Imatges de pàgina
PDF
EPUB

Quodnam fuerit eruditorum judicium de Ovidio, fatis loquitur confentiens tot fæculorum de fummo vate fama. Unum in eo multi reprehendunt, quod nimis ingeniofus aliquando fit, quod vitium fane paucorum eft. Eum Fabius

multo præftantiorem futurum fuiffe tradit, fi ingenio fuo temperare, quam indulgere, maluiffet. Illam tamen qualemcumque in fcribendo negligentiam folebat ipfe excufare, cum diceret decentiorem effe faciem, in qua nævus aliquis ineffet. Id vero multo etiam apertius de iftis Metamorphofeon libris confitetur, de quibus ita canit Lib. I. Triftium, Elegia 6.

Orba parente fuo quicumque volumina cernis,
His faltem veftra detur in urbe locus.

Quoque magis foveas, non funt hæc edita ab ipfo,
Sed quafi de domini funere rapta fui :

Quicquid in his igitur vitii rude carmen habebit, Emendaturus, fi licuiffet, erat.

400

P. OVI

[ocr errors][ocr errors][merged small][merged small]

C

SYNOPSIS.

[ocr errors]

baos in quatuor elementa converfum: inde natus orbis terrarum. Quatuor mundi ætates. Gigantum fcelus, & pæna. Lycaon in lupum mutatur. Orbis mergitur diluvio, reparatur, & faxa in homines transformantur. Pythonem Apollo interficit. Hinc orti ludi Py thii. Daphne in laurum converfa: Io in vaccam, ac poftea in Deam fidem. Argus necatur: ejus oculis ornatur pavonis cauda,

I.

Operis propofitio.

Chaos: & Orbis incunabula.

In nova fert animus mutatas dicere formas
Corpora. Dii cæptis (nam vos mutaftis & illas)
Afpirate meis; primaque ab origine mundi
Ad mea perpetuum deducite tempora carmen.

Metamorphofeon. Mera-canere miras mutationes mulMigowers, Græca dictio, torum corporum, quæ amiffignificat mutationem in aliam a priori forma, novam informam.

In nova, c. Animus eft

duerunt.

Mutatas, Or. Dicendum
A A

vi

འག

5 Ante mare, & terras, &, quod tegit omnia, cælum, Unus erat toto naturæ vultus in orbe,

Quem dixere Chaos: rudis, indigeftaque moles,
Nec quicquam, nifi pondus mers congeftaque
eodem

Non bene junctarum difcordia femina rerum.
Nullus adhuc mundo præbebat lumina Titan,
Nec nova crefcendo reparabat cornua Phoebe,
Nec circumfufo pendebat in aëre tellus
Ponderibus librata fuis: nec brachia longo-

videbatur corpora mutata in primæ partes a poetis affi-
novas formas dixit, muta-gnantur.

tas formas in nova corpora, · Ante mare, &c. Priusquam
per Hypallagen, figuram poe-mare, terra, & cælum, quo
tis notam, quæ voces immu- cun&ta involvuntur, eo di-
tat ac trajicit Sic Virgil. difpofita & ornata modo, quo
cit, dare claffibus Auftros, nunc cernuntur, forent.
pro, Dare Auftris claffes, feu Unus erat
Unus erat... Una quædam.
naves ventis impellendas per: Orbis facies erat. Uniusmodi
mittere. Simplicius accipi po-moles, & maffa;

teft hoc in verfu forma, pro Chaos.Græca eft vox; multi-
re qualibet certæ cujusdam tudinem rerum incompofitam
formæ ac fpeciei, quæ in no-fignificat, & confufionem.
vum corpus mutata fit: in Moles. Mafla informis.
rem aliam converfa.
Eodem congefta. Eundem
Dii captis.... Huic operi, in locum, & acervum, con-
quod aggredior, favete Su-gregata.

peri, quandoquidem ejusmo- Semina. Elementa & prin-
di mutationum ipfimet aucto- cipia.

res extitiftis.

1

Luna

ap

Titan. Sol, Hyperionis Primaque ... Et annuite, ut unins e Titanibus, filius. unum in carmen, unum in Reparabat cornua. poema perpetua ferie contex-nova cum recedit a fole, tum, iftas converfiones, ab paret cornuta, & coeuntibus orbe condito, ad meam us-paulatim cornibus lucidum que ætatem, ad Augufti nem- orbem implet. Sua cornua pe tempora, factas, includam. velut amittit cum decrefcit, His primis verfibus contine-laç fenefcit: eadem reparat ac tur Propofitio, & confilium refumit, cum incipit crefcere, totius operis: tum Invoca ac veluti revivifcere. tio: quæ duæ jufti carminis Phabe. Phabi foror.

Ponde

Margine térrarum porrexerat Amphitrite. Quaque erat & tellus, illic & pontus, & aër: Sic erat inftabilis tellus, innabilis unda, Lucis egens aër: nulli fua forma manebat: 4 Obftabatque aliis aliud: quia corpore in uno Frigida pugnabant calidis, humentia ficcis, Mollia cum duris, fine pondere habentia pondus,

Ponderibus librata fuis. In Jobtinebat eum, in quo firma zquilibrio ftans, ob æquale ftat, locum. Exponi quoque in omnem partem pondus: poteft inftabilis, non apta itaquo fit ut in mundi eptrum tioni, & habitationi. undique pari nifu tendat, in Innabilis. Non apta nata, eoque firina ftet. tioni, & navigationi. Brachia. Sinas & varias Sua forma. Figura, pulmaris partes intelige, quæ chritudo,, ordo."

littoribus, tanquain margini-Manebat, Conftabat. Cerbus, clauduntur, & conftrin- ta & conftans, erat.

guntur.

Corpore in uno. In maffa re Amphitrite. Neptuni uxor, rum indigesta, in aliqua ejus & maris Dea: pro ipfo mari parte, in uno elemento. ponitur. Nondum mare cir- Pugnabant. Atqui etiam ca varias terræ partes diffu-nunc in eodem corpore cali da frigidis, & humida ficcis Quaque. Et in qua parte, pugnant? Refpondeo, illa cer quo in acervo, tellus; in eo- to modo & proportione nunc dem erant aër & mare. effe temperata; quæ temper Inftabilis. Quia nondum ratio tunc aberat.

fum erat.

II.

Evolvitur Chaos. Elementa fuis quæque locią
componuntur.

Hanc Deus, & melior litem natura diremit.
Nam cælo terras, & terris abfcidit undas,

Litem. Difcordiam rerum effe Divinam rationem toti inter fe pugnantium, levium, mundo infertam: vel, indita verbi gratia, & gravium; ficcarum & humidarum.

Natura. Vel ipfa Divina potentia ac fapientia, ut ipfe Seneca docet, qui naturam ait

rebus ipfis a Deo vis & indo-
les. Vel denique Fatum, quod
ethnici Deo porentius effe ar-
bitrabantur.

Melior. Melius orbi confu-
A 5

lens:

Et liquidum fpiffo fecrevit ab aëre cælum.
Quæ poftquam evolvit, cæcoque exemit acervo:
Diffociata locis concordi pace ligavit.

Ignea convexi vis, & fine pondere, cæli,
Emicuit, fummaque locum fibi legit in arce:
Proximus eft aër illi levitate, locoque;:.
Denfior his tellus, elementaque grandia traxit,
lens: 'ordinem rebus, confu- pro Turno violento: Home
fione meliorem, tribuens. rus, vim Priami, pro Priamo.
Abjcidit. Sejunxit, disclusit. Convexi cæli. Geminam
Liquidum cælum Partes aë-cæli fuperficiem diftinguunt
is fubtiliores ac puriores. Jaftrologi, unam convexam,
Spiffo aere. Aër terræ vicifid eft foris incurvam, extè-
nus, craffior eit: remotus lirius rotundam: alteram con-
quidior.
cavam, feu interiorem, intus
Evolvit. Poftquam elemen-jincurvam. Sæpe tamen a poe-
ta fingula, & mundi partes, tis ufurpatur fuperficies, &
diftinxit: explicuit: alias fe- pars convexa, pro concava:
paravit ab aliis.
Sic Virgilius dixit, Tadet ca-
Caco. Tenebrofo. Exemit. li convexa tueri; neque enim ́ ́
Eduxit. Acervo. Chao.
partem cœli convexam vide-
Diffociata. Alias res ab aliis, mus, fed concavam: quo
fuo quamque loco, fepofuit:fenfu videtur hic loqui Ovi-
unde pax & concordia. dius; & collocare fphæram
Ignea, &c. Sic voces ordi- ignis, five proprium bujus ele-
nabis. Ignea vis, & fine pon-menti locum, in fumma cœli,
dere, emicuit, & legit fibi infra ftellas, regione, quam
fedem in arce fumma cæli Græci æthera vocant a verbo
convexi. Id eft: Ignis atno-xitw, uro, ardeo, luceo.
fus, & expers ponderis, fur- Arce. Loco mundi altiffi
fum evolavit, & locum fibi mo. Arces in editioribus ur-
elegit in fuprema cæli parte. bium locis ædificantur, unde
Si retinere libet ordinem in in ipfa velut oppida dominen-
verfibus pofitum: ita explica: tur. Illi. Igni.
Ignea & fine pondere vis ca- Elementa grandia. Corpora
li convexi, hoc eft, quæ jam graviora, qualia funt corpora
fedem & propriam locum ha foffilia, & metallica: item par
bet in cœlo convexo, & fum- tes aëris denfiores, quæ aith-
mo æthere; tunc emicuit, &c. mofphæra vulgo dicitur:
Vis ignea. Ignis. Sic poeta, ipfam aquam, hæc omnia fibi
vim Herculeam dicunt, pro adjunxit: fecum in mundi lo
Hercule: Turni violentiam, cum infimum traxit.

Pressa

« AnteriorContinua »