Imatges de pàgina
PDF
EPUB

तिष्ठावहे, तिष्ठेथे तिष्ठेते; तिष्ठामहे, तिष्ठध्वे,

,

तिष्ठन्ति Atm तिष्ठे, तिष्ठसे, तिष्ठते; तिष्ठन्ते. Impf. अतिष्ठं, अतिष्ठस्, &c. Atm. अतिष्ठे, &c. Pot. तिष्ठेयं, तिष्ठेस्, तिष्ठेत्; तिष्ठेत्र, &c. Atm तिष्ठेय, तिष्ठेयास् तिष्ठेत ; तिष्ठेवहि तिष्ठेयाथां, &c. Impe. तिष्ठानि, तिष्ठ तिष्ठतु; तिष्ठाव, &c. Atm तिष्ठै, तिष्ठस्व, तिष्ठतां; तिष्ठावहै, &c. Perf. तस्थौ (373) तस्थिथ or तस्थाथ, तस्थौ तस्थिव, तस्यथुस्, तस्थतुस्; तस्थिम, तस्थ, तस्थुस्. Atm तस्थे तस्थिवे, तस्थे; तस्थिवहे, तस्थाये, तस्थाते; तस्थिमहे, तस्थिध्वे, तस्थिरे. 1st Fut. स्थातास्मि, स्थातासि, &c. Atm स्थाताहे, स्थातासे, &c. ad Fut. स्थास्यामि, स्थास्यसि, स्थास्यति, &c. Atm. स्थास्ये, स्थास्यसे, स्थास्यते, &c. Aor. (438) अस्थां, अस्थास्, अस्थात्; अस्थाव, अस्थातं, अस्थातां ; अस्थाम, अस्थात, अस्थुस्. Atm (438. d, 421 d) अस्थिपि, अस्थिथास्, अस्थित; अस्थिष्वहि, अस्थिषायां, -पातां; अस्थिष्महि, अस्थि, अस्थिपत. Prec. स्थेयासं, स्थेयाम्, &c. Atm स्थासीय, स्थासीष्ठास, &c. Cond. अस्थास्यं, अस्थास्यस्, &c. Atm. अस्थास्ये, अस्थास्यथास्, &c. Pass, Pres. स्थीये ( 465 ) ; Aor. 3d sing. अस्थायि . Caus, Pres. स्थापयामि, ये ; Aor. अतिष्ठिपं, अतिटिपे Des. तिष्ठासामि, &c. Freq. तेष्ठीये or तास्थेमि or तास्थामि . Part., Pres. तिष्ठत्; Past pass. स्थित ; Past indecl. स्थित्वा, -स्थाय, -ष्ठाय ; Fut. pass. स्थातथ्य, स्थानीय, स्थेय.

588. Root प्रा. Inf. घातुं 'to smell' (269). Par. Pres. faufa, जिघ्रसि, &c. Impf. अनिघं, अजिघ्रस्, &c. Pot. जिघ्रेयं, जिघ्रेस, &c. Impr. जिग्राणि ( 58 ), जिघ्र, &c. Perf. जयौ ( 373), जप्रिय or जघ्राथ, जघ्रौ; जधिव, जम्रथुस्, जघ्रतुस्; जधिम, जय, जघुस्. 1st Fut. घ्रातास्मि, प्रातासि, &c. 2d Fut. प्रास्यामि, घास्यसि, &c. Aor. (438) अघ्रां, अघ्रास्, सम्रात्; अम्राव, अघातं, अघ्रातां; अग्राम, सम्रात, अघुम. Or by 433, अघ्रासिमं, अग्रासीस्, अग्रासीत् ; अग्रासिम्य, अघ्रासिष्टं, -सिष्टां; अघासिम, सिष्ट, सिपुस्. Prec. घ्रायामं, प्रायास्, &c. Or घेयासं, &c. Cond. अप्रास्यं, अप्रास्यस्, &c. Pass, Pres. प्राये ( 465. a); Aor. 3d sing. अप्रायि. Caus, Pres. घ्रापयामि ; Aor. अजिघ्रपं or अजिघ्रिपं. Des. जिप्रासामि . Freq. जेग्रीये, जाघ्रामि or जाप्रेमि. Part., Pres. जिघत् ; Past pass. घ्रात or घ्राण ; Past indecl. घ्रात्वा, घ्राय; Fut. pass. घ्रातव्य, घ्राणीय, प्रेय.

589. Root पा. Inf पातुं ' to drink (269). Par. Pres. पिवामि, पिसि, &c. Impf. अपिवं, अपिवस्, &c. Pot. पिवेयं, पिवेस्, &c. Impe. पिवानि, पित्र, &c. Perf. (373) पपौ, पपिथ, or पपाच, पपौ; पपिव, पपथुस्, पपतुस; पपिम, पप, पपुस. 1st Fut. पातास्मि, पातासि, &c. 2d Fut. पास्यामि, पास्यसि, &c. Aor. (438) अपां, अपास्, अपात्; अपाव, अपातं, सपातां; अपाम, अपात, अपुस्. Prec. पेयासं, पेयास्, &c. Cond. अपास्यं, अपास्यस्, &c. Pass, Pres. पीये ( 465 ); Aor. 3d sing. अपाय (475). Caus, Pres. पाययामि, -ये; Aor. अपीप्यं ( 493.e). Des. पिपासामि. Freq. पेपीये, पापेमि or पापामि.

Part., Pres. पिवत् ; Past pass. पीत ( 533.6) ; Past indecl. पीत्वा, पाय; Fut. pass. पातव्य, पानीय, पेय.

Pres. नयामि, जयसि,

590. Root जि. Inf. जेतुं ' to conquer. ' Par. * जयति; जयावस्, जयथस्, जयतस्; जयामस्, जयय, जयन्ति. Impf. अजयं, अजयम, अजयत्; अजयाव, अजयतं, अजयतां; अजयाम, अजयत, अजयन्. Pot. जयेयं, जयेस्, जयेत्; जयेव, जयेतं, जयेतां; जयेम, जयेत, जयेयुस्. Impv. जयानि, जय, जयतु; जयाव, जयतं, जयतां; जयाम, जयत, जयन्तु. Perf. जिगाय (368,374. b), जिगfer or fजगेप, जिगाय ; जिग्धिव (374), जिग्यथुम्, जिग्मतुस्; जिग्यिम, जिग्य, जिग्युस्. 1st Fut. जेतास्मि, जेतासि, जेता ; जेतास्वस्, जेतास्थस्, जेतारौ; जेतास्मस्, जेतास्थ, जेतारस्. 2d Fut. जेष्यामि, जेष्यसि, जेष्यति ; जेष्पावस्, जेष्यथस्, जेष्यतस् ; जेष्यामस्, जेष्पथ, जेष्यन्ति Aor. अजेयं ( 420. 6), अजेपीस्, अजैषीत् ; अजैष्व, राजेष्ट, अष्टां; सजेम, अजेष्ट, राजेषुस्. Prec. जीयासं, जीयास् जीयात्; जीयाख जीयास्तं, जीयास्तां; जीयास्म, जीयास्त, जीयासुस् Cond. अजेष्यं, अजेष्यम्, अजेष्पत्; अजेष्याव, अजेष्यतं, सजेष्यतां ; अजेध्याम, अजेष्पत, अजेष्यन्. Pass, Pres. जीये, &c. ; Aor. 3d sing. अजायि. Caus, Pres. जापयामि; Aor. अजीजपं. Des. जिगीषामि. Freq. जेजीये, जेजेमि or जेजयोमि. Part., Pres. जयत् ; Past pass. जित; Past indecl. जित्वा, -जित्य; Fut. pass. जेतव्य, जयनीय, जेय or जित्य or जय्य (571,572).

नेतुं

a. Like fa may be conjugated. Inf. to lead.' But the जि Causal is नाययामि ; Caus. Aor. अनीनयं; Des. निनीषामि In Epic poetry the Perfect is sometimes नयामास for निनाय, and the 2d Fut. नयिष्यामि for नेष्यामि ( especially when preceded by the prep. जा ).

591. Root स्मि. Inf. स्मेतुं 'to smile. Atm Pres. स्मये, स्मयसे, &c. Impf. अस्मये, अस्मयथास्, &c. Pot. स्मयेय, स्मयेथास्, &c. Impr. स्मयै, स्मयस्त्र, &c. Perf. (374.९) सिम्मिये +, सिमियिषे, सिम्मिये; सिम्मियिवहे, सिम्मियाथे, सिमियाते; सिम्मियिमहे, सिम्मियिध्वे or - यिदे, सिम्मियिरे, 1st Fut. स्मेताहे, स्मेतासे, &c. 2d Fut. स्मेष्पे, स्मेष्पसे, &c. Aor. अस्मेपि, अस्मेष्ठास्, अस्मेष्ट ; सस्मेष्वहि, अस्मेषायां, -पातां; अस्मेष्महि, अस्मे, सत्मेषत. Prec. स्मेषीय, &c. Cond. अस्मेष्ये, &c. Pass., स्मीये, &c. ; Aor. 3d sing. अस्मायि. Caus, Pres. स्माययामि or स्मापयामि ; Aor. असिष्मयं or असिप्मपं. Des. सिस्मयिषे. Freq. सेप्मीये, सेमेमि or सेप्मयीमि. Part., Pres. स्मयमान; Past pass. स्मित; Past indecl. स्मित्वा, - स्मित्य; Fut. pass. स्मेतव्य, स्मयनीय, स्मेय.

592. Root

Inf.to

Inf. द्रोतुं 'to run. ' Par. Pres. द्रवामि, द्रवसि, द्रवति; द्रवावस्, द्रवथस्, द्रवतस्; द्रवामस्, द्रवथ, द्रवन्ति Impf. अद्रवं, अद्रवस्, &c.

*f is not generally used in the Atmane, excepting with the prepositions ri or parà. See 243..

+ When fa is prefixed, the perfect is fafafaù against r. 70.

Aor. अदुद्रुवं (440. a), अद्रुषस्, अदुवाम, अदुद्रुवत, अनुद्रुवन्. Prec. Pass., Pres. द्रूये; Aor. 3d sing.

Pol. द्रवेयं, द्रवेस्, &c. Impr. द्रवाणि (58), द्रव, &c. Perf. द्राव, दुद्रोथ, दुद्राव ; दुद्रुव (369), दुद्रुवथुस् (374-9), दुद्रुवतुस्; दुद्रुम, टुद्रुव, दुद्रुवुम् 1st Fut. द्रोतास्मि. 2d Fut. द्रोष्यामि, ट्रोष्यसि, &c. अनुद्रुवत्; अदुद्रुवाब, अदुद्रुवतं सद्यतां ट्र्यासं, ट्र्यास्, &c. Cond. षट्रोष्पं. अद्रावि. Caus, Pres. द्रावयामि ; Aor. टुद्रवं or अदिद्रवं Des. टुडूपामि. Freq. दोडूये, दोद्रोमि or दोद्रवीमि . Part., Pres. द्रवत्; Past pass. डुत; Past indecl. डुवा, द्रुत्य; Fut. pass. द्रोतव्य, द्रवणीय, द्राव्य or द्रव्य.

a. Like

to flow. '

द्रु may be conjugated स्रु (sometimes written ). Inf स्रोतुं

Par. and Atm.

Impf. अहरं, अहरम्,

593. Root हृ. Inf. हर्तु 'to seize, ‘to take.’ Pres. हरामि . Atm हरे, हरसे, हरते; हरावहे, &c. अहरत्; अहराव, &c. Atm. अहरे, अहरथास, बहरत; अहरावह, &c. Pot. हरेयं. Atm. हरेय, हरेथास्, &c. Impr. हराणि ( 58 ), हर, &c. Atm हरै, हरख, &c. Perf. जहार, जहर्थ ( 370 ), जहार ; जहिब, जहथुस्, जहतुस्; जहिम, जहू, जहुम्. Atm जहे, जह्निपे, जहे; जह्निवहे, जहाघे, जहाते; जहिमहे, जहिध्वे or जहिदे, जहिरे. 1st Fut. हतास्मि Atm हताहे हर्तासे, &c. 2d Fut. हरिष्यामि . Atm हरिष्ये, हरिष्यसे, &c. Aor. अहा, अहापीस, सहार्थीत्; अहा, सहाष्ट, सहाष्टीं; अहार्फ, अहाष्टे, अहार्पुम्. Atm अहृपि, सहृथास् अद्भुत; अहृप्यहि, अहृषायां, अहृषातां ; सहृमहि, सह, अह्नपत. Prec. हियासं. Atm हृपीय, हृषीष्ठास्, &c. Cond. अहरिष्यं Atm. अहरिप्पे, अहरिष्पपास, &c. Pass, Pres. हिये ; Aor. 3d sing. अहारि. Caus, Pres. हारयामि, - ये; Aor. अजीहरं. Des. जिहोपामि, दें. Freq. जेड़िये, जर्हरोमि or जरीहरीमि or जरिहरोनि or जरीहर्मि or जरि- or जर्हनिं. Part., Pres. हरत;

Pass. हियमाण; Past pass. दत; Past indecl. हृत्वा, हृत्य; Fut. pass. हर्तव्य, हरणीय, हार्य.

Pres.

594. Root स्मृ. Inf. स्मर्तुं 'to remember.' Par. and Atm. स्मरामि . Atm स्मरे. Impf. अस्मरं, अम्मरम्, &c. Atm. अम्मरे. Pot. स्मरेयं. Atm स्मरेय, &c. Impe. स्मराणि ( 58 ). Atm स्मरे, &c. Perf.

(367) सस्मार, सम्मर्थ ( 370

), सस्मार ; सस्मरिव, सम्मरघुस्, सस्मरतुस्; सस्मरिम, सस्मर, सस्मरुम. Atm सस्मरे, सस्मरिषे, सम्मरे; सस्मरिवहे, सस्मराथे, सम्मराते ; सस्मरिमहे, सस्मरिध्वे or -रि, सस्मरिरे. 2d Fut. स्मरिष्यामि . Atm स्मरिष्ये. अस्मृषि, अस्मृथास् (see दु at 593). Cond. अस्मरिष्यं. Atm. अस्मरिष्ये.

1st Fut. स्मतास्मि. Atm स्मताहे. Aor. अस्मापें, &c. (see हृ at 593). Atm. Prec. स्मयासं. Atm स्मृपीय or स्मरिषीय. . Pass., Pres. स्मर्ये; Aor. 3d sing.

अस्मारि. Caus, Pres. स्मारयामि, ये; Aor. असस्मरं. Des. सुस्मृर्षे. Freq.

Kk

Pres. इयामि.

सास्मर्ये, सास्मर्मि or सास्मरीमि. Part., Pres. स्मरत्; Past pass. स्मृत; Past indecl. स्मृत्वा, -स्मृत्य ; Fut. pass. स्मर्तव्य, स्मरणीय, स्मार्य. 595. Root हे. Inf. हातुं ‘to call.' Par and Atm Atm इये. Impf. सहयं, &c. Atm सहये. Pot. हयेयं. Atm इयेय. Impr. इयानि. Atm इयै. Perf. (373.e) जुहाव, जुहविष or जुहोथ, जुहाव ; जुहुविव, जुहुवघुस्, जुहुवतुस्; जहुविम, जुहुव, जुहुवुस्. Atm जुहुवे, जुहुविषे, जुहुवे; जुहुविवहे, जुहुवाथे, जुहुवाते; जुहुविमहे, जुहुविध्वे or -विदे, जुहुविरे 18t Fut. हातास्मि. Atm. ज्ञाताहे. 2d Fut. हास्यामि. Atm हास्ये. Aor. (438. c) अहं, अहम्, अहत्; अह्नाव, सहतं, अह्नतां; अह्नाम, अद्भुत, अह्नन्. Atm. अहे, अहघास, अहत; अह्नावहि, अहेयां, अहेत; अह्नामहि, अह्नध्वं, अन्त. Or अह्नासि (433), अहास्यास, अहास्त; अहास्वहि, अह्नासाथां, अहासातां; अह्नास्महि, अहाध्वं, अहासत. Prec. हूयासं. Atm व्हासीय. Cond. अह्नास्यं. Atm. अह्नास्ये. Pass. हूयते ( 465. b); Aor. 3d sing. अह्नायि or अह्नायिष्ट or अद्भुत or सद्धास्त. 2d Fut. ह्रास्यते or व्हायिष्यते ( 474 a). Caus., Pres. हाययामि (483) ; Aor. अजूहवं. Des. जुहूषामि, जुहूपे. Freg. जोहू थे, जोहोमि or जोहवीमि. Part., Pres. इयत्; Pass. हूयमान; Past pass. हूत ; Past indecl. हूत्वा, -हूय; Fut. pass. ज्ञातव्य, हानीय, हेय.

a. गै (268 ), Inf. गातुं 'to sing, follows the analogy of हे, the final diphthong being changed to á before all terminations beginning with t or s. Pres. गायामि. Impf. अगायं, &c. Pot. गायेयं. Impr. गायानि. Perf. (373. d) जगी, जगिथ or जगाथ, जगौ; जगिव, जगथुस्, जगतुस्; जगिम, जग, जगुम्. 1st Fut. गातास्मि. 2d Fut. गास्यामि Aor. (433) अगासिपं, अगासीस्, अगासीत्; अगासिप्व, अगासिष्टं, अगासिष्टां ; अगासिप्म, अगासिष्ट, अगासिधुस्. Prec. गेयास (451). Cond. अगास्यं. Pass. गीयते ( 465 ) ; Aor. 3d sing. सगायि. Caus, Pres. गापयामि (483) ; Aor. अजीगपं. Des. जिगासामि. Freq. जेगी, जागेमि or जागामि . Part., Pres. गायत् ; Pass. गीयमान; Past pass. गीत ; Past indecl. गीत्वा, गाय; Fut. pass. गातव्य, गानीय, गेय.

b. Like गै may be conjugated मै ' to be weary ;' ध्ये 'to meditate ;' लै ‘to fade;' and all other roots in ai.

Par. and Atm Pres. पचामि. Atm. अपचे Pot. पचेयं पचेस, Atm पचै. Perf. पपाच or

c. Root पच्. In f. पक्तुम् 'to cook .' Atm पचे. Impf. अपचं, अपचस्, &c. &c. Ktm पचेय. Impe पचानि, पच, &c. पपच, पपक्थ or पेचिथ (370.d), पपाच ; पेचिव, पेचघुस, पेचतुस्; पेचिम, पेच, पेचुम. Atm पेचे, पेचिपे, पेचे; पेचिवहे, पेचाथे, पेचाते; पेचिमहे, पेचिध्वे, पेचिरे. 1st Fut. पत्रास्मि. Atm. पनाहे. 2d Fut. पक्ष्यामि . Atm. पक्ष्ये. Aor. (420 d) अपाक्षं, अपाक्षीम, अपाक्षीत; उपाय, अपात्रं, अपात्रां ;

अपाम, अपाक्त, अपाक्षुस्. Atm. अपक्ष, अपक्थास्, अपक्त; अपवहि, अपक्षायां, अपक्षातां; अपक्ष्महि, अपग्ध्वं अपक्षत. Prec. पच्यासं. Atm पक्षीय. . Cond. अपक्ष्य. Atm अपक्ष्ये Pass, Pres. पच्ये; Impf. अपच्ये; Aor. 3d sing. अपाचि. Caus, Pres. पाचयामि, पाचये; Aor. अपीपचं. Des. पिपक्षामि, पिपक्षे. Freq. पापच्ये, पापच्मि or पापचीमि. Part., Pres. पचत् ; Atm. पचमान ; Pass. पच्यमान; Past pass. पक्क; Past indecl. पक्का, पच्य; Fut. pass. पत्रव्य, पचनीय, पाव्य or पच्य.

d. Root याच्.

Inf. याचितुं 'to ask.' Par. and Atm. Pres. या

चामि Xtm. याचे. Impf. अयाचं, अयाचम्, &c. Atm. अयाचे. Pot. याचेयं, याचेस्, &c. Atm याचेय. Impr. याचानि, याच, &c. Atm. याचे. Perf. ययाच, ययाचिथ, ययाच; ययाचित्र, ययाचथुस्, ययाचतुस्; ययाचिम, ययाच, ययाचुस् . Atm. ययाचे, ययाचिपे, ययाचे; ययाचिवहे, ययाचाथे, ययाचाते; ययाचिमहे, ययाचिध्वे (372. a), ययाचिरे. 1st Fut. याचितास्मि. Atm याचिताहे. 2d Fut. याचिष्यामि Atm याचिष्ये. Aor. (427) अयाचिपं, अयाचीस्, अयाचीत्; अयाचिष्य, अयाचिष्टं -ष्टां; अयाचिम्म, -चिष्ट, चिपुस्. Atm. अयाचिषि, अयाचिष्ठास, अयाचिष्ट ; अयाचिष्वहि, अयाचिषाथां, पातां; अयाचिष्महि, अयाचिध्वं अयाचिपत. Prec. याच्यासं. Atm याचिषीय. Cond. समाचिप्यं. Pass, Pres. याच्ये. Caus, Pres. याचयामि; Aor. अययाचं. Des. यियाचिपामि, - . Freq. यायाच्ये, यायामि; 3d sing. यायाक्ति. Part., Pres. याचत्; Atm याचमान; Past pass. याचित; Past indecl. याचित्वा ; Fut. pass. याचितव्य, याचनीय, याच्य.

[ocr errors]

e. Root शुच्. Inf. शोचितुं 'to grieve.' Par. (Ep. rarely Atm.). Pres. शोचामि . Impf. अशोचं, अशोचस्, &c. Pot. शोचेयं, शोचेस, &c. Impv. शोचानि, शोच, &c. Perf. शुशोच, शुशोचिष, शुशोच; शुशुचिव, शुशुचथुस्, शुशुचतुस; शुशुचिम, शुशुच, शुशुचुस्. 1st Fut. शोचितास्मि 2d Fut. शोषिप्यामि. Aor. (427. 6) अशोचिषं, अशोचीस्, अशोचीत; अशोचिष्य, अशोचिष्टं, अशोचिष्टां; अशोचिष्म, अशोचिष्ट, अशोचिषुस Prec. शुच्यासं Cond. अशोचियं. Pass., Pres. शुच्ये ; Aor. 3d sing. अशोचि. Caus, Pres. शोचयामि ; Aor. अशृशुचं. Des. शुशुचिपामि or शुशोचिपामि . Freq. शोशुच्ये, शोशोच्मि; 3d sing. शोशोक्ति. Part., Pres. शोचत्; Pass. शुच्यमान; Past pass. शुचित and शोचित; Past indecl. शुचित्वा or शोचित्वा, शुच्य; Fut. pass. शोचितव्य, शोचनीय, शोच्य.

596. Root त्यज्. Inf त्यकुं 'to abandon,' 'to quit .' Par. Pres. त्यजामि Impf. अत्यजं, अत्यजस, &c. Pot. त्यजेयं. Imper. त्यजानि, त्यज, &c. Perf. तत्याज, तत्यजिप or तत्यक्थ (370 d), तत्याज ; तत्यजिव, तत्यजथुस्, तत्यजतुस् ; तत्यजिम, तत्यज, तत्यजुस्. 1st Fut. त्यक्तास्मि 2d Fut. त्यक्ष्यामि Aor. ( 423, 296) अत्याक्षं, अत्याक्षीस, अत्याक्षीत्; अत्याव, अत्यार्क, सत्याक्तां; अत्याक्ष, अत्यक्ति,

.

« AnteriorContinua »