Imatges de pàgina
PDF
EPUB

quit prodis me mihi perfide?

Rifit Atlantiades: &, me mihi, perfide, prodis? | Rift Atlantiades, &, in-
Me mihi prodis? ait. Perjuraq; pectora vertit 705
In durum filicem ; qui nunc quoque dicitur Index:
Inque nihil merito vetus eft infamia faxo.

XII. Hinc fe fuftulerat paribus caducifer alis:
Munychiofque volans agros, gratamque Minervæ
Defpectabat humum, cultique arbusta Lycæi. 710
Illa fortè die caftæ de more puellæ
Vertice fuppofito feftas in Palladis arces
Pura coronatis portabant facra caniftris.
Inde revertentes Deus afpicit ales; iterque
Non agit in rectu; fed in orbem curvat eundé. 715
Ut volucris vifis rapidiffima miluus extis,
Dum timet, & denfi circumftant facra miniftri,
Flectitur in gyrum; nec longius audet abire :
Spemque fuam motis avidus circumvolat alis.
Sic fuper Actæas agilis Cyllenius arces
Inclinat curfus: & eafdem circinat auras.
Quantò fplendidior, quam cætera fidera, fulget
Lucifer; & quantò te, Lucifer, aurea Phoebe;
Tanto virginibus præftantior omnibus Herse
Ibat: eratq; decus pompæ, comitumq; fuarum. 725

720

prodis me mihi? & mutavit cor perjurum in rigidum lapidem, qui nunc etiam vocatur Index; & dedecus

eft in Lapide qui nihi! dede

coris meruit.

XII. Caducifer fe inde fubduxerat alis aqualibus,

iis libratus contemplabatur arva Munychia & ter- \ ram acceptam Palladi, & arbufta culti Lycai. Forte virgines pudica ferebant de more facra pura caniftris corona coronatis in templa Minerva, capite fuppofito. Deus alatus videt redeuntes inde; non dirigit iter rectà; fed fletit in eundem circulum; quemadmodum milvus avis velociffima pracordiis vifis, dum metuit, & miniftri conferti adfunt facris, movetur in orbem, ne

que audet longius difcedere,

rapax

circumvolat pem

fuam alis agitatis. Eo modo velox Cyllenius dirigit volatum fuper arces Actaas; & orbes defcribit per eundem aeris tractum. Quantò Lucifer fplendet lucidior quam reliqua aftra; & quantò Luna Splendida lucidior eft te, ô Lucifer, tanto Herse pulcrior cateris puellis ambulabat, & erat honor pompa & comitum fuarum.

NOTA.

[blocks in formation]

78. Caducifer Mercurius eft, caduceum, feu virgam alatam manu tenens duobus implicitam ferpentibus.

709. Munychios] Atticos, juxta Athenas inter Pyræeum, & Sunium promontoria, à promontorio Munychia fic diЯos.

710. Humum] De iifdem Atticis agris loquitur aut Athenis, Minervæ olim facris.

710. Lycai] Fuit Lyceus locus amœnus juxta Athenas à Lyco, Pandionis Athenienfium regis filio, fic dictus; ubi deinde Athenienfes gymnasium condiderunt, in quo & deambulans Ariftoteles de philofophia difputavit.

713, Coronatu] Corollis, fertifque redimitis.

713. Sacra] Quæcumque ad facra peragenda fpectabant.

713. Caniftris] A quibus caniftris quafillis, ciftulis, aut canis, ut Feftus ex lingua Græca loquitur, præftantiores & nobiliores virgines, quæ in Panathenais aliifque feftis caniftris illis facra ferebant, Canephora dictæ funt.

715. In orbem] Ut Herfes amatæ vifu diutius frui liceret.

717. Timet] In exta victimarum non audet, circumftantibus ministris, irruere.

719. Spem] Pro re fperata pofuit, nempe victimarum extis, quibus inhiat milvus. 720. Attans] Athenienfes.

720. Cyllenius] Mercurius eft, à Cyllene Arcadia monte, ubi educatus, fic dictus. 723. Phoebe Luna, Phoebi foror. 724. Herfe] Cecropis fuit filia, Cephali mater, ut placet Apollodoro 725. Pompa] In feito Minervæ.

[blocks in formation]

bratus in acre non aliter

ancaluit, quam cum funda Lalearica emittit glandem:

730

Filius Four Mercurius Obftupuit forma Jove natus: & æthere pendens attonitus eft fpecie, & Non fecus exarfit, quam cum balearica plumbum Funda jacit: volat illud, & incandefcit eundo: Et quos non habuit, fub nubibus invenit, ignes. Illa volat, & incalefcit Vertit iter: cæloque petit diverfa relicto: motu, & reperit in aere Nec fe diffimulat: tanta eft fiducia formæ. calorem quem priùs non habuit. Flectit viam, & Que quanquam jufta eft ; cura tamen adjuvat illam : remota loca petit cœlo re- Permulcetq; comas, chlamydemq; ut pendeat aptè, isto, neque fe celat tanta Collocat: ut lymbus, totumque appareat aurum : eft confidentia fue elegan-Ut teres in dextra, qua fomnos ducit & arcet, 735 Qua fiducia quam Virga fit: ut terfis niteant talaria plantis.

tia.

vu non iniqua eft, illam ta

men

elegantiam fuam Pars fecreta domûs ebore & teftudine cultos auget cura: & fingit ca- Tres habuit thalamos: quorum tu, Pandrofo, pillos, & accommodat chla dextrum,

midem ut bene fluat;

ut

fimbria & totum Aurum Aglauros lævum, medium poffederat Herfe. emineat; ut baculus, quo Quæ tenuit lævum, venientem prima notavit 740 allicit & fubducit foporem, Mercurium nomenque Dei fcitarier aufa eft, fit expolitus in manu; utEt caufam adventus. Cui fic refpondit Atlantis talaria fplendeant in pedibus nitidis. Penetralia Pleionefque nepos: cgo fum, qui juffa per auras domus habuerunt tria cubi- Verba patris porto. Pater eft mihi Jupiter ipfe. cula ornata ebore & testu-Nec fingam cauffas. Tu tantum fida forori dine, quorum, tu, Pan- Effe velis, prolifque mexe matertera dici. drofo, dextrum, Agluros Herfe cauffa viæ. Faveas oramus amanti, tenebat finiftrum Herfe

medium. Qua habuit - Adfpicit hunc oculis ifdem, quibus abdita nuper niftrum obfervavit prior

745

Mercurium accedentem; neque verita eft requirere nomen Dei, & caufam acceßus : cui nepos Atlantis & Fleiones talia reddit; Ego fum qui fero mandata patris, per aërem. IpJe Jupiter eft meus pater. Neque diffimulabo cauffas adventus: tu modò fidelis effe velis forori, & appellari matertera mea progeniei. Herfe eft caußa itineris: precamur indulgeas amanti. Intuetur hunc iifdem oculus, quibus

NOTA.

727. Balearica] Sunt Baleares infulæ | fub Hifpania, hodiè Majorca & Minorca nomine, cujus, incolæ olim peritiffimi funditores; qua re etiam Baleares Græca etymologia dici.

1727. Plumbum] Aut ex eo pilam feu glandem factam, quam fervore motus liquefcere quoque hyperbolice admodum fcripfit Virgilius.

32. Cura Compofitis omnibus quæ formam adjuvare poffent.

733. Chlamidem ] Eft chlamys veftimentum quod thoraci, ornatus caufa, fuperinduebatur.

737. Pars fecreta] Cecropis domus eam partem defcribit, qua erant ejus filiarum thalami.

737. Teftudine] Teftudinum cruftis, feu fquamis ornabantur etiam thalami.

738. Pandrofa] Tres habuiffe filias Ce

[blocks in formation]
[ocr errors]

Viderat Aglauros flavæ fecreta Minervæ :
Proque minifterio magni fibi ponderis aurum
Poftulat. Interea tectis excedere cogit.

Aglauros latens afpexerat 750myfteria flavicoma Palladis; petit fibi pro officio hoc aurum magni ponderis : interea cogit exire domo. Dea belli infenfis oculis hanc intuetur, & ex alto duxit gemitus tanto impe

Vertit ad hanc torvi Dea bellica luminis orbem,
Et tanto penitus traxit fufpiria motu,

Ut pariter pectus, pofitamque in pectore forti

760

contra

pectus & loricam ftrenuo
pectori adharentem. Me-
minit hanc tum violaße
manu impia fecreta, cum
afpexit fobolem Lemnicola
natam fine matre.
fidem datam; fubit etiam
fore jam acceptam Deo, &
acceptam forori, & opulen-
tam auro recepto quod a-
vara petierit. Continuo it
domum Invidia madidam

Ægida concuteret. Subit, hanc arcana profana 755 t, ut parcelleret pariter Detexiffe manu tum, cum fine matre creatam Lemnicolæ ftirpem contra data foedera vidit: Et gratamque Deo fore jam, gratamque forori: Et ditem fumto, quod avara popofcerit, aurò. Protinus Invidiæ nigro fquallentia tabo Tecta petit. Domus eft imis in vallibus antri Abdita, fole carens, non ulli pervia vento, Triftis, & ignavi pleniffima frigoris; & quæ Igne vacet femper, caligine femper abundet. Huc ubi pervenit belli metuenda virago; Conftitit ante domum, (neq; enim fuccedere atra fanie. Domus later in ultimo feceffu fpelunca, Fas habet) & poftes extrema cufpide pulfat. Sole carens, nulla aura reConcuffæ patuere fores. Videt intus edentem creanda, lugubris, & reVipereas carnes, vitiorum alimenta fuorum, fertiffima pigri frigoris, & Invidiam: vifaque oculos avertit. At illa 770 qua femper deftituta fit Surgit humo pigra: femefarumque relinquit igne, femper fit tenebris obfita. Toftquam illuc acceffit tremenda virago belli, fubftitit ante domum, (neque enim licet illi fubire eam;) & concutit poftes extrema parte cufpidis. Janua percuffa aperta eft: apicit intus Invidiam devorantem carnes vipereas, escam sua feritatis, & dimovet oculos a visa. At illa tollitur humo torpente & relinqnit partes

NOTA.

749. Secreta] Erichtonium, nempe, de quo antea,

750. Minifterio ] Si illa Mercurio in ejus Amoribus faveret.

765 tectis

757. Lemnicola] Vulcani, qui ob deformitatem, è cœlo in Lemnon Ægai maris infulam Septentrionalem præcipitatus, ibi etiam ferrariam exercuit.

752. Torvi] Quod iræ indicium. 757. Contra] Prohibuerat enim Miner755. Agida Fuit Ægis lorica, seu va, ne cistulam qua Erichtonium Vulcapotius fcutum aut clypeus Jovis & Mi- no fatum incluferat, Cecropis filiæ apenervæ, deinde Deorum, atque etiam non-rirent. nunquam heroum, cujufmodi ex capræ Amalthea pelle fibi Jupiter, ex aliis coriis feu pellibus alii fibi paraverunt, quibus deinde es additum. A capra illud nomen ortum, quæ Græcis a dica. De Minerva Egide, quam Vulcani juffu fabricabant Cyclopes ita Virgilius.

Agidag, horrificam turbata Palladis arma, Certatim fquamis ferpentum, aurog, polibant; Connexofg, angues, ipfamy, in pectore diva Gorgona, defecto vertentem lumina collo. 755. Concuteret] Qua re bellum indicere, & terrorem incutere credebatur.

758. Gratam fore Deo] Mercurio, cujus Amoribus illa faveret ; quam tamen, utpote impiam, felicem effe non oportebat.

760. Invidia] Furiarum furiæ, potiùs quam Deæ, cujus opera tamen Pallas

utitur.

765. Belli virago] Pallas Dea belli.

ro afflatui obnoxia effe poteft, Jovis ex ce766. Neg, enim] Nulli invidiæ peftiferebro nata, Dea Sapientiæ.

771. Pigra] Quam Sol nullus, ars nulla mulceat, quæ verò pigritiam infuper Invidiæ foveat. Corpora

anguium femeforum, & am- Corpora ferpentum: paffuque incedit inerti. bulat greffu pigro. Et cum vidit Deam infignem fpecie Utque Deam vidit formaque armifque decoram ; & armis fufpiravit, & ad Ingemuit: vultumque ima ad fufpiria duxit. faciem Dex duxit gemitum Pallor in ore fedet: macies in corpore toto: 775 ex imo corde. Livor oc- Nufquam recta acies: livent rubigine dentes: cupat faciem; macies to- Pectora felle virent: lingua eft fuffufa veneno. rum corpus: femper oblique Rifus abeft, nifi quem vifi movere dolores. intuetur: dentes nigricant rubigine: pectus virer felle: Nec fruitur fomno, vigilacibus excita curis : Lingus eft plena veneno. Sed videt ingratos, intabefcitque videndo, Rifus nullus eft, nifi quem Succeffus hominum: carpitque & carpitur una : faciunt arumna cognita. Neque dormit impulfa curis Suppliciumque fuum eft. Quamvis tamen oderat pervigilibus: fed spectat illam; Latos eventus hominum cum moleftia, & macrefcit fpe&tando: & ladit, & fimul laditur: & fibi ipfa ft Pe

na. Quanquam tamen Tritonia illam ave fabatur, alioquuta eft breviter buju modi verbis, Inquina tabe tua unam filiarum Cecropis. Ita neceffe eft. Ea eft Aglauros. Poftquam ca dixit, non plura, difcedit, & iterum percuffit terram hafta impacta. Ils afpiciens Deam recedentem torvis oculis fecreto murmura

780

Talibus adfata eft breviter Tritonia dictis: Infice tabe tua natarum Cecropis unam. Sic opus eft. Aglauros ea eft. Haud plura locuta 785 Fugit; & impreffa tellurem reppulit hasta. lia Deam obliquo fugientem lumine cernens; Murmura parva dedit; fucceffurumque Minervæ Indoluit: baculumque capit; quod fpinea totum Vincula cingebant: adopertaque nubibus atris, 790 Quacunque ingreditur, florentia proterit arva, Exuritque herbas, & fumma cacumina carpit: Afflatuque fuo populos, urbefque, domofque Polluit: & tandem Tritonida confpicit arcem; Ingeniis, opibufque, & fefta pace virentem: 795 Vixque tenet lacrymas; quia nil lacrymabile cernit. ne eventurum Talladi:& fumit baculum, quoltotum Sed poftquam thalamos intravit Cecrope natæ ; nodi fpinarum ambibant; & quacumque incedit velata nigris nubibus proculcat latos agros, &torret gramina, & vellit fumma ariftarum faftigia; & fœdat contactu fuo populos, & urbes, & domos; & denique videt arcem Tritoniam, florentem ingeniis, & divitiis ; & pace amabili; & agrè compefcit lacrymas quia nihil intuetur deflendurn. Verum ut fubiit cubiculum filia Cecropis Aglauri,

vit, & ingemuit iftud be

[merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small]

800

[ocr errors]

exequitur mandata, & tangit pectus manu imbuta ferrugine dimplet vifcera pinis recurvis, Infundit eriam venenum peftiferum, &fpargit per off atrum tabum, & immittit in medium pulmonem. Et ne causa doloris lo gius ab805eant, objicit fororem oculis, felix connubium fiftit Deum fub formosa spefacit omnia in

810

Juffa facit: pectufque manu ferrugine tincta
Tangit: & hamatis præcordia fentibus implet.
Infpiratque nocens virus: piceumque per offa
Diffipat, & medio fpargit pulmone, venenum.
Neve mali fpatium cauffæ per latius errent ;
Germanam ante oculos, fortunatumque fororis
Conjugium, pulcraque Deum fub imagine ponit:
Cunctaque magna facit. Quibus irritata, dolore
Cecropis occulto mordetur: & anxia nocte,
Anxia luce gemit; lentaque miferrima tabe
Liquitur, ut glacies incerto faucia fole:
Felicifque bonis non fecius uritur Herses;
Quam cum fpinofis ignis fupponitur Herbis;
Quæ neque dant flammas, leniq; tepore cremantur.
Sæpe mori voluit; ne quicquam tale videret:
Sæpe velut crimen rigido narrare parenti.
Denique in adverfo venientem limine fedit
Exclufura Deum: cui blandimenta, precefque,
Verbaque jactanti mitiffima, define, dixit:
Hinc ego me non fum nifi te motura repulfo.
Stemus, ait, pacto, velox Cyllenius, ifto:
Calatafque fores virga patefecit. At illi
Surgere conanti partes, quafcunque fedendo
Flectimur, ignava nequeunt gravitate moveri.
Illa quidem recto pugnat fe attollere trunco :
Sed genuum junctura riget, frigufque per ungues
Labitur; & pallent amiffo fanguine venæ.
Utque malum latè folet immedicabile cancer 825
Serpere, & illæfas vitiatis addere partes;

815

820

cte

من

gentia. Quibus Cecropis pro-
vicata roditur fecreto do-
ore, & folicita fufpirat
nocte, folicita fufpirat de
die, & infeliciffima abfu-
mitur fegni tabe, non ali-
ter quam glacies liquefacta
Sole vario: ardet ex com.
moditatibus beata Herfes, fi-
stations
cuti cum ignis fubjicitur
herbis fpinofis, que neque
emittunt flammas, &urun-.
tur lento calore. Sapius op-
tavit obire, ne tale quid in-
tueretur, fapius referre tan-
quam delictum fevero pa-
iri. Denique fedit in limi-
ne adverfo prohibitura Deum
accedentem. Cui proferenti
blanditias, & preces, & vo-
ces fuaviffimas, Omitte, in-
quit, Ego non fum hinc dif-
ceffura nifi te profligato.
Confentiamus, ait celer Cyl

lenius, tuo illo pacto. Et aperuit baculo januam insculptam. At partes, quæcum, curvantur in nobis dum fedemus, non poffunt moveri lento pondere, dum illa nititur fe attollere. Illa quidem conatur fe erigere corpore elato; fed commiffura genuum induruerunt, & frigus ferpit per ungues, & vena pallefcunt fanguine deperdito. Et quemadmodum cane.r peftis infanabilis confuevit latè obrepere, & adjicere partes adhuc intact as cerruptis

[blocks in formation]

dios fuos vibrante, & proinde lentè glaciem liquifaciente: Acrior verò eft doloris, poft ejus remiffionem, impetus.

813. Crimen Apud patrem morofum forarem perinde criminari, ac fi impudicis amoribus indulgeret.

805. Magna facit ] Non levis eft invi- 816. Define Me Ulandis precibus follicitadorum cruciatus, quod fua quæque par-re, dr verba inania fruftra jactare. va, aliorum maxima vident, aut videre fe credunt.

806. Cecropis Aglauros Cecrope nata. 808. Incerte] Subinde & per vices ra

818. Stemus] Id est, confirmabo tua illa verba, ut Tu hinc non priùs movearis, quam ego difcedam

[ocr errors]
« AnteriorContinua »