Argus habebat caput cir- Centum luminibus cinétú caput Argus habebat,625 cumdatum centum oculis: Inde fuis vicibus capiebant bina quietem ; ex quibus duo fuo ordine quiefcebant, reliqui officio Cætera fervabant, atque in ftatione manebant. fus invigilarunt. Quocun- Conftiterat quocunque modo, fpectabat ad Jo: que modo ftetit, converfus Ante oculos Jo, quamvis averfus, habebat. erat ad Jo; habebat Jo pra Luce finit pafci: cum Sol tellure fub alta eft; 630 oculis, quamvu ab ea faciem averteret. De die ad Claudit, & indigno circumdat vincula collo. paftum ducit: cum Sol fub Frondibus arbuteis, & amara pafcitur herba: terra eft includit, & vin- Proque toro, terræ non femper grainen habenti culo cingit collum vinculo Incubat infelix, limofaque flumina potat. indignum. Vefcitur folus Illa etiam fupplex Argo cum brachia vellet arbuti, herba amara, & 635 mifera fternitur in terra non Tendere; non habuit, quæ brachia tenderet Argo: Semper herbola pro lecto, & Conatoque queri mugitus edidit ore: fonos, & tremefacta eft vo ce propria. Defcendit quo ubi confueverat bibir undas lutulentas. Illa Pertimuitque fonos: propriaque exterrita voce est. etiam fupplex, cum vellet porrigere brachia Argo, non Venit & ad ripas, ubi ludere fæpe folebat, babuit brachia que porrige- Inachidas ripas: novaque ut confpexit in unda 640 ret Argo: & mugivit ore Cornua, pertimuit, feque externata refugit. volente conqueri:& metuit Naïdes ignorant, ignorat & Inachus ipfe, Quæ fit: at illa patrem fequitur, fequiturq; forores: Et patitur tangi, feque admirantibus offert.. Decerptas fenior porrexerat Inachus herbas; 645 Inachidas; & ut vidit in- Illa manus lambit, patriifque dat ofcula palmis; folita cornua in aqua, exhorruit, & timore perculfa Nec retinet lacrymas: &, fi modo verba fequantur, fefe voluit effugere. Naia-Oret opem, nomenque fuum, cafufque loquatur. des nefciunt, ipfe Inachus Littera pro verbis, quam pes in pulvere ducit, nefcit qua fit: at illa fequi-Corporis indicium mutati trifte peregit. tur patrem & forores; & fi ad ripas, Sape fefe oblectare, ad ripas 650 nit fe tangi, & exhibet lau-Me miferu! exclamat pater Inachus: inq; gementis dantibus. Senex Inachus ob- Cornibus, & nivea pendens cervice juvencæ, tulerat gramina revulfa Me miferu! ingeminat tu ne es quæfita per omnes, illa lambit & deofculatur Nata, mihi terras?_tu non inventa reperta manus patris; nec reprimit lacrymas: & fi voces prodi-Luctus eras levior. Retices: nec mutua noftris 655 rent, auxilium peteret Dicta refers. Alto tantum fufpiria prodis proferret nomen fuum & in- Pectore: quodq; unum potes, ad mea verba remugis. fortunia. Vice verborum, At tibi ego ignarus thalamos tædafque parabam : Littera, quam pes fignavit in pulvere, dedit maftum in dicium transformati corporis. Me infelicem! exclamat pater Inachus; & ingeminat, me infelicem, affixus cornibus & collo vacca candida conquerentis: Tu ne es quafita à me, filia, per omnes terras? tu, nondum inventa eras mæror tolerabilior, quam jam cum reperta es; Siles, nec reddis voces reciprocas noftris : emittis tantum fufpiria ex imo corde; & quod folum licet, remug is ad mea dicta. At nefcius ego tibi nuptias parabam: NOTA. ·625. Centum luminibus &c.] Fabulæ hujus fenfum quod attinet, alii hiftoriam, quidam ad mores, plurimi ad phyficam referunt. Vid. Nat. Com. Mythol. lib. 8. cap. 18. : tores in arce collocati. Cic. de Nat. Deor. 655. Luctus eras levior] Quia pejus erat vaccam inveniffe quam omnino non reperiffe ; nec verè filiam invenerat qui eam in vaccam mutatam cognoverat. 657. Remugis] Refpondere volens non hoOculi tanquam fpecula-minum, fed boum more id praftas. 627. In ftatione ] Militum more qui agunt excubias. Spefque Spefque fuit generi mihi prima, fecunda neporum. 1 660 665 partu (pes mihi fuit prior genemaritum babes de arments. ri, altera nepotum. Nunc nunc filius habendus de ar- tes. Nec finire licet tantos mihi morte dolores: من XII. Neg rex Deorum fuftinet pati amplius tanta infortunia Phoronidos ; accerfit filium, quem Pleias fpendida emifit partu, & jubetut interficiat Argum. Sine cunétatione accommodat alas pedibus, & caduceum Somniferum potenti dextra, &pileum coma. Poftquam filius Jovis ifta aptavit, delabitur ab arce patris in ter ras. Ibi depofuit velamen, lum caduceum. Eo cogit, ut paftor cum revertitur, capellas abftract as per campos devios, & canit compofitis calamis. Argus Paftor Junonius delinitus fono inaudita artis, dixit, Quifquis es, licet confiftere mecum in hac rupe; nam neg, herba copiofior eft ullibi pecori; & cernis umbram utilem paftoribus. N OT A. 668. Phoronidos] Id eft Jûs, quæ à Phoroneo fratre, Argivorum rege, id nominis fortita eft. 669 Quem] Mercurius eft, Jovis ex Maja filius. ducere, multa alia, de quibus Poëtæ, poffe creditur. 672. Tegimen] Pileum dicit alatum,' quocum pingitur Mercurius. 673. Patria arce] Cœlo, quæ Jovis patris Mercurii fedes. . 669 Lucida Sunt Pleiades feu Vergiliæ ftellæ feptem in Tauro, ita inter fe 677. Structis cantat avenis ] Paftoritio conftipatæ, ut vix diftingui poffint; quas, more carmen modulatur calamis ing priufquam in cœlum reciperentur, plu- qualibus fimul compactis (ut ipfe Ovid. rimi Atlantis & Pleiones volunt fuiffe fi- ait, lib. 8. v. 191.) in alæ formam. Hulias. Sunt verò illæ diverfa inter fe mag-jufmodi fiftula Virg. Ec. 2. dicitur nitudine, Maiâ præfertim præclaro lumine illuftrata, quia Mercurii mater est. 671. Alas] Talaria dicit alata, quibus infignitus Deorum nuntius, omniumque Planetarum velociffimus, Mercurius. 671. Virgam] Quæ Caduceus dicitur, duobus implicata ferpentibus, quacum animas ab inferis revocare, fomnum in Difparibus feptem compacta cicutis & expreffius Tibull. lib. z. El. 5. Fistula cui femper decrefcit arundinis ordo, Nam Calamus cera jungitur ufque minor. 678. Nova] Non nodo noviffime invente: fed qua etiam novo & fuaviffimo modo Mercurius uteretur. E Sedit bulationibus multa nar Mercurius conftitit, &fe-Sedit Atlantiades, & euntem multa loquendo fellit diem labentem confa- Detinuit fermone diem: junctifque canendo Vincere arundinibus fervantia lumina tentat, Ille tamen pugnat molles evincere fomnos: 685 conjunctus cantando. Ille ta- Et, quamvis fopor eft oculorum parte receptus; Parte tamen vigilat. Quærit quoque, namque reperta rando; & conatur fopire oculos vigiles calamis cera men nititur fuperare lenem ·・Soporem; & quamvis fomnus eft admiffus parte oculorum, parte tamen experrectus eft; petit etiam quomodo fiftula fit inventa, name, recens in venta erat. XIII. Tum Deus refpon dit, Una Naïas fuit notiffi Fiftula nuper erat, qua fit ratione reperta. XIII. Tum Deus, Arcadia gelidis in montibus, inquit, 690 Inter Hamadryadas celeberrima Nonacrinas Naias una fuit; Nymphæ Syringa vocabant. ma inter Hamadryadas No- Non femel & Satyros eluferat illa fequentes, nacrinas in montibus frigi- Et quofcunque Deos umbrofave filva, feraxve dis Arcadia. Nympha ap-Rus pellabant Syringa. Sape il Rus habet. Ortygiam ftudiis ipfaque colebat La fefellerat, & Satyros per- Virginitate Deam. ritu quoque cincta Dianæ 695 fequentes, & quofcum Deos Falleret, & credi poffet Latonia, fi non feu nemus opacum, feu cam- Corneus huic arcus, fi non foret aureus illi. pus fertilis habet. Venerabatur Deam Ortygiam voSic quoque fallebat. redeuntem colle Lyceo Pan videt hanc, pinuque caput præcinctus acuta, Talia verba refert. reftabat verba referre; Et precibus fpretis fugiffe per avia Nympham; Donec arenofi placitum Ladonis ad amnem tis, ipfa virginitate: imo cincta more Diana quofvis deciperet,& poßet fumi pro ipfa, nifi arcus effet corneus huic, nifi effet aureus illi. Ita etiam decipiebat. Pan Spectat revertentem 700 Venerit. monte Lyceo, & redimitus caput pinu aculeata hujufmodi habet orationem; fupererat voces repetere, & Nympham fefe furripuifle per avia precibus neglectis, donec pervenerit ad pulcrum fluvium Ladonis NOTA. 682. Atlantiades] Mercurius, cui mater Maia, Atlantis filia. 684. Vincere lumina ] Donec cantus fuavitate fomno opprimerentur. 689. Tum Deus] Artificiofiffimè Syringis fabulam præcedenti inferit Poëta. 689. Arcadia] Fuit Arcadia Peloponnefi Provincia per quam totam, præfertim verò in Lyceo & Manalo montibus, Pan deus colebatur. 690. Hamadryadas] Sunt propriè Hamadryades Nymphæ fimul cum quercubus genitæ, quæ cum iis pariter interire crederentur. 690.-Nonacrinas] Arcadias: Nonacris enim mons eft & oppidum Arcadiæ. 692. Satyros] Sunt illi capripedes, agreftes dii falaciffimi. 693. Quofcung] Faunos dicit, Sylvanos, nomine ferè à Satyris diverfos, Terminos, &c. 694. Ortygiam Deam ] Dianam dicit, que in Delo infula nata: infula, inquam, Græce ob coturnicum copiam, ortygia dicta. 694. Studiis] Quia venatrix, & fylvis gaudens. 696. Latonia] Diana ipfa, quæ Latona filia. 699. Tan] Paftorum fuit ac nemorum deus, femicaper hirfutus cornutus, &c. defcriptionem ejus vide apud Servium ad Virg. Ec. 2. 699. Pinug] Corona è pinu, quæ illi deo arbor facra. 700. Reftabat] Supererat, inquit Poëta, ut Mercurius verba, quibus Pan nympham allocutus eft, & reliquam fabulam Argo narraret ; fed is interim obdormivit. 702. Ladonis] Qui fluvius eft Arcadia rapidus, & tamen arundinibus abundans; ex quo locus, datus fabulæ, & Sy ringis, Venerit. Hic illi curfum impedientibus undis, habebas 720 Exftinctum eft: centumq; oculos nox occupat una. coagmentatione cera, eas fervaffe nomen virginus. Mercurius ejufmodi narra turus advertit cunctos Argi oculos vietos &lumina claufa effe fopore Tacet illico, & fomnum aggravat deliniens oculos fopore graves ferula incantata. Et fine cunctatione ferit nutantem acinace, ex ea parte dovolvit à rupe fanguine i qua caput jungitur collo; & fectum, & tingit cruore faxum præceps. Proftratus Condidit, & profugam per totum terruit orbem:es, Arge, & lux, qua frueUltimus immenfo reftabas, Nile, labori: per tot oculos, oppreßa eft:&una caligo tenet centum oculos. Juno hos col ligit, & inferit pennis fua avis; & plenam reddit caulam gemmis radiantibus. XIV. Continuo excanduit, nec fpatium concedit excandefcentia, & immifit furiam terribilem oculus &menti pellicis Argolica; & occultavit ignotos aculeos in corde, & metu perculit exulem per univerfura mundum. Nile, poftremus fupereras immoderata pœna: quem cum primum attigit, Quem fimul ac tetigit, pofitifque in margine ripæ & procubuit genibus flexis Procubuit genibus, refupinoque ardua collo, 730 elata collo reflexo, erigens Quos potuit, folos tollens ad fidera vultus, ad extremam ripam, & &, ait, Excute omnem timo ad aftra faciem folam quam Et gemitu, & lacrymis, & luctifono mugitu potuit, vifa eft cum Jove Cum Jove vifa queri eft, finemque orare malorum. expoftulare gemitu, & fie-Conjugis ille fuæ complexus colla lacertis, tibus, & lugubri mugitu, & pofcere finem dolorum. Ille Finiat ut poenas tandem, rogat: Inq; futurum 735 amplexus brachiis collum fua Pone metus, inquit, nunquam tibi cauffa doloris uxoris, orat ut denique fi- Hæc erit: & Stygias jubet hoc audire paludes. nem imponat fupplicio: Ut lenita Dea eft, vultus capit illa priores: Tem, hac nunquam tibi erit Fitque quod ante fuit. Fugiunt è corpore fetæ : caußa mæroru; & imperat Cornua decrefcunt: fit luminis arctior orbis: 740 Stygias paludes ifta adver- Contrahitur rictus: redeunt humerique manufque: zere. Poftquam placata eft Ungulaque in quinos dilapfa abfumitur ungues: formam, &fit quod fuit De bove nil fupereft, formæ nifi candor, in illa: prius. Villi cadunt ex cor- Officioque pedum Nymphe contenta duorum cornua evanefcunt; Erigitur: metuitque loqui, ne more juvencæ 745 globus oculi contrahitur; os Mugiat ; & timide verba intermiffa retentat. angula Nunc Dea linigera colitur celeberrima turba. Huic Epaphus magni genitus de femine tandem Creditur effe Jovis: perque urbes juncta parenti Templa tenet. Fuit huic animis æqualis & 750 Dea, illi fumit veterem pare: coarctatur, humeri & ma nus renovantur divifa in quing, ungues tollitur. Nihil restat in illa de veca, nife niet forms; Nympha, contenta auxilio duorum pedum, affurgit: &timet fari, ne mugiat ad annis 755 Sole fatus Phaeton : quem quonda magna loquenté, modum bovis: & timide Nec fibi cedentem, Phoeboque parente fuperbum, reiterat voces interruptas. Non tulit Inachides: Matrique, ait, omnia demens Dea clariffima adoratur à turba linigera. Denig, Epa- Credis; & es tumidus genitoris imagine falfi. phus procreatus ex femine Erubuit Phaeton, iramque pudore repreffit: magni Jovis putatur effe Et tulit ad Clymenen Epaphi convicia matrem. buic filius: & habet per urbes delubra conjuncta delu- Quoque magis doleas, genitrix, ait: ille ego liber, bris matris. Thaethon So-Ille ferox tacui. Pudet hæc opprobria nobis lis filius illi par fuit fero-Et dici potuiffe, & non potuiffe refelli. citate & atate, quem olim At tu, fi modò fum cælefti ftirpe creatus, magnifica proferentem, nec Ede notam tanti generis: meque affere cœlo. fibi concedentem, &ela 760 rum patre Apolline, Inachides non toleravit : & inquit, Fidem adhibes matri in omnibus, infane, & fuperbis opinione ficti patris. Thaethon pudore fuffufus eft, atque eo coercuit dolorem ; & renunciavit matri Clymene opprobria Epaphi: Et quo magis irafcaris, mater, inquit, ego ille effranus, ille afper obmutui. Erubefco & has convicia potuiffe jaci in nos, & non potuiffe redargui. At tu, fiquidem faltem fum ortus genere cœlefti, fac indicium tanta originis, & me vindica de cœlo ortum. NOT Æ. 731. Solos] Quia manus habebat nul- | rique Lunam effe voluerunt, ficuti Ofirin las. feu Apin ipfum Solemn. 737. Stygias] Quas diis ipfis perjurio nefas violare; ut jam fæpe dixi mus. 747. Linigera] Lino enim ab Ifide invento ornati Ifidis Sacerdotes, quam ple 748. Epaphus] Hunc Herodotus in Euterp. Apin effe dicit. 753. Inachides] Epaphus Inachi nepos, 756. Clymenen] Que Nympha dicta eft Oceani & Tethyos filią. |