QUÆRITUR interea, qui tantæ pondera molis Sustineat, tantoque queat succedere regi. Destinat imperio clarum prænuntia veri Fama Numam. Non ille satis cognôsse Sabinæ Gentis habet ritus: animo majora capaci Concipit, et quæ sit rerum natura requirit. Hujus amor curæ, patriâ Curibusque relictis, Fecit, ut Herculei penetraret ad hospitis urbem. Graja quis Italicis auctor posuisset in oris Monia quærenti, sic è senioribus unus Retulit indigenis, veteris non inscius ævi: Dives ab Oceano bubus Jove natus Iberis Litora felici tenuisse Lacinia cursu Fertur: et, armento teneras errante per herbas, Ipse domum magni, nec inhospita tecta, Crotonis Intrâsse; et requie longum relevâsse laborem ; Atque ita discedens, Ævo, dixisse, nepotum Hic locus urbis erit; promissaque vera fuerunt. Nam fuit Argolico generatus Alemone quidam Myscelos, illius Dîs acceptissimus ævi. Hunc super incumbens pressum gravitate soporis Claviger adloquitur: Patrias, age, desere sedes: I, pete diversi lapidosas Æsaris undas. Et, nisi paruerit, multa ac metuenda minatur. Post ea discedunt pariter somnusque Deusque. Surgit Alemonides, tacitâque recentia mente
Visa refert: pugnatque diu sententia secum.cy Numen abire jubet: prohibent discedere leges:pen) Pœnaque mors posita est patriam mutare volenti. al Candidus Oceano nitidum caput abdiderat Sol, 30 Et caput extulerat densissima sidereum nox: 6 Visus adesse idem Deus est, eademque monere; Et, nisi paruerit, plura et graviora minari. Pertimuit; patriumque simul transferre parabat bak? In sedes penetrale novas: fit murmur in urbe, p2 Spretarumque agitur legum reus. Utque peracta est Caussa prior, crimenque patet sine teste probatum, Squalidus ad Superos tollens reus ora manusqué, O cui jus cœli bis sex fecere labores,
Fer, precor, inquit, opem: nam tu mihi criminis
Mos erat antiquus, niveis atrisque lapillis, His damnare reos, illis absolvere culpæ.
Nunc quoque sic lata est sententia tristis: et omnis Calculus immitem demittitur ater in urnam. Quæ simul effudit numerandos versa lapillos, Omnibus è nigro color est mutatus in album: Candidaque Herculeo sententia munere facta Solvit Alemoniden. Grates agit ille parenti Amphitryoniada: ventisque faventibus æquor Navigat Iönium: Lacedæmoniumque Tarentum 50 Præterit, et Sybarin, Salentinumque Neæthum, Thurinosque sinus, Temesenque, et läpygis arva. Vixque pererratis, quæ spectant litora, terris, Invenit sarei fatalia fluminis ora:
Nec procul hinc tumulum, sub quo sacrata Crotonis Ossa tegebat humus; jussâque ibi mœnia terrâ Condidit: et nomen tumulati traxit in urbem. Talia constabat certâ primordia famâ Esse loci, positæque Italis in finibus urbis.
Vir fuit hic, ortu Samius: sed fugerat und 601 Et Samon et dominos; odioque tyrannidis exsul Sponte erat. Isque, licèt cœli regione remotos, Mente Deos adiit: et, quæ natura negabat
Visibus humanis, oculis ea pectoris hausit. Cúmque animo, et vigili perspexerat omnia curâ, In medium discenda dabat: cœtusque silentum, Dictaque mirantum, magni primordia mundi, Et rerum caussas, et quid natura, docebat: Quid Deus; unde nives; quæ fulminis esset origo; Jupiter, an venti, discussâ nube tonarent; Quid quateret terras; quâ sidera lege mearent; Et quodcumque latet. Primusque animalia mensis Arguit imponi: primus quoque talibus ora Docta quidem solvit, sed non et credita, verbis: Parcite, mortales, dapibus temerare nefandis Corpora. Sunt fruges, sunt deducentia ramos Pondere poma suo, tumidæque in vitibus uvæ: Sunt herbæ dulces: sunt, quæ mitescere flammâ, Mollirique queant. Nec vobis lacteus humor Eripitur, nec mella thymi redolentia florem. Prodiga divitias, alimentaque mitia tellus Suggerit: atque epulas sine cæde et sanguine præbet. Carne feræ sedant jejunia: nec tamen omnes. Quippe equus, et pecudes, armentaque gramine vivunt. At quibus ingenium est immansuetumque, ferumque, Armeniæque tigres, iracundique leones,
Cumque lupis ursi, dapibus cum sanguine gaudent. Heu quantum scelus est, in viscera viscera condi, Congestoque avidum pinguescere corpore corpus; Alteriusque animantem animantis vivere leto! Scilicet in tantis opibus, quas optima matrum Terra parit, nil te nísi tristia mandere sævo Vulnera dente juvat, ritusque referre Cyclopum? Nec, nisi perdideris alium, placare voracis, Et malè morati poteris jejunia ventris ? At vetus illa ætas, cui fecimus Aurea nomen, Fœtibus arboreis, et, quas humus educat, herbis Fortunata fuit: nec polluit ora cruore. Tunc et aves tutæ movêre per aëra pennas; Et lepus impavidus mediis erravit in agris: Nec sua credulitas piscem suspenderat hamo :
Cuncta sine insidiis, nullamque timentia fraudem, Plenaque pacis erant. Postquam non utilis auctor Victibus invidit, (quisquis fuit ille virorum) Corporeasque dapes avidam demersit in alvum ; Fecit iter sceleri: primâque è cæde ferarum Incaluisse putem maculatum sanguine ferrum. Idque satis fuerat: nostrumque petentia letum Corpora missa neci, salvâ pietate, fatemur Sed quàm danda neci, tam non epulanda fuerunt. 110 Longiùs inde nefas abiit: et prima putatur Hostia sus meruisse mori, quia semina pando Eruerit rostro, spemque interceperit anni. Vite caper morsâ Bacchi mactandus ad aras Ducitur ultoris. Nocuit sua culpa duobus. Quid meruistis oves, placidum pecus, inque tuendos Natum homines, pleno quæ fertis in ubere nectar? Mollia quæ nobis vestras velamina lanas Præbetis, vitâque magis, quàm morte juvatis. Quid meruere boves, animal sine fraude dolisque, 120 Innocuum, simplex, natum tolerare labores? Immemor est demum, nec frugum munere dignus, Qui potuit curvi demto modò pondere aratri Ruricolam mactare suum: qui trita labore Illa, quibus toties durum renovaverat arvum, Tot dederat messes, percussit colla securi. Nec satis est, quòd tale nefas committitur: ipsos Inscripsere Deos sceleri, numenque supernum Cæde laboriferi credunt gaudere juvenci. Victima labe carens, et præstantissima formâ, (Nam placuisse nocet) vittis præsignis et auro, Sistitur ante aras, auditque ignara precantem: Imponique suæ videt inter cornua fronti, Quas coluit fruges: percussaque sanguine cultros Inficit in liquidâ prævisos forsitan undâ. Protinus ereptas viventi pectore fibras Inspiciunt, mentesque Deûm scrutantur in illis. Unde fames homini vetitorum tanta ciborum? Audetis vesci, genus ô mortale? quod, oro,
Ne facite: et monitis animos advertite nostris. 140 Cúmque boum dabitis cæsorum membra palato, Mandere vos vestros scite et sentite colonos.
Et quoniam Deus ora movet, sequar ora moventem Rite Deum; Delphosque meos, ipsumque recludam Æthera; et augustæ reserabo oracula mentis. Magna, nec ingeniis evestigata priorum, Quæque diu latuere, canam. Juvat ire per alta Astra juvat, terris et inerti sede relictis, Nube vehi; validique humeris insistere Atlantis: Palantesque animos passim ac rationis egentes 150 Despectare procul, trepidosque, obitumque timentes Sic exhortari; seriemque evolvere fati.
O genus attonitum gelidæ formidine mortis ! Quid Styga, quid tenebras, quid nomina vana timetis, Materiem vatum, falsique piacula mundi? Corpora sive rogus flammâ, seu tabe vetustas Abstulerit, mala posse pati non ulla putetis. Morte carent animæ: semperque, priore relictâ Sede, novis habitant domibus vivuntque receptæ. Ipse ego (nam memini) Trojani tempore belli Panthoïdes Euphorbus eram: cui pectore quondam Sedit in adverso gravis hasta minoris Atridæ. Cognovi clypeum, lævæ gestamina nostræ, Nuper Abanteïs templo Junonis in Argis. Omnia mutantur: nihil interit. Errat, et illinc Huc venit, hinc illuc, et quoslibet occupat artus Spiritus éque feris humana in corpora transit, Inque feras noster: nec tempore deperit ullo. Utque novis fragilis signatur cera figuris,
Nec manet ut fuerat, nec formas servat easdem; 170 Sed tamen ipsa eadem est: animam sic semper eamdem
Esse, sed in varias doceo migrare figuras.
Ergo, ne pietas sit victa cupidine ventris,
Parcite (vaticinor) cognatas cæde nefandâ Exturbare animas: nec sanguine sanguis alatur. Et quoniam magno feror æquore, plenaque ventis
« AnteriorContinua » |