Rore mero, lacrimisque suis jejunia pavit ; Dixerat; et factum mirabile ceperat aures. 271 66 Daphnidis Idæi, quem Nymphe pellicis ira circumagit; abeuntem sequitur, tan tus est amor sideris! Suum a se amatum. 270. Vertitur ad Solem.] Mane spectat ortum Solis, vespere occasum Sic vertitur ad Solem, πρὸς ἥλιον τρέ TεTaι, et inde heliotropium. Lactant. Argum. cursum servat Dei. Ex hac floris natura, fabula nasci potuit. Ceperat aures, attentas reddiderat puellas, easque admiratione impleverat. Hinc illæ disputationes, quales etiam viii. 614 sqq. varietatis causa interponuntur. Bacchus, num Bacchum? 274. Poscitur non modo is, qui ad canendum, dicendum, narrandum excitatur, sed et ad quem ordo narrandi venit, licet a nemine sollicitetur. Alcithoe, tertia soror, de Salmace fonte et Hermaphrodito narrare incipit. Sed præteritione rhetorica utens, alios quosdam mythos breviter attingit. Veteres in texendo stamina ad perpendiculum extendere solebant. Hinc stans tela; alibi pendula. 277. Daphnis, Mercurii filius, pastor Siculus, a Pane musicen edoctus, bucolicorum carminum inventor. Hunc amabat Nympha quædam ea lege, ne cum alia rem haberet. Sed vino quondam inebriatus cum regina Sicula concubuit. Hinc Nymphæ ira oculis est privatus. Sic fere rem narrant Diodorus Siculus, iv. 87; Ælianus, V.H. x. 18; Servius, ad Virg. Ecl. v. 20. Hujus Daphnidis laudes multis pastoritiis carminibus materiam præbuerunt. Theocrit. Id. I. vii; Virgil. Ecl. v. Hinc vulgatos amores. Sed Noster, alios haud dubie sequutus auctores, eum facit Idæum, quem Nympha in saxum mutat. Contulit, convertit. Urere de omni affectu; est enim omnino cruciare. 279. Novato jure, novis et inauditis naturæ legibus. Ambiguus. Vide ad Ambiguus fuerit modo vir, modo femina, Scython. Te quoque, nunc adamas, quondam fidissime parvo, 281 Celmi, Jovi; largoque satos Curetas ab imbri, Et Crocon in parvos versum cum Smilace flores, Prætereo; dulcique animos novitate tenebo. Unde sit infamis; quare male fortibus undis Salmacis enervet, tactosque remolliat artus, Discite causa latet: vis est notissima fontis. Mercurio puerum diva Cythereïde natum ii. 8. Scython: De Scythone fabula ignorata. Cu 282. Celmus, aut Celmis, nutritius Jovis, cui, dum parvus erat, et fidus et admodum gratus fuit. Sed quum postea vulgâsset, Jovem esse mortalem, in adamantem ab eo versus est. retes iidem, qui Corybantes: vide Hygini fab. 139. ibique Munker. Erant antiquissimi Creta incolæ. Ex imbribus procreati dicebantur. Sed pleraque de iis ignota sunt. Ab, ex. 283. Crocos, adolescens, quem amabat Smilax. Ambo in flores cognonomines mutati sunt. Multi legunt Milace. Salmasius, in exercit. ad Plin. 733. docet differre Smilacem et Milacem. Vide tamen Munker. ad Lactant. Argum. Tenebo, oblectabo. Novitas, nondum vulgata fabula; novæ autem fabulæ dulces sunt, libentissime audiuntur. Horat. A. P. 223. grata novitate morari spectatores. 285. Infamis apud Veteres Salmacis, fons Cariæ, hoc nomine, quod ex eo bibentes, eoque se lavantes effeminet, molliatque conf. xv. 319. Causam hujus infamiæ quæsiverunt multi. Vitruvio, ii. 8. credibile videtur, Caras barbaros et efferatos dulcedine hujus fontis allectos esse, ut ex montibus ad eum decurrerent, ibique, quum in unam societatem coaluissent, paula tim molliores mores assumerent. Ex 286 mente autem Sexti Pompeii nequitia puerorum puellarumque, promiscue in hoc se fonte lavantium, originem infamiæ dederat. Ab effeminatis accolarum moribus hanc infamiam poetas transtulisse ad fontem, monet Strabo, lib. xiv. Aucta est fabula eo, quod vicina erant Veneris et Mercurii templa, quæ Hermaphroditum genuerunt. In Anthol. p. 130. extat epigramma elegans, quod omnem ab hoc fonte infamiam amolitur. Noster rem rursus ex fabulis repetit. Male fortes dictum, ut 187. non tristis; male enim sæpe negat, ut male sanus, male sobrius. Remolliat, molliat. Vix hoc compositum sic apud antiquiorem scriptorem occurrit. Secundum Vitruv. venereo morbo implicabat (in venerem proclives reddebat) eos, qui inde biberant. Pro eo mox, molles et impudicos reddere. Sic et apud Strabonem d. 1. μαλακίζειν capies. Quam vim autem Noster h. v. subjecerit, ex versu 385. apparet, facere semivirum, Latet, nempe vulgo. Ergo Alcithoe eam vult explicare. Vis, natura mirabilis. 288. Mercurio puerum.] Hunc puerum, a parentibus Hermaphroditum dictum, Hyginus, fab. 271. in ephebis formosissimis recenset. In qua, etc. Plin. V. Ep. xvi. filia patrem exscripserat, veluti ad imaginem patris picta erat, Naides Idæis enutrivere sub antris; Cujus erat facies, in qua materque paterque 290 Flumina gaudebat, studio minuente laborem. 295 292. Fecit quinquennia.] Facere annos, phrasis in titulis sepulcralibus obvia, notante Burmanno. Altrices et nutrices dicuntur terræ, in quibus quis educatus est. Ex more Ovidiano debebat esse, montibusque relictis, sed variavit orationem. Flumina diserte commemorantur propter fab. seq.; studium, cupiditas visendi loca ignota, quæ etiam v. gaudebat exprimitur. Minuente. Hoc verbum additum, quia puer ille non nisi quindecim annorum. Laborem, molestias itinerum. 297. Videt hic stagnum, etc.] Vitruvius, dicto loco; est ejus fontis potestas perlucida. Id exornavit Noster: cf. v. 588; Claud. xxxv. 114 sqq. 302. Nympha colit: sed nec, etc.] Sequitur locus satis venustus, qui egregie pingit ingenium et studium puellæ mollis, id unum agentis, ut 305 placeat. Contrarii mores Daphnes, i. 475 sqq. et Callistûs, ii. 411 sqq. Oppositio est in upta et quæ soleat, quorum illud ad naturam, hoc ad exercitationem referendum. Contendere cursu cum feris, quod et ipsum venatricis est. Plin. Paneg, 81: certare cum fugacibus feris cursu. Horat. i. Ep. xviii. 51: cursu superare canem, vel viribus aprum. Inde et subjicitur celeri non nota Diana. Nimis ferme cumulavit verba. 305. Jucundum est, quod sorores ipsæ loquentes inducuntur, et quod verba earum a poeta repetuntur. Pictas. Vide ad ii. 421. Durus, qui membra dura reddit, corroborat, ut durum opus rusticorum. H. 1. cum respectu mollis vitæ, cui Nympha indulgebat. Miscemus ea, quæ interrumpimus aliis rebus. Plin. VIII. Ep. xxi. 2: distinguo graviora lusibus. 310 "Salmaci, vel jaculum, vel pictas sume pharetras; 311. Cytoriaco.] Explicat glossa C. R. B. superscripta inter lineas : buxeo, quia in monte illo crescit. Cythorus, Paphlagoniæ mons, buxo abundans. Vide Virg. Georg. ii. 437. Formam poeta auget colendo; proprie pecten deducitur per crines, sed exquisitius, pectine deducere crines. Eleganter etiam Claudian. x. 102. de Gratia Veneris capillos pectente: Hæc morsu numerosi dentis eburno Mullifidum discrimen arat. Pectines autem radii textorii (vi. 132) et tibiæ (supra, versu 30) conficiebantur e buxo. Quid se deceat, quomodo et vultus fingendus et vestes componendæ sint, ut decor adsit. 313. Perlucenti amictu.] Amor. II1. i.9. vestis tenuissima, cultus amantis, nempe bombycina aut serica, qua tralucebat caro, quæ denudabat fœminas. Plin. Hist. Nat. vi. 17; xi. 23. Mollibus, etc. Anacr. iv. 1: Ἐπὶ μυρσίναις τερειναῖς, Ἐπὶ λωτίναις δὲ ποίαις Στορέσας. Quum pue VOL. III. rum, etc. Hic versus, sine causa, erat suspectus Heinsio. 317. Nec tamen ante adiit, etc.] Et hoc vere e moribus talis puellæ. Componere et περιστέλλειν, decenter ornare, vestes in ordinem redigere. Eodem modo Plin. IV. Ep. ii. 3: Postquam se composuit et circumspexit habitum suum. Similem enim curam ornatui impendebant oratores ad dicendum prodituri. Hinc Gellius, N. A. i. 5. composite et circumspecte amiciri: vide Burmannum. Collocare vestem est ii. 733. Finxit vultum, ut subrideret et oculis blandiretur. 320. Tunc sic orsa loqui, etc.] Oratio blanditiarum et insidiarum plena. Magna laus, si cognati nostra causa beati prædicantur. Virgil. Æn. i. 605: Qui tanti talem genuere parentes? Sed hæc Nympha longius etiam progreditur, et ab his laudibus commode ad vota sua defertur. De eleganti vero repetitione longe, longeque Burmannus consulere jubet Bentlei. ad Hor. I. Hh Esse Deus; seu tu Deus es, potes esse Cupido; Sive es mortalis, qui te genuere beati, Et frater felix, et fortunata profecto 325 Si Sat. vi. 18. Thalamum. Non hic agitur, ut Burmannus putabat, de furtivo coitu, sed de legitimo matrimonio, de quo thalamus et tæda etiam supra versu 60. et iii. 267. 329. Ab his, post hæc, ut iii. 273; viii. 611. Ora rubor notavit etiam vi. 46; Amor. III. vi. 78. Nempe rubor nota pudoris est. Notare igitur significantius est, quam suffundi. Nescia, quid sit amor; Codices nostri, nescit quid sit amor. Erubuisse decebat: de his verbis vide ad versum 230. 331. Hic color, etc.] Eadem similitudo, iii. 483. Pomis, pro quo Codex Regius B. habet malis. Huic consentit Heinsius, qui omnes vetustiores habere malis affirmat, et hanc causam dat recte, quod non omnia poma colorata sunt. Ebori tincto. Plenius Virg. Æneid. xii. 67: Indum sanguineo veluti violaverit ostro Si quis ebur. Luna, quum candida sit, tempore defectus 334 rubescit; qui Lunæ rubor etiam Am. II. v. 37. comparationi inservit. Persuasum autem erat superstitiosæ multitudini, tali tempore Thessalas veneficas id agere, ut carminibus suis Lunam de cœlo deducant, illam vero laborare, i. e. contra niti, pugnare, laborantique homines posse succurrere, et auxiliari concentu strepituque æris, h. e. tubarum, cornuum et tintinnabulorum æneorum. Liv. xxvi. 5; Senec. Hipp. ver. 785 sqq. vid. Cerda ad Virg. Ecl. viii. 69. Sed hæc tertia similitudo paulo altius repetita est, nec jucunda admodum. 334. Sororia oscula etiam ix. 538. Ipse explicat, ii. 431. Gierig admisit: desine aut fugio; nam, aiebat, interrogatio desinis? an fugio? incommoda satis est: cæterum hic quoque simplicitas pueri bene notata; sed ea nequeant versum ita claudicantem ex cusare. |