Et nunc sicca, prius celeberrima fontibus, Ide; Virgineusque Helicon, et nondum Eagrius Hæmos. Ardet in immensum geminatis ignibus Etne, 220 Parnasusque biceps, et Eryx, et Cynthus, et Othrys,

Et tandem Rhodope nivibus caritura, Mimasque, Dindymaque, et Mycale, natusque ad sacra Ci

prosunt Scythiæ sua frigora: Caucasus ardet,

Ossaque cum Pindo, majorque ambobus Olym-
Aeriæque Alpes, et nubifer Apenninus. [pus; 225
Tunc vero Phaethon cunctis e partibus orbem
Aspicit accensum; nec tantos sustinet æstus:
Ferventesque auras, velut e fornace profunda,
Ore trahit, currusque suos candescere sentit. 230
Et neque jam cineres, ejectatamque favillam
Ferre potest; calidoque involvitur undique fumo
Quoque eat, aut ubi sit, picea caligine tectus,
Nescit; et arbitrio volucrum raptatur equorum.
Sanguine tum credunt in corpora summa vocato,
Æthiopum populos nigrum traxisse colorem. 236

cognita, perpetuo torpebat: Justin. ii. 1. Inde Exviкòv кρúоg in proverbium abiit: I. Pont. iii. 27. Sed pulcherrimam Scythici horroris descriptionem habet Virg. Georg. iii. 349. Caucasus magnam Asiæ partem dividit, et cum Tauro committitur, Curt. VII. iii. 19; hinc passim cum Tauro confunditur a scriptoribus antiquis. Infamis autem fuit a frigoribus et vastitate: Virg. Æn. iv. 367; Horat. I. Od. xxii. 7.

225. Cum Pindo.] De Pindo, vide ad i. 154. Dixit Ossa cum Pindo, quia Pindus ex adverso Ossæ. Inter Olympum autem et Ossam celeberrima Tempe, de quibus supra. Ambos Ælian. V. H. iii. 1. init. vocat öpŋ Vπερúnλa; sed Olympus major ambobus: tanta enim ejus altitudo describitur a Veteribus, ut aves cacumen ejus assequi non possint. Sed Ælian. V. H. VIII. xi. narrat, magnitudinem ejus paulatim minui.

226. Aeria.] Quæ in aere sunt, aut in aerem assurgunt, ut aves, arbores, montes. Aerie Alpes etiam ap. Virgilium, Georgic. iii. 474. Nubifer Apenninus. Mons est longissimus Italiam

dividens; Virg. Æn. xii: Vertice se attollens pater Apenninus ad auras.

227. Tunc vero, etc.] Catalogis illis recte aliquid interposuit de Phaethontis fatis. Fornax cogitanda est æraria aut calcaria: Virgil. Æneid. viii. 446. ubi vasta fornax. Cf. infra vii. 107.

234. Arbitrio volucrum.] Hoc idem supra jam bis dixit.

235. Sanguine tum credunt, etc.] In hoc quoque Hesiodum sequutus est, ex quo Hygin. f. 154: " Indi autem, quod calore vicini ignis, sanguis in atrum colorem versus est, nigri sunt facti." Inter recentiores physiologos magna cum dissensione disputatur, primum qua in corporis parte illa nigredo sit, aliis cutem nominantibus, aliis humorem inter cutem et cuticulam supremam, aliis aliter sentientibus; deinde unde illa nigredo, utrum a solo æstu solis, an aliæ quoque causæ accedant: vide Haller. in Element. Physiol. t. v. p. 17 sqq. Schreber. in allgemeiner Geschichte der Menschen, p. 15 sqq. Opiniones de hac re Veterum habet Brouckh. ad Propert, IV. iii. 10.

Tum facta est Libye, raptis humoribus æstu,
Arida; tum Nymphæ passis fontesque, lacusque
Deflevere comis: quærit Boeotia Dircen,

Argos Amymonen, Ephyre Pirenidas undas. 240
Nec sortita loco distantes flumina ripas
Tuta manent: mediis Tanais fumavit in undis,
Peneosque senex, Teuthranteusque Caicus,
Et celer Ismenos, cum Phocaico Erymantho,
Arsurusque iterum Xanthus, flavusque Lycormas,

237. Libye.] Græcis dicta est Africa: Plin. H. N. v. prooem. Imitati sunt poetæ Latini. Arida. A Synesio Epist. 67. Libya dunpá: hinc Libyca arena infra iv. 512. Servius scribit Libyam fuisse dictam quod λεῖπει ὁ ὕετος, deficit pluvia.

239. Quærit Baotia. Cf. xiii. 689; quærere eleganter exprimit cupiditatem rei amissæ recuperandæ. Hoc non intellexerunt, quibus h. 1. melius placuit queritur. Virgil. Æn. i. 217. eodem sensu, socios requirunt. Dirce, fons Bootiæ, prope Thebas, nobilissimus, a Dirce, uxore Lyci, in

eum conversa.

240. Amymone, fons Argiæ prope Lernam. Strabo viii. p. 371. Nomen ei dedit Amymone Nympha. Hygin. fab. 169; Propert. ii. 20. Ephyre antiquissimis temporibus dicta est Corinthus, in cujus summa arce (Acrocorintho) fuit Pirene, fons Musis sacer, aquis limpidissimis et suavissimis. Strabo viii. p. 521. Plin. H. N. iv. 4. Pirene fons sic dictus a Pyrene muliere, quæ, mortem filii lugens, in eum fontem fuit conversa.

241. Sortita-ripas.] Flumina latissima: sortita, quæ nobis natura contigerunt.

242. Tanais, hodie Don, fluvius Scythiæ tortuosus, Europam dirimens ab Asia, atque se exonerans in lacum Mæotidem. Plin. H. N. iv. 12.

243. Peneosque.] De Peneo, vide i.

:

569 senex; vide ad i. 580. Ex Teuthrania, quæ supra Æolidem est, Caicus amnis profluit, quanquam h. 1. potius a monte Teuthrante, qui ei adjacebat, Teuthranteus dicitur: vide Holsten. ad Stephan. Urbb. in Tevθρανία.

244. Ismenus ante Thebas per campum fluebat. Hinc Theba 'Iounvoõ Tóλg: vid. Senec. Herc. t. 140. Erymanthus, Arcadia fluvius e monte cognomini in Alpheum defluens. Plin. H. N. iv. 6. Callim. h. Jov. 18. Sed Phocidi nemo unquam fluvium hujus nominis tribuit. Itaque pro Phocaico legendum haud dubie est vel Psophaico, ut multi suadent, vel cum Palmero ad Pausan. Arcad. p. 419. Psophæo. Psophis enim urbs Arcadia, quam præterlabitur Erymanthus.

245. Xanthus.] Fluvius Trojanus, idem Scamander dictus: iterum arsurus, tempore Trojano, ubi, quum tumidis fluctibus in Achillem irrueret, Vulcanus tantam ei immisit ignis vim, ut arderet, Hom. Il. p, 212-384. Sic glossa nostri Cod. R. B: Xanthus Auvius, qui posterius etiam ardebat tempore Troja. Lycormas, rapidus Ætoliæ fluvius, postea Evenus dictus ix. 104. Vocatur flavus, etiam Senec. Herc. Et. 591. ob arenam flavam, ut flavus Tiberis Virg. Æneid. vii. 31; aquam flavam dixit Pacuv.: vid.

Quique recurvatis ludit Mæandros in undis; 246
Mygdoniusque Melas, et Tænarius Eurotas.
Arsit et Euphrates Babylonius, arsit Orontes,
Thermodonque citus, Gangesque, et Phasis, et
Ister.

Estuat Alpheos: ripa Spercheides ardent; 250
Quodque suo Tagus amne vehit, fluit ignibus, au-
Et quæ Mæonias celebrârant carmine ripas, [rum:

Brouckh. ad Propertium, II. Eleg. vii. 50. qui flavum interpretatur pulchrum.

246. Maandros inter Lydiam et Cariam defluit, habetque flexus ita sinuosos, ut sæpe remeare videatur. Plin. H. N. v. 29. Tales naturæ lusus arripere solent poetæ, atque exornare suo modo. Cf. Noster viii. 162; quo loco et ipso ludere de tortuoso illo cursu. Errare sic dixit Silius, vii. 139.

247. Melas.] Quum plures fluvii hujus nominis fuerint, disputant interpretes, quis h. 1. intelligendus sit. Heinsius contendit, esse Meletem, qui Smyrnam præterfluit. Equidem intelligo Thracicum Melana; Plin. H. N. iv. 11; nam Mygdones, qui Phrygiæ partem incolebant, eique nomen dederant, Thracia oriundi erant. Strabo vii. p. 295; xii. p. 575. Eurotas, hodie Basilipotamo, fluvius magnus et vehemens, qui Spartam præterlabitur et non procul a nobili illo promontorio Tanario, hodie Matapan, in sinum La

conicum exoneratur.

248. Euphrates.] Vocatur mox Assyrius, aut, ut h. 1. Babylonius. Babyloniam non solum irrigabat, sed limo etiam, quem secum ferebat, fertilem reddebat: vide Callim. h. Apoll. ver. 108 s.; ibique Spanh. Cic. N. D. ii. 52; Curt. V. i. 12 sqq. Orontes, hodie Asi, fluvius Syriæ, Antiochiam præterfluens.

249. Thermodon, fluvius Cappadociæ, juxta quem Amazones habitabant in subjectis Themiscyriis campis:

Curt. VI. v. 24; Justin. ii. 4; cf. Propert. III. Eleg. xii. 16; Senec. Herc. Fur. ver. 246. Ganges Indiæ, e duobus, aut, ut plerique Veterum tradunt, septem fontibus exoriens, tacite defluens et in mare Rubrum se exonerans: Virgil. Æn. ix. 30; Curt. VIII. ix. 5; Plin. vi. 22: vide Brouckh. ad Propert. III. xxi. 16, Phasis, hodie Fasso, Colchidis amnis clarissimus, et in Pontum Euxinum se immittens. Strabo, ix. p. 801; Curt. VI. v. 25. Istri nomen olim habuit non omnis Danubius, sed inde, ubi Germaniæ fines deserit.

250. Alpheos.] De Alpheo, vide ad lib. v. 487; de Spercheo, ad lib. i. 579. Ripa ejus populis consitæ erant.

251. Tagus.] Fluvius Hispaniæ, aureas vehens arenas, quæ tunc incendio liquescebant. Fluit aurum. Hoc quoque leve est in hac narratione, et quod sequitur, de cygnis

calentibus.

252. Mæonias, Lydias Caystri ripas Callim. h. Del. 250. cycni dicuntur Mæonium Pactolum reliquisse. Maonia enim pars superior Lydiæ in qua Tmolus et fons Caystri: vide Spanhem. ad Callimach. dicto loco. Carmine, cantu, ut x. 453: cf. v. 386 s. Celebrare carmine, frequentes cantus exercere. Cantus vero cycnorum longe suavissimus perhibetur, unde hæc avis Apollini sacra et μελῳδὸς dicta. Dubitârunt tamen jam inter Veteres nonnulli, v. c. Ælian. Var.

254

Flumineæ volucres medio caluere Caystro.
Nilus in extremum fugit perterritus orbem,
Occuluitque caput, quod adhuc latet: ostia septem
Pulverulenta vacant, septem sine flumine valles.
Fors eadem Ismarios Hebrum cum Strymone siccat,
Hesperiosque amnes, Rhenum, Rhodanumque,
Padumque,

Cuique fuit rerum promissa potentia, Thybrin.

Hist. i. 14. an cycni cantum edant; sed vid. Ernesti ad Callimachum, hymno Apoll. 5. ubi Vidalinus narrat, se in Islandia non raro cantum cycnorum longe suavissimum summa cum voluptate audivisse; illud modo negat, eos morti vicinos canere. At vero illam voluptatem reditus veris potius, quam qui indicat cycnorum redientium cautus inspirat. Ed.

253. Flumineæ volucres.] Cycni, qui frequentes in toto illo Asiæ tractu commorari solebant: Hom. Il. B. 460; Virg. Georg. i. 383 sqq.; Dion. Alex. 833. Inde κύκνος Καύστρου, apud Anacreont. hym. Apoll. 8. Amant autem cycni flumina. Vide 379. Cayster, e Cilbianis jugis oritur, non procul a Tmolo monte, Lydiam irrigat, tum Ephesum alluit, tandem in mare infunditur. Strabo xiii. p. 626. Plin. Hist. Nat. v. 29.

254. Nilus in extremum-orbem.] Brouckh. ad Propert. II. Eleg. xiii. 40. monet, Veteres per extremum orbem intellexisse Ægyptum, quam in rem laudat etiam hunc loc. Male utrumque. Etenim omnes terras aut remotissimas, aut Oceano conterminas, Romani extremum aut ultimum orbem dixerunt, v. c. Indiam, Amor. II. vi. 38; Pontum, I. Trist. i. 127; III. i. 50; Hispaniam, Lucan. vii. 541. Neque hoc ipso loco Egyptus intelligenda est, sed Æthiopia, unde in Ægyptum Nilus profluit. Etiam Æ

schyl. Prom. 813. Æthiopiam vocat тηλovρòv yñv, ubi v. Schuetz. Sed Veteribus ignoti erant fontes Nili; unde, occuluit caput, quod adhuc latet; quibus verbis expressit Tibull. I. vii. 23: Nile pater, quanam possum te dicere causa, Aut quibus in terris, occuluisse caput? Fontem Nili quærere olim inter magna problemata relatum. Nostris temporibus, Bruce penetravit ad tres ejus fontes in Abyssinia.

255. Caput fluvii est fons, non ostium, ut quidam putârunt. De septem ostiis, vid. Strab. xvii. init. Hodie duo tantum restant navigabilia, quorum alteri adjacet Rosette, olim Canopus, alteri Damiette, olim Pelusium. cant, vacua, destituta sunt aquis.

Va

257. Hebrum cum Strymone.] Hebrus et Strymon fluvii Thraciæ, qui in mare Ægeum defluunt, hic e Pangeo monte, ille ex Hæmo. Ismarios, id est Thracicos; nam Ismarus mons Thraciæ, vino nobilis.

258. Hesperiosque amnes.] Hesperiam, id est terram occidentalem, dixerunt Romani non modo Hispaniam et Galliam, sed etiam, consuetudine Græcorum, ipsam Italiam: vide Spanhem. ad Callimach. h. Del. ver. 174. Rerum potentia, imperium orbis terrarum, quod promissum est Romæ ad Tiberim sitæ; sed poetæ fluviis tribuunt, quæ urbibus adjacentibus conveniunt.