Imatges de pàgina
PDF
EPUB

dere laudibus artus lanifica. Alla non fuit illuftru genere,

neque origine familia, fed Idmon Colophontas

arte.

quam didicerat fibi non ce-Quam fibi lanificæ non cedere laudibus artis Audierat. Non illa loco, nec origine gentis Clara, fed arte, fuit. Pater huic Colophonius Idmon Phocaico bibulas tingebat murice lanas. Occiderat mater: fed & hæc de plebe, fuoque Io qua viro fuerat. Lydas tamen illa per urbes Quæfierat ftudio nomen memorabile; quamvis

ejus pater imbuebat murice ter mortua erat: fed illa queque fuerat de vulgo,

Phocaico lanas bibulas. Ma

men comparaverat magnam famam fua arte per urbes Lydia, tametfi orta domo exigua, & incoleret exiguas Hypapas. Nympha destine runt fape vineta fui Tymolt, opus mirandum.

ut viderent

[ocr errors]

20

marito fuo aquales. Illita-Orta domo parva, parvis habitabat Hypæpis. Hujus ut afpicerent opus admirabile, fæpe Deferuere fui Nymphæ vineta Tymoli! Deferuere fuas Nymphæ Pactolides undas. Nec factas folum veftes fpectare juvabat; Tum quoque, cum fierent, tantus decor affuit arti. Sive rudem primos lanam glomerabat in orbes: Nympha Pactolides deftituerunt fuas undas. Neque Seu digitis fubigebat opus, repetitaque longo gratum erat tantum infpi- Vellera mollibat nebulas æquantia tractu ; cere vestes perfectas, turn Sive levi teretem verfabat pollice fufum; etiam gratum erat cum Seu pingebat acu; fcires à Pallade doctam. fierent, tanta fuit artis elegantia. Sive digereret cruereret cru- Quod tamen ipfa negat: tantaque offenfa magiftra,\ dam lanam in primos glo- Certet, ait, mecum; nihil eft quod victa recufe. 25 mos; feu emolliret opus di- Pallas anum fimulat: falfofque in tempora canos gitis,& fapius pecteret velAddit, & infirmos baculo lera imitantia nebulas diffuftinet artus. quoque fufo tractu; feu verteret teTum fic orfa loqui: Non omnia grandior ætas, retem fufum agili pollice; Quæ fugiamus, habet. Seris venit ufus ab annis. feu pingeret acu, cognofceres Confilium ne fperne meum. Tibi fama petatur 30 eruditam fuiffe à Minerva. Inter mortales faciendæ maxi Quod tamen ipfa diffitetur, &agrè ferens tantam magi ftram, contendat, inquit mecum; nihil eft quod abnuam, fiquidem difcedam inferior.

lanæ

Cede Dex: veniamque tuis temeraria dictis
Supplice voce roga. Veniam dabit illa roganti.
Alpicit hanc torvis, inceptaque fila relinquit;

Minerva imitatur anum, atque annectit fictos canos temporibus, & fuleit quoque debilia membra bacillo. Tum fic occœpit loqui. Atas provectior non habet omnia que odio habeamus experien tia oritur ab annis fenilibus. Ne contemnas meum monitum. Quare tibi laudem maximam in fubigenda lana inter mortales: fed cede Dea: & nimium audax ora verbis fupplicibus ut ignofcat tuis fermonibus illa ignofcet oranti. Contuetur hanc infenfis oculis, atque omittit fila inchoata;

[merged small][merged small][ocr errors]

11. Illa] Arachne Idmonis filia.
12. Studio] Quod in lanificio fuit

I

13. Hypapis] Fuit Hypæpa, vel Hypæpæ plur. numero, urbs Lydia, Veneri facra, ad Tmolum feu Tymolum montem pofita.

16. Patolides] Fuit Pactolus Lydie fluvius non longe à Tmolo, aureas arenas volvens, à quo Nymphe Pactolides.

20. Repetita] Id eft, Iterum atque iterum eo modo carminata, & in floccos protractos & cohærentes pexa, ut nubis fpeciem præberent.

40

agre compefcens manus, &prodens iram vultu, prefequuta est Miner vam fub vetula larva latentem hujufmodi oratione, Amens ades, & exhaufta nimia fenecta, obeft tibi diutius vixiffe, Si quam. habes nurum, fi quam babes filiam, ea audiat ifta verba. Satis eft mihi confilii in me: & ne credas promo

Vixq; manum retinens, confeffaq; vultibus iram, 35
Talibus obfcuram refecuta eft Pallada dictis:
Mentis inops, longaque venis confecta fenecta:
Et nimium vixiffe diu nocet. Audiat iftas,
Si qua tibi nurus eft, fi qua eft tibi filia, voces.
Confilii fatis eft in me mihi. Neve monendo
Profeciffe putes; eadem fententia nobis.
Cur non ipfa venit; cur hæc certamina vitat?
Tum Dea, Venit, ait; formamq; removit anilem
Palladaq; exhibuit. Venerantur numina Nymphæ
Mygdonidefq; nurus. Sola eft non territa virgo. 45
Sed tamen erubuit, fubitufque invita notavit
Ora rubor: rurfufque evanuit. Ut folet aër
Purpurcus fieri, cum primum Aurora movetur;
Et breve poft tempus candefcere Solis ab ictu.

;

viffe quicquam hortando, idem eft nobis animus. Quamobrem ipfa non adeft; quamobrem fugit has contentiones? Tum Dea, Adeft, inquit; & depofuit figuram anilem; & oftendit

pha & puella Mygdonides COlunt Deam, fola virgo non eft commata. Sed tamen

pudore fuffufa eft, & rubor repentimus invafit vultus inrurfufque difcuffus

vitos

[ocr errors]

Perftat in incepto, ftolidæque cupidine palmæ 50fe efle Minervam. Nym-
In fua fata ruit. Neque enim Jove nata recufat:
Nec monet ulterius: nec jam certamina differt.
Haud mora; conftituunt diverfis partibus amba,
Et gracili geminas intendunt ftamine telas.
Tela jugo vincta eft: stamen fecernit arundo: 55
Inferitur medium radiis fubtemen acutis;
Quod digiti expediunt, atq; inter ftamina ductum,
Percuffo feriunt infecti pectine dentes....
Utraque feftinant : cinctæque ad pectora vestes
Brachia docta movent, ftudio fallente laborem.
Illic & Tyrium quæ purpura fenfit ahenum

60

eft; ficuti aer confuevit fieri rubicundus, cum primum &post

furgit Aurora,

aliquod spatium albefcere. ab irradiatione Solis. Ob

firmat fe incepto, & prope

rat ad exitium fuum ftulto defiderio victoria: neque Sine cun

enim filia Jovis refugit; neque hortatur amplius; neque jam protrahit certamen. &tatione utraque ftatuit duas telas diverfo loco; atque intexunt tenui ftamine. Tela est alligata jugo: juncus dividit stamen: fubtemen medium intexitur radiis oblongis; quod digiti celeriter jaciunt; atque dentes inferti percutiunt diffufum inter ftamina, pectine acto. Amba properant: habentes amicus collectos ad pecora, agitant peritos lacertos, affectu decipiente laborem. Ibi & inferitur purpura qua fenfit ahenum Tyrium,

[merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

quo

& umbra leves minima differentia: qualis arcus foler colorare longam aeris partem vaflo ambitu, folis radiis fractis à pluvia: in cum mille colores varii fplendeant, tamen diferimen ipfum decipit oculos intuentes: ufque adeo quod contiguum eft idem eft, tamen extrema differunt. Ibi etiam ductsle aurum inferitur, & antiqua fabula effingitur in tela.

II. Pallas deferibit collem Martis in arce Cecropia, & vetus diffidium de nomine terra. Duodecim Dii fedent cum augufta gravitate in fedibus excelfis, Jove medio. Suus vultus exprimit unumquemque Deorum. Facies Jovis eft regia. Facit Deum maris ftantem, & percutientem longo tridente duram rupem, & equum prodeuntem ex media fillura

rupis, quo munere fibi asserat nomen urbis. At aptat fibi fcutum, aptat haftam mucronis acuti, aptat galeam capiti: pectus tegi

Texitur, & tenues parvi difcriminis umbræ :
Qualis ab imbre folet percuffis folibus arcus
Inficere ingenti longum curvamine cælum :
In quo diverfi niteant cum mille colores,
Tranfitus ipfe tamen fpectantia lumina fallit :
Ufque adeo quod tangit idem eft ; tamen ultima

diftant.
Illic & lentum filis immittitur aurum,
Et vetus in tela deducitur
argumentum.

65

75

II. Cecropia Pallas fcopulú Mavortis in arce 70
Pingit, & antiquam de terræ nomine litem.
Bis fex cæleftes, medio Jove, fedibus altis
Augufta gravitate fedent. Sua quemque Deorum
Infcribit facies. Jovis eft regalis imago.
Stare Deum pelagi, longoque ferire tridente
Afpera faxa facit, medioque è vulnere faxi
Exfiluiffe ferum; quo pignore vindicet urbem.
At fibi dat clypeum, dat acute cufpidis haftam;
Dat galeam capiti: defenditur ægide pectus.
Percuffamque fua fimulat de cufpide terram
Prodere cum baccis foetum canentis olivæ :
Mirarique Deos. Operi victoria finis.
Ut tamen exemplis intelligat æmula laudis,
Quod pretium fperet pro tam furialibus aufis;
Quattuor in partes certamina quattuor addit

80

85

tur agide. Atque fingit terram ictam fua hafta edere fætum alba oliva una cum baccis: Deos admirari. Victoria fua finis operis. Ut tamen invida honoris fui cognofcat exemplis quam mercedem poffit animo prafumere pro inceptis tam infanis ; adjecit in quatuor angulos quatur certamina

[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small]

Clara colore fuo, brevibus diftincta figillis.
Threiciam Rhodopen habet angulus unus, &
Hæmon;

90

95

Nunc gelidos montes, mortalia corpora quondam;
Nomina fummorum fibi qui tribuere Deorum.
Altera Pygmææ fatum miferabile matris
Pars habet. Hanc Juno victam certamine juffit
Effe gruem; populifque fuis indicere bellum.
Pingit & Antigonen aufam contendere quondam
Cum magni conforte Jovis; quam regía Juno
In volucrem vertit: nec profuit Ilion illi,
Laomedonve pater, fumptis quin candida pennis
Ipfa fibi plaudat crepitante ciconia roftro.
Qui fupereft folus Cinyran habet angulus orbum :
Ifque gradus templi natarum membra fuarum
Amplectens, faxoq; jacens, lacrymare videtur.
Circuit extremas oleis pacalibus oras.
Is modus eft, operique fua facit arbore finem.
xx. Mæonis elufam defignat imagine tauri
Europen: verum taurum, freta vera putares.
Ipfa videbatur terras fpectare relictas,
Et comites clamare fuas, tactumque vereri
Affilientis aquæ; timidafque reducere plantas.

[ocr errors]
[ocr errors]

confpicua colore fuo, effica parvis figuris. Una pars

habet Rhodopen Thraciam, Hamum, nunc montes

frigidos, olim corpora mortalia, qui fibi dederunt nomina fupremorum Deorum. Alter angulus refert fatum luctuofum matris Tygmaa. Juno juffit hanc fuperatam certamine effe gruem, & inferre bellum fuis populis. Fingit quoque Antigonen non veritam certare olim cum conjuge magni Jovis, quam Funo regia mutavit in alitem; neque Troja illi opem tulit, neque Laomedon, quin acceptis pennis ipfa alba Ciconia fibi plaudat roftro crepitante. Solus angulus qui reftat habet Cinyran filiabus privatum: atque is amplectens gradus templi qui antè fuerant artus fuarum filiarum, & ftratus in petra videtur flere. Cingit ultimas oras aleis paciferis. Is fuit finis; latý, alfolvit opus fua arbore.

xx. Maonia Arachne pingit Europam deceptam forma Tauri: arbitrareris verum effe taurum, crederes vera effe maria. Ipfa videbatur refpicere terras defertas, & invocare fuas aquales, & timere tactum aqua affluentis, & retrahere plantas pavidas.

NOTA.

86, Sigillis] In telæ quatuor angulis, quafi appendicis loco, minoribus figuris pinxerat Pallas quæ recenfet Poëta.

87. Rhodopen Strymonis fuit filia, quam Æmus rex Thraciæ duxit uxorem. Hanc verò ille Junonem fuam ; Jovem fuum illa Æmum appellabat: quare in montes mutati funt.

90. Pygmaa] Hanc fabulam ex Athenæo optime fic retraxit clariff. Farnabius. Gerana matrona à popularibus fuis Pygmæis pro numine culta Deos præ fe contempfit, Junonem maxime & Dianam ; quarum indignatione in gruem eft converfa infeftiffimam Pygmæis hoftem, qui illam venerati fuerant. Pygmæos quod attinet, alii in India, in Arabia alii, alii alibi collocaverunt, homunculos non ultra duos pedes altos, quos cum gruibus bellum gerere voluerunt Poëta.

93. Antigonen Vix alibi plura de

hujus Antigones fabula quam hic reperiuntur.

98. Cinyran] Fuit hic Affyriorum rex, (ab illo diverfus quem fupra vidimus Myrrhæ parentem ) qui filias habuit pulcherrimas, atque adeo de more fuperbia elatas cum Junone de forma contendere aufas. Eas indignata dea in fui templi gradus, patrem frigida filiarum corpora amplectentem in faxum mutavit.

101. Circuit Manfit hodieque mos idem, ut ad aulæorum feu periftromatum oras, ferta & corollæ, aut ejufmodi leviora adjiciantur.

101. Pacalibus ] Pacem fignificantibus, & conciliantibus, quam quidem Pallas fapientia fua magis quam armis inter furentes folet conftituere.

104. Europen] Quam Agenoris filiam fupra in Taurum mutatum Jovem rapuiffe & in Cretam avexiffe legimus.

Fecit & Afterien aquila luctante teneri,
Fecit olorinis Ledam recubare sub alis:
Addidit, ut Satyri celatus imagine pulchram 110
Jupiter implerit gemino Nycteida foetu:
Amphitryon fuerit, cum te Tirynthia cepit;
Aureus ut Danaen, Afopida luferit igneus;:
Mnemofynen paftor: varius Deoïda ferpens.
Te quoq; mutatum torvo, Neptune, juvenco 115
Virgine in Eolia pofuit. Tu vifus Enipeus
Gignis Aloidas; aries Bifaltida fallis.

Finxit quoque Afterien corripi ab aquila certante: finxit Ledam stratam fub alis cygn. Adjecit, ut piter tectus fpecie Satyri gravidam fecerit formofam Nyctes filiam gemello fœtu: ut fuerit Amphitryon, cum Tirynthia te cepit: reus fefellerit Danaen, igneus Afopi filiam; paftor Mnemolynen, anguis verficolor Proferpinam. Pinxit te etiam Neptune, ver

ut aus

fum in juvencum ferum pro virgine Æolia. Tu vifus Enipeus gignis Aloidas:

aries ludis Bifaltida. Alma

Et te, flava comas, frugum mitiffima mater,
Senfit equum; te fenfit avem crinita colubris
Mater equi volucris : fenfit Delphina Melantho. 120
Omnibus his faciemque fuam faciemque locorum

mater frugum comam gerens flavam fenfit te equum: mater equi alati comam gerens ferpentibus horridam te fenfit alitem: Melantho fenfit Delphinum. Dedit his omnibus & imaginem fuam & imaginem locorum.

NOTÆ.

108. Afterien] Fuit hæc Ci Titanis filia, quam, deorum miferatione in coturnicem mutatam Jupiter antè amatam fub aquile forma rapuit.

109. Olorinis] Jovis in Cygnum mutati, qui ut Ledam Tyndari uxorem violaret eam formam induiffe dicitur : quam fabulam fupra, non uno loco vidimus.

111. Nyeida] Antiopen dicit, Ny&ei filiam, Lyci Thebanorum regis uxorem, que Jovi Zethum & Amphionem peperit.

112. Amphitryon ] Fuit hic princeps Thebanus, cujus formam, cum apud Teleboos militaret, Jupiter ut Alcmena ejus uxore potiretur, fibi aptavit: quo quidem ex concubitu natus Hercules.

112. Tirynthia ] Alcmena eft, quæ à Tirynthe urbe Argis vicina in qua natus & educatus Hercules, hoc nomen habuit. 113. Aureus] Decantatiffima hæc eft fabula Jovis in imbrem aureum mutati, ut in Danaes Perfei matris gremium veniret.

113. Afopida Egina eft Alopi Bocoti regis filia, quam in ignem mutatus Jupiter compreffit; ex qua acum fufcepit.

114 Maemofynen] Nympha fuit quam Latine Memoriam dixeris, ex qui novem Mufas fufcepiffe Jovem ideo voluerunt Poëtæ, quod memoriæ beneficio fcientia omnes comparentur & conferventur

114. Varius Utpote qui in finus &

orbes fefe porrigat: vel potius quia maculis diftin&tus.

114 Deoida] Proferpinam dicit Cereris filiam, quam quidem Cererem Græci An appellaverunt, unde Deois patronymicum.

116. Aolia] Arne Æoli filia, de qua Diodorus, Æoli & Bæti matre.

116. Enipeus] Fluvius eft Theffaliæ, cujus fub fpecie Neptunus, Othum, & Ephialten, ex Iphimedia Aloeï gigantis conjuge genuit.

117. Bifaltida Theophane eft, Bifaltidis filia, (de qua Higynus fab. 188.) arietis illius mater qui Phryxum in Colchos vexit.

118. Frugum Ceres eft, quæ Neptuni fugiens infidias in equam mutata, ab ipfo, equo facto, vim paffa eft: quo ex concubitu equum ne, nomine Arionem, an filiam, quam nominare nefas erat, Ceres pepererit, incertum.

119. Crinita] Medusa eft, quam in Palladis templo Neptunus compreffit; quam-. obrem irata dea crines quibus maxime placuerat in angues tranfmutavit. Atque hinc natum Pegafum, alatum equum nonnulli tradunt, quanquam ex ejufdem Medufæ fanguine cretum volunt alii, quo tempore ejus caput Perfeus abfcidit.

120. Melantho] Hanc alii Protei, Deucalionis alii filiam fcriptitarunt, ex qua Neptunus in Delphinum verfus, fufcepit filium nomine Delphum. Reddidit.

« AnteriorContinua »