberant; nec verba minacia fixo
Aera legebantur: nec fupplex turba timebant Judicis ora fui; fed erant fine iudice tuti.
Nondum caefa fuis, peregrinum ut viferet orbem, Montibus in liquidas pinus defcenderat undas: 95 Nullaque mortales praeter fua littora norant. Nondum praecipites cingebant oppida foffae; Non tuba directi, non aeris cornua flexi, Non galeae, non enfis erant: fine militis ufu Mollia fecurae peragebant otia mentes. Ipfa quoque immunis, raftroque intacta, nec ullis Saucia vomeribus, per fe dabat omnia tellus: Contentique cibis, nullo cogente creatis, Arbuteos foetus montanaque fraga legebant, Cornaque, et in duris haerentia mora rubetis, 105 Et qua deciderant patula Iovis arbore glandes. Ver erat aeternum; placidique tepentibus auris Mulcebant Zephyri natos fine femine flores. Mox etiam fruges tellus inarata ferebat: Nec renovatus ager gravidis canebat ariftis. Flumina iam lactis, iam fumina nectaris ibant: Flavaque de viridi ftillabant ilice mella.
Poftquam, Saturno tenebrofa in Tartara miffo, Sub love mundus erat, fubiitque argentea proles, Auro deterior, fulvo pretiofior aere:
Iuppiter antiqui contraxit tempora veris, Perque hiemes, aeftusque, et inaequales autumnos,
Et breve ver, fpatiis exegit quatuor annum. Tum primum ficcis aër fervoribus uftus
Canduit; et ventis glacies adftricta pependit. 120 Tum primum fubiere domos: domus antra fuerunt, Et denfi frutices et vinctae cortice virgae. Semina tum primúm longis Cerealia fulcis Obruta funt, preffique iugo gemuere iuvenci. Tertia poft illas fucceffit aenea proles. 125 Saevior ingeniis, et ad horrida promptior arma, Non fcelerata tamen. De duro eft ultima ferro. Protinus erumpit venae pejoris in aevum Omne nefas: fugere pudor, verumque fidesque: In quorum fubiere locum fraudesque, dolique, 130 Infidiaeque, et vis, et amor fceleratus habendi. Vela dabat ventis, nec adhuc bene noverat illos Navita, quaeque diu fteterant in montibus altis Fluctibus ignotis infultavere carinae.
Communemque prius, ceu lumina folis et aures, 135 Cautus humum longo fignavit limite menfor. Nec tantum fegetes alimentaque debita dives Pofcebatur humus; fed itum eft in vifcera terrae Quasque recondiderat, Stygiisque admoverat um- bris,
Effodiuntur opes irritamenta malorum. 140 Iamque nocens ferrum, ferroque nocentius aurum Prodierant: prodit bellum, quod pugnat utroque; Sanguineaque manu crepitantia concutit arma. Vivitur ex rapto: non hofpes ab hofpite tutus, Non focer a genero: fratrum quoque gratia ra praeft.
Imminet exitio vir coniugis, illa mariti: Lurida terribiles mifcent aconita novercae: Filius ante diem patrios inquirit in annos. Victa iacet pictas: et virgo caede madentes Ultima coeleftum terras Aftraea reliquit.
Neve foret terris fecurior arduus aether, Affectaffe ferunt regnum coelefte Gigantes, Altaque congeftos ftruxific ad fidera montes. Tum pater omnipotens miffo perfregit Olympum Fulmine, et excuffit fubiecto Pelio Offam. Obruta mole fua cum corpora dira iacerent; Perfufam multo natorum fanguine terram Incaluiffe ferunt, calidumque animasse cruorem: Et, ne nulla ferae ftirpis monumenta manerent, In faciem vertiffe hominum. Sed et illa propago 160 Contemtrix Superum, faevaeque avidiffima cacdis, Et violenta fuit: fcires e fanguiné natos.
Quae pater ut fumma vidit Saturnius arce; Ingemit: ct facto nondum vulgata recenti, Foeda Lycaoniae referens convivia menfae, 165 Ingentes animo et dignas love concipit iras; Confiliumque vocat. Tenuit mora nulla vocatos
Eft via fublimis, coelo manifefta fereno: Lacrea nomen habet, candore notabilis ipfo. Hac iter eft Superis ad magni tecta Tonantis, 170 Regalemque domum. Dextra laevaque Deorum Atria nobilium valvis celebrantur apertis. Plebs habitant diverfa locis. A fronte potentes Coelicolae, clarique fuos pofuere penates. Hic locus eft, quem, fi verbis audacia detur, 175 Haud timeam magni dixiffe Palatia coeli. Ergo ubi marmoreo Superi federe receffu; Celfior ipfe loco, fceptroque innixus eburno, Terrificam capitis concuffit terque quaterque Caefariem; cum qua terram, mare, fidera, mo-
Talibus inde modis ora indignantia folvit: Non ego pro mundi regno magis aņxius illa · Tempeftate fui, qua centum quisque parabant Iniicere anguipedum captivo brachia coelo. Nam, quanquam ferus hoftis erat, tamen illud
Corpore, et ex una pendebat origine bellum. Nunc mihi, qua totum Nereus circumtonat orbem, Perdendum eft mortale genus. Per flumina iuro Infera,* fub terras Stygio labentia luco, Cuncta prius tentata: fed immedicabile vul.
Enfe recidendum, ne pars sincera trahatur. Sunt mihi Semidei, funt ruftica numina Nymphae, Faunique, Satyrique et monticolae Sylvani: Quos quoniam coeli nondum dignamur honore, Quas dedimus, certe terras habitare finamus. 195
« AnteriorContinua » |