अनजाम, अंक्त, अञ्जन्तु. Perf. जनन, जननिय or आनंक्य, आनन्न; आनञ्जिव, चानन्नथुस्, आनन्नतुस्; आनञ्जिम, खानञ्ज, अननुस्. 1st Fut. संक्तास्मि or अञ्जितास्मि. 2d Fut. संक्ष्यामि or सञ्जिष्यामि. Aor. अञ्जिपं, सनीस्, अम्रीत्; सान्निष्व, &c., see 427. Prec. अज्यासं ( 453). Cond. सांक्ष्यं or जञ्जिष्पं. Pass., Pres. अज्ये ( 469 ) ; Aor. 3d sing. सञ्जि. चन्नयामि; Aor. अञ्जिनं. Des. सम्ञ्जिजियामि Part, pass. अक्त; Past indecl. सञ्जित्वा or संता or अक्ता, राज्य; Fut. pass. अंक्तव्य or अञ्जितव्य, अञ्जनीय, अंज्य or अंग्य.

Caus, Pres. Pres. सन्नत्; Past

a. Root भुज् (346) Inf. भोक्तुं ' to eat,' 'to enjoy' Par. and Atm. Pres. भुनज्मि, भुनक्षि, भुनक्ति; भुंज्वम्, भुंक्थस्, भुंक्तस्; भुंज्मस्, भुंक्थ, भुञ्जन्ति. Ktm. भुञ्जे, भुंचे, भुंक्ते; भुंज्चहे, भुञ्जाथे, भुञ्जाते; भुंज्महे, भुंग्ध्वे, भुञ्जते. Impf. अभुनजं, अभुनक् (292), अभुनक्; अभुंव, अभुंक्तं, सभुक्तां; सभुंज्म, अभुंक्त, अभुञ्जन्. Atm. अभुञ्जि, अभुंक्थास्, अभुंक्त; अभुंनहि, अभुञ्जाषां, अभुञ्जातां; अभुंज्महि,

सभुंग्ध्वं अभुञ्जत. Pot. भुंज्यां. Ktm भुञ्जीय. Impe. भुनजानि, भुंग्धि,

Atm समुक्षि, अभुक्थास्,

भुनक्तु; भुनजाव, भुंक्तं, भुंक्तां; भुनजाम, भुंक्त, भुञ्जन्तु. Atm भुनजै, भुंव, भुंक्तां; भुनजावहै, भुञ्जाषां, भुञ्जातां; भुनजामहै, भुंग्ध्वं भुञ्जतां. Perf. बुभोज, बुभोजिय, युभोज; बुभुजिव, बुभुजथुस्, बुभुजतुम्; बुभुजिम, बुभुज, बुभुजुस्, Ktm बुभुजे, बुभुजिषे, बुभुजे ; -जिवहे, जाथे, जाते; -जिमहे, जिध्वे, जिरे. 1st Fut. भोक्तास्मि. Atm भोक्ताहे. 2d Fut. भोक्ष्यामि Atm भोये. Aor. अभौक्षं, -क्षीम, क्षीत् ; अभौश्व, अभोक्तं, -क्लां; अभौम, अभौक्त, अभौनुस् अभुक्त; अभुवहि, अभुक्षायां, अभुक्षातां; सभुक्ष्महि, अभुग्ध्वं सभुक्षत. Prec. भुज्यासं. Atm भुक्षीय. Cond अभोक्ष्यं. Atm. अभोक्ष्ये. Pass., Pres. भुज्ये; Aor. 3d sing. अभोजि. Caus, Pres. भोजयामि, ये; Aor. अबूभुजं. Des. बुभुक्षामि, क्षे. Freq. बोभुज्ये, बोभोज्मि Part, Pres. भुञ्जत्; Atm. भुञ्जान; Past pass. भुक्त; Past indecl. भुक्ता, -भुज्य; Fut. pass. भोक्तव्य, भोजनीय, भोज्य or भोग्य.

669. Root भन्न् (347). Inf. क्तुं 'to break.’ Par. Pres. भनज्मि, भनक्षि, भनक्ति; भंज्वस, भंक्थस, भक्तम; भंज्मस्, भंक्थ, भवन्ति

Impf. सभनजं, अभनक् (292), अभनक् ; सभंव, अभंक्तं, अभंक्तां ; सभंज्म, सभंक्त, सभन्नन्. Pot. भंज्यां. Impe. भनजानि, भंग्धि, भननु; भनजाव, भक्तं, भक्तां; भनजाम, भक्त, भञ्जन्तु. Perf. बभन्न, बभनिय or बर्भक्थ, बभन; बभनिय, बभनथुस्, बभनतुस्; बभनिम, बभन्न, बभन्नुस. 1st Fut. मंत्रास्मि. 2d Fut. क्ष्यामि.

-क्षीत्; अभांव, अभक्तं, क्तां; सभांम, अभांक्त, अभक्षुस्.

Aor. सभांक्षं, -क्षीम, Prec. भज्यासं (453).

Cond. अर्भक्ष्यं Pass, Pres. भज्ये (469); Aor. 3d sing. अभाजि. Caus, Pres. भन्नयामि ; Aor. अबभनं. Des. बिभंक्षामि. Freq. बंभज्ये, बंभज्मि. Part., Pres. भञ्जत्; Past pass. भग्न; Past indecl. भंक्ता or भक्ता, -भज्य ; Fut. pass. भंक्तव्य, भञ्जनीय, भंज्य.

670. Root युज्. Inf. योक्तुं 'to join,' ‘to unite.’ Par. and Atm.

Atm युने, युंखे, &c. Impf.

Atm. अयुञ्जि, अयुंक्यास्, &c. Impr. युनजानि, युग्धि, युनक्तु; युनजाव, &c. Perf. युयोज, युयोजिथ, युयोज; युयुजिव, &c. ;

Pres. युनज्मि, युनक्षि, &c. ; like भुज् 668. a.
अयुनजं, अयुनक् (292), अयुनक्; अयुंज, &c.
Pot. युंज्यां. Atm युञ्जीय.
Atm. युनजै, युंश्व, युंक्तां, &c.
like भुज् 668. a.
668. a. Atm युयुजे.
Fut. योक्ष्यामि . Atm योक्ष्ये.

1st Fut. योक्तास्मि. Atm योक्ताहे. ed Atm योक्ष्ये. Aor. अयुजं, -जस्, -जत्; -जाव, -जतं, -जतां;

-जाम, -जत, -जन्. Or अयौं, -क्षीस्, -क्षीत्; अयौक्ष, &c. Atm. अयुक्षि, अयुक्थास्, अयुक्त; अयुवहि, &c. Prec. युज्यासं. Atm युक्षीय.

अयोक्ष्यं. Atm. अयोध्ये. Pass., Pres. युज्ये; 702. Caus., Pres. योजयामि ; Aor. अयूयुजं

योयुज्ये, योयोज्मि.

Part., Pres.

Cond.

Aor. 3d sing. अयोजि, see

Des. युयुक्षामि, क्षे. Freq Part., Pres. युञ्जत्; Atm युञ्जान; Past pass. युक्त; Past indecl. युक्ता, -युज्य; Fut. pass. योक्तव्य, योजनीय, योग्य or योज्य. 671. Root रुध्. Inf. रोद्धुं 'to hinder. Par. and Atm Pres. रुणमि, रुणत्सि, रुणद्धि; रुन्ध्वस्, रुन्द्वस् *, रुन्द्वस् *; रुन्ध्मस्, रुन्द्ध *, रुन्धन्ति Atm. रुन्धे, रुन्से, रुन्द्धे *; रुन्ध्वहे, रुन्धाथे, रुन्धाते ; रुन्ध्महे, रुन्दे, रुन्धते. Impf. अरुणधं, अरुणत् or अरुणद् or अरुणस् (292), अरुणत् or अरुणद्; अरुन्ध्व, अरुन्द्धं, अरुन्डां; अरुन्थ्म, अरुन्द्ध, अरुन्धन्. Atm. अरुन्धि, अरुन्द्धास्, अरुन्ड; अरुन्ध्वहि, अरुन्धार्था, अरुन्धातां; अरुन्ध्महि, अरुन्हूं, अरुन्धत. Pot. रुन्ध्यां. Atm. रुन्धीय. Impr. रुणधानि, रुन्डि, रुणड्डु रुणभाव, रुन्द्वं *, रुन्द्वां * ; रुणधाम, रुन्द्ध*, रुन्धन्तु. Atm रुणधै, रुन्त्ख, रुन्द्वां; रुणधावहै, रुन्धाघां, रुन्धातां; रुणधाम है, रुन्नुं, रुन्धतां Perf. रुरोध, रुरोधिथ, रुरोध; रुरुधिव, रुरुधथुस्, रुरुधनुस्; रुरुधिम, रुरुध, रुरुधुस्. Atm रुरुथे, रुरुधिषे, रुरुधे; रुरुधिवहे, रुरुधाये, रुरुधाते ; रुरुधिमहे, रुरुधिध्वे, रुरुधिरे. 1st Fut. रोड्डास्मि. Atm. रोड्डाहे. 2d Fut. रोल्स्यामि Atm रोल्स्ये. Aor. अरुथं, -धस्, -धत्; - धाव, -धतं, -धतां; -धाम, धत, धन्. Or सरौत्सं, अरौत्सीस्, अरौत्सीत् ; खरौत्ख, अरौइं, अरौद्धां; अरौत्स्म, सरौद्ध, सरौत्मुस. Atm सरुत्सि, अरुद्धास्, अरुड; अरुत्स्वहि, अरुत्साथां, अरुत्सातां; सरुत्स्महि, अरुहूं, अरुत्सत. Prec. रुध्यासं. Atm रुत्सीय Cond. अरोत्स्यं. Atm. अरोत्स्ये. Pass, Pres. रुध्ये; Aor. 3d sing. बरोधि, Caus, Pres. रोधयामि ; Aor. अरुरुधं. Des. रुरुत्सामि,

- त्से. Freq. रोरुध्ये, रोरोध्मि. Part., Pres. रुन्धत्; Atm रुन्धान; Past pass. रुड ; Past indecl. रुड्डा, -रुथ्य; Fut. pass. रोडव्य, रोधनीय, रोध्य. 672. Root शिष्. Inf. शेष्टुं ' to distinguish,' 'to separate,' 'to leave remaining.' Par. Pres. शिनमि, शिनक्षि, शिनष्टि ; शिंष्वस, शिंष्टस्, शिंष्टस्; शिंमस्, शिंष्ठ, शिंषन्ति. Impf. अशिनषं, अशिनद् (292), अशिनद्; अशिष्य, अशिष्ट, अशिंष्टां; अशिंम, अशिष्ट, अशिंपन्. Pot. शिंष्पां. Impo. शिनपाणि,

*

रुन्धस् may be written for रुन्द्वस्. Similarly, रुन्ध for रुन्छ, रुन्धे for रुन्द्रे, &c. See 298. a.

शिंटि or शिरिट (303, compare 345), शिनष्ठु; शिनषाव, शिंष्टं, शिंष्टां ; शिनधाम, शिंष्ट, शिंषन्तु Perf. शिशेष, शिशेपिथ, शिशेष; शिशिमिव, शिशियथुस्, शिशिषतुस्; शिशिषिम, शिशिष, शिशिघुस्. 1st Fut. शेष्टास्मि. 2d Fut. शेक्ष्यामि Aor. अशिषं, -पस, पत्; घाव, पतं, पतां; -घाम, पत, -पन्. Prec. शिष्यासं. Cond. अशेक्ष्य. Pass., Pres. शिष्ये; Aor. 3d sing. अशेषि. Caus, Pres. शेषयामि ; Aor. अशीशिपं. Des. शिशिक्षामि. Freq. शेशिये, शेशेमि. Part., Pres. शिंषत् ; Past pass. शिष्ट ; Past indecl. शिष्ट्वा, -शिष्य; Fut. pass. शेष्टव्य, शेषणीय, शेष्प.

673. Root हिंस्. Inf. हिंसितुं 'to injure.' Par. Pres. हिनस्मि, हिनस्सि *, हिनस्ति ; हिंस्वस्, हिंस्थस्, हिंस्तस्; हिंस्मम्, हिंस्थ, हिंसन्ति. Impf. अहिनसं, अहिनत् or अहिनस् (292. a, 304: a), सहिनत्; अहिंस्व, अहिंस्तं, अहिंस्तां; अहिंस्म, अहिंस्त, अहिंसन्. Pot. हिंस्यां. Impo. हिनसानि हिन्द्धि or हिन्धि (304), हिनस्तु; हिनसाव, हिंस्तं, हिंस्तां; हिनसाम, हिंस्त, हिंसन्तु. Perf. जिहिंस, जिहिंसिथ, जिहिंस; जिहिंसिव, जिहिंसथुस्, जिहिंसतुस्; जिहिंसिम, जिहिंस, जिहिंसुस्. 1st Fut. हिंसितास्मि. 2d Ful. हिंसिष्यामि Aor. अहिंसिघं, अहिंसीस, अहिंसीत; अहिंसिध्य, अहिंसिष्टं, अहिंसिष्टां; सहिंसिप्म, अहिंसिष्ट, अहिंसिपुस्. Prec. हिंस्यासं. Cond. अहिंसिष्यं. Pass., Pres. हिंस्पे; Aor. 3d sing. अहिंसि. Caus, Pres. हिंसयामि ; Aor. अजिहिंसं. Des. जिहिंसिपामि. Freq. जेहिंस्ये, जेहिंस्मि. Part, Pres. हिंसत; Past pass. हिंसित; Past indecl. हिंसित्वा, हिंस्य; Fut. pass. हिंसितव्य, हिंसनीय, हिंस्य.

674. Root गृह. Inf तर्हितुं or तर्दु 'to injure, ' ' to kill.’ Par. Pres. तृणेखि, तृणेधि ( 306), तृणेदि ( 305. a); तृ॑हस्, तृण्टस् (345), तृण्ठस् ; तुंबस्, तृण्ठ, गृहन्ति. Impf. अतृणहं, अतृट् or अनृणेड़ (292), अमृद or अतृणेड्; अर्तृह, अतृठं, अतृष्ठां; अतॄंय, अतृण्ठ, सहन्. Pot.] तृयां. Impv. तृणहानि, तृष्टि (see 306. c), तृणेदु; तृणहाव, तृरावं, तृष्ठां; तृणहाम, तृण्ठ, हन्तु. Perf. ततर्ह, ततर्हिथ or ततर्द, ततई; ततृहिव, ततृहथुस्, ततृहतुस्; ततृहिम, ततृह, ततृहुस्. 1st Fut. affen or adifen. 2d Fut. तर्हिष्यामि or तक्ष्यामि Aor. अतर्हिषं, - हीस्, हीत; -र्हिष्य, र्हिष्टं, र्हिष्टां; र्हिम, र्हिष्ट, र्हि पुस्. Or अतृक्षं, -थस्, -शत्; छाव, छतं क्षतां; शाम, छत छन्. Prec. तृयासं. Cond. अतर्हिष्यं or अतक्ष्य. Pass., Pres. तृह्ये; Aor. 3d sing. अतर्हि. Caus, Pres. तर्हयामि; Aor. चततर्हे or अतीगृहं.

तितृक्षामि. Freq. तरीनृत्ये, तरीतर्जि (3d sing. तरीतर्दि).

Des. तितर्हि पामि or

Part., Pres. बृंहत ;

Past pass. (305. a) तृढ ; Past indecl. तर्हित्वा or तृद्वा, तृत्य; Fut. pass. तर्हितव्य or तर्दव्य, तर्हणीय, नृत्य.

Finals preceded by a or á remains unchanged before the terminations si

and se; see 62. b.

PP

EXAMPLES OF PRIMITIVE VERBS OF THE FIFTH CONJUGATIONAL CLASS, EXPLAINED AT 349.

675. Root वृori. Infin. वरितुम् varitum or वरीतुम् varitum, 'to cover,' ‘to enclose,’ ‘ to surround,' 'to choose* '

Note, that the conjugational nu becomes nu after a vṛi by 58.

Imperfect or first preterite, 'I was covering,' or 'I covered.'

Perf. (369) ववार, ववर्थ or ववरिथ (see 370 ), वबार; ववृष, पत्रथुस्, घव्रतुस्; ववृम, वव, वव्रुस् or ववरुस् f. 1st Fut. (393) वरितास्मि or परीतास्मि. 2d Fut. (393) वरिष्यामि or वरीष्यामि Aor. अवारिषं, चवारीस्, अवारीत्; अवारिष्य, अवारिष्टं, अवारिष्टां; अवारिष्म, अवारिष्ट, अवारिषुस्. Prec. त्रियासं or वूर्या सं ( 448.6). Cond. अवरिष्पं or अवरीष्पं.

* In the sense of 'to choose,' this root generally follows the 9th conjugation ;

thus, Pres. वृणामि, वृणासि, वृणाति; वृणीवस्, &c. See 686.

+ Or वृण्वस् erinras.

|| Or अवृण्म avrinņma.

+ Or वृण्मस् orinmas.

$ Or अवृण्व avrinra.

बा वृ is sometimes written with long rí, in which case 374. k. may be applied.

*** Or वृण्व हे vrinrahe.

++ Or वृण्महे vriŅmahe.

Imperfect or first preterite, 'I was covering,' or 'I covered.'

वृण्वताम् oriņvatám

ववृवहे, ववाथे, वव्राते;

Perf. वत्रे (369) or ववरे †, बवृषे, वव्रे or ववरे; बबृमहे, षवृट्टे, वव्रिरे. 1st Fut. परिताहे or परीताहे. 2d Fut. वरिष्ये or वरीये. Aor. अवरिषि, अवरिष्ठास्, अवरिष्ट ; अवरिष्वहि, अवरिषायां, अवरियातां ; अवरिमहि, अवरिध्वं or -रिदु, अवरिषत. Or अवरीषि, अवरीष्ठास्, &c. Or अवृषि, अवृथास्, अवृत; अवृष्वहि, अवृषायां, अवृषातां; अवृष्महि, अवृदं, अवृषत. Or अवूर्षि, अवृष्टोस्, अवृष्टे; अबूहि, अवूषायां, अवर्षातां; अवूहि, अबू, अवूर्धत. Prec. वरिषीय or वृषीय or वूषीय ( 448 6 ). Cond. अवरिष्ये or अवरीष्ये. Pass. ब्रिये; Aor. 3d sing. अवारि. Caus, Pres. वरयामि or - ये, or वारयामि or -ये; Aor. अवीवरं. Des. विवरिषामि or -पे, विवरीषामि Freq. वेत्रीये (511) or वोवूर्ये, वर्वमिं. Part., Pres. वृण्वत् ; Atm. वृण्वान ; Past pass. वृत ; Past indecl. वृत्वा, -वृत्य ;

or -षे, वुवूषामि or -षे (502).

Fut. pass. वरितव्य or वरीतव्य, वरणीय, वार्य.

EXAMPLES OF OTHER VERBS OF THE FIFTH CONJUGATIONAL CLASS IN THE ORDER OF THEIR FINAL LETTERS.

676. Root श्रु§. Inf . श्रोतुं 'to hear. ' Par. Pres. शृणोमि शृणोषि शृणोति ; शृणुवस् or शृण्वस्, शृणुथस्, शृणुतस्; शृणुमस् or शृणमस्, शृणुथ, शृण्वन्ति. Impf. अशृणवं, अशृणोस्, अशृणोत्; अशृणुव or अशृण्व, अशृणुतं, अशृणुतां; अशृणुम or अशृणम, अशृणुत, सशृण्वन् Pot. शृणुयां. Impv. शृणवानि, शृणु, शृणोतु; शृणवाच, शृणुतं शृणुतां; शृणवाम, शृणुत, शृण्वन्तु. Perf. (369) शुश्राव शुश्रोष, शुश्राव; शुश्रुव, शुश्रुवथुम्, शुश्रुवतुम्; शुश्रुम, शुश्रुव, 1st Fut. श्रोतास्मि. 2d Fut. श्रोष्यामि Aor. सोपं, सश्रौषीस्,

शुश्रुवुस्.

• Or अवृण्वहि avrinrahi.

+ Or अवृण्महि avrinmahi.

* वृ is sometimes written with long ri, in which case 374. k. may be applied. § This root is placed by Indian grammarians under the 1st class.