Imatges de pàgina
PDF
EPUB

Tum pater omnipotens miffo perfregit Olympum
Fulmine, & excuffit fubjectum Pelion Offæ.
Obruta mole fua cum corpora dira jacerent;
Perfufam multo natorum fanguine terram
Immaduiffe ferunt,calidumque animaffe cruorem:
Et, ne nulla fuæ ftirpis monumenta manerent,
In faciem vertiffe hominum: fed & illa propago
Contemptrix Superum,fævæque avidiffima cædis,
Et violenta, fuit: fcires e fanguine natam.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

Olympum. Mons altiffimus terra, & yaw nafcor. Vide eft in Macedonia, quem a Gi-quæ dicta funt de Saturno: gantibus impofitum tradunt fupra, num. 5.

Theffaliæ montibus Pelio, & Et ne nulla... Ut fuorum Offæ. filiorum memoria fupereffet, Pelion. Terminatio eft Græ-ne Gigantum progenies omnica, in accufandi cafù. no ac nomen deleretur: aniObruta mole fua. Gigantes mavit Terra, illorum fangui fua magnitudine & pondere,nem, ex eoque alios Gigancum caderent, obtriti: vel tes procreavit: qui & ipfi crumole fua, id eft, montium deles, impii, cæde gaudentes, quos congefferant, & quos & fanguine, extiterunt: adeo Jupiter fulmine dejecerat,ut intelligi poffet eos e fanonere oppreffi. guine prognatos fuiffe.

Natorum. Gigantes, ut Propago. Stirps hominum, ipfa vox Græca fonat, terræ progenies. filii fuere. Tyεveis, ayl

VII.

Jupiter convocat Superos. Via lactea. Quæ pater ut fumma vidit Saturnius arce, Ingemit: & facto nondum vulgata recenti Fæda Lycaoniæ referens convivia menfæ,

Qua. Tot fcelera, tum alvens, accingens fe ad narGigantibus, tum ab aliis ad-randas Superis, crudeles, mitti paffim tunc folita. & impias, Lycaonis epulas Pater Saturnius. Jupiter,quæ nondum erant divulga Saturni filius. tæ, & cæteris Diis cognitæ, Summa arce. Cæli vertice. quia factum erat recentiffi Facto c. Secun refol-mum, &c. B

Inger

Ingentes animo, & dignas Jove, concipit iras:
Conciliumque vocat : tenuit mora nulla vocatos.
Eft via fublimis, cælo manifefta fereno, A
Lactea nomen habet, candore notabilis ipfo:
Hac iter eft Superis ad magni tecta Tonantis,
Regalemque domum: dextra, lævaque, Deorum
Atria nobilium valvis celebrantur apertis:
Plebs habitat diverfa locis: a fronte potentes
Cælicolæ, clarique, fuos pofuere penates.
Hic locus eft, quem, fi verbis audacia detur,

Ingentes,c.Stimulat fe ad Atria. Domus: palatia. fumendas de mortalibus pæ- Proprie,atrium eft pars ædium nas,irato &ultoreJove,dignas. prima; aditus, veftibulum, Concilium. Deorum cætum. [area, circa quam porticus, aut Vide Virgil. Lib. X.

parentes aulæ.

Tenuit.Retardavit. Vocatos. Valvis. Valva vocantur maSuperos. Sublimis. In cœlo. joris januæ partes duæ, quæ Cælo fereno manifefta.Quæ quafi volvuntur hinc inde, & facile confpicitur, quando in fe coëunt. æther eft ferenus, & cœlum Celebrantur.Frequentantur. fudum. Plebs. Turba minorum

Lactea Pars quædam cœli Deorum. Ignobiliores Dii vifitur, inftar fafciæ oblon-variis cæli locis promifcue haga, cæteris candidior, mi-bitant.

[ocr errors]

nusque cærulea. Candorem A fronte. Dii potentiffimi hunc, a quo lacteæ nomen & nobiliffimi, habitant in adihabet, certum eft oriri ab ta, in principio, viæ la&teæ. exiguarum ftellarum ingenti Duodecim majores Deos nunumero, quæ in hoc cœli tra- merabant: Jovem, Neptunum, Au reperiuntur. Poëtæ can- Apollinem, Mercurium, Vul didum hujusmodi colorem canum, Martem: Veftam, Ju natum volunt e Junonis la-nonem, Minervam, Venerem, Ate, quo partem hanc cœli Dianam, & Cererem.

afperfit, cum latentis Her- Penates. Proprie fic vocaculis labris immulfit ubera. bantur Dii domeftici, cujusVide Appendicem c. 15. que domus, & familiæ, pecuDextra c. Ab utraque liares, a vocabulo, penitus, parte vie later vituntur quia in intima ædium parte des nobiliorum, & princi-colebantur. Pro totą domo pum Deorum; quarum fores vox ea fere fumitur. Temper patent, Hic locus eft. Augusti do

mus

Haud timeam magni dixiffe palatia cæli.
Ergo, ubi marmoreo Superi federe receffu :
Celfior ipfe loco, fceptroque innixus eburno,
Terrificam capitis concufit terque, quaterque,
Cæfariem, cum qua terram, mare, fidera, movit.
Talibus inde modis ora indignantia folvit.

Receffu. Aula interiore;
marmore conftrata.
Ipfe. Jupiter.

Loce. In folio fublimis.
Sceptro innixus. Regum

mus nominabatur Palatium, quia in Palatio, five monte Palatino, habitabat. Ait igitur Vates, fe libenter (fi terrena liceat cæleftibus componere) iftas Superum domos compa- veterum fceptra, erant haraturum cum Augufti domo, ftilia auro, vel ære, ornata: Jovis regiam, eundem obti nonnulla fpeciem pedorum nere inter cæteras cœli ædes paftoralium præferebant, & locum, quem obtinet inter a fumma parte leviter erant alias Romæ domos vel fplen-curva, & repanda. didiffimas, palatium Augufti. Solvit. Aperuit.

Illi obiter adulatur.

VIII.

Jupiter de bominum improbitate coram Superis expoftulat.

Non ego pro mundi regno magis anxius illa
Tempeitate fui, qua centum quisque parabat
Injicere anguipedum captivo brachia cœlo.
Nam, quanquam terus hoftis erat: tamen illud

ab uno

Non ego, &c. Non fui nia-| Gigantes, quibus draconum gis follicitus de gubernando pedes poeta dant) tentabat mundo, & imperio meo tu- injicere centum manus cœlo, tando, cun. Gigantes cœlum illudque invadere, ac Superis attentarunt, quam nunc fum, captis vincula imponere. Cencum tot video fceleratos mi- tum brachia poetæ fingulis hi bellum inferre, meas leges Gigantibus, immo quidam violare. plura, largiuntur.

Qua centum. Qua tempe- Ab uno corpore.Ab una genftare, quo tempore, unusquis-te, ab uno Gigantum popuque anguipedum (fic vocat lo, in unum quafi corpus, &

B 4

con

Corpore, & ex una pendebat origine bellum:
Nunc mihi,qua totum Nereus circumfonat orbem,
Perdendum eft mortale genus: per flumina
Juro
Infera, fub terras Stygio labentia luco.
Cuneta prius tentanda: fed immedicabile vulnus
Enfe recidendum eft, ne pars fincera trahatur,
Sunt mihi Semidei, funt ruftica numina Fauni
Et Nymphæ, Satyrique, & monticolæ Silvani?

confilium conveniente, mihilut fanentur: fed, fi nulla tot bellum inferebatur. flagiriis, tam pestilenti plagë Origine. Progenie, gente: fieri medicina poteft, hoc revel crimine ab uno, videlicet ftat unum, ut ulcus putridum ambitione ac fuperbia Gigan-ferro abfcindatur, ut improbi omnes deleantur, & quafi

tum.

Nunc mihi c. At nunc membra vitiofa refecentur, ne homines univerfi fuis fceleri-probi, tanquam pars corporis bus mihi bellum indicunt; adhuc integra, & incorrupta, atque adeo funt perdendi. Sic trahantur in exitium, exempli ratum eft: Juro per Stygem. contage. Membra fana corQua totum &c. Quacum-rumpuntur a putridis: nihil que terra mari alluitur. Per æque perniciofum probis, attotum orbem.` que improborum confuetudo. Nereus. Deus maris, Ocea Semidei. Semidei, erant mini & Thetidis filius. Pro mari nores quidem & exiles Dii, accipitur. ut Pan, Silvanus, &c. Heroes, Gircumfonat. Circumftrepit etiam Semidei, feu Divi, apAuctibus: cingit. pellabantur: quorum e parenFlumina infera. Stygem, tibus alter vulgo Deus, alter Cocytum, Acherontem. Juro. Per Stygem, & fluvios inferorum, jurabant Su-præfides; quæ Nereides; aliæ peri. Lege Virg. L. VI. verfu fontium; quæ Najades: aliæ 324. Vide hic Lib. II. n. 1. nemorum, quæ Dryades, HaLuco Stygio. Per nemus fa- madryades, & Napææ: alie crum, Stygi vicinum. montium, quæ Oreades, voCuneta prius &c. Sane cabantur. omnia prius experiri conve- Satyri. Dii Silvarum credenit, quam ad extrema reme- bantur, itidem ut Fauni, & Sildia defcendatur: nihil omit-vani. Pingebantur capite cortendum reor, ut homines ad nuto, nafo fimo, caprinis pebonam frugem revocentur; dibus, villofo corpore. S.Hie

homo erat.

Nympha. Aliæ funt maris

rony.

Quos quoniam cœli nondum dignamur honore,
Quas dedimus, certe terras habitare finamus.
An fatis, ô Superi, tutos fore creditis illos?
Cum mihi, qui fulmen,qui vos habeoque regoque,
Struxerit infidias notus feritate Lycaon?

Confremuere omnes, ftudiisque ardentibus aufum
Talia depofcunt. Sic, cum manus impia fævit,
Sanguine Cæfareo Romanum extinguere nomen;
Attonitum tanto fubitæ terrore ruinæ

Humanum genus eft: totusque perhorruit orbis. Nec tibi grata minus pietas, Augufte, tuorum,

ronymus in vita S. Pauli nar- poffideo; quibus impero. rat, a S. Antonio eundem Pau

Lycaon. Rex Arcadiæ: in

lum, eremi fan&tum incolam, Græcia.

invifente, confpectum fuiffe

Aufum talia. Aufum ftrue

Satyrum, qui fe hominem re Jovi infidias. rationis compotem, & veri

Depofcunt. Ad necem. Ut

Numinis cultorem, diceret. plectatur petunt.

Idem refert S. Athanafius in Manus impia. Conjuratovita S. Antonii. Plutarchus rum multitudo. Amplius fexaŞatyrum vivum Lucio Syllæ, ginta de occidendo C. Julio Dyrrachio tranfeunti, obla-Cæfare confpiraverant, Caftum teftatur, cujus rauca vox, fio & Bruto præcipuis duci& abfona, hinnitum equi, aut bus conjurationis. Ab iis in capri vocem, imitabatur. Senatu tribus, & viginti plaDignamur cæli honore.Non- gis interfectus eft Cæfar. dum cenfemus dignos qui cœ- Savit. Di&tum pro, Sæviit: lum incolant. Heroes, ac Se- hoc eft crudeliter confpiravit. midei, non admittebantur in Sanguine &c. Occifo Cacœlum, nifi morte obita, & fare imperium Romanum multis rebus bene fortiterque evertere; quafi, Cæfare fubgeftis. Satyri & Fauni, cœlo lato, ftare non poffet. indigni ceniebantur."

Tuorum, Civium RomanoQuas dedimus, &c. Objici rum, & procerum, qui per poterat Jovi, vacuas fore ter- cuffores Cæfaris, acriter inferas, deletis hominibus. Re- &tati funt. Adoptatus a Julio fpondet illas a Semideis ha- Cæfare fuerat Auguftus: atbitandas: fed eorum fecuri-que adeo fe ultorem ejus netati confulendum, fublatis cis palam profeffus eft, & colimprobis. lecto fuorum exercitu, bellum Habeo.Tanquam rem meam Bruto Caffioque indixit. Lege

B 5

lib.

« AnteriorContinua »