Inde genus durum fumus, experienfque laborum, femina conjectis. 49. Documenta damus. ] Oftendimus. XIII. Apollo Pythonem ferpentem. enecat : ludos Pythios inftituit. Etera diverfis tellus animalia. formis Csponte fua peperit : poftquam vetus humor ab igne Percaluit folis; cænumque, udæque paludes, Intumuere æftu, fecundaque femina rerum S vivaci nutrita folo ceu matris in alvo Creverunt; faciemque aliquam cepêre morando. V Inveniunt ; & in his quædam modo coepta fub ipfum Nafcendi fpatium; quædam imperfecta, fuifque Trunca vident numeris: & eodem in corpore fæpe Altera pars vivit; rudis eft pars altera tellus. 15 Quippe, ubi temperiem fumpfere humorque calorque, Concipiunt & ab his oriuntur cuncta duobus. Cumque fit ignis aquæ pugnax: vapor humidus omnes Res creat: & difcors concordia fetibus apta est. Ergo, ubi diluvio tellus lutulenta recenti 20 Solibus æthereis, altoque recanduit æstu : 10. Cultores.] Agricola. Verfis.] Aratro motis. 1. Cetera, &c.] Homines quidem è faxis fuêre procreati aliæ verò animantes ex humo prodiêre ; pofte II. Et in his, &c. Inter hæc aniquam limus à ftagnantibus aquis re-malia è recenti formata limo, qur lictus incaluit à fole, coepitque dam reperiunt inchoata, & inforfermentefcere. mia, eo ipfo tempore fcilicet, quo incipiunt nafci quædam imperfe&ti, & certis carentia partibus. 4. Intumwere. ] Inftar fermenti. Hic tumor ferè corruptionem notat. 5. Vivaci.] Vitali: apto ad vitam 13. Trunca numeris.] Nondum & animam ingenerandam. Vulgò,fuis omnibus numeris & partibus vivax idem eft ac longeyus. Ani- abfolura Lib. VII. num. 3. malium femina funt in ipsâ terrâ, inquit Vates: ea femina calore folis excitata, & animata, non aliter atque in matris utero, crevere. Sic ranæ per æftatem ex humido pulvere generantur &c. 15. Temperiem fumpfere.] Certo modo temperati funt. 16. Concipiunt. ] Producunt, gignuntque omnia. 17. Cumque fit, &c.] Licet ignis & aqua inter fe pugnent: tamen Moran-ignis humori, & aquæ, admixtus omnia procreat ac duæ res contrariæ inter fe confpirantes amica temperie idoneæ funt pariendis animantibus. Vapor.] Ea vox in hoc loco fignificat exhalationem calida. 6. Faciem. Figuram. do.] Paulatim: temporis progreffu. 7. Septemfluus.] Qui per feptem oftia in mare defluit 8. Nilus. J.Egypti fluvius qui eam certis anni menfibus totam inundat ac feraci limo fecundat. Le Nil. Virgil. IV. G.. 9. Sidere. ] Sole: 20. Alto. Gravi vehementi. Recanduit.] Exarfit: acrius incalut... Edidit innumeras fpecies, partimque figuras Rettulit antiquas, partim nova monftra creavit. Illa quidem nollet; fed te quoque maxime Python Tum genuit: populifque novis, incognite ferpens, 25 Terror eras; tantum fpatii de monte tenebas." Hunc Deus arcitenens, & nunquam talibus armis Ante, nifi in damis, capreifque fugacibus ufus, Mille gravem telis exhaufta penè pharetra Perdidit, effufo per vulnera nigra veneno. 30 Neve operis famain poffet delere vetuftas: Inftituit facros celebri certamine ludos, Pythia perdomite ferpentis nomine dictos. Hic juvenum quicunque manu, pedibufve, rotave Vicerat, efcule capiebat frondis honorem. 35 Nondum laurus erat longoque decentia crine Tempora cingebat de qualibet arbore Phæbus. 21. Edidit. ] Varia peperit animantium genera: partim ante diluvium vifa, & ufitata, partim nova, necdum cognita. 23. Illa. Tellus. Nollet. Genuiffe Pythonem, anguem fcilicet peftiferum. 24.Novis.] Recens è terrâ creatis. 25. Tantum, &c.] Propter vaftam corporis tui molem, quæ totum ferè montem occupabat. 26. Deus arcitenens ] Apollo qui arcu & fagittis Pythonem interfecit. Python, ab illo putri cœno, unde natus eft, nomen invenit: nam úr Græcis eft putrefa,cio. Armis. Sagittis. Pugilatu. Armabant pugnos cæfti bus, id eft, loris quibufdam, & le invicem tundebant. Virgilium confule. V. Eneid. Pedibus.] Curfu. Velocitate pedum. Rota. J Curru. Equos ad metam velociis agitando. Lege primam oden Ho ratii. 34. Efculea.] Quernæ. Efculus. fpecies quercus eft: ita dicta,quod illius glandes primis hominibus efcam præbuerint. Honorem.] Coronam, è quercu conflatam. 36. Tempora, &c.] Caput, prolixis crinibus decenter ac venuftè ornatum. Porrò quatuor apud Græ cos publica & folennia erant ludo28. Gravem. Onuftum, vulnerum genera; Olympia, Pythia, Ifth ratum, coopertum. mia, Nemea. Olympia, in hono29. Perdidit.] Peremit. rem Jovis Olympii agitabantur, ad 32. Fythia. Eft generis neutrius, urbem Olympiam. Pythia, in hoin multitudinis numero; & in acnorem Apollinis, & memoriam cæfi cufandi cafu. Subaudi, fefta, vel Pythonis. Ifthmia, in honorem Ne certamina. Hæc Pythia, five LudiPtuni; Nemea, in honorem Her Pythii celebrabantur nono quoque culis, à quo cafus leo in fylva Neanno ineunte, propè urbem Del-mea. Vide Pindarum, à Schmidio phos, circa menfem Aprilem. egregiè illuftratum. Item Scalige 33. Hic. In Pythiis, quifquis ado- rum Lib. I. Poët. cap. 23. 24. 25. lefcens viciffet álios, &c. Manu.] XIV. Phœbus à Cupidine vulneratur. 1. Peneia. Filia Penei. Pencust Theffaliæ fluvius, hodie Salampria, valles ameniffimas perfluebat, quas vocabant Tempe. 2. Sorsignara. ] Cafus fortuitus. 3. Delius. Apollo, id nominis habebat ab infula maris Ægxi, Delo; in qua natus: Delos, hodic Viderat adducto flectentem cornua nervo: 5 Quidque tibi, lafcive, puer, cum fortibus armis? Dixerat; ifta decent humeros geftamina noftros: Qui dare certa feræ, dare vulnera poffumus hosti: Qui modo peftifero tot jugera ventre prementem Stravimus innumeris tumidům Pythona fagittis. to Tu face nefcio quos efto contentus amores Irritare tua: nec laudes affere noftras. Filius huic Veneris > Figat tuus omnia, Phoebe Te meus arcus, ait : quantoque animalia cedunt Cuncta Deo, tanto minor eft tua gloria nostra. Is Dixit: & elifo percuffis aëre pennis Impiger umbrofa Parnaffi conftitit arce: Deque fagittifera prompfit duo tela pharetra Diverforum operum: fugat hoc, facit illud, amorem: Quod facit, auratum eft, & cufpide fulget acuta : 20 Quod fugat, obtufum eft,& habet fub arundine plumHoc Deus in Nympha Peneïde fixit: at illo bum Læfit Apollineas trajecta per offa medullas. Protinus alter amat: fugit altera nomen amantis, Silvarum latebris, captivarumque ferarum 25 Exuviis gaudens, innuptæque æmula Phœhes. Vitta coercebat pofitos fine lege capillos. Multi illam petiere: illa averfata "petentes, Impatiens experfque viri, nemora avia lustrat : Sæpe pater dixit, generum mihi filia debes: 30 Sæpe pater dixit, debes mihi nata nepotes. Sdilles. Vide Appendicem. Cap. V. 4. Adducto, &c.] Arcum ita contendebat Cupido, ut adduceret, five ad fe attraheret, funem; arcum verò flecteret, id eft, curvaret, ejus partibus extremis duabus quæ Vates cornua vocat) ad fe mutuò accedentibus, & coëuntibus. 5. Quidque tibi... dixerat.] Et dixerat Cupidini: Quid tibi negotii eft cum iftis armis? Armis. Arcu & fagittis. Quorfum hæc geftas arma? non te decent, fed me. landi arte, augurandi, & medendi. 12. Figat, &c.] Efto fanè, runs arcus feras, homines, omnia, vulneret: at meus te vulnerabit. 15. Elifo.] Preffo, impulfo. Per cußis.] Motis, agitatis. 16. Umbrofa arce. ] Nemorofo culmine. 18. Operum.] Effectuum. Quæ diffimilem & oppofitam vim habent. 20. Sub arundine. ] In extremâ arundine, in cufpide. Habet cufpidem plumbeam & hebetem : altcrum verò telum, auream & acutam. 21. Hoc.] Telum obtufum & plum 7. Qui dare, &c. 1 Qui poffum feram, hoftemve, certo & non fal-beum. lente jáculo vulnerare. 8. Jugera. ] Jugerum, rantum terræ fpatium effe dicitur, quantum uno die arare par boum poteft, 9. Stravimus. ] Proftravimus, interfecimus II. Irritare.] Accendere , provocare. Datur fax Cupidini. Af Sere. Tibi arroga.. Tribus maximè artibus Apollo gloriabatur, jacu Peneide. Daphne, Penei filiâ. Illo.] Aurato & acuto. 22. Trajecta. 1 Transfixa. 24. Latebris.] Tria præfidia caftitatis indicantur ; folitudo, otii fuga, neglectus ornamentorum & elegantiæ. 25. Exuviis. ] Pellibus ferarum venando captarum. Amula. ] Imitatrix. Phoebes] Dianæ. 28. Expers viri,] Innupta. Illa Illa velut crimen tædas exofa jugales, Pulchra verecundo fuffundens ora rubore, Inque patris blandis hærens cervice lacertis, Da mihi perpetua, genitor cariffime, dixit, Virginitate frui; dedit hoc pater ante Diana. Ille quidem obfequitur: fed te decor ifte, quod optas Effe vetat : votoque tuo tua forma repugnat. Phoebus amat, vifæque cupit connubia Daphnes: Quodque cupit, fperat; fuaque illum oracula fallunt. 40 Ut leves ftipule demptis adolentur ariftis: Ut facibus fepes ardent, quas forte viator Vel nimis admovit, vel jam fub luce reliquit: Sic Deus in flammas abiit. Fugit ocyor aura Illa levi: neque ad hæc revocant s verba refiftit 45 Nympha, precor, Penéa, mane: non infequor hoftis: Non ego fum paftor; non hic armenta, gregefque Horridus obfervo: nefcis, temeraria, nefcis Quem fugias, ideoque fugis mihi Del hica tellus Et Claros, & Tenedos, Pataræaque regia, fervit. So Jupiter eft genior: per me quod eritque, fuit ue, Eftque, , patet: per me concordant carmina nervis. Certa quidem noftra eft, noftra tamen una fagitta Certior, in vacuo quæ vulnera pectore fecit. Inventum medicina meum eft, opiferque per 55 Dicor; & herbarum fubjecta potentia nobis. orbem Hei mihi, quod nullis amor eft medicabilis herbis: Nec profunt domino, quæ profunt omnibus, artes. 31. Tadas. ] Faces conjugales. Sponfæ in ædes fponfi ducebantur præeuntibus facibus. 35. Pater: 1-Jupiter Dianæ conceffit, ut innupta permaneret. 36. Ille quidem.] Peneus, pater tuus, ô Daphne, annuit tibi, ut innupta fis; fed forma non patitur te effe talem, qualem cupis 39. Sua oracula. Non rectè divinat. Sperat quod eventurum non eft. 40. Stipula. ] Culmi aridi, & inanes. Dempris. 1 In horreum abditis. Adolentur.] Uruntur. 42. Nimis admovit. Nimis prope fepes pofuit. Sub luce.] Die illu cefcente. Solent viatores facibus, ne abèrrent, per noctem uti; eas, Orto die, projiciunt prope aliquam fepem, quæ facibus non penitus extinctis, ignem aliquando concipit 44. Refiftit.] Curfum fiftit. 45. Incola montis. ] Agreftis quif piam non fum. 47. Horridus.] Incultus,impexus. 48. Delphica tellus. ] Delphi urbs Phocidis, prope Parnaffum ubi templum celebre Apollinis: Delphe. 49. Claros. ] Clarus, oppidum Io niæ, in Afia minori, facrum Apollini: Claro. Patara, urbs Lycia, Patera. Tenedus verò eft infula & urbs è regione Phrygiæ: Tenedo. 51. Patet.] Innotefcit. Futura prædico: aperio præterita: præfentia declaro. Concordant carmina nervis.] Jungo vocem fidibus. Lyra, & muficæ, inventor fum. 52. Certa, &c.] Noftræ quidam fagittæ funt certæ, id eft, à figno nunquam aberrant feriunt quodcumque petunt : fed illis tamen magis certa & gravis eft una &c. Una. ] Nempe Cupidinis, à quo lxfus fum. 54. Opifer.] Opem ægris ferens. 55. Subjecta nobis. I Juris noftri 46. Armenta Propriè de majo-ac poteftaris eft. Earum vim & no. rum pecudum multitudine dicuntur vimus, & adhibere, cum liber, ut boum, cquorum, &c. greges, de poffumus. minorum; ut ovium, caprarum, &c C XV. Daphne in laurum mutata. Ut canis in vacuo leporem cum Gallicus arvo. Victa labore fugæ fpectans Peneidas undas, Fer pater, inquit, opem: fi flumina numen habetis, Qua nimium placui, tellus, aut hifce, vel iftam 15 Quæ facit ut lædar, mutando perde figuram. Vix prece finita , torpor gravis occupat artus: Mollia cinguntur tenui præcordia libro: In frondem crines, in ramos brachia crefcunt : Pes modo tam velox pigris radicibus hæret. 20 Cui Deus, At quoniam conjux mea non potes effe; Arbor eris certe dixit mea femper habebunt Te coma, te cithara, te noftræ, laure, pharetra. Tu ducibus Latiis aderis: cum læta triumphun Vox canet, & longas vilent Capitolia pompas. 2. Cumque ipfo, &c.] Phœbum, ejufque orationem nondum abfolutam deferuit. 3. Admißo. Incitato. 4. Gallicus. Venatici canes optimi petebantur è Galliâ. 5.Ille.] Lepus. 6. Alter.] Canis. 7. Stringit veftigia. ] Leporis des premit, radit 11. Abfumptis.] Defatigatis, & exhauftis fugâ. 22. Coma.] Te femper inncctam meo capiti. Cithare. Laureati fpectabantur in fcena citharadi, in honorem Phoebi fcilicet, à quo in: venta mufica. 23. Latiis. Latinis: Romanis. Aderis. ] Servies illorum triumpe-phis: pars eris pompa : eos coronabis. Lancex militum & pila, in triumpho involvebantur lauro; item litteræ victoriarum nuncia. Laurus femper viret, odorem fpargit gratif fimum, nunquam fulmine peti dicitur. Ob eas caufas dicata fuir vi&toribus. Cum vox, &c.] Cum populus applaudet triumphantibus læta voce. Ufurpabant iftas voces Io triumphe, lo triumphe Horat. Lib. iv. Od. 1. 13. Pater Peneu. Si habetis.] Si quidem habetis: affirmantis potius, quàm dubitantis, eft. Numen. Divinam vim & poteftatem. 14. Qua, &c. O tellus > aut dehifce (ut me feilicer haurias) vel iftam formam, qua nimium placui, & quæ mihi eft damno, quæ me in periculum conjicit, mutando 24. Vifent. ] Spectabunt, Triumperde. Abrupta, & implexa, ora- phantes ibant in Capitolium, vota tio eft, de induftria, ut vehementemfua Jovi reddituri; ejus in templum affectum fignificet. Quid, fi primum verficulum ita explices? O tellus ô patria, in quâ nimium placui; aut hifce;ant me in aliam formam muta. 17. Libro.] Cortice. gentium victarum exuviæ infigni pompa, per viam facram portaban tur. Capitolium, arx olim Rome fuit. Plura de illo vide in Martiale nobis illuftrato, |