Vidi ego, quod fuerat quondam folidiffima tellus, 265 326 270 fummis. omnis Eripienda fides) illic lavere bimembres NOTA. 263. Fretum] Nam ubi nunc eft fretum Siculum, ibi fuit Terra solidiffima. 263. Factas] Plurimas infulas apud Hiftoricos imo & alias terras invenias quæ fuo tempore emerferunt. Quin & conche in altiffimis montibus reperiuntur, unde ibi etiam aliquando mare fuiffe nonnulli colligunt. 273. Lycus] Plures eo nomine fuerunt fluvii; hic verò de eo agitur qui & Marfas à Livio dictus, Laodiceam Lydie urbem præterfluit. 274. Procul] Poft quinque ftadia circiter. 276. Erafinus] Fluvius eft Arcadia, qui à Stymphalide palude ortus, unde & Stymphalus dictus, posquam terras fubiit, | erumpit hinc procul, & exundat alio oftio. Ita magnus Erafinus mode abforbetur; modo fluens aperto gurgite renafcitur in campis Argolicis. Dicunt etiam iis fux & prioris ripe, Myfum piguiße & seaturiginis nunc mutato nomine & curfu Caicum dici. Amenanus quoque trahens arenas Siculas nunc currit, nonnunc emittit aquas, quas Centauri bimembres illic la ; 282. Vatibus] Optime hoc interferit Poëta. Pythagoras enim fupra v. 115. materiem vatum & nomina vana jufferat contemnere. 283. Bimembres ] Centauros dicit ab Hercule vulneratos atque profligatos. ortus, 5285 Quid? annon Hypanis fluens | Quid? non & Scythicis Hypanis de montibus? ex montibus Scythicis qui erat dulcis, corrumpitur falabus amaris? Antia& Qui fuerat dulcis, falibus vitiatur amaris ? Tharus & Tyrus Phoenia Fluctibus ambitæ fuerant Antiffa, Pharofque, fuerant circumdata fuit:- Et Phoeniffa Tyros; quarum nunc infula nulla est. bus, ex quibus nulla nunc Leucada continuam veteres habuere coloni; eft infula. Antiqui incola habuerunt Leucadem coha-Nunc freta circueunt. Zancle quoque juncta rentem, nunc maria cir cumfluunt. Zancle etiam dicitur fuiffe connexa Italia, donec mare abripuit confinia, atque removit terram interjecta agua. Si quaras Helicen & Burin oppida Achaica, reperies fub aquis; & nauta folent adhuc monftrare urbes depreffas cum muris fubmerfis. Eft collis excelfus fine ullis arboribus prope Træzenen Pitthaam, olim area fuiffe 290 300 Dicitur Italiæ; donec confinia pontus Abftulit, & media tellurem reppulit unda. Helicen & Burin Achaidas urbes, Si quæras Invenies fub aquis : & adhuc oftendere nautæ Inclinata folent cum moenibus oppida merfis. 295 Eft prope Pittheam tumulus Troezena, fine ullis Arduus arboribus, quondam planiffima campi Area, nunc tumulus: nam (res horrenda relatu) Vis fera ventorum, cæcis inclufa cavernis, Exfpirare aliqua cupiens, luctataque fruftra Liberiore frui cælo, cum carcere rima Nulla foret toto, nec pervia flatibus effet; relatu, fava violentia ven- Extentam tumefecit humum: ceu fpiritus oris torum repreßa obfcuris fpe- Tendere veficam folet, aut derepta bicorni luncis, nitens aliqua via exfpirare, atque conata in Terga capro. Tumor ille loco permanfit, & alti 305 caffum frus cœlo ampliore; Collis habet fpeciem; longoque induruit ævo. cum nullus effet hiatus in Plurima cum fubeant, audita aut cognita vobis, tota caverna, neque eßet pervia flaminibus, diftendit terram tumefactam ; ficut fpiritus oris folet inflare veficam, vel pellem detractam capro bicorni. Ille tumor permanfit loco, dr habet figuram excelfi tumuli; atque folidatus eft longo tempore. Cum plurima in mentem veniant vobis audita & cognita campi planiffima, nunc colres admiranda lis: nam, NOTA.. 285. Hypanis] Sarmatia eft Europææ, qui in Boryfthenen, deinde in Pontum Euxinum defluit. 287. Antifa] Infula fuerat, quæ Lefbo, Egai maris infula, contra Troadem fuit adjecta. 587. Pharos ] Hæc quoque olim insula Egypto annexa fuit: ubi celeberrima illa turris plurimis tabulatis excelfa, eodem nomine, quam quidam Softratius Gnydius pro navigantium falute extruxit. 288. Tyros] Urbs fuit Phoenicia opulentiffima, que Alexandri magni tempore infula fuit, ut ex Curtio aliifque liquet. 289. Leucada] Nunc infula eft maris Ionii, Epiro ponte ligneo annexa. 290. Zancle] Meffana eft, urbs Sici Pauca fuper referam. Quid? non & lympha figuras | pauca infuper narrabo. Quid? Annon aqua dat atque acciDatque capitque novas ? medio tua, corniger pit novas figuras ? Tua Ammon, Ammon cornute, gelida eft 310de die; accedente & recedente eo calefcit. Athamanis aquis admotis dicitur accendere lignum, cum Luna abiit in minimos orbes. Cicones habent fluvium, qui potus reddit pracordia lapi Unda die gelida eft; ortuque obituq; calefcit. arvis, 315 Electro fimiles faciunt auroque capillos. dea; qui inducit faxeam du ritiem rebus tactus. Crathis Sybaris huic conterminus in noftris campis, reddunt crines fimiles Electro atque auro. Et quod magis ftupendum eft, funt aqua qua pof fint vertere non tantum corpora jed etiam mentes. (uż non cognita eft Salmacis que aquas habet turpes? &lacus Ethiopes ? quos fi quis guftavit, vel furit, vel patitur fomnum stupidum Sive, quod indigenæ memorant, Amithaone? 325 gravem. Quifquis fedave natus, rit fitim ex fonte Clitorio odit vinum, atque fobrius amat puras lymphas ; feu virtus eft in aqua contraria vino cali do, five, quod indigena referunt, filius Amithaonis, NOTA tum oftendit naturæ lapidee in quod lighum vetuftate quafi confumtum, ferrum rubigine corrofum, lapis emortuæ mollitiæ in unam ponderofiffimam atque duriffimam maffam coaluerant. 315. Crathis] Hic & Sibaris, Aluvii funt Calabria Crotonem juxta in extrema Italia, ortum versus. 319. Salmacis] De eo Cariæ fonte fupra lib. 5. v. 285. 320. Æthiopes Solinus Cap. 32. locum etiam in Ethiopia effe dicit, quo perfufa corpora, velut oleo nitefcunt. Sunt autem Ethiopes Africa populi vaftiffimam regionem, cis & ultra Equato→ rem extenfam, incolentes, qui fe omnium hominum primos effe olim contenderunt. 321. Gravitate] Veternum dicit. Paufanias fluvium vocat Clitorem, juxta oppidum Clitorium, eftque Arcadia in Peloponnefo non longe à finu Corinthiaco. 325. Amithaone] Melampus eft Medicus, qui Iphianaflam Præti filiam, valetudini etiam reftitutis fororibus Mera Euryale atque Lyfippe, uxorem duxit. LII Protidas poftquam liberavit furis per Proetidas attonitas poftquam per carmen & herbas carmen gramina Prætidas infanas, abjecit in Eripuit furiis, purgamina mentis in illas illas aquas medicamenta nta Milit aquas: odiumque meri permanfit in undis. mentis:& odium vini per-Huic fluit effectu difpar Lynceftius amnis, manfit in aquis. Fluvius Quem quicunque parum moderato gutture Lynceftius eft diffimilis ef feltu huic, quem quifquis haufit faucibus avidis, non traxit; 330 Haud aliter titubat, quam fi mera vina bibisset. fecus vacillat, quam fi po- Eft locus Arcadia (Pheneon dixere priores) taffet vinum purum. Ef Ambiguis fufpectus aquis: quas nocte timeto; Locus Arcadia vereres ap- Nocte nocent potæ. Sine noxa luce bibuntur. pellaverunt Theneon) non tutus propter aquas ambi- Sic alias aliafque lacus & flumina vires guas quas nocte reformi- Concipiunt. Tempufque fuit, quo navit in undis, da, haufta de noite la- Nunc fedet Ortygie. Timuit concurfibus Argo dunt. Secure potantur de Undarum fparfas Symplegadas elifarum; die. Ita lacus & amnes 335 habent alias atque alias vir- Quæ nunc immotæ perftant, ventisque refiftunt. tutes. Tempus fuit, quo Nec, quæ fulfureis ardet fornacibus, Etne 340 Orrygia fluitavit in undis. Ignea femper erit: neque enim fuit ignea femper. nunc ftat. Argo reformida- Nam five eft animal tellus, & vivit, habetque vit Symplegadas divifas concurfibus undarum à duobus Spiramenta locis flammam exhalantia multis; fcopulis fractarum, qua Spirandi mutare vias, quotiesque movetur, nunc confiftunt immota, Has finire poteft, illas aperire cavernas : refiftunt ventus. Neque t-Sive leves imis venti cohibentur in antris; na, qua flagrat fornacibus fulfureis femper ardebit ; neSaxaque cum faxis, & habentem femina flammæ que vero fuit femper in- Materiem jactant, ea concipit ictibus ignem ; cenfa. Nam feu terra eft Antra relinquentur fedatis frigida ventis : animal, & vivit, & ha 345 bet aftuaria exfpirantia ignem multis locis, poteft mutare vias exfpirandi, & quoties movetur obstruere has fpeluncas, aperire illas : Seu fubtiles venti coercentur in infimis cavernis, atque jactant filices cum filicibus & materiam continentem femina flamma, ca rapit ignem conflictu; caverna deftituentur fine igne ventis compositis: NOTA. $26. Træetidas] Filiæ fuerunt Prœti Argivorum regis, quæ, immiffa à Junone aut Venere vefania, fefe vaccas effe crediderunt. 329. Lynceftius] Lynceftis aqua in Macedonia, vini modo, temulentos facit. Plin. lib. 2. cap. 103. 332. Pheneon] In Arcadia, quæ Achaie regio eft maxime à mari remota, oppidum eft eo nomine, è cujus paludibus Ladon profluere fcripfit Plinius. Aquam autem, de qua hic Ovidius, videtur inligere Paufanias, Stygem vocari ait ab Arcadibus quanquam de lucis atque noctis difcrimine nihil meminit. 337. Ortygie] Delos eft, maris Agai; Cycladum infula clariffima, à coturnicum copia Græce fic dicta, quæ olim fluitans aut mari obruta, Latone locum ad pa riendum quærenti ut commodaret, repente conftitit. 337. Argo Nomen eft navis qua Argonautæ Colchos ad vellus aureum furripiendum profecti funt. 338. Symplegadas] Symplegades, (à svμHos Callido) quæ & Cyanea dicuntur, infulæ funt contra Bofphorum Thracium, quæ, ut inquit Plinius, à Poëtis olim concurriffe finguntur, quoniam parvo difcrete intervallo, ex adverfo intrantibus geminæ effe videntur, paululumque deflexa acie coëuntium fpeciem præbebant. 340. Atne] Mons Siciliæ notiffimus de quo jam toties, qui flammas eructat. 348. Materiem] Sulphur fcilicet & bitumen ex faxorum collifione, excuffo igne incendi poffunt. 350 Sive vires bituminea concipiunt flammam, vel flava Sive bitumineæ rapiunt incendia vires, 360 exiguis; fcilicet poftquam gum tempus; atque fuum Nempe ubi terra cibos alimentaq; pinguia flammæ fulfura exficcantur fumis 365 370 eafdem artes. dicamine dicuntur exercere Attamen fi qua fides adhibenda eft rebus exploratis, nonne cernis quacunque corpora corrupta fuerint tempore vel calore fluido mutari in exigua anis malia? Ito etiam, defodito tauros deletos jugulatos res eft comperta experien tia apes florem colligentes nafcuntur paffim de corrupta carne que verfantur in agris more parentum, atque urgent opus, & laborant in fpem. Equus bello aptus terra obrutus producit crabonem. Si auferas brachia curva cancro littoreo, & submittas reliquum ejus in terram, Scorpius prodibit ex parte defoffa, & minabitur cauda recurva. Tinea etiam agreftes, qua folent involvere folia arborum candidis filis, NOTA. 350. Bituminea] Est bitumen limus qui- etiam hodie venefice infignes exiftidam picea & fulphurea natura. 351. Exignis] Melius legitur, irrigui, aut affiduis. 354 Naturaque ] Nempe bituminea & fulphurea. 356. Pallene] Eft quidam mons Thracia, feu Macedoniæ: verum de hac Hyperborea neque de Tritoniaca palude alibi quicquam extat, quod fciam. Herodotus in Melpomene pennas has interpretatur Hyperboreorum nives; quas pinnarum fimilitudine illic affidue cadere teftatur Plinius. Namque Hyperborei quanquam alibi ab aliis in Scythia, Sarmatia Afiatica, Mofcovia, &c. ad Septentrionem ab omnibus conftituuntur, à quibus & ultra quos incipit flare Boreas. 360. Scythides] Scythica mulieres, quæ le in aves mutare dicebantur; atque mantur. 360. Eafdem ] Ut fefe in aves convertant. 362. Fluido] Ab effectu ; quod calor fluida (i. e.) mollia reddat corpora. 363. Animalia] Vermes fcilicet, & ejus generis infecta. 364. I quoque ] Hunc verfum melius fcribendum cenfet Heinfius: I fcrobe deletto malt̃atos obrue tauros. 364. Tauros] Idem teftatur Plinius, fimoque dicit obruenda vifcera. Virgilius idem Georg. 4. 367. Spem] Tum mellis, tum futuri examinis. 368. Crabronis] Vespas atque crabrones ex equorum cadavere nafci teftatur etiam Varro. 371. Cauda] In qua aculeum habet & venenum. LII 2 Agreftes |