Haec fuper impofuit liquidum, et gravitate ca

rentem,

75

Aethera, nec quicquam terrenae faecis habentem.
Vix ea limitibus diffepferat omnia certis:
Cum quae preffa diu maffa tatuere fub illa, 70.
Sidera coeperunt toto effervefcere coelo,
Neu regio foret ulla fuis animantibus orba,
Aftra tenent coelefte folum, formaeque Deorum:
Cefferunt nitidis habitandae pifcibus undae:
Terra feras cepit: volucres agitabilis aër.
Sanctius his animal, mentisque capacius altae.
Deerat adhuc et quod dominari in cetera poffet.
Notus homo eft: five hunc divino femine fecit
Ille opifex rerum, mundi melioris origo:
Sive recens tellus, feductaque nuper ab alto so
Aethere, cognati retinebat femina coeli.
Quam fatus fapero mixtam fluvialibus undis
Finxit in effigiem moderantum cuncta Deorum;
Pronaque cum fpectent animalia cetera terram,
Os homini fublime dedit, coelumque tueri 85
Jullit et erectos ad fidera tollere vultus.

Sic, modo quae fuerat rudis et fine imagine tellus,
Induit ignotas hominum conversa figuras.

Quatuor mundi aetates.

FAB. III.

Aurea prima fata eft aetas, quae vindice nullo, Sponte fua, fine lege, fidem rectumque colebat.90 Poena metusque aberant; nec verba minacia fixo

Aere

Aera legebantur: nec fupplex turba timebant
Judicis ora fui; fed erant fine iudice tuti.

100

Nondum caefa fuis, peregrinum ut viferet orbem,
Montibus in liquidas pinus defcenderat undas: 95
Nullaque mortales praeter fua littora norant.
Nondum praecipites cingebant oppida foffae;
Non tuba directi, non aeris cornua flexi,
Non galeae, non enfis erant: fine militis ufu
Mollia fecurae peragebant otia mentes.
Ipfa quoque immunis, raftroque intacta, nec ullis
Saucia vomeribus, per fe dabat omnia tellus:
Contentique cibis, nullo cogente creatis,
Arbuteos foetus montanaque fraga legebant,
Cornaque, et in duris haerentia mora rubetis, 105
Et qua deciderant patula Iovis arbore glandes.
Ver erat aeternum; placidique tepentibus auris
Mulcebant Zephyri natos fine femine flores.
Mox etiam fruges tellus inarata ferebat:
Nec renovatus ager gravidis canebat ariftis.
Flumina iam lactis, iam fumina nectaris ibant:
Flavaque de viridi ftillabant ilice mella.

Poftquam, Saturno tenebrofa in Tartara miffo, Sub love mundus erat, fubiitque argentea proles, Auro deterior, fulvo pretiofior aere:

115

Iuppiter antiqui contraxit tempora veris,
Perque hiemes, aeftusque, et inaequales autumnos,

Et breve ver, fpatiis exegit quatuor annum.
Tum primum ficcis aër fervoribus uftus

Canduit; et ventis glacies adftricta pependit. 120
Tum primum fubiere domos: domus antra fuerunt,
Et denfi frutices et vinctae cortice virgae.
Semina tum primúm longis Cerealia fulcis
Obruta funt, preffique iugo gemuere iuvenci.
Tertia poft illas fucceffit aenea proles.
125
Saevior ingeniis, et ad horrida promptior arma,
Non fcelerata tamen. De duro eft ultima ferro.
Protinus erumpit venae pejoris in aevum
Omne nefas: fugere pudor, verumque fidesque:
In quorum fubiere locum fraudesque, dolique, 130
Infidiaeque, et vis, et amor fceleratus habendi.
Vela dabat ventis, nec adhuc bene noverat illos
Navita, quaeque diu fteterant in montibus altis
Fluctibus ignotis infultavere carinae.

Communemque prius, ceu lumina folis et aures, 135
Cautus humum longo fignavit limite menfor.
Nec tantum fegetes alimentaque debita dives
Pofcebatur humus; fed itum eft in vifcera terrae
Quasque recondiderat, Stygiisque admoverat um-
bris,

Effodiuntur opes irritamenta malorum. 140 Iamque nocens ferrum, ferroque nocentius aurum Prodierant: prodit bellum, quod pugnat utroque; Sanguineaque manu crepitantia concutit arma. Vivitur ex rapto: non hofpes ab hofpite tutus, Non focer a genero: fratrum quoque gratia ra praeft.

Imminet exitio vir coniugis, illa mariti:
Lurida terribiles mifcent aconita novercae:
Filius ante diem patrios inquirit in annos.
Victa iacet pictas: et virgo caede madentes
Ultima coeleftum terras Aftraea reliquit.

Gigantomachia.

FAB. V.

150

155

Neve foret terris fecurior arduus aether, Affectaffe ferunt regnum coelefte Gigantes, Altaque congeftos ftruxific ad fidera montes. Tum pater omnipotens miffo perfregit Olympum Fulmine, et excuffit fubiecto Pelio Offam. Obruta mole fua cum corpora dira iacerent; Perfufam multo natorum fanguine terram Incaluiffe ferunt, calidumque animasse cruorem: Et, ne nulla ferae ftirpis monumenta manerent, In faciem vertiffe hominum. Sed et illa propago 160 Contemtrix Superum, faevaeque avidiffima cacdis, Et violenta fuit: fcires e fanguiné natos.

Lycaon in lupum.

FAB. VI.

Quae pater ut fumma vidit Saturnius arce; Ingemit: ct facto nondum vulgata recenti, Foeda Lycaoniae referens convivia menfae, 165 Ingentes animo et dignas love concipit iras; Confiliumque vocat. Tenuit mora nulla vocatos

Eft via fublimis, coelo manifefta fereno:
Lacrea nomen habet, candore notabilis ipfo.
Hac iter eft Superis ad magni tecta Tonantis, 170
Regalemque domum. Dextra laevaque Deorum
Atria nobilium valvis celebrantur apertis.
Plebs habitant diverfa locis. A fronte potentes
Coelicolae, clarique fuos pofuere penates.
Hic locus eft, quem, fi verbis audacia detur, 175
Haud timeam magni dixiffe Palatia coeli.
Ergo ubi marmoreo Superi federe receffu;
Celfior ipfe loco, fceptroque innixus eburno,
Terrificam capitis concuffit terque quaterque
Caefariem; cum qua terram, mare, fidera, mo-

vit.

180

Talibus inde modis ora indignantia folvit:
Non ego pro mundi regno magis aņxius illa ·
Tempeftate fui, qua centum quisque parabant
Iniicere anguipedum captivo brachia coelo.
Nam, quanquam ferus hoftis erat, tamen illud

Corpore, et ex una pendebat origine bellum.
Nunc mihi, qua totum Nereus circumtonat orbem,
Perdendum eft mortale genus. Per flumina iuro
Infera,* fub terras Stygio labentia luco,
Cuncta prius tentata: fed immedicabile vul.

Enfe recidendum, ne pars sincera trahatur. Sunt mihi Semidei, funt ruftica numina Nymphae, Faunique, Satyrique et monticolae Sylvani: Quos quoniam coeli nondum dignamur honore, Quas dedimus, certe terras habitare finamus. 195

An