Adpropera: fic fata iubent. Namque urbe re
Rex eris; et fceptro tutus potiere perenni. 585 Rettulit ille pedem: torvamque a moenibus urbie Avertens faciem, Procul, ah procul omina, dixit, Talia Di pellant: multoque ego iustius aevum Exful agam quan me videant Capitolia regem. Dixit: et extemplo populumque gravemque fe
Convocat. Ante tamen pacali cornua lauro
Velat: et aggeribus factis a milite forti
Infiftit: prifcoque Deos e more precatus,
En, ait, hic unus, quem vos ni pellitis urbe,
Rex erit. Is qui fit, figno, non nomine dicam, 595
Cornua fronte gerit. Quem vobis indicat augur,
Si Romam intrarit, famularia iura daturum.
Ille quidem potuit portas irrumpere apertas;
Sed nos obftitimus: quamvis coniunctior illo
Nemo mihi eft. Vos urbe virum prohibete Qui-
{ Vel, fi dignus erit, gravibus vincite catenis:
Aut finite metum fatalis morte tyranni.
Qualia fuccinctis, ubi trux infibilat Eurus,
Murmura pinetis, fiunt, aut qualia fluctus
Aequorei faciunt, fi quis procul audiat illos; 605
3 Tale fonat populus. Sed per confufa trementis
Verba tamen vulgi vox eminet una, Quis ille?
Et fpectant frontes: praedictaque cornua quaerunt.
Rurfus ad hos Cippus, Quem pofcitis, inquit,
Et, demta capiti, populo prohibente, corona 610
Exhibuit gemino praefignia tempora cornu.
Demifere oculos omnes; gemitumque dedere:
Atque illud meritis clarum (quis credere poflit?)
Inviti videre caput: neo honore carere
Ulterius paffi feftam impofuere coronam.
At proceres, quoniam muros intrare vereris,
Ruris honorati tantum tibi, Cippe, dedere,
Quantum depreffo fubiectis bobus aratro
Complecti poffes ad finem folis ab ortu.
Cornuaque aeratis, miram referentia formam 620
Poftibus infculpunt, longum manfura per aevum,
Aesculapius in draconem.
FAB. L
Pandite nunc, Mufae, praefentia numina vatum,
(Scitis enim, nec vos fallit fpatiofa vetuftas)
Unde Coroniden circumflua Tybridis alveo
Infula Romuleae facris adfciverit urbis.
Dira lues quondam Latias vitiaverat auras,
Pallidaque exfangui fquallebant corpora tabo.
Funeribus feffi, poftquam mortalia cernunt
Tentamenta nihil, nihil artes poffe medentum;
Auxilium coelefte petunt; mediamque tenentes 639
Orbis humum Delphos adeunt, oracula Phoebi:
Utque falutifera miferis fuccurrere rebus
Sorte velit, tantaeque urbis mala finiat, orant.
Et locus, et laurus, et, quas habet illa, pharetrae,
Jatremuere fimul: cortinaque reddidit imo 635
Hanc adyto vocem, pavefactaque pectora movit:
Quod petis hine, propiore loco, Romane, petiffes;
Et pete nunc propiore loco. Nec Apolline vobis,
Qui minuat luctus, opus eft; fed Apolline nato.
Ite bonis avibus: prolemque arceffite noftram. 640
Tuffa Dei prudens poftquam accepere Senatus:
Quam colat, explorant, iuvenis Phoebeïus urbem:
Quique petant ventis Epidauria litora mittunt.
Quae fimul incurva mifli tetigere carina;
Concilium Graioeque patres adiere: darentque 645
Oravere Deum: qui praefens funera gentis
Finiat Aufoniae. Certas ita dicere fortes.
Diffidet, et variat fententia: parsque negandum
Non putat auxilium; multi renuere fuamque
Non emittere opem, nec numina tradere fua-
dent.
650
Dum dubitant; feram pepulere crepuscula lucem:
(Umbraque telluris tenebras induxerat orbi,)
Cum deus in fomnis opifer confiftere vifus
Ante tuum, Romane, torum; fed qualis in aede
Effe folet: baculumque tenens agrefte sinistra, 655
Caefariem longae dextra deducere barbae:
Et placido tales emittere pectore voces:
Pone metus: veniam; fimulacraque noftra re-
linquam,
Hunc modo ferpentem, baculum qui nexibus
ambit,
Perfpice: et usque nota vifu, ut cognofcere
669 Vertar in hunc; fed maior ero; tantusque videbor
In quantum verti coeleftia corpora debent.
Extemplo cum voce Deus, cum vocé Deoque
Somnus abit: fomnique fugam lux alma fecuta ek.
Poftera fidereos Aurora fugaverat ignes: 605
Incerti quid agant proceres ad templa petiti
Conveniunt operofa Dei: quaque ipfe morari
:Sede velit fignis coeleftibus indicet, orant.
Vix bene defierant; cum criftis aureus altis
In ferpente Deus praenuncia fibila mifit: 54670
Adventuque fuo, fignumque, arasque, foresquè,
Marmoreumque folum, faftigiaque aurea movit,
Pectoribusque tenus media fublimis in aede
Conftitit; atque oculos circumtulit igne micantes.
Territa turba pavet. Cognovit numina caltos 675
Evinctus vitta crines albente facerdos:
Et Deus en, Deus en! linguisque animisque favete, :Quisquis adeft! dixit. Sis, o pulcherrime, vifus Utiliter populusque iuves tua facra colentes. Quisquis adeft, iuffum venerantur numen, et
Verba facerdotis referunt geminata: piumque Aeneadae praeftant et mente et voce favorem. Annuit his motisque Deus, rata pignora, cristis, Et repetita dedit vibrata fibila lingua.
Tum gradibus nitidis delabitur, oraque retro 685 Flectit: et antiquas abiturus refpicit aras: Affuetasque domus, habitataque templa falutat. >Inde per iniectis adopertam floribus ingens Serpit humum, flectitque finus: mediamque per urbem,
Tendit ad incurvo munitos aggere portus.
Reftitit hic: agmenque fuum, turbaeque fequentis
Officium placido vifus dimittere vultu;
Corpus in Ausonia posuit rate. Numinis illa
Senfit onus: preffaque. Dei gravitate carina
Aeneadae gaudent: caefoque in littore tauro, 695
Torta coronatae folvunt retinacula puppis.
Impulerat levis aura ratem: Deus eminet alte:
Impofitaque premens puppim cervice recurvam
Caeruleas defpectat aquas: modicisque per aequor
Ionium Zephyris fexto Pallantidos ortu
Italiam tenuit; praeterque Lacinia templa
Nobilitata Deae, Scyllaeque littora fertur,
Linquit lapygiam, laevibusque Amphiffia remis
Saxa fugit: dextra praerupta Ceraunia parte,
Romechiumque legit, Caulonaque, Naryciam✩
Evincitque fretum, Siculique angufta Pelori, Hippotadaeque domos regis, Themefesque me talla;
Leucofiamque petit, tepidique rofaria Paesti.
Inde legit Capream, promontoriumque Minervae
Et Surrentino generofos palmite colles, 710
Herculeamque urbem, Stabiasque, et in otia natam
Parthenopen, et ab hac Cumaeae templa Sibyllae.
Hinc calidi fontes, lentifciferumque tenentur
Linternum, multamque trahens fub gurgite arenam
Vulturnus, niveisque frequens Sinueffa colum-
Minturnaeque graves, et quam tumulavit alumnus,
|